Pag-usapan natin kung bakit importanteng sinisilip ang budget ng mga sangay ng gobyerno, kabilang na yung budget ni Vice President Sara Duterte. Makakausap natin si Gabriela Rep. Arlene Brosas na tinangkang busisiin ang hiling na budget ng OVP para sa 2024 kamakailan.

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Greetings guys! Welcome to tonight's episode of Facts Verse.

Ako po si Christian Esguerra.

So today is September 1. Merry Christmas in advance.

Alam niyo naman sa Pilipinas, pagpasok ng September, eh Pasko na agad.

And then ang Pasko sa atin, diba, natatapos Feb.

So advance Merry Christmas sa ating lahat.

Kung pwede lang ako magpatutog dito ng Christmas carols eh.

Pero ganun talaga. Yan ang tradition natin dito sa Pilipinas.

Anyway, ang pag-uusapan po natin ngayong gabi.

So continuation po ito, itong ating pinag-usapan kahapon.

Tukol po doon sa pagbusisi ng proposed budget ng Office of the Vice President.

Pero bago ko ipakilala sa inyo yung ating panahuhino.

Kasi binabasa ko po dito yung mga comments.

Marami mga buhay na buhay na trolls dito. Masyado kayo active.

Ito lang ah. Sisikapin ko yung paliwanag para naman maintindahan ng lahat.

Kung bakit ba kailangan binubusisi yung budget.

Okay. Ito po. Susubukan ko pong simplihan.

Ang budget po taon-taon ng ating bansa ng Pilipinas, halagahanda po niya yung Executive.

Okay? So the Executive Department.

Kaya ang tawag nila diyan pag si-submit sa Kongreso, National Expenditure Program.

O tinatawag na iba, the President's Budget.

So inahain po yan sa Kongreso, separate na branch ng government.

Yan po yung lehislatura. In particular, nagsisimula po yung proseso doon po sa mga bababang kapulungan.

Tapos parang yung normal na proseso ng pagkabasa ng batas, dadaan po yan sa pagbusisi.

And then aakit sa Senado, bubusisiin ulit.

And then kung sakali may contradictory provision sila, i-reconcile, and then lalagtaan ng Presidente.

Yan po yung tinatawag na GAA, General Appropriations Act.

So yung paggasta po natin, yung national budget, nakapaloob po yan sa isang batas.

So dapat lahat po ng ahensya ng gobyerno, sumusunod po kung ano po yung nakalaan, kung ano po yung nakasulat doon sa batas.

Because remember, yun pong GAA, yan yung basically authority to spend.

Parang sa bahay, pag nagbabudget yung ating mga magulang, o anak, eto lang yung pwede natin gasusend para sa susunod na linggo o susunod na buwan.

So dapat lahat tayo tatalima o susunod doon.

Ngayon, ano po ba yung role ng Kongreso? In particular ng mababang kapulungan?

Busesin kung yung po bang hinihiling na budget ng iba't ibang mga ahensya ng gobyerno ay tama.

Puna-una dapat natanong nila, paano ba ginastos yung budget na hiniling niyo the previous year?

Tapos bakit kayo humihingi ngayon ng ganitong pondo?

So tama po, dapat tinatanong yan bakit?

Kasi sila po yung representatives natin. Tayo po yung kinatawa nila.

Tayo po yung kinakatawa nila. Kasi meron po tayong tinatawag na representative democracy.

So yun po yung dahilan kung bakit binubusisi natin yung national budget.

... Kaya ako dinidevote itong introduction to explain this para maliwanagin ang mga tao.

Kasi akala nila, hindi budget na ng Office of the Vice President yan dapat walang tanong-tanong.

Kaya budget ng President yan dapat walang tanong-tanong.

Well, pera po natin pinag-uusapan dito, hindi pera nila.

Kaya dapat nagtatanong tayo. And kayo po ba? Kaya niyo po ba diretsyong tanongin?

Yung ating mga official ng gobyerno, Mr. President, Mr. Congressman, Mr. Senator, Mr. Secretary.

Hindi niyo po ba winawaldas yung pera namin na kinokolekta niyo po sa amin?

Hindi naman natin sila natatanong directly. Ang nagtatanong po dapat on our behalf yung ating inilukluk sa puesto, yung ating mga representatives.

Ngayon kung yung mga representatives na ito hindi nakakapagtanong o pinipigilan sa pagtatanong o ayaw magtanong dahil sipsep o tuta sa mga nakaupo, may problema tayong malaki.

Kaya huwag niyo po mamamasamain kung pinag-uusapan natin itong issue na ito.

And please, tigilan niyo po yung labeling. Kasi porke makakaliwa ang grupo yung nagtatanong, nasabihin niyo, eh mga komunista yan, mga NPA yan.

Try to broaden your perspectives. Kasi akala niyo porke nagtanong opposition. Wala nang nakitang tama sa gobyerno.

Ang problema wala nagtatanong eh. So nagtatanong yung mga bayan black.

Q&A

Magandang gabi po. Opo, totoo yan. Isa po kami, isa po ako sa mga hindi pinayagan na makapagsalita, makapagtanong sa Office of the Vice President.

Mahalaga po nakapagtanong ang sinuman, lalong-lalo na in-open natin for public scrutiny yung usapin ng budget ng bayan.

At ang mga nakataya po dito ay yung bawat centimo na pinibigay ninyo as taxes. Kaya mahalaga na makita natin kung saan talaga ito napupunta at ano pa yung hinihiling kung saan pa mapupunta.

Q&A

Q&A

At yun ay ang Office of the Vice President na si Sara Duterte. So parang ang nangyari, nagsabi siya na dapat mag-parliamentary courtesy tayo since this is a long-time tradition of the Congress, etc.

But actually hindi naman kasi kahit nang panahon ni VP Lenny as I remember, yung second na taon ng kanyang panunungkulan ay pinayagan naman na makapagtanong even the Office of the President at that time.

So parang ito parang pangalawang taon na hindi ka nakapagtanong. Sa unang taon siguro parang sasabihin mo pang okay sige pero yung pangalawang taon na hindi ka makapagtanong parang mahirap naman yung tanggapin.

Q&A

At umupo doon para sagasaan yung kami na magtatanong and of course yung minority na nandoon kasi nandoon naman yung minority. Remember nandoon naman din yung minority leader namin and we ask talaga particularly the majority na bigyan kami ng time para magtanong, mag-clarify.

At the very least makapag-manifest. Yung process may mali doon sa process Christian kasi ang process dapat ng committee, yung rules mismo nagsasabi sa atin na dapat after the presentation, sige nag-move sila. Nung nag-move sila, nag-point of order naman.

Pinanong naman ni Kong Franz Castro. Point of order, parliamentary inquiry, Madam Chair, pero hindi siya pinagbigyan. Diretso yung motion. Tapos nag-votohan. Nag-votohan diretso. Binilang yung yes, hindi binilang yung no, hindi binilang yung nag-abstain. Tapos after noon ng lahat ng yun, hindi pinag-explain yung gustong mag-explain.

So parang sagasa talaga sa rules. Lastly, we are given, every member of the House, I've given 3 minutes at least or 3 or 5 minutes I think to explain kung bakit ganoon yung aming mga voto. So hence may problema doon sa rules at that time. Sinagasaan talaga, intent talaga na sagasaan na hindi kami magtanong.

Q1. Speaking of railroading, matagal na rin kayo sa Kongreso. Kaya tinanong ko kayo ilang years na kayo, 7 years ang sabi niyo. Sa akin naman nung naalala ko matagal din ako nag-cover sa House of Representatives na cover ko kayo before.

... Ang tanong ko lang, kasi alam ko in the past, parang may agreement, for lack of a better word, gentleman's agreement between the minority and the majority na tipong ok matatalo kayo sa botohan definitely, pero bigyan kayo ng pagkakataon magsalita. Wala bang ganoon nag-agree?

Q1. May commitment in this case? Kasi sabi niyo nakausap niyo ang majority beforehand?

Q1. May commitment in this case? Kasi sabi niyo nakausap niyo ang majority beforehand? Kasi sabi niyo nakausap niyo ang majority beforehand?

Q1. May commitment in this case? Kasi sabi niyo nakausap niyo ang majority beforehand? Kasi sabi niyo nakausap niyo ang majority beforehand? Kasi sabi niyo nakausap niyo ang majority beforehand?

Q1. May commitment in this case? Kasi sabi niyo nakausap niyo ang majority beforehand? Kasi sabi niyo nakausap niyo ang majority beforehand? Kasi sabi niyo nakausap niyo nga ng majority beforehand?

It won't take 5 minutes actually pag tinanong ang mga kailangan namin na itanong sa kanya, lalo na dito sa usapin ng 2022, ang P125M.

Q1. Ano ang sinasabing simpleng tanong na dapat itatanong dito sa budget ng OVP?

Itanong 6M kada araw, yan ang na-release sa OVP. Tapos ipapa-identify sana namin ang saro kung saan na-release yan, ano ang mga under doon? Kasi ang mga under doon, financial assistance, subsidy, confidential fund.

Ito ang mga undersbursements and balances kung saan sinasabi na natanggap niya ang P221,424M. P221M mahigit. Tapos P125 doon ang nilagay sa confidential fund.

Ang pinitrace na namin kung saan nanggaling ang source ng confidential fund ng P221 na ito, apparently it was sourced sa OVP mismo. At ang sinasabi nila ngayon it was authorized by the President.

Pero ang tanong ko lang bakit kaya hindi nalang nila sinagot? Kung wala naman palang makikita. Pero apparently may makikita ka dito kasi wala naman palang hiningi dapat na confidential fund ang OVP at wala siya dapat expenses by 2022 on confidential fund.

So therein lies the problem. Ngayon pwede ba nailipat mo yung contingent fund ng Pangulo patungo ng confidential fund na ginamit ng VP? Di ba yun yung tanong?

May mga guidelines, may mga provisions dahil hindi pala pwede yun. Kasi wala naman expressly provided na nakalagay na dapat lagyan yung gaan ng 2022 ng confidential funds.

At may specific na paggagastos ang dapat yung contingent fund. Parang ganito yun Christian sa madaling salita, yung auditable funds nilagay mo sa unauditable funds. So parang yun na-audit o na-scrutinize publicly pwede naman sabihin o i-report na ganito yung mga pinagagawa dyan.

May ganito yung ginastos dyan, bumili kami ng ganitong vehikulo, nagpapunta kami sa ganitong mga bansa, etc. Auditable funds nilagay mo sa unauditable. So parang tinago, parang ganon yung nangyari.

So necessary talaga yun na malaman ng taong bayan.

Q1. So sabi niyo later on nagkaroon ng P125M galing sa Office of the President's contingency fund, tama po ba? Ang nag-authorize yung presidente pero hindi ba siya na-request ang vice president?

Q1. Kasi walang item? Tama ba kasi ang hindi ko dyan? Kung may existing item sa budget for 2022 pwede siyang dagdagan?

... Dahil hindi pwedeng tapos yung budget deliberations, batas na. Ikaw naman yung nasa executive, nakita mo may savings. Ako na mag-re-realign yan. Yan ang controversy ng time na yan. Baka sabihin nyo usapan dilawan ito. O kita nyo, sagot mga troll.

Q1. So nilipat yung pondo from auditable fund to unauditable fund? Ibig sabihin yung contingency fund na pinanggalingan sabi nyo ng P125M na ginawang confidential fund ng OVP, hindi na siya auditable? Although technically auditable pa po siya. Ang problema lang certification audit, hindi siya as transparent as the regular auditing process.

... Ngayon gusto rin natin matanong yun kung nasunod ba yung guidelines na yun sa DBM, yung circular."

Q2. Pwede nyo pa-erase ito sa plenary deliberations? Kasi sa committee level kayo nasopla, hindi kayo pinaporma. Pero pag in-sponsor na yung budget at OVP ang magsasaridaron yung sponsor na kongresista, pwede nyo pa-erase yan? Although sasagot kapwa niyong kongresista defending the budget, tama?

Q2. Pwede nyo pa-erase ito sa plenary? Kasi sa OVP ang magsasaridaron yung sponsor na kongresista, pwede nyo pa-erase yan? Kasi sa OVP ang magsasaridaron yung sponsor na kongresista, pwede nyo pa-erase yan?

Q2. Aware ba kayo kung may kapwa-kongresista within the minority who were also planning to raise questions or ask questions about the OVP budget?

Q2. To be fair to VP Sara, just to disabuse the minds of many people, hindi naman porke tinatanong niya yung budget kung saan napunta at saan dadalhin, hindi na ma-automatically inaki sya na ninakaw o minaldas yung pera. This is part of the transparency mechanism, accountability?

Q2. Pero wala pa kayo doon kasi di pa natatanong? Wala pa kayo doon? Ooy. Hindi pa natin natatanong, hindi pa natin nakaclarify. Kaya mahalaga ang clarification.

Q3. Ang ginastos? Oh my God! Kahit sa surveillance po under doon sa mga activities na pinapayagan sa CF, sa confidential fund, meron po bang ganoon 19 days lang P6M mahigit na yung halimbawa nag-surveillance, ganoon P6M a day? Nag-surveillance ka? Papayag ka ba noon?

Q3. P6.5M a day? A day? Ooy. From Dec. 13 dinisperse, nirelease, tapos Dec. 31 hubos na. Kasi yung saob Dec. 31 reported na, received, appropriated, reflected na. So may ganoon ba?

Q4. Dec. 31? Yan ba sinasabi nyo? Yes. Yan kasi ang lumalabas sa SARO BMDC 22001-2004 amounting to P221. Yung P221 P125 yan, confidential fund P96 yan, P424.

P424 ang contingent fund reflected na for financial subsidy at P96 tapos P125 sa CF nga. At Q4 ending Dec. 31, 2022, disperse na ang whole amount ng P125M confidential expenses.

Kaya kailangan siyang itanong. Yung mga ganito, kailangan malaman ng tao ba yan? Kailangan i-public scrutiny mo talaga? So ito ba papalampasin natin? Of course not. Lahat nga ng ahensya, even the Office of the President, we really need to ask this, di lang sa plenaryo.

Q4. Yung budget ng Office of the President sa Sept. 5 ang schedule? Yes. So sa Sept. 5.

Q4. Pero baka ganoon din ang expectation dyan, yung parliamentary courtesy? Kasi talagang hindi masyadong binubusisi pag mismo Office of the President budget yan traditionally di ba?

Yan na nga. Parang kung Office of the Vice President, baka mamaya ito na naman sa Office of the President, ganoon din ang gawin nila. So talagang dapat bantayan na, I mean militantly ba na yan ang mga tao itong nangyayari na ito?

Hindi dapat ganito, hindi maging kalakaran, yung parang pinalulusot natin. Ang laking issue nitong CIF, remember Christian, over the years lumaki na siya ng lumaki, tapos ngayon nag-a-allot tayo even sa mga NGAs, mga national government agencies na wala ding CF, nag-request ng mga CF at ang dami.

Tapos para siyang pork barrel, discretionary fund siya, lump sum siya. Binibigay mo siya ng hindi mo inaalot kung alin dyan yung kung saan pagkakagasta sa particular, hindi mapa-public scrutinize ito. Ang mangyayari dito ay magre-report lang, may guidelines lang ng reporting.

Ano yung taong bayan sa ganyan? Parang kawawa naman tayo para tayong ginibisa sa sarili natin ito. Hindi man lang natin matanong kung ano na yan. Kaya dapat talaga, actually ako ang possession ko dito, tanggalin natin itong new kind of pork barrel na binibreed ng mga ahensya ng gobyerno.

Q1. May mga ahensya?

Q1. May mga ahensya?

Q1. May mga ahensya?

Q1. May mga ahensya?

Q1. May mga ahensya?

Q1. May mga ahensya?

Q1. May mga ahensya?

Q1. May mga ahensya?

Q1. May mga ahensya?

Q1. May mga ahensya?

Q1. May mga ahensya?

Q1. May mga ahensya?

... Wala pong masama kung nagtatanong tayo kung saan ba dadalhin ang perang hinihingi ng isang ahensya ng gobyerno at kung saan dinala. For all you know baka hindi rin accurate ang accusation ng Makabayan Block. Pero malalaman niyo yan kasi pwede rin kayo magsaliksik. Tama ba ang binibintang ng Makabayan Block against the Vice President? Pwede rin niyo saliksigin yan.

... Dapat sinasagot ito ng iba't ibang ahensya ng gobyerno including the Office of the Vice President. Because all of these people, given the mandate that they received during the previous election, they have a responsibility to us as citizens to explain these things para ipaliwanag sa atin yan at siguruhin na hindi po hinahawaldas ang pera natin.

... Sa classroom, nang-collect na ng class fund. Bawat member ng klase, bawat estudyante sa isang klase, magkontribute akong 10 piso. Tapos pag na-pull ang contributions na yan, pinagkakatiwalaan natin sa treasurer.

... Pero nagtanong ako sa National Bookstore, di naman ganoon kamahal itong mga school supplies na DO mo na binili mo. Dapat tinatanong natin yan kasi tayo ang kinolektahan ng pera. Sa classroom pa lang yan.

Kung presidente ng classroom, binoto natin, palpak. Hindi pinangalagaan ang ating interest at ating pondo. We have the right to question at tatanong natin siya.

Pero bakit pagdating dito sa gobyerno at pagkala kalaking pera ang pinag-uusapan natin, miskeong with the very act of asking questions, legitimate questions, bawal.

Kung sino nakaupo, doon sila nakadikit. Dito po kami sa inyo. Mga dakilang sip-sip. Uso yan.

Again, wala tayong sinasabi rito na may ninakaw o wala. Hindi pa tayo dumarating sa puntong yan. Ang tinatanong lang natin dito, tama ba ang paggasta ng pera natin? At saan ba dadalin dahil humingi sila ng ganitong pondo para sa susunod na taon?

Haba ng paliwanag ko, may mga bobong trolls dito. Yung mga hirit na naman, ang layo. Talaga hindi natin mapapaliwana ganyan. Pero at least kayo, yung kayong mga totoong tao na nagmamahal sa inyong bansa na alam ko anong tama at mali, alam ko na mamalinaw sa inyo yung mga issues.

Eto mga trolls na ito, wala nang pag-asa yan. And I hope may suweldo kayo. September 1, bagong gumugulong na naman. Mag-iintay kayo hanggang a-15.

So yan lang sana mas mag-imalinaw sa ating lahat yung mga issues.

So belated happy birthday kay Father Bert. Magandang gabi po sa inyo lahat sa Italia kay Mama Beth Bill. Magandang gabi po sa inyo.

Magandang gabi po sa inyo lahat sa Italia kay Mama Beth Bill. Magandang gabi po sa inyo lahat sa Italia kay Mama Beth Bill. Magandang gabi po sa inyo lahat sa Italia.

Kung masaya kayo sa ganyang ginagawa nyo, good luck sa inyo. Okay maraming maraming salamat po. Kita kita po tayo sa Monday. At para sa next episode natin, magandang gabi po sa inyo lahat. Good night po.

Thank you for watching!