00:38.2
na meron lamang inflation rate na 7.6% sa parehong buwan.
00:43.3
Baun na sa utang ang Argentina.
00:46.0
Nagkukulang na sila sa pagkain at gasolina.
00:49.2
Marami ang namamasura na lamang para lang may makain.
00:54.0
Ang Argentina ay major exporter ng mga produktong pang-agrikultura
00:59.0
tulad ng karne, mais, at trigo.
01:01.6
Pang-apat rin sila sa mga bansang nagtataglay
01:04.4
ng pinakamalaking reserba ng shale oil
01:07.4
at pangalawa naman sa shale gas.
01:09.8
Pero bakit kaya marami ang gutom sa Argentina?
01:13.2
At paano nangyaring ang isang mayamang bansa noon ay naghihirap na ngayon?
01:18.6
Argentina and President Perón had a rousing reception
01:22.2
when his people greeted the adoption of their country's new constitution.
01:31.6
Ang Argentina o kilala sa opisyal na pangalang Argentine Republic
01:36.2
ay matatagpuan sa South America.
01:38.8
Biniyayaan ng mayamang lupain
01:41.2
na mayagpag ang Argentina bilang producer ng mga pangunahing pagkain
01:46.4
Kaakibat ng agrikultura,
01:48.2
pangunahing nagpapaunlad din ng kanilang ekonomiya
01:51.4
ang industriya ng pag-aalaga ng hayo.
01:54.2
Kaya sa pag-uumpisa ng World War I,
01:56.6
ang Argentina ang isa sa mga pangunahing exporter
01:59.8
ng mga produktong pang-agrikultura sa buong mundo.
02:03.0
Ang pag-unlad ng ekonomiya ng Argentina
02:05.4
ay makikita sa naging pag-angat ng antas ng pamumuhay
02:09.0
ng mga mamamayan nito.
02:10.6
Naging pamanahin ng mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga
02:14.6
Naging pamantayan nga ng karangyaan ang bansa.
02:17.8
Kaya marahil na uso noon sa Paris
02:20.2
ang kawikaang to be rich as an Argentine.
02:23.4
Karaniwan na nga raw sa mga mayayamang Argentine
02:26.4
ang mga mansion at grand villas.
02:28.8
Status symbol ding may tuturing ang pagbili nila
02:32.0
ng mga dekalidad na lahing kabayo
02:34.4
at ang pagpunta sa Paris para mag-shopping.
02:37.6
Pagdating ng 1913,
02:39.4
ay kabilang na ang Argentina sa top 10
02:42.4
ng pinakamayamang bansa sa mundo.
02:45.0
Itinuturing noon ang Argentine Peso
02:47.6
bilang isa sa mga pinakastable na currency sa buong mundo.
02:51.6
Sa mga panahon ito,
02:53.0
mas marami ang sasakyan sa bawa tao sa Argentina
02:57.8
At mas maraming linya ng telepono
02:60.0
kumpara sa Japan,
03:01.4
na isang bansang kilala sa teknolohiya.
03:04.0
May mga nagsasabing kila
03:05.6
wala nang katapusan ang patuloy na pag-unlad at pagyaman ng Argentina.
03:10.4
Kaya naman ang tanong ng marami,
03:13.4
Bakit ang dating isa sa mga world's top economies
03:17.0
ngayon ay isa ng developing country?
03:22.0
Ang Argentina ay merong estimated population
03:25.2
na mahigit 46 milyon katao ngayong 2023.
03:29.2
At ayon sa thenewhumanitarian.org
03:32.0
nasa 17 milyon katao ang nakakaranas ng sobrang kahirapan
03:36.4
sa Argentina ngayon
03:37.8
at pinangangambahang ang bilang nito ay tataas pa.
03:41.4
Base sa aming research,
03:43.0
ilan ito sa mga sinasabing dahilan
03:45.2
kung bakit ang mayamang Argentina
03:47.4
ngayon sa kahirapan ay tila lugmok na.
03:50.4
Maling Pamamahala
03:52.0
Nung nangyari ang The Great Depression,
03:54.4
ay naapektuhan na musto ang Argentina
03:57.0
dahil humina ang demand sa export nito
03:59.6
sa Europe at United States.
04:01.6
Dito nagsimulang humina ang ekonomiya ng bansa.
04:05.0
At mas lalo pa di umano itong humina
04:07.8
Nung nahalal na pangulo noong 1946,
04:10.6
si Juan Domingo Peron
04:12.6
sinasabing na mayani ang korupsyon
04:15.0
at waldas na paggastos ng kaban ng bayan
04:17.8
sa termino ni Peron.
04:19.6
Pagsapit nga daw ng 1949,
04:22.0
ay natriple na ni Peron ang paggastos ng Estado.
04:25.6
At ang isa sa itinuturing na malaking gastos
04:28.4
na ikinalugi ng Estado
04:30.2
ay ang pagbili nila ng railway system
04:34.4
sa halagang 150 million British Pounds thrilling
04:41.0
ang katumbas na halaga nito noong 2020.
04:44.4
At makalipas lamang ang ilang taon,
04:46.6
ay naranasan ng Argentina
04:48.6
ang matinding krisis pang ekonomiya.
04:51.4
At kahit hindi na si Peron ang pangulo,
04:54.2
nagpatuloy ang unti-unting paghihirap ng Argentina.
04:59.8
nasa $8 million lamang ang utang ng bansa.
05:03.0
Pero lumobo ito dahil sa malakihang pangungutang
05:06.4
para pondohan ang military dictatorship
05:09.2
na namayani mula 1976 hanggang 1983.
05:13.4
Pagdating ng 1999,
05:15.2
nagsialisa na ang mga investors sa bansa
05:18.2
at walang gustong mag-invest
05:19.8
dahil sa sitwasyon ng bansa.
05:21.8
Lumobo na sa $160 billion ang utang ng Argentina
05:26.6
pagdating ng 2001.
05:28.4
At sa parehong taon ay nag-default na ang bansa,
05:33.0
hindi na sila nakapagbayad ng kanilang utang.
05:37.2
nine times nang nag-default ang Argentina
05:39.8
sa kanilang utang.
05:41.2
As of December 2020,
05:45.4
umabot na sa $336 billion ang utang ng bansa.
05:50.4
Inflation at Pandemic
05:53.8
lahat ng bansa sa mundo
05:55.2
ay naaapektuhan ng inflation
05:57.4
o yung pagtaas ng presyo ng mga bilihin.
05:60.0
Kung sa Pilipinas ay nagre-reklamo na tayo
06:02.6
sa inflation rate na 7.6%
06:05.8
na pumalo noong March,
06:07.4
magtataka ka kung paano pa nakakasurvive
06:10.6
ang mga Argentines sa 104.3% inflation rate.
06:17.2
ang mataas na inflation rate ng Argentina
06:19.8
ay dahil sa patuloy na pag-print nila ng pera.
06:23.2
Sa pagtaas kasi ng supply ng pera,
06:25.6
ay siya ring pagtaas ng mga presyo ng mga bilihin
06:28.6
na magre-resulta sa mas mataas pa na inflation.
06:32.2
Kung nais nyo pong mas maintindihan pa
06:34.2
kung ano ang epekto ng pag-piprint
06:36.2
ng maraming pera ng isang bansa,
06:38.2
ay meron po kaming separate video para dito.
06:41.0
Ilalagay po namin ang link sa description
06:43.4
at comment section.
06:46.0
tumaas ng 320% ang presyo ng isang litro ng gatas,
06:53.8
at 490% naman ang itinaas ng isang kilong asukal.
06:58.4
Kaya ang sweldo ng mamamayan ay hindi na sumasapat
07:02.0
dahil ang presyo ng mga bilihin doon ngayon
07:04.4
ay tumataas halos araw-araw.
07:07.0
Marami ang namamasuran na lamang
07:09.0
at ibinibenta nila ito sa mga recycling centers
07:12.2
para makabili ng pagkain.
07:14.2
At may iba na kumakain na lang
07:16.2
ng mga galing sa basura,
07:17.8
which is napaka-delikado
07:19.6
dahil marami na rin ang nagkasakit ng kolera.
07:22.6
Marami na rin nagpo-protesta
07:24.6
at humingi ng dagdag sahod
07:26.6
dahil sa lumalalang inflation rate.
07:28.8
At dumarami rin ang mga napilitang manirahan sa mga airport
07:32.6
dahil yung iba sa halip na ibayad sa renta
07:35.4
ay inilalaan na sa pagkain
07:37.4
ang kanilang kakaunting pera.
07:39.6
May mga napipilitan na rin mang ibang bansa
07:42.4
para sa trabaho may sweldo
07:44.0
ang sasapat sa kanilang pangangailangan.
07:46.4
Noong dumating ang COVID-19 pandemic,
07:49.0
ay mas lumala pa ang paghihirap ng bansa.
07:52.0
Tumaas ng 39.2% ang naghihirap na populasyon
07:59.2
hanggang ngayon ang Argentina
08:00.8
ay major exporter pa rin
08:02.8
ng mga produktong pangagrikultura.
08:05.2
So bakit sila nagkukulang sa pagkain?
08:08.0
Ayon sa director ng Institute for Social, Economic
08:11.2
and Citizen Policy Research na si Isa Akrudnek,
08:14.4
ang basic food kasi na kinakain ang mga Argentines
08:17.8
ay siya ring main exports ng bansa.
08:20.6
Malaking bahagi ng kanilang produkto
08:22.8
ang iniluluwas sa ibang bansa
08:24.8
kaya nagkukulang na ang kanilang supply
08:27.2
para sa kanilang mamamayan.
08:29.0
Pagdating naman sa reserba nila
08:30.8
ng shale oil at shale gas,
08:33.0
kahit meron silang malaking reserba,
08:35.2
nag-i-import pa rin sila hanggang ngayon
08:37.4
para makapag-generate ng kuryente
08:39.6
dahil hindi pa kasi nila kayang gumawa
08:42.2
ng sarili nilang produksyon.
08:44.4
Nagustuhan nyo po ba ang content natin ngayon?
08:46.8
Kung oo, ay mag-comment po kayo ng yes.
08:49.8
And by the way na,
08:50.8
is po naming magpasalamat sa inyong
08:52.6
walang sawang suporta mga ka-awesome!
08:55.0
Shout-out dyan kina
08:58.8
at Nineth Canonigo.
09:00.6
At salamat din sa ating mga top fans!
09:03.2
Joe Cayetano-Texon,
09:05.2
Marisol Salcedo-Cainoy,
09:15.4
This is your Ati O from our Republic
09:18.6
and stay awesome!
