01:00.0
Nasa 25 taong gulang ako nito at si Manang ay nasa 27 taong gulang na.
01:06.0
Pebrero, tandang tanda ko po yun, si Manang ay inutosan ng kanyang Mama para bumili ng gatas sa tindahan.
01:14.0
Yung tindahan na ito, lalakarin mo pa ng mahigit kalahating oras bago ka makarating dun.
01:22.0
Inutosan siya ng Mama niya na bilhan ng gatas yung kapatid niya na
01:27.0
pangalangan ko sa pangalangan.
01:29.0
Kailangan pang gatasin.
01:31.0
At agad naman na umalis si Manang, alala na at nag-aagaw na ang dilim at liwanag nun.
01:37.0
Pasado alas 5 na yun.
01:40.0
Nakita ko si Manang na dumaan sa bahay namin at tinanong ko ito kung saan pupunta.
01:45.0
Sinabi naman nga nito na bibili siya ng gatas para sa pangalangan.
01:49.0
At ito, sinabi niya na nag-aagaw na ang dilim at liwanag.
01:52.0
Sinabi naman nga nito na bibili siya ng gatas para sa kapatid niya.
01:57.0
Tinanong pa ako nito kung sasama ako pero sabi ko nun,
02:01.0
ayoko dahil mapapagalitan ako ni Mama.
02:04.0
Pag nalaman niya na sumasama ako sa pinsan ko.
02:10.0
Naawa ko kay Manang nun dahil payat na ito at halos siya lahat ang gumagawa ng gawaing bahay nila.
02:15.0
Dahil si Titi Tisaya ay sugarol.
02:17.0
At si Tito Boboy naman palaging nasa trosohan.
02:22.0
Halos maiyak ako nun nung papaalis na si Manang.
02:25.0
Nakukonsensya ako na hindi ko sinamaan si Manang pero tinuis ko yun.
02:31.0
Kasi ayokong mapagalitan ako ni Mama.
02:34.0
Takot kasi ako kay Mama pero ngayon matigas ng ulo ko.
02:41.0
Hanggang sa sobrang pangalangan,
02:44.0
hanggang sa sumapit ng gabi nun,
02:47.0
mga bandang alasyete na ay nagtataka ko mula nang bakit hindi pa ata nakabalik si Manang.
02:53.0
Wala naman akong nakikita na flashlight o anluman lang na dumaan gawa nang inabangan ko siya na dumaan nun
03:01.0
para ipapadala ko sa kanya ang ulam na niluto ni Mama para may ulam siya.
03:07.0
Pagkatungtong ng alasyete imedyan ng gabi,
03:09.0
narinig ko na lang sa likod ng malaking bato na may sumisigaw nun.
03:16.0
Yung malaking bato na ito,
03:18.0
bantog yan na tinatawag nila na balagatan.
03:21.0
Yun bang kapag dumadaan ka dun,
03:24.0
may kung ano-ano kang nakakasalubong.
03:28.0
Dun pala dumaan si Manang para shortcut na daw na makauwi nun.
03:32.0
Pagkarinig ko ng sigaw,
03:34.0
napaisip na kaagad ako na si Manang yun kaya agad kong tinawag si Papa.
03:39.0
Napuntahan kong saan yung may sumisigaw.
03:43.0
Kinuha naman ni Papa ang kanyang itak na gawa sa tanso at buntot ng pagi.
03:48.0
Pinahawak niya sa akin ng luya, bawang at asin nun.
03:53.0
Pagkaikot na yun,
03:54.0
nakita ko kaagad si Manang na nangangatog na ang tuhod at
03:58.0
nilingon ko kaagad kung saan nakatingin si Manang.
04:03.0
Nakita ko ang isang malaking aso na
04:06.0
kasing laki ng bagong anak na kalabaw.
04:10.0
Namumula ang mga mata nito.
04:15.0
Nangangatog na yun,
04:17.0
nilingon ko kaagad kung saan nakatingin si Manang.
04:20.0
Namumula ang mga mata nito.
04:26.0
Si Papa hindi sumunod sa akin.
04:30.0
Doon ito dumaan sa likod ng malaking aso na yun.
04:34.0
Agad niyang hinampas ng buntot pagi at ng itak hanggang sa umiyak ito ng napakalakas.
04:41.0
Daig pa niya yung baboy na kinatay na sobrang sakit talaga sa tenga.
04:46.0
Hindi pa po nakaalis ka agad yun, gawa lang,
04:49.0
sinabuyan ko ito ng asin
04:51.0
at yun yung dahilan para mapahiga itong nilalang na ito.
04:55.0
At patuloy na hinampas ni Papa ng buntot pagi hanggang sa
05:00.0
tumalun ito sa malaking puno ng kasoy
05:03.0
at doon na ito nawala.
05:06.0
Hinabol pa ito ni Papa hanggang sa hindi niya na ito mahagila pa.
05:10.0
Agad kong tinanong si Manang kung may ginawa ba sa kanya ang halimaw na yun.
05:14.0
At ayon naman sa kanya.
05:16.0
Nagulat o mano siya,
05:19.0
nang digla na lamang itong lumutang sa may harapan niya.
05:25.0
Binati niya ito ng magandang gabi
05:28.0
pero dahan-dahan itong lumalapit sa kanya
05:33.0
habang lalabas sa mga halimaw.
05:35.0
Dahan-dahan itong lumalapit sa kanya
05:38.0
habang lalong pumupula ang mga mata nito
05:42.0
kaya siya napasigaw noon.
05:46.0
Pagkatapos ko siyang tinanong,
05:48.0
dinala namin siya sa bahay at pinainom ni Papa ito ng maligam-gam na tubig
05:53.0
na may halong asin.
05:55.0
Tapos ay si Papa na ang nagatin ng gatas sa bahay nila ni Manang
05:59.0
at si Manang ay hindi na muna namin pinauwi
06:02.0
at baka masundan pa ito.
06:07.0
kasi nga may maliit siyang kapatid at palaging wala ang Papa niya doon.
06:12.0
Kaya mas pinili na lamang namin na doon na muna siya patulugin.
06:19.0
Kinabukasan pagkatapos kumain ng umagahan,
06:22.0
nagpaalam na ito na uuwi na dahil nga baka wala naman doon yung mama niya sa bahay nila
06:27.0
at baka iniwan ang kapatid niya sa bahay na mag-isa.
06:29.0
Pinasama naman ako ni Papa noon kay Manang
06:32.0
kasi nga baka ano daw ang makasalubong ni Manang sa daan.
06:35.0
Sinamahan ko ito papunta sa bahay nila.
06:41.0
Pagdating namin sa bahay nila,
06:43.0
tulog pa ang kapatid niya
06:45.0
at agad naman siyang nag-init ng tubig at nagsaing sa oras na iyon.
06:51.0
Wala na rin yung mama niya,
06:53.0
sabi ni Manang baka nagsusugal na iyon.
06:55.0
Sinabihan ko naman si Manang na kapag wala pa yung Papa niya doon sa bahay,
06:59.0
doon na rin sila matulog sa amin noon.
07:02.0
Silang dalawang magkapatid,
07:04.0
gawa nang baka magpakita na naman yung nila lang na nakasagupa namin sa may palayan.
07:12.0
Agad naman nagtanong si Manang na,
07:15.0
pwede naman pero,
07:17.0
paano naman yung mama niya?
07:18.0
Sabi ko, hayaan na muna si mama niya.
07:21.0
Baka ini-enjoy niya pa yung pagiging sugarol niya.
07:27.0
Pagdating ng alas tres ng hapon,
07:29.0
agad ko siyang pinaligpit at inaayos ko na rin yung mga damit ng kapatid niya
07:33.0
dahil doon ko na sila papatulogin sa bahay.
07:36.0
Delikade sila doon sa bahay nila kasi,
07:39.0
wala ang mga magulang nila noon.
07:41.0
Pagdating ng alas tres ng hapon,
07:43.0
agad ko siyang pinaligpit at inaayos ko na rin yung mga damit ng kapatid niya
07:46.0
wala ang mga magulang nila noon.
07:50.0
Pagkatapos naming magligpit,
07:53.0
agad naman kaming umalis.
07:55.0
Nilagyan ko ng luya,
07:57.0
ang mga bulsan namin at bawang parang din
07:59.0
sa siguridad naming tatlo.
08:01.0
Binilisan na namin ang lakad noon dahil mag-aalas kwatro na rin.
08:06.0
Nakarating naman kami ng maayos sa bahay.
08:09.0
Nagtanong naman si papa kung bakit kasama ko sila
08:13.0
at sinabi ko naman kay papa ang dahilan.
08:17.0
Nagulat na lamang ako noon
08:19.0
nang pagtingin ko sa mga luya namin ay
08:22.0
nangingitim na mga ito.
08:25.0
Parabang naging uling ito.
08:27.0
Pagkatapos ay nakita ko sa ibabaw ng malaking bato.
08:32.0
Naroroon yung aso na nakita namin sa gitna ng palayan
08:39.0
Agad naman akong lumabas.
08:41.0
Binato ko yun ng bato na
08:42.0
may kaskas pa ng amoy ng luya.
08:45.0
Ewan ko kung tinamaan ito o hindi.
08:48.0
Hindi po kasi ako natatakot sa mga ganitong nilalang
08:51.0
lalo na pagdating sa mga kamag-anak ko
08:53.0
na binabalak nilang biktimahin kaya
08:55.0
natatakot yung asawa ko sakin
08:57.0
dahil nga gano'n.
09:01.0
Pagsapit ng alas dos ng madaling araw
09:04.0
may narinig ako na humihikbi sa ilalim na
09:08.0
Yung silong naman namin ay mataas na
09:10.0
parang siguro mga limang talampakan ng taas nun.
09:15.0
Humihikbi sa ilalim
09:17.0
na nakasentro talaga sa hinihigaan ko.
09:21.0
Siguro ako na naman ang bibiktimahin nun.
09:27.0
Ako palang yung gising nun at
09:29.0
daan-daan akong humakbago.
09:32.0
Pagkatapos yung asawa ko
09:34.0
na binabalak nilalang lalo na
09:35.0
ako palang yung gising nun at
09:37.0
daan-daan akong humakbang papuntang pintuan.
09:41.0
Bumaba ako sa silong.
09:43.0
Daladala ko yung buntot pagi na
09:45.0
ginamit ni Papa noong nakaraang gabi.
09:50.0
Iwinasiwas ko yun
09:52.0
hanggang sa may narinig akong boses na nagsalita na
10:01.0
Paano kaya akong susubukan kita ngayon?
10:07.0
kala mo may plema na bumara sa lalamunan na parang ewan.
10:12.0
Sinagot ko ito ng
10:14.0
huwag mo akong susubukan.
10:16.0
Baka hindi ka na makauwi sa inyo.
10:20.0
Narinig ko na lamang na humahagikikito.
10:23.0
Yung parabang pinipikon pa ako kaya nagalit ako nun.
10:28.0
Umakit yung dugo ko sa ulo at uminit yung tenga ko
10:33.0
nandilim talaga yung paningin ko.
10:36.0
Gusto ko na siyang patayin.
10:39.0
Sinalubong ko ito at hinampas ko ng tatlong beses sa muka ng buntot pagi.
10:45.0
Ramdam na ramdam ko yung pag-iyak nito.
10:48.0
Tumakbo ito palayo.
10:51.0
Sinigawan ko pa ito na
10:54.0
huwag na huwag ka nang babalik dito ah!
10:57.0
Baka sa susunod pagbalik mo
10:59.0
hindi ka na makauwi sa inyo.
11:00.0
Papatayin talaga kitang haayob ka.
11:06.0
Nagulat naman ako nang nagsalita si Papa mula sa bintana.
11:10.0
Hoy, umakit ka nga dito.
11:13.0
Hayaan mo na yun.
11:17.0
Nung bumaba na pala ako nun,
11:19.0
gising na pala si Papa at Mama nun.
11:22.0
Hinayaan lang nila ako na lumabas dahil may tiwala naman daw sila sa akin.
11:26.0
Matapang daw kasi talaga ako.
11:28.0
Agad naman akong umakit sa loob at nakita ko na lang na umiiyak si Manang nun.
11:34.0
Sumasakit umano ang tiyan niya.
11:37.0
Hindi ko na alam kung ano yung dapat kong gawin at nagpakauluha ko ng luya.
11:42.0
Ipinainom ko sa kanya.
11:44.0
Si Mama at Papa ay hinayaan na lang nila ako na gamutin si Manang dahil
11:49.0
alam ko naman daw kung ano ang gagawin.
11:54.0
Bandang alasing ko ng umaga,
11:55.0
pumunta ako sa malaking bato na yun.
11:57.0
Daladala ko ang itak ni Papa at nakita ko dun yung malaking aso sa may palayan.
12:04.0
Sinigawan ko ito ng,
12:06.0
Ano, masakit ba yung hampas ko kanina sa'yo?
12:12.0
napakawalang hiya mo.
12:14.0
Nakuha mo pa kasing balikan kami.
12:19.0
Agad naman itong nawala na parang buli.
12:21.0
Pagkatapos kong magsalita nun,
12:23.0
kinuha ko yung tsinelas na naiwan dun at
12:28.0
yung tsinelas na yun,
12:30.0
yung tsinelas nang nila lang na naiwan kaya
12:33.0
siguro bumalik yun para kunin.
12:35.0
Pero malas niya lang na nauna ako.
12:39.0
Agad ko namang dinala yun sa bahay at dinala ko sa mga gamot.
12:43.0
Ang sabi ng mga gamot,
12:46.0
at dinala ko sa mga gamot.
12:48.0
Ang sabi ng mga gamot,
12:50.0
bagong yanggaw umano ito.
12:53.0
Kaya ganun na lamang katapang at
12:56.0
sinisigurado ng mga gamot na yun na
12:59.0
mamamatay umano yun pag sumapit ang alas dose ng tanghali.
13:03.0
Dahil sa natamong sugat nito.
13:08.0
Hindi umano tagas sa amin ang nila lang na yun,
13:12.0
Agad ko namang pinatingnan si Manang kung anong nangyari sa tiyan niya.
13:17.0
Ay naman sa mga gamot ay
13:19.0
gusto daw po siyang kunin ng aswang na yun
13:22.0
dahil may sakit daw pala itong si Manang.
13:26.0
Tinanong ko naman si Manang kung anong sakit.
13:31.0
hindi niya daw alam dahil wala siyang pera para magpa-check up nun.
13:35.0
Kaya tinanong ko sa mga gamot
13:38.0
kung anong sakit ni Manang.
13:39.0
Sabi niya, sakit daw sa kidney
13:42.0
sa kanang bahagi.
13:47.0
sa sinabi ng mga gamot na ito.
13:50.0
Maagapan pa umano yun kung susundin ni Manang ang lahat na mga ipapainom sa kanya.
13:55.0
Kaya dahil dun talagang nagmamakaawa ako sa mga gamot na yun na
13:59.0
pagalingin si Manang dahil nga pinsan ko yun
14:02.0
at best friend ko pa
14:04.0
kaya ayokong mawala siya nun.
14:05.0
Pagkalipas ng isang buwan,
14:07.0
gumaling na si Manang at
14:09.0
binalik ko siya sa mga gamot.
14:11.0
Pinatingin ko po ulit kung okay na ba lahat.
14:15.0
Ang sabi naman ng mga gamot,
14:17.0
bumalik na umano sa normal yung kidney niya
14:20.0
kaya sobrang saya ko po nun.
14:23.0
At kitang kita din talaga sirsat ang pagaling niya.
14:26.0
Gawa ng magmula noon ay tumaba na rin siya.
14:30.0
Pagkalipas ng isang buwan,
14:32.0
gumaling na si Manang at
14:33.0
gawa ng magmula noon ay tumaba na rin siya.
14:50.0
Magandang araw sir Seth.
14:56.0
Ang nagbahagi ng kwento na
14:58.0
may pamagat na kilala namin
15:01.0
kung sino ang nangyanggaw.
15:04.0
Hindi ko na nadugtungan ang kwento na yon
15:06.0
sa kadahilanan na
15:08.0
pagkatapos ng insidenting yon,
15:10.0
lumuas na ng Maynila ako
15:12.0
at bumalik ng opisina.
15:15.0
May mga naririnig na lamang ako
15:17.0
na kwento sa aming pamilya
15:19.0
tungkol sa nakikita nilang tao
15:21.0
sa labas ng buwang ng
15:25.0
sumuntok sa aking amahinon
15:27.0
hanggang sa ito'y mamatay isang taon
15:30.0
matapos ang pagyanggaw.
15:34.0
Matagal-tagal na rin akong hindi
15:36.0
nakauwi ng antike.
15:38.0
Sa pagkakaalala ko ay
15:40.0
2017 pa ang pinakahuli
15:42.0
at sobrang laki na ng pinagbago
15:44.0
at inunlad lalo ng proper.
15:47.0
Kung tagaproper ka din,
15:50.0
malaman mong ibig kong sabihin.
15:54.0
Itong kwento na ibabahagi ko
15:56.0
ay kwento ng aking ama.
15:59.0
Diba sa unang kwento ay nasabi ko na
16:01.0
nabyuda ang aking nanay
16:05.0
Ang kwento naman na ito
16:07.0
ay base lamang sa aking nanay
16:09.0
dahil ako ay dalawang taong gulang
16:11.0
pa lamang noong mga panahon na iyon.
16:14.0
Pinag-isipan kong mabuti
16:16.0
kung ibabahagi ko ito gawa
16:18.0
ng medyo masakit na bahagi
16:22.0
at aaminin ko na habang lumalaki
16:24.0
kaming magkakapatid,
16:26.0
may pagkakataon na sinisisi ko
16:28.0
ang aking kuya sa nangyari.
16:30.0
Lagi kong sinasabi sa kanya
16:31.0
na sana ay siya na lamang
16:33.0
ang kinuha ng aswang
16:35.0
at hindi ang aking ama.
16:43.0
Kami ay tatlong magkakapatid.
16:45.0
Sa panahon na ito
16:49.0
ay mag-aapat na taong gulang.
16:51.0
Ako ay dalawang taon
16:53.0
at ang gunso namin
16:55.0
ay walong buwan pa lamang.
16:57.0
Nagkasakit ang aking kuya noon.
16:58.0
Mataas ang lagnat nito.
17:00.0
Sinugod sa ospital.
17:02.0
May mga pagkakataon na
17:04.0
nagdi-deliryo ito
17:06.0
at may nakikitang matanda.
17:09.0
Alam po natin na sa panahon na ito
17:11.0
ay hindi lang medikal
17:13.0
ang ating tinatakbuhan.
17:15.0
Kaya pinatawas ng aking nanay
17:19.0
at ay nga lumabas doon.
17:23.0
Nalaman din kung sino
17:25.0
ang umaaswang dito.
17:26.0
Nasabi ko rin sa unang kwento ko
17:28.0
na malapit lamang ito sa amin
17:32.0
hindi lang po isang angkan.
17:36.0
Kaya nakakatawa mang isipin
17:38.0
pero sa tatay ko ay
17:40.0
ibang angkan ng aswang
17:42.0
at sa amahin ko ay iba din.
17:48.0
may baraitid po sila.
17:50.0
Ginamot at gumaling
17:56.0
sa makalabas na ito ng ospital.
17:59.0
Pagkauwi ng bahay
18:01.0
binili na ng aking nanay
18:03.0
ang aking tatay na huwag nang balikan
18:07.0
kung sino man yung nangaswang sa kuya ko.
18:10.0
Pangalanan na lamang natin siyang
18:18.0
matapos makalabas ng aking kuya
18:22.0
naglasing ang aking ama.
18:24.0
Kahit kabilin-bilina
18:26.0
ang nanay sa aking ama
18:28.0
na magpahinga na lamang
18:30.0
at hayaan na lang ang nangyari
18:32.0
total gumaling naman si kuya.
18:35.0
Hindi pa rin nagpatinag si tatay nun.
18:40.0
mauwi nga akong tawagin.
18:42.0
Dala ng kalasingan
18:44.0
at galit sa nangyari nun.
18:47.0
Sinugod niya si aling basyon
18:54.0
Huwing nasa loob ka!
18:56.0
Ako ang harapin mo!
18:58.0
Huwag ang anak ko!
19:00.0
Natatakam ka sa anak ko!
19:02.0
Halika dito sa labas!
19:10.0
sa loob ng bahay ni aling basyon.
19:12.0
Kaya lalong nangigil ang aking ama
19:16.0
ang bahay ng matanda nun.
19:19.0
Walang kumusyong nangyari
19:21.0
nung gabing yun pero
19:22.0
pinaumaga na'y pinatawag sa barangay ang aking ama.
19:26.0
Kumaga nagkaroon ng alarming scandal
19:28.0
at damage of properties
19:31.0
dahil sirasira at butas-butas
19:33.0
sa mga lawanit sa bahay ni aling basyon.
19:37.0
Nagkausap sa barangay
19:39.0
at sinabihan na lamang ng aking nanay na
19:42.0
babayaran na lamang ang mga kung anumang nasira nun.
19:46.0
Pero hindi pumayag si aling basyon.
19:49.0
Ang gusto niya ipakulong ang aking ama.
19:57.0
Pilit pinapakiusapan ng aking nanay
19:59.0
ang aking ama na tumigil na
20:01.0
at isipin na mas malaki
20:03.0
ang mangyayaring hindi maganda
20:05.0
pagpatuloy itong magningit-ngit
20:08.0
o magtatanim ng samang ng loob.
20:11.0
Nilagyan na lamang po kami
20:13.0
mga anak ng pananga
20:15.0
at may pinapainom sa amin na tubig nun.
20:18.0
Tubig ito na lasang buhok.
20:21.0
pag may pinaghihinalaang aswang
20:23.0
ang ginagawa ng aming nanay
20:25.0
ay kukuha siya kunwari ng uban
20:27.0
doon sa taong yon
20:29.0
pero sasamahan niya ng itim na buhok yon.
20:33.0
Itatabi niya ang itim na buhok
20:35.0
at pagkauwi ay isasalang sa apoy.
20:38.0
Bubuhusan ng mainit na tubig
20:40.0
at tag-isang kutsara kaming iinom.
20:43.0
May bahagi ko lang din sa ersat
20:45.0
na taga San Jose po ang aking ina
20:47.0
at pamilya ng aking ama
20:51.0
kaya paruon at parito po kami.
20:54.0
Nung mga bata pa kami
20:56.0
pag uuwi kami ng Iloilo
20:58.0
terno kaming damit magkakapatid nun.
21:01.0
Pinapatahipo talaga yon ng sadya.
21:04.0
Lagi kaming may mga luya sa bulsa
21:09.0
pangontra sa usog nga daw po ito
21:11.0
lalo at malapitin kami sa ibang elemento.
21:15.0
Balik tayo sa kwento.
21:18.0
Dahil hindi naareglo ang nangyari
21:21.0
ang aking ama ay nagtago sa Iloilo
21:24.0
at doon na malagi habang nagtatrabaho
21:27.0
at kami ay naiwan dito sa antike.
21:39.0
patago-tago lamang siya
21:41.0
kung uuwi ng antike para bisitahin kami nun.
21:44.0
Madaling araw siyang umaalis ng Iloilo
21:46.0
para umuwi ng antike
21:49.0
at madaling araw din aalis ng antike
21:56.0
Nasa Iloilo ang aking ama nun
22:05.0
ay kinausap niya ang kanyang nanay
22:07.0
na gisingin siya ng madaling araw
22:09.0
maaga kasi siyang uuwi ng antike
22:11.0
at bibisitahin kaming pamilya niya.
22:15.0
Nang makapag-ayos ng gamit niya
22:18.0
nihaya siya ng kanyang pinsan na tumagay muna
22:20.0
pampawi ng maghapon na pagod.
22:24.0
Ang bahay namin sa Iloilo
22:28.0
galing sa highway o main road
22:30.0
papasok ka pa sa tabi ng isang elementary school
22:34.0
may masukal na talahiban
22:36.0
at may madadaanan kang malalaking puno
22:40.0
hindi ako sigurado kung nara yun
22:43.0
basta tatlong malalaking puno yun
22:46.0
yan yung huling pagkakaalala ko
22:48.0
nung elementary years ko
22:53.0
iba na ang ginawang daanan
22:56.0
malawak pa noon ang palayan
22:58.0
na meron ang pamilya ng tatay ko
23:01.0
hindi kami nabahagi yan nun
23:03.0
may mga manukan pa sila
23:06.0
sabali nakipag-inuman po ang tatay ko
23:08.0
sa kanyang pinsan
23:10.0
hanggang sumapit ang gabi
23:13.0
sabi ng pinsan ni tatay na si Papa taba
23:19.0
munit po yung palayaw ng tatay ko
23:22.0
di rin ka nalang tulog kayo eh
23:24.0
layo pa yung mulakaron
23:28.0
pauhay ka nalang di
23:32.0
dito ka nalang matulog at malayo pa yung lalakarin mo
23:35.0
lalayo ka nalang dito
23:38.0
sinabihan naman ang aking ama si Papa taba na sige
23:41.0
at pagkagising na lamang siya ng maagang maaga
23:43.0
kasi uuwi siya ng antike noon
23:50.0
sa kamalig ni Papa taba
23:52.0
hindi mawari ng aking ama nun
23:55.0
naiinitan umano siya noon at hindi mapakali
24:00.0
halos kalagitnaan na ng gabi
24:03.0
naisipan niyang umuwi ng aming bahay
24:06.0
nagpaalam siya kay Papa taba dahil hindi nga siya makatulog
24:10.0
at hinayaan na lamang ito ng kanyang pinsan
24:14.0
doon siya dumaan sa gilid ng elementary school
24:18.0
kung saan merong talahiban
24:20.0
at malalaking puno nun
24:25.0
nakarating naman ang aking ama sa aming bahay
24:28.0
ang bahay namin noon at gawa lamang sa amakan
24:31.0
paawid ng bubong at may silong
24:35.0
madaling araw ay nagising ang aking lola Lourdes
24:38.0
nanay ng aking ama
24:40.0
naririnig umano niya ang ingay at kalabugan sa bahay
24:45.0
naisipan niya na baka gising na ang aking ama
24:48.0
at nag-aayos na nga ito pauwi ng antike
24:51.0
kaya't hinayaan niya na lamang ito
24:56.0
hindi na nag-abala ang aking lola na gisingin ang aking ama noon
25:00.0
kasi alam niya na madaling araw palamang ayaalis na ito
25:07.0
nagtaka na lamang siya ng mga
25:09.0
mag-aalas sete na ng umaga
25:11.0
ay bukas pa din ang ilaw ng bahay
25:16.0
nakita ang aking ama na
25:20.0
ang posisyon ay nakatihay
25:22.0
at iisipin mong nakipagbuno ito dahil
25:25.0
dilat pa ang mga mata
25:28.0
pero wala na itong buhay
25:33.0
sa taas ng bubong ay merong butas noon
25:37.0
dineklarang patay ang aking ama
25:42.0
inatake lamang umano
25:44.0
pero hindi kumbinsido ang aming kamag-anak
25:47.0
kaya dinala ito sa magaling na manggagamot
25:50.0
noong araw din nayon
25:54.0
lumabas natawas na manggagamot na sa mga malalaking puno
26:00.0
yun ang aking ama
26:01.0
at sa taas ng puno ay merong ibon na malaki
26:03.0
na nag-aabang noon
26:06.0
sa madaling salita
26:08.0
merong nag-aabang kay tatay
26:11.0
hanggang sa makarating siya sa bahay
26:18.0
noong panahon na hindi siya mapakali
26:20.0
at naiinitan noon
26:22.0
ay pilit siyang pinapauwi
26:24.0
ng kung sino man ang nagbabantay sa kanya
26:27.0
sinabiyan din po ng manggagamot
26:29.0
ang aking nanay na
26:31.0
buhay pa ang aking ama
26:33.0
at naitago sa isang banga
26:35.0
ang kanyang kaluluwa
26:37.0
puntahan lamang sa bahay
26:39.0
kung sino man ang pinaghihinalaan nila
26:41.0
at basagi ng banga na yun
26:44.0
kaya nasabi ng manggagamot yun kasi
26:48.0
hindi lumalamig ang bangkay ng aking ama
26:52.0
hindi pa rin siya naiimbal sa munod
26:55.0
pero naninigas po ito
26:57.0
dahil sa posisyon niya
26:59.0
yung mga pinsan ng aking ama na tagagimaras
27:04.0
karamihan sa pamilya at kapatid ng aking ama
27:06.0
ay may mga malalaking bangganon
27:09.0
kaya pinag-usapan nila at kinausap
27:11.0
ang aking nanay na
27:13.0
pwede silang pumunta ng antike
27:15.0
at sugurin si aling basyon
27:18.0
yan lamang ang pumasok sa isip
27:22.0
dahil wala naman ng ibang naargabiado
27:26.0
maliban sa matandang ito
27:28.0
na ayaw magpabayad sa damages
27:33.0
hindi pumayag ang aking nanay
27:35.0
na gawin yun ng kanyang mga bayaw
27:37.0
at tipinsan sa kadahilanan na
27:39.0
posibling hindi matatapos dito ang lahat
27:45.0
at may iwan kaming tatlong mga anak niya
27:48.0
nung nagpa siyang aking nanay nahayaan na lang
27:52.0
kinagabihan ay bigla na lamang
27:54.0
lumamig ang bangkay ng aking ama
27:56.0
tuluyan na itong nangitim
27:59.0
at tila pa bigla na lamang itong
28:01.0
naging isang totoong bangkay
28:10.0
sa ilo-ilo binurol ang aking ama
28:13.0
habang nakaburol isang gabi
28:15.0
meron silang napansin sa salamin ng aking ama
28:19.0
isang malaking tuko na titig na titig sa bangkay niya
28:21.0
minuramura nila ito at hinabol
28:23.0
hanggang makarating sa kawayanan
28:25.0
at hindi na nila ito naabutan
28:29.0
sabi ng aking ina
28:31.0
baka sinigurado nang nila lang napatay na nga ito
28:35.0
gawa ng titig na titig ito
28:39.0
sumunod na mga gabi
28:41.0
kaming magkakapatid ay natutulog sa aming bahay
28:44.0
napaihi ang aking mga bata
28:46.0
at nangyari sa mga bata
28:49.0
napaihi ang aking nanay sa gilid
28:51.0
gawa ng uso naman yung ihi
28:53.0
nung sa gilid-gilid lang
28:55.0
sa mga panahon na ito
28:57.0
lalo na at magkakalayo naman
28:59.0
ang mga bahay namin sa ilo-ilo
29:02.0
may napansin umano siyang aso nun
29:07.0
at abot ang ulo sa sahig
29:13.0
pero walang katinag-tinag nun
29:17.0
naalala ng aking nanay na kaming magkakapatid
29:20.0
ay natutulog sa tapat ng mismo
29:22.0
kung saan nakatingala ang aso
29:25.0
sumigaw ang aking nanay na
29:29.0
saka nagtakbuhan ang mga pinsan ng aking ama
29:34.0
hindi din nila ito naabutan
29:36.0
dahil pumasok ito sa masukal na bahagi ng kawayanan
29:41.0
nailibing ang aking ama
29:45.0
kaming magkakapatid ay mga pangontra na
29:48.0
naalala ko pat nakikita sa mga litrato
29:51.0
pinapasuot nila ako ng pulang damit
29:55.0
sana puti o itim pag namatayan diba
29:59.0
pula ang pinasuot sa akin dahil
30:01.0
maliban sa kamukhang kamukha ako ng aking ama
30:04.0
ay nag-iisang babae lamang din po ako noon
30:08.0
ayon sa mga matatanda
30:10.0
kaya ako pinagsuot ng pula
30:12.0
para hindi ako mabati dahil
30:14.0
pansinin po ang kulay at balat ko
30:17.0
nakuha ko ito sa side ng aking lola Lourtes
30:21.0
matapos ang nangyaring ito sa aking ama
30:24.0
pinagpa sa Diyos na lamang po ng aking ina ang lahat
30:27.0
dahil alang-alang sa aming mga anak niya
30:30.0
para sa katahimikan na rin ang lahat
30:36.0
nagsilakihan na rin po kami
30:39.0
naalala ko pa ng apo ni Aling Basion
30:40.0
ay naging kaklase pa ng kuya ko
30:45.0
panahon na ang naningil sa kanya
30:49.0
unti-unti din na matay sa mga diskirasha
30:51.0
ang kanilang pamilya
30:53.0
ang anak ni Aling Basion
30:55.0
aksidenteng nalunod dahil
30:57.0
napulupot po ito sa lampat pandagat
30:59.0
at hindi na umahon na buhay
31:02.0
hindi ko lang alam sa ngayon
31:04.0
kung buhay pa ba si Aling Basion
31:08.0
palamang ay wala na sila sa bahay
31:10.0
na kinatitiri kanon
31:12.0
wala na rin kaming naging balita
31:16.0
ang mga naiwan niyang kamag-anakan
31:19.0
habang sinusulat ko ito Sir Seth
31:21.0
hindi ko mapigilang maluwa-luwa
31:25.0
dekada ng lumipas
31:27.0
pero masakit pa rin isipin
31:29.0
na dabuhay tayo sa panahon na
31:31.0
iba't-ibang uri ng elemento
31:33.0
at pagkatao ang ating nakakakalimutan
31:36.0
hindi ko ididinay Sir Seth
31:38.0
na sa edad kong mahigit 30
31:40.0
bukas ang third eye ko
31:42.0
pero mahina ang aking loob
31:44.0
sa mga bagay nito
31:48.0
mabilis akong kapitan
31:50.0
ng sama ng pakiramdam
31:52.0
may mga bagay akong nakikita
31:54.0
at mga ibang dimensyon
31:56.0
pero sa susunod ko na lamang
31:58.0
na kwento ito'y babahagi
32:00.0
kaya ito'y isipin
32:03.0
sa pagbasa ng kwento ko
32:05.0
at ngayon ko lang po ito nilabas
32:09.0
sa mahabang panahon
