00:45.0
So, ito'y yung mga truck na ito na humahakot ng mga miha?
00:49.0
Sana naman, kung ano man yung binayan mo dyan sa mga kasamahan niya, dapat naman sana.
00:55.0
Ganun din yung sa tatay ko.
00:57.0
Hindi naman namin inahangad yung bayaran kami na yung suntok sa langit po.
01:02.0
Isang kapatid nating Muslim mula Lugos, Sulu,
01:05.0
ang lumipad papuntang Maynila upang iparating sa hashtag ipabitagbo ang kanyang reklamo.
01:12.0
Kaya po kami lumapit dito kay Sir Vintol po para maano yung pangako sa tatay ko na bayaran niya yung lupa.
01:19.0
Pumunta po yung tatay ko doon sa mayor.
01:22.0
Pagdating po doon ng tatay ko, yung pagkasabi po ng mayor na ay hindi niya babayaran po yung tatay ko.
01:28.0
Dahil po yung lupa na yun, lupa po ng government.
01:32.0
Matapos daw hukain at minahin ng 4D Ventura Development Incorporated,
01:37.0
ang lupa ng kanyang amang si Imam Amiro Amil.
01:40.0
Ay tila binaliwala na daw sila ng mga ito.
01:43.0
Yung ginawa namin doon magkakapatid, hinarangan namin.
01:47.0
Pag hinaharangan namin, tinatanggal. Hinaharangan namin, tinatanggal.
01:50.0
Yung gusto namin mangyari, tapos na minahiningin lupa ng tatay ko,
01:54.0
ibigay nila yung usapan nila sa tatay ko, yung pangako nila sa tatay ko.
02:01.0
Okay lang naman po sir.
02:03.0
Ang reklamo ninyo ay sa lupa na medyo ito ay miniminahan.
02:07.0
Sino ang nagmimina ngayon sa lupa ninyo?
02:10.0
At bakit hindi tinupad yung usapan na yung sa lupa ninyo pinasok nila?
02:14.0
Parang nagkaroon ba ng kasunduan ng tatay mo at saka yung contractor na nagmimina?
02:21.0
Si Haji Adar? Sino si Haji Adar?
02:24.0
Ito ay si Mayor Haji Adar Hajiri.
02:27.0
Yung pangako po sa tatay ko ito ay bayaran niya.
02:31.0
Hindi naman sa tamang amount kung magkaano po yung babayaran niya.
02:35.0
Okay, sige. Si Mayor, ito yung picture na dala-dala ninyo si Mayor Haji Adar Hajiri.
02:44.0
So ang sinasabi ninyo kaya kayo nandito, ito ay lupa na yung nilalakaran ng kapatid mo na naglalakad ngayon,
02:52.0
Sa may bandang kanan na kung saan walang halaman, lupa ninyo pa rin.
02:57.0
Opo, tinabunan nila ngayon.
02:59.0
Dito naman may mga tanim dito sa baba, sa inyo yan? Sa inyo pa rin yan?
03:04.0
Opo sir. May natira kong tinyog sir.
03:07.0
Ilang hectare itong pinag-uusapan dito?
03:09.0
7 hectares na mahigit si po sir.
03:12.0
Mayan ba yung mga titulado?
03:14.0
Ito po ay deed of sale lang po sir. Applied pang sir.
03:18.0
So ang sabi ni Mayor, pag kumita ako ng million, kikita ako rin ng million.
03:26.0
Tama ba ang pagkaranihan ko?
03:30.0
Pag kumita yung lupa niya ng million, yung tatay ko po million din.
03:37.0
So nagmimina sila diyan? Kumita ba sila ng million? Baka wala naman silang kinita.
03:43.0
Pag hindi naman sila kumita bakit gano'n katagal po sir?
03:48.0
Pabalik-balik po sir yung barko.
03:50.0
Ang barko? Saan yung barko? Doon sa tubig?
03:53.0
Opo sir. Yan sa tubig po sir.
03:56.0
So ito yung mga truck na ito na humahakot?
04:00.0
Opo sir. Mga lupa po yan sir. Hinahakot doon po sir.
04:04.0
Lupa yan? Saan dadalhin yung lupa?
04:06.0
Dinala niya doon sa pantala. Sa barge.
04:11.0
Sa barge? Saan dadalhin yung barge? Saan pupunta?
04:15.0
Pupunta doon sa malaking foreign boat.
04:20.0
O sa foreign boat?
04:23.0
Dadalhin doon sa barko?
04:25.0
Dadalhin doon sa barko.
04:28.0
Sa linya ng telepono si Yosop Mando, Commissioner ng National Commission on Muslim Filipinos.
04:35.0
Papano po natin matutulungan? Kawawa naman po, galing pa po sila ng sundo.
04:39.0
Magamat hindi pa natin may isyadong maunawaan yung tunay na usapan nila,
04:46.0
kung yun ba ay meron silang kasulatan or agreement doon sa kanilang pinag-usapan,
04:53.0
makasakari pwede natin ma-review kung nagkasundo sila.
04:57.0
And since meron silang nakuhang kabayaran, meaning meron talaga silang napagkasundoan magkakabayaran.
05:04.0
Kung talagang kinakilangan natin diyan ay dumulog sila or sumulat sila sa ating tanggapan,
05:10.0
addressed to the Hon. Sec. Giring Mamonjong, nang sa ganon maratagan natin ang karampatang assistance sa ating mga kababayan.
05:21.0
Baka ma-refer natin yan sa legal bureau ng ating komisyon.
05:24.0
Ang sinasabing nyo rito, kung meron bang kasulatan itong si Imam Amiral Amil, meron ba kayong kasunduan?
05:31.0
Wala, sir. Meron ako ng sulat. Di na ako meron nilang sulat.
05:38.0
Pero nagbayad naman siya sa iyan ng P100,000?
05:40.0
P100,000. Pag sabi ko rin ito, bakit ganoon? Inanuhan niya sa P100,000.
05:47.0
Kung hindi mo itinunga, magkort kita.
06:17.0
Pero kung gusto mo talagang kasulatan, hindi siya papayag dahil ayaw ng kasulatan kasi lupa ng gobyerno.
06:48.0
... Sa testimony ng kanilang karatig lupa. Pero pang tayo ma-establish ang ating pag-assist nila, wala silang agreement, walang documents nagpapatunay, hindi natin alam kung ano ang nature ng binigay sa kanya ni Mayor ng P100,000.
07:05.0
... Yan ang pagkasunduan o yan ang pagkakaintindi niya. Hindi marinaw sa atin kaya kailangan natin makuha ang panic ng kabila para malapagan natin."
07:35.0
Anong sinasabi ng papa mo?
07:42.0
Tutulong yan dahil kapatid na Muslim yan. Ako naman ay Muslim, Kristiyano, kahit ano. Matulong kami.
07:53.0
Sir, pwede po ako manawagan ka?
07:55.0
Manawagan ka, sige.
07:57.0
Assalamualaikum ka, Adze. Anak imam Ameeruline.
08:07.0
Nananawagan po ako sa iyo, sir Adze. Dapat naman sana tutuparin mo yung pangako mo sa tatay kong.
08:15.0
That was your one, right?
08:19.0
Yun lang naman po yung inahangad ng tatay ko, yung bayad niya sa pinangako mo sa lupa niya.
08:25.0
Sana naman, kung ano man yung binayad mo diyan sa mga kasamahan niya, dapat naman sana.
08:32.0
Ganon din yung sa tatay ko. Huwag mo naman, hindi mo pinagpapantay yung mga tao mo diyan.
08:39.0
Hindi naman namin inahangad yung bayaran kami na yung suntok sa langit po.
08:44.0
Yung importante diyan, yung trust. Yung tatay ko nag-trust sa'yo.
08:49.0
Dapat pinangalagaan mo yung pagtrust ng tatay ko sa'yo.
08:53.0
Nananawagan lang po ang isang anak ng imam. Ang imam po pala ay pare po yung lugar. Equivalent, parang pare po yan.
09:01.0
Respectable po siya sa isang komunidad dahil siya po ay parang pinakikinggan.
09:06.0
At ang gusto lamang isang anak ng imam ay panawagan na pantay-pantay. Yan po ang kanilang damdamin.
09:13.0
Gawa nga po sinabi kanina ng isang commissioner, magkabilang panig dapat ang naririnig.
09:18.0
Isang panig pa lang po. Pero ang pagpunta po natin dito nila, binibigyan po natin ng sapat na panahon.
09:24.0
Nakapagsalita, nakapagpahayag. Pero ang kanilang pahayag, sa panig pa lang po nila.
09:29.0
Kaya napakahalagang makita po talaga yung panig ng mayor.
09:37.0
Thank you mayor sa pagtanggap mo ng tawag namin kasi importante marinig yung panig mo.
09:42.0
Mayor, meron kasing lumapit sa amin. Ito yung mag-ama na galing pa sa inyo dyan.
09:51.0
Sila po yung matanda na lumapit sa amin.
09:55.0
Pinakikinggan ko si Imam Amirul Amil kung kilala nyo.
10:01.0
Kamag-anak ko. Kamag-anak ko yan.
10:04.0
Pinsya niya ng nga na ito. Ang sir ko yan.
10:07.0
So kamag-anak mo ito? Distant? Malayo?
10:12.0
Nagpakita si Imam ng papel na nakaperma siya, na tumanggap siya ng halagang P200,000.
10:20.0
Actually sir, ang lupa yan, doon siya amin.
10:25.0
Mga walik na lupa niya. Doon siya amin pag walang kwad.
10:30.0
Binibirang sir yung niyog P1,000 per puno.
10:35.0
Ang niyog niya sir, pato yung sir. Alam ko na yung nickel.
10:39.0
Puros pato, hindi nabubuhay. Hindi nabubungang niyog sir.
10:43.0
Alam ko na sir, yung karamihan doon.
10:46.0
Yung pato na parang hindi necessary.
10:49.0
Yung pato tinatawag namin siya daw siya pang tiktipin mo.
10:56.0
Yung ihalo siya sa cemento, sir.
11:00.0
Lagi ko naman ang binibigayan kasi kamag-anak ng lalay ko.
11:04.0
Sigur, ganito lang, Mayor. Para ma-eksya.
11:07.0
Itong si Imam, pumunta pa rito sa amin para dulog yung kanyang 7 hectares na lupa.
11:17.0
Noong May 21, yung araw nagkaroon kayo ng pag-uusap.
11:21.0
At sabi niyo rao ata, alok, ng 7 hectares na yan,
11:25.0
e pwede magamit sa aktividades ng mining ng Lagos H&M Mining Corporation.
11:32.0
Ngayon, doon originally, yung kanyang mga pananim na niyog, 582 na puno.
11:42.0
Kaya, yun, mga puno, mga niyog, niyog, mga niyog.
11:47.0
Actually, sir, ang niyog niya, sir, kasi pato, hindi nagpupunga, sir.
11:55.0
Maalak pa ng tubig namin doon.
12:02.0
Lagyan mo na kontento na natin yan.
12:05.0
Wala dyan mga 7 hectares, sir.
12:07.0
Doon na siya may hectares. Okay.
12:09.0
Oo. Wala, sir. Itehabot. Itehabot, sir.
12:13.0
Alam na ngayon ng pamangkin mo. Malayong pamangkin. Malayo na.
12:20.0
Alam na nagpatulfo ka.
12:22.0
Ang gusto niya, pumunta ka roon para mag-usap kayo.
12:26.0
Pag nagpumunta ka roon, sige, mag-usap kayo.
12:29.0
Pero yung mahinahon ba, diplomatiko, huwag yun, nagsusumbong ka sa akin
12:34.0
para medyo magkaroon kayo ng kasunduan, kahit na pa pano, mag-bargain ba.
