Bakit may ilang mga Pinoy "analysts" at pulitiko na mukhang isinusulong ang interes ng China sa isyu ng West Philippine Sea? Watch our one-on-one interview with retired Rear Admiral Rommel Jude Ong on how to counter China's propaganda operations in the Philippines.

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Good evening po sa inyong lahat. Ako po si Christian Esguerra. Welcome po sa ating episode

Today is Friday, end of the workweek, August 18. Maraming salamat po sa pagsama niyo sa atin sa Facts Verse. Pag-uusapan po natin ngayon ito pong raging propaganda coming from China to basically undermine the Philippine position pagdating po sa Asia ng West Philippine Sea.

Again pasensya na po kayo, talagang hirap po tayong magserta ngayon pero hindi po natin mapalampas itong issue na napaka importante. Ang topic po natin ngayong gabi para dito makakasama po natin, si retired Navy Rear Admiral Romel Judong, isa po siya Professor of Praxis sa Ateneo School of Government, isa po siya Experience Naval Officer at makikibalita po tayo sa kanya.

At alam po natin ang analysis po dating po dito sa issue ng Chinese propaganda at more importantly, paano po ito effectively malarabanan. So I'd like to welcome to our program for the first time, si retired Rear Admiral Romel Judong. Magandang gabi po sir and thank you for joining us dito po sa Facts Verse.

Magandang gabi Christian. Magandang gabi sa inyo.

Q1. Maraming nakakapansin na medyo aggressive or sustained itong Chinese propaganda lately. Pero from your perspective, may nakikita ba kayong systematic effort or campaign coming from China?

A. Ito pronounced lang siya last year when I think ang ating gobyerno medyo nag-in-shape ang panunumbalik ng ating alliance with the US. Tapos makita natin medyo mas tumaas yung tempo ng quote-unquote propaganda nung in-announce yung EDCA a few months ago.

Q1. So EDCA po yung nag-trigger nito?

A. Yung nag-trigger nung spike ng activities. But andyan lang sila, consistent naman yan sila, andyan lang sila sa background.

Q2. Kasi maski national security assistant secretary si Jonathan Malaya, talagang siya bilanggit na meron ganito effort para sinasabi niya sa psychological warfare. Una-una nadililig natin itong term na united front strategy by China. Pwede paka-explain po ba ito?

A. Medyo madugong explanation ito. Dadaan-daanan natin sa abogado, we should take predicate bago natin itasokan united front.

So that's why doon nagsisimula itong united front work na tawag natin.

Dito yung nakitagpang-monitor sa OSCE. Nakikita natin yan in the form of Navy, Coast Guard, Indonesia. Yung coercive tactics nila, example sa UNISCO, Scarborough. Yan yung tinatawag natin, hard power, tool of statecraft.

The other part naman yung tinatawag natin, sharp power, tool of statecraft. Dito na ngayon bubuo-buo yung united front work.

Ito nang emanate yan sa China. Nagsimula yan kay Lenin Russia. So nagkumagana, transition yung communism from Soviet Russia to China. Kasama yan sa sistema na yan. So ang origin niya, Lenin is yung origin niya. Hindi siya uniquely Chinese.

So ito yung structure at methodology. Tingnan muna natin sa structure. Sa structure nakapaloob yung trust buong sa Chinese Communist Party sa Central Committee.

So ito yung international liaison department. Ito yung lumalabas ng bansa nila nakikipag-engage sa mga ibang bansa, mga leaders, mga economic leaders.

So ito yung team po natin.

Clear na ba? Yan. Super. Salamat po.

Okay. Sige. So gusto niyong balikan ko?

Yes sir. Yung hard and soft power.

Okay. Ang nagkukontrolan, meron tinatawag tayong tools of statecraft. Yung paano ang kanya-kanyang bansa gumagamit ng different levels of power para mag-engage sa ibang bansa.

So normally meron kayong diplomasya, meron kayong economic approach, meron kayong military, meron kayong strategic communication sinatawag natin.

So among the tools of statecraft na nagkukonfront sa Pilipinas ngayon, dalawa yung bumabanga. Yung hard power nagmamanifest yan dito sa West Philippine Sea in the form of yung Navy, Coast Guard, Militia.

Yan yung hard power. Basically military power yan. So yan yung na-encounter natin sa Union Shoal at Panatag Shoal.

The other part ng statecraft na ito tiyatawag naman natin, sharp power. Sharp power ito yung paggamit mo ng iyong components ng iyong public diplomacy para hindi para ipakita sa ibang bansa ano yung kultura mo, ano yung pamunguhay niyo.

So ginagamit mo yung public diplomacy para influensya niyong ibang bansa para either sumanib sa iyo o mag-conform sa pulisiya na advantageo sa kanila. So yan ang sharp power.

So ito yung mababasaan tayo dito sa lupa in the form of yung nagmamanifest yan dito sa ating society, sa ating government, both national at local.

So yung mga parang nag-cooperate ka, number one is United Front Work Department. It operates both domestically sa loob ng SINA at sa labasan sila.

Ito yung umiikot sa ibang bansa. Nag-engage ang mga leaders ng ibang bansa or economic leaders para makipag-usap, makisalmuhak. So yung tatlo na yan in terms of structure.

So yung kategorya po siya?

Ito yung influence operations. Meaning gusto mong influensyahan either yung mga leaders ng isang bansa, yung mga general public or specific individuals or specific communities.

So para dito yung ginagamit nila depende sa sitwasyon. Ang problema natin kasi Christian dito sa Pilipinas, hindi pa ito inaral na maayos. Lahat ng anekdotal, observation observation.

So personally ang ginagawa ko, ang pinag-aaralan ko yung case studies sa US or Australia. Kasi doon na-investigahan nila properly at may evidence sila at may action yung gobyerno nila.

So dito mas madaling maintindihan. Ang ginagawa nalang natin dito, kinumpere natin kung ano yung nangyari sa dalawa bansa na yun, kung ano yung lessons learned nila. Tapos binabanga natin sa sitwasyon natin, tinitingnatin meron ba ang kaparehas.

Now kung titingnan natin yung experience ng Australia at US, isang example nun yung mga tinatawag nating think tanks. Sa US napasukan sila basically through funding.

So CCP mag-offer ng funding sa isang institution. Later on pag yung institution na yun is dependent sa funding na yun, meron silang konting influence in a way of okay pwede bang huwag natin, huwag niyo itakel yan.

So it's a no-no sa amin, hindi dapat pinag-utapan yan. O kung pag-uusapan niya itong kul sa Tanong Gong which is religious sect within Satina, so bawag din yan. Meron silang ganun dahil nag-independent sa funding ng isang institution, nasi-sway na nila kung paano gagawin.

Ang design ng Confucius Institute sa US and Australia is actually to supervise yung student population nilang Chinese. Kasi nasa labas ng bansa nila, so exposed to western lifestyle or western way of life.

So para naman ma-insure na itong mga kabataan nila hindi quote-unquote mapariwara o ma-influence ng western type of thinking or lifestyle. So andun yung Confucius Institute para mag-provide ng quote-unquote supervision over yung diaspora nila ng youth.

Minsan na-mobilize nila itong youth na ito for certain, minsan nag-rally yan sa US. Pag may lumalaw na isang personality na hindi favor sa Sina, na-mobilize nila para mag-rally.

Sa Australian parliament na nakuha ng Sina yung loob at nakakapag-influence in terms of policy making. So ganun yung manifestations.

So that's the policy sa US mismo. Now ito under sa party dito talaga pero at ang ilalabas niyang mga media releases doon in favor of the party.

So until such time na nakuna na ng America, ng US government, pinapalitan nila ang registration from a media outfit to a foreign agent. Ibig sabihin pag sabihing foreign agent, you are representing the interest of another government.

So hindi siya operating as a normal media facility na balanced yung news or balanced yung information lumalabas. So those are ways of manifesting yan.

So how should we look at this? Kasi hindi naman tayo iiwasan ang mga gusto mag-influence sa atin pero ano ba yung tama?

Sa pananaw mo tama yan. Kung interest naman ng Pilipinas yung pinaglalaban mo, rightfully so kung ano man yung issues, certain issues kung anong paglalaban mo dapat panig sa Pilipinas.

On the nuances, pero ito pag-usapan natin yung pagiging mouthpiece ng ilang mga analysts, ilang mga Pilipino, sometimes even politicians for China, hindi ba may malinaw na tama at mali in many areas dito sa issue ng South China Sea at West Philippine Sea?

Yes tama naman. Number one, yung ating sovereign right sa West Philippine sa ating exclusive economic zone, that's no-brainer yun. Yung pag-exercise natin ng sovereignty sa ating territoryo, hindi pinag-aawayan yan.

For example yung nangyari sa Yunin, hinaras yung ating Coast Guard vessels, walang right or wrong doon. Obviously wrong yun. By any shape or form, mali yun. So hindi yung pinag-debatehan na.

Or counteract this? Kasi ito, to be honest, may mga naiisip din tayong mga politiko na parang pag nadinig natin yung kanilang pronouncements, parang interes ng China yung pinupush. Tapos nandiyan pa yung mga so-called analysts na napakatatapang pa.

So this is the environment na hinaharap nila. Meron kang bansa na Pilipinas na yung liderato, President Marcos, is pursuing a foreign policy posture na more or less inclined towards restoring or strengthening yung ating alliance which is detrimental to the maritime ambitions ng China.

So in the past years, tumatakbo siya ng 80% plus in favor of pushing for yung ating sovereign right sa West Philippine Sea, modernization ng ating maritime forces, Navy Coast Guard, at saka yung alliance natin with the US, at saka yung ating strategic partnerships with Japan and Australia. Pabor sila doon.

So yan yung operating environment. Ako si propaganda sa kabila, yan yung challenge sa akin. Paano ko titibagin number one si Presidente? Kasi ang success parameter mo rito, machange mo yung policy or machange mo yung perception ng general public. Yan yung challenge para sa kanila.

So para clear yan dapat, yung propaganda o narratibo nila, may specific target audience para mag-move yung policy towards them. Kasi right now, it's going away from them, yung policy posture natin, both for security and foreign policy.

Do we have enough legal safeguards to actually minimize, if not avoid, itong foreign influence operations specifically sa mga policy makers natin?

Yan ang problema Christian. Kaya nga ang problema natin number one na sinabi ko kanina is hindi natin inaaral pa. Personally inaaral ko pero isang tao lang naman ko, ilan lang kami. But for the entire machinery government to actually take focus on this concern, parang pakunta pa lang tayo doon.

Now because of that, wala pa tayong mechanism to create policies to counter it. If I use yung lessons learned natin sa US at Australia, ang panlaban nila dito ang foreign interference act or foreign interference law.

Kasi dito, kung titingnan mo, ang target nito bureaucracy. Ultimately yan, kasi hindi naman ang general public kahit makonvince mo, hindi naman silang mag-move ng policy. Ang mag-move ng policy nasa bureaucracy natin.

So ang target audience ng propaganda mo is yung key players or key components ng bureaucracy that will have power or influence over changing policy. So at the end of the day, ang pinaka-ultimate talaga rito, si Presidente yung key player or key actor in terms of policy formulation sa ating bureaucracy.

Q1. Kung ganyan ang realidad, how real is the possibility or likelihood na baka mapasukan tayo to the point na magkaroon sila ng pinatawag na mansuran candidate?

Last year, yun yung tinutumbok natin, binabantayan natin. Baka makapag-elect tayo ng mansuran candidate ng previous elections.

So yun yung pinaka-ultimate talaga rito na tumutok sa interest ng bansa, hindi yung interest ng sinas. So ang babantayan natin yung succeeding elections natin kasi tuloy-tuloy lang yan, hindi naman wala yan.

Kasi sa basketball natalo sila nung talo sila ng 1st quarter, babawi yan ng 2nd quarter at 4th quarter.

Q1. Tanong din ba natin yung 2016 elections?

Adang hindi tayo nakalusog doon. Actually yun yung golden age nila.

Meron po akong pinangakuan na pabatingin ko ngayon. Nag-message po si Mr. Norman Fabia. Sabi niya, pakibati na maligayang kaarawa ng kanilang ina, si Dr. Norma Fabia. 80th birthday po niya sa August 21. Happy birthday po Dr. Fabia.

Tapos dapat mas mahaba yung episode natin ngayon. Actually ipiplay ko yung Facts na Teksyonite video. Pero ito sige iplay natin, panoorin nyo po muna. Ito yung pinangako po natin, kayo po ito ang magiging magsasalita, kayo po yung mga nagpadala ng videos para dito po sa issue ng South China Sea, West Philippine Sea.

Yan kasi ang in-instill ng Duterte administration sa mga Pilipino. Pati yung mga senador...

... get their heads together and make a strong condemnation of what China is doing to us."

... pati yung mga senador na gyera agad. Hindi naman nagyera ang Vietnam, hindi rin naman nagyera ang Taiwan. Ang kailangan lang alaman ng Chinese na alam natin yung karapatan natin, alam natin kung anong pinaglalaban natin. Wala naman tayong plano makipagyera dahil di talaga tayong mananalo. Kaya dapat yan ang maintindihan ng mga Pilipino."

... At sa fagnatic, maganda sana kung mas clear. As clear as doon sa stand ng dating mahal na Pangulong Duterte na hindi ko binoto, to be clear, na sasakay sa jet sea, bitbit ang bandera at ipaglalaban ang mga karagatan ng Pilipinas.

Mas nanaisin ko nang maging stupido na ipaglaban ang isang bagay na tama at ayon sa mga karapatan na atin ipinaglalaban."

Palagay ipinapakita ng Pilipinas ang diplomasya sa pakikipag-ugnayan ito sa ibang mga bansa, pati na sa China. Mahalagas sa atin ang kapepa ang kahit na ang pinag-uusapan ay issue ng seguridad.

Hindi ito nangangahulugan na tayo ay mahina at sunod-sunuran na lang sa gusto ng iba, lalo na at sobrang yan na natin ang nakataya. Nakakainsulto na ang ginagawang pumubuli sa ating Coast Guard at mga manging isda at hindi ito dapat binabaliwala dahil kung ito ay ipagsasawalang bahala natin, siguradong mauulit at mauulit ito.

Alap naman natin na anumang tensyon at agresyon sa pagitan ng mga bansa ay may epekto sa kalakalan ng ekonomiya at iyon ang ayon natin. Para sa akin, kailangan isulong ng pamahalaan ang lahat ng paraan upang proteksyonan kung ano ang sa atin sa pamamagitan ng mga katwirang diplomasya sa ilalim ng international law. Kung hindi ay hindi lang respeto ng ibang bansa ang mawawala kundi pati na rin ang respeto natin sa ating sarili.

Mabuhay ang Pilipinas!

... At lalo pa namin pinag-ibayo ang pagsuporta ng manalo tayo sa head ruling noong 2016 na maliwana ang mga bansa. At lalo pa namin pinag-ibayo ang pagsuporta ng mga bansa. At lalo pa namin pinag-ibayo ang pagsuporta ng mga bansa.

... Pagka-ang itulong sa akin magpagalid lang. Sana pa rin ang US ang pagtulong nila sa atin di lang puro pangako. Mahasa ko na balang araw mababawi natin lahat ng kinamkaman itong mga insip na ito.

Bakit hindi niya muna ayusin ang sarili, ang pakurang, at ang gulo-gulo ng bansa niya?

Puro delugyo ang hindi naganas niya.

Nagagawa pa rin ng mambuli, mga mukham na hindi sa kanila.

Wala na talaga tayong magagawa dyan. Instead, mag-focus tayo sa mga bagay na mas may kontrol tayo. Mag-focus tayo sa mga bagay na mas may magagawa tayo.

Gawin natin inspiration yan as bilang Pilipino na someday makakatulong din tayo sa bansa natin. Marami pang ibang problem sa bansa natin na pwede tayo makatulong.

So kagaya ko, isa rin yan sa mga motivation ko bakit ako nag-business na nga ba sa super industry. Kasi isa sa mga reason ko rin is mapalakas yung teknoloyya ng Pilipinas.

Ngayon sa mga iba namang bansa naman na may interest sa area na yan, instead na tingnan natin yan as battleground, bakit hindi natin yan tingnan binang isang tulay ng kooperasyon o sa magkasamang pagunlan.

So yun lang, marami salamat.

Nag-enjoy ako din sa portion na yan. So marami salamat sa mga opinion na pinadala nyo. Every Friday natin napapalabas yan.

So next Friday for next week ang topic po natin. Ano po ba yung saluobin nyo tungkol sa confidential and intelligence funds?

Ipadala nyo po yung video nyo 1 minute or less or shorter hanggang Wednesday mag-iintay po kami.

Again, dapat respectful, walang racism, alam nyo na yan, walang kabastusan. Basta ibalik natin yung matinong diskurso dito sa ating plataforma.

Magandang gabi po, pasensya na talaga hirap na hirap ako magsalita ngayon. Kita-kita po tayo sa Monday dito sa Facts Verse. Marami salamat po.

Thank you for watching!