Sunog sa Hawaii Isang Babala sa Pilipinas.
* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Lahay na fire ang matinding sunog na nagpaliyab sa isla ng Maui.
00:20.0
Ilang katawang namatay, daan-daang mga sasakyan ang naging abo, at sobra sa dalawang libong mga gusali ang kinay ng apoy.
00:29.0
Halos hindi matanggap ng mga tagaroon ang masaklab na kinahantungan ng kanilang bayan.
00:34.0
Ilan sa mga tinupok ay tinuturing na sagrado ng mga katutubo.
00:39.0
Magugulat ka sa malalaman mo na may kinalaman dito ang El Niño na tinatayang malapit ng dumaan sa Bansang Pilipinas.
00:49.0
Mayroong mga naniniwala, at marami din namang nagiinala.
01:25.0
Ikawalo ng Ogosto ngayong taong 2023 nang nagsimulang kumalat ang apoy sa iba't abang bahagi ng isla Maui na nasasakupan ng Estado ng Haway.
01:36.0
Ilang linggo na ang nakalilipas nung unang pinayag ng National Weather Services na nasa Red Flag Warning ang lugar, dahil nga sa tagtuyod.
01:47.0
Hinamin din ang kinauukulan na dahil sa mayumid at malakas ang hangin ay ilang dahilan kung bakit nagliyab ang lugar.
01:55.0
Mga las tres ng madaling araw nung nakikita ng mga tagalahay na ang unang sunog at ang amoy ng usok ay nakapasok sa loob ng mga tahanan.
02:05.0
Ganon pa man hindi nila alam kung saan nagmula ito, kahit ang mga otoridad hanggang ngayon ay nagtatanong.
02:12.0
Malaman man nila ang katotohanan. Para saan ba?
02:16.0
Madaling kumalat ang apoy dahil sa tagtuyod doon tapos malakas pa ang hangin dala ng bagyong sidora na dumaan sa iba ba ng mga isla.
02:25.0
Nagkasunog din sa mga karating na lugar katulad ng Kula at sa Pulejo Road na nasa Central Valley.
02:33.0
Kinabukasan, araw ng Merkules, ikasyam ng Agosto, halos abo na lang ang natira sa lugar.
02:40.0
Ang sunog ay hindi lamang masaklap dahil sa mga nawalang ari-arian. Masakit din ito dahil sa maraming nasalanta ay sagradong lugar.
02:49.0
Ang lahay na ay tahanan ng unang hari ng Haway na si Haring Kamehameha. Pinag-isa nito ang mga isla nung taong 1802.
02:58.0
Doon sa lugar din dumami at nagsitanda ang mga miembro ng unang royal family.
03:03.0
Mukha dyan, ang lahay na rin ang naging tahanan ng Diyosang Sikihawahine.
03:08.0
Dating sinasambah ng mga katutubo. Kaya maraming ipinatayong gusali doon na nagbibigay galang sa paniniwala ng mga indigenous Hawayan bago dumating ang mga Amerikano.
03:21.0
Hinulat sa Pioneer na nasa lahay na ang ilang mga mahalagang bagay sa kasaysayan at pinakasagratong labi ng mga katutubo.
03:30.0
Kasama sa mga nasunog ay ang unang eskwelahan sa buong Haway, ang lahay na Lunahay na itinaguyod taong 1831,
03:39.0
ang sikat na lighthouse na itinirik noong pang 1840,
03:43.0
ang Baldwin Museum na itinayo taong 1834,
03:47.0
ang lahay na courthouse taong 1858,
03:51.0
at ang palaging binibisita ng mga turista ang 150 years old na puno ng banyan.
03:57.0
Ito ang naging simbolo ng mga unang protestante na dumating sa isla.
04:02.0
Kung iisipin nga naman, kahit maitayo muli ang mga makasaysayan at sagradong gusali,
04:08.0
hindi na ito ang original katulad ng sinauna.
04:13.0
Base sa pahayag ng Nine News, sobra sa 2,000 gusali ang napinsala o nawasak at karamihan ay mga tahanan at 4,500 katawang nawala ng bahay.
04:26.0
Ayon din sa ulat, sobra sa 300 bilyong piso ang alaga ng mga nasira.
04:31.0
Subalit sa gitna ng pangyayari, ilan sa mga sinisisis sa sunog,
04:36.0
ayon sa NBC News ay ang emergency siren na sa oras na kinakailangan ay doon naman hindi gumana.
04:43.0
Ayon din sa ulat, hindi nabigyan ng sapat na panahon upang magbalot ang mga tagaron.
04:49.0
Ang balita sa Washington Post na ang Hawaiian Electrical ay nasisilik ngayon dahil hindi ronita pinatay ang kuryente noong nagkasunog.
04:58.0
Meron kasing isang shut-off plan ng lugar upang maiwasan sa kuna,
05:02.0
kaya marami ang naniniwala na hindi lamang ito kapabayaan sa parte ng mga kinauukulan.
05:10.0
Ito ay isang matinding babala para sa Pilipinas.
05:20.0
Ano ang paalala para sa lahat?
05:31.0
Ayon sa mga ulat, meron mga hakbang na kung naisagawa, ay hindi sana humantong sa ganito.
05:43.0
Ayon sa mga ulat, meron mga hakbang na kung naisagawa, ay hindi sana humantong sa ganito.
05:50.0
Kaya sana iisaisip rito ng mga namumuno sa Pilipinas at maging paaalala upang magtaguyod ng plano at mga hakbang kung dumating sa bansa ang matinding tag-init dulot ng E.L. Nino.
06:03.0
Sa kabila nito, maraming netizens ang nagsasabi na hindi magaganap ang E.L. Nino sa Pilipinas dahil rasang bansa ay ang nag-iisang kristiyanong nasyon sa Asia at hindi raw hahayaan ng Diyos na magkaroon ng malaking sakuna.
06:18.0
Totoo na milyon-milyon ng mga religyoso sa bansa, ngunit mas mainam pa rin na maghanda ang pamahalaan.
06:25.0
Ayon sa Philippine News Agency na bagamat sa ngayon mahina ang epekto ng E.L. Nino, malaki ang posibilidad na madama ang tunay na lakas nito sa dulo ng taong 2023.
06:37.0
Sinabi din nito ng Chief of Bagasa sa Sunstar na tatapot mahina ang epekto sa kasalukuyan, titindi ito sa buwan ng Oktobre hanggang sa susunod na taon.
06:47.0
Hindi man naniniwala ang ilang netizens sa epekto ng E.L. Nino, pinanindigan nito ng gobyerno.
06:54.0
Kaya ang paalala ng World Meteorological Organization ay magsihanda na ang mga pamahalaan sa pagdating ng E.L. Nino.
07:03.0
Sa makatawid, ang bansang Singapore ay mayroon ng mga hakbang upang pangalagaan ang mamamayan.
07:09.0
Ayon sa Asia One, ang National Water Agency sa bansa na nangangasiwa ng patubigan ay magdaragdad ng produksyon ng maiinom na tubig sa mga imbakan para masiguro na may sapat na supply ang mga tao.
07:23.0
Ganon din sa bansang Malaysia. Ayon sa Straight Times, ang Department of Environment ay mayroon ng Open Burning Action Plan na sumusunog sa paligid ng mga hotspots para hindi kumalat kung sakaling magliyab doon.
07:37.0
Gumagamit din sila ng mga drone at satellites para magmanman sa mga lugar na madaling magkasunog.
07:44.0
Pati ang Indonesia ay naghahanda na rin. Ayon sa Antara News, naghahanda ang bansa ng karagdagang 500,000 hektarya na gagamitin pang dagdag sa sakahan upang tugunan ang pagdating ng E.L. Nino.
07:59.0
Ilan lamang ang mga bansang ito sa Asia na sa ngayon ay naghahanda sa pagdating ng matinding taginid. Nararapat lang nagawing halimbawa ang mga ito upang matulungan ang taong bayan at hindi mahantong sa matinding disgrasya.
08:14.0
Sa kasalukuyan, nagbabali ka ng maraming mga tagalahay na samawin at ibang mga tagakarating na lunsod upang alamin kung ano ang kinahinatna ng kanilang mga ari-arian, kung meron pa bang natira o kung dapat na silang maghanap ng bagong may dirhan.
08:30.0
Maraming pamilya din ang nagdadalamhati dahil sa mga nasawi. Bitbit lamang ay pag-asa na ang kanilang mga minamahal ay naroon lang, buhay at naghihintay.
08:41.0
Marahil sa inaarap, matulungan agad ng pamunuan ang mga nasalanta ng sagayuy muling makabango ng mga naiwan at makaranas ng ginhawa sa matinding sakuna.
08:54.0
Anong ara lang mapupulog dito?
08:58.0
Totoo na hindi lahat ng trahedya ay kayang ilagan dahil ang aksidente ay walang patalastas. Pero kung sapat naman ang paghahanda at ang maagang babala, maaring maiwasan ang malalang pagsalanta.
09:12.0
Ang naganap sa isla ng Maui ay napakasaklap. Mahirap isipin kung sa atin mangyayari. Dapat gawin itong babala para sa mga nakapuesto, para sa mga politiko na pagtuunan ng pansin ang nagbabantangel ninyo sa ating bansa.
09:27.0
Ika nga nila, chance only favors the prepared mind.
09:33.0
Buksan mo ang iyong isip at hayang lumalim pa ng lubusan ng iyong pangunawa sa mga kasaysayang kapupulutan ng maraming aral.
09:45.0
Tandaan, katotohanan ang susi sa tunay na kalayaan.
10:02.0
SUBSCRIBE FOR MORE!
10:32.0
SUBSCRIBE FOR MORE!
11:02.0
SUBSCRIBE FOR MORE!
11:32.0
SUBSCRIBE FOR MORE!
