Subscribe to Knowledge Channel YOUTUBE Channel: http://bit.ly/KnowledgeChannel For Donors, Teachers and Learners: www.knowledgechannel.org Knowledge Channel Foundation Inc. 3rd Floor Main Building, ABS-CBN Compound, Sgt. Esguerra Ave., South Triangle, Diliman, Quezon City Email: info@knowledgechannel.org

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Magandang araw! This is Coach Laika at bago tayo magsimula, magbanat-banat muna tayo ng buto.

Ayan, mag-stretch tayo, mag-shake tayo ng ating hands, ipadyak ang ating mga paa.

Tapos let's inhale, exhale.

At yan ang magandang natin gawin para dumaloy ng tuloy-tuloy ang ating positive energy at good vibes bago tayong magsimula ngayong araw na ito.

Now, dahil energetic na ang aking mga classmates, nararamdaman ko ng inyong energy through our screen, magandang simulan na natin ang ating gagawin ngayon.

Now, tandaan palaging bigyan ng kaunting oras, kaunti lang naman, ang ating pag-ehersisyo, magsa-stretch at pagkakaroon ng healthy lifestyle.

Dahil maganda ito para sa ating buhay.

Kung ready na kayo para sa mas pinasaya at mas pina-excite pa ng Knowledge On The Go, simulan na natin yan dito sa ating Knowledge On The Go Trivia Challenge.

Now, ang focus ng ating pag-uusap ngayong hapon ay ang Human Anatomy.

O, di ba? Interesting. Kaya magandang ishare nyo ito sa inyong mga classmates dyan, itag nyo sila at manalaman natin na sabay-sabay kung gaano ba natin kakabisado ang ating sariling katawan.

Gawin na natin yan. Let's do the Trivia Challenge and test your knowledge on the go.

Now, classmates, meron lamang kayong 20 seconds para sumagot sa ating mga katanungan.

At ang unang nating tanong ay ito. Kung ang trachea ay kitawag na windpipe, ano naman ang tawag sa air sac na matatagpuan sa lungs?

Is it A. alveoli, B. bronchioles, or C. the larynx?

20 seconds on the clock. Your timer starts now.

Ayan, tatakbo na ang ating oras. Classmates, ang hinahanap natin ay ang air sac na matatagpuan sa lungs.

Di ba? Kung ang trachea ay ang windpipe, ano naman itong air sac na ito?

Clue natin dyan, parang mukha siyang ubas.

Ayan, tapos na ang ating oras. Your time is up. Ang tamang sagot ay ang A. alveoli.

Ang alveoli ay ang mga maliit na air sacs sa lungs kung saan nagaganap ang pagpapalitan ng oxygen at carbon dioxide.

Napakahalaga sa ating pamumuhay bilang mga living organisms.

Alam niyo ba na ang lungs ang natatanging organ na lumulutang sa tubig?

At ito ay dahil binubuo ito ng milyon-milyong alveoli na naglalaman ng hangin.

Pinapagaan ng alveoli ang ating lungs, kaya ito lumulutang.

Amazing, di ba?

Ayan, di ba? Parang isang babida, di ba? Meron siyang hangin sa loob, lumulutang din yun.

Tama ba ang inyong nakuhang sagot?

Kung hindi, okay lang siyan. Okay lang siyan.

Bawi na lang tayo sa next question.

Ito na ang ating question number two.

Question number two, ano ang tawag sa luha na nat-trigger kapag mayroong dust particles, bacteria at iba pang irritants na pumapasok sa ating mga mata?

Is it A. Protecting tears, B. Cleaning tears, or C. Reflex tears?

20 seconds on the clock. Your timer starts now.

And then, sa ating options, ang tamang sagot.

Again, this is the Knowledge On The Go Trivia Challenge.

Napaka-saya nitong conversation na to.

Kasi kahit hindi natin mo alam ngayon, mamaya mo nalaman natin ang kasagutan.

Sabay-sabay natin yang matututuhan, classmates. Okay?

This is a safe space to learn. Your time is up.

Tapos na ang 20 seconds sa ating clock.

Ang tamang sagot ay letter C. Reflex tears.

Kasi may iba'y ibang klase ng tears o ng luha.

Isa na dito yung ating sagot, ang reflex tears.

Naluluha tayo kapag mayroong tinatawag ng mga irritants, mga nakakapuing.

At kinakailangan na maalis, katulad ng smoke.

At diba kapag naghihiwa tayo ng onion o ng sibuyas, yung fumes na yun.

At hindi natin ito kailangan isipin para mangyari.

Parang automatic siya.

Mangyari siya through reflex.

Kaya magandang way on to remember this.

It happens nang hindi mo kailangan pagdesisyonan.

It's just instant. It's a reflex.

Speaking of tears, alam niyo ba na ang isang bagong panganak na sanggol ay umiiyak.

Ngunit walang lumalabas na luha.

Kasi ang mga sanggol ay hindi naluluha hanggang sa sila ay anim na linggong gulang.

So sa unang six weeks ng buhay nating lahat, nung tayo yung mga bagong panganak na sanggol,

tayo ay umiiyak, may tunog, may paglukot ng mukha, pero walang luha.

Alam niyo ba yun ngayon?

Kung hindi, maganda. Bagong kaalaman yan.

Question din, kayo? Kailan kayo huling lumuha?

Reflex tears ba yan o dahil sa sobrang saya?

O dahil sa lungkot?

Pwede niyo i-share sa ating comment section.

Doon na tayo sa question number three natin.

Pangatlong tanong natin ngayon, sa ang parte ng katawan matatagpuan ang pinakamalaking buto?

Is it A. Hita? B. Ulo? C. Bewang? O D. Didip?

20 seconds on our clock. Your timer starts now.

Sa ang bahagi ng katawan matatagpuan ang pinakamalaking buto?

Pinakamalaking buto.

Siguro magandang tingnan-tingnan din.

Ano bang meron tayo?

Saan kaya dito sa options natin, sa aking mga pagpipilian, matatagpuan ang pinakamalaking buto?

Your time is up. Ang tamang sagot natin ay letter A.

Sa hita. Sa hita. Ang pinakamalaking buto.

At sa ating katawan ay makikita natin sa ating hita.

At ang tawag dito ay ang femur.

F-E-M-U-R

Samantala, on the opposite side.

Ang ating pinakamaliit na buto sa katawan ay matatagpuan sa ating tenga.

Ito ang tinatawag na stirrup or stapes.

So pinakamalaki sa hita, pinakamaliit sa tenga.

Question number four.

Aling internal organ ang responsible sa pagdetox ng dugo,

pagproduce ng bile, at pag-iimbak ng sustansya?

Is it A. Liver, B. Pancreas, C. Gallbladder, or D. Heart?

20 seconds on the clock. Your time restarts now.

Ulitin ko yung tanong.

Aling internal organ ang responsible sa pagdetox ng ating dugo,

pagproduce ng bile, at pag-iimbak ng sustansya?

Ito ba ang A. Liver, B. Pancreas, C. Gallbladder, or D. Heart?

Your time is up.

Ang tamang sagot ay ang A. Liver.

Maraming tayong clues sa ating tanong kanina.

Kung bakit liver ang sagot.

Maaari kung tayo ay kumakain ng liver.

Kung yan ay minarbeque o inadobo.

Yung adobong atay, nakikita natin yung kanyang kulay.

Medyo dark siya.

Much like yung dugo.

Pagkinakain natin siya, nakaka-barbeque din siya.

Ang liver or ang atay ay ang internal organ

na responsable sa pagdetox ng dugo,

pagproduce ng bile,

at pag-iimbak ng mga sustansya.

Kaya may mga kondisyon din,

kaya ng fatty liver, kapag sobra naman yung ating taba sa diet.

Kasi doon na iimbak ng mga bagay kasama na rin.

Alam niyo ba na liver?

Ang liver ay may kakayahan na mag-regenerate.

Pag sinabi natin na regenerate, re na ulit.

Generate or lumikha o muling magpatubo

ng kanyang nawawalang bahagi.

Ang galing, diba?

Yung mga espesyal nakakayahan

ng mga certain parts o bahagi ng ating katawan.

Classmates, alagaan ng atay ha.

Huwag abusuhin ang atay.

Alagaan ng ating diet, ang ating kinakain.

At maganda rin syempre, samahan niya ng ersisyon at pahinga.

Okay?

Question number five.

Aling bahagi ng brain?

Ating utak na hugis almond

ang nag-uugnay sa memorya, pagkatuto at emosyon.

Is it A, the cerebellum?

B, the amygdala?

Or C, the hypothalamus?

A, B, or C, your timer starts now.

20 seconds sa ating clock.

Aling bahagi sa ating brain

ang hugis almond.

Nakakita na kayo ng classmates?

Di ba masarap yun pag covered in chocolate?

So ganun yung kanyang size

at sya ay na-ugnay sa memorya, pagkatuto at emosyon.

Your time is up.

Ang tama sagot ay ang letter B, the amygdala.

Ano ba yung amygdala?

Ang amygdala ay nagmula sa Greek word na amygdale o almond.

Bala yun, no?

Kaya magkakalapit din yung mga letrang ginagamit

kasi sya ay hawig sa hugis ng isang almond.

Alam nyo ba na ang amygdala ay ang responsable sa emosyon ng tao

kabilang ang takot.

At noong 1930s, medyo matagal-tagal na,

natuklasan ng mga researchers na

nawawala ang takot ng mga ungboy kung tatanggalin ang kanilang amygdala.

Maulit ang eksperimentong ito sa iba't ibang hayop

at ang scientific result ay nagpapakita nga

ng consistent na pagkawala ng takot

pag tinanggal ang amygdala sa mga hayop.

Okay?

Now, diretsyo na tayo sa ating question number six.

Saang parte ng lalamunan matatagpuan ang vocal cords?

Ito rin ay tinatawag na voice box.

Is it A, the larynx?

B, trachea?

C, bronchi?

Or D, diaphragm?

Your timer starts now.

Meron tayong 20 seconds on our clock.

Again, ang hinahanap natin ay ang bahagi ng katawan

na tinatawag na voice box.

At doon din na makikita

o matatagpuan ang ating vocal cords.

Some of the options na pag-usapan natin kanina

Now, we're looking for the voice box.

Your time is up.

Ang tawang sagot ay ang letter A,

the larynx.

Ang larynx, ang tinatawag na voice box

dahil ito ay may mahalagang papel

sa pagsasalita at sa pag-awit nating mga tao.

Ang larynx ay natayang may habang 2 inches sa adults.

So, mga around this tall siya.

2 inches sa adults.

At ang mas malaking larynx ay nangangahulugan

ng mas malalim na boses.

Kaya karaniwan na mas maliliit

ang larynx ng babae

kumpara sa lalaki.

Kasi mas mataas ang boses ng maraming kababaihan

kumpara sa mga lalaki.

Pero again, hindi naman lahat.

Meron tayong mga exceptions d'yan.

Pero yun ang general na rule.

The bigger the larynx, the deeper the voice.

Marunong ba kayong kumanta?

Pasampol naman d'yan, classmates.

May mga ano ba tayo d'yan?

Base d'yan ang boses

o yung tinatawag na baho ang boses.

Yung malalim.

Mababa ang boses ninyo

o mataas naman pa.

Kayo ba yung mga soprano naman?

Kung mababa o mataas ang boses,

malamang ang dahilan niyan ay ang inyong larynx.

Doon tayo sa question number 7 natin.

Question number 7 pa lang, classmates.

Question number 7.

Aling bahagi ng mata

ang nagkokontrol

ng laki ng ating pupil?

Ito rin ang nagbibigay ng kulay

o color sa ating mga mata.

Is it A. Cornea?

B. Iris?

C. Retina?

Or D. Nerves?

Your timer starts na.

20 seconds on your clock.

Again, ang hinahanap natin

ay ang bahagi ng ating mata

na nagkokontrol

sa laki ng pupil.

At ito rin ang nagbibigay ng kulay

sa ating mga mata.

Iba-iba ang mga kulay din

ng mata ng tao.

Your time is up.

Ang tamang sagot ay letter B.

The iris.

Ang iris ang nagkokontrol

sa laki ng pupil

at nagbibigay din ng kulay

sa ating mga mata.

Ang laki ng pupil

ay maaaring magpahihwatig

ng mga emosyonal na reaction.

Halimbawa, kapag tayo ay masaya

o interesado tayo,

napapalaki ang ating mga mata.

So kapag ang pupil natin ay lumalaki,

ibig sabihin ito

tayo ay masaya o interesado

sa pinag-uusapan.

Sa kabalik tara naman,

kapag tayo ay nakakaramdam ng pagod

o ng lungkot,

ang ating mga pupil

ay lumilit.

So makaka-affect ang ating emosyon

sa size ng ating pupil.

Nasaya ba kayo

sa nakuha ninyong mga scores?

Nakuha ba ninyo ang sagot?

Dito na tayo sa question number 8 natin.

Anong internal organ

ang may sariling gravity-defying mechanism

at nagkokonekta sa bibig

patungo sa tiyan

at tumutulong sa paglunok?

Is it A. Esophagus

B. Trachea

C. Erythra

or D. Larynx

20 seconds on the clock.

Your timer starts now.

Anong internal?

Internal, using in sa loob.

Internal organ ang may sariling gravity-defying mechanism

at nagkokonekta sa bibig

patungo sa tiyan

at tumutulong sa paglunok.

So malaki ang papel,

ang bahagi ng internal organ

sa ating pagkain.

Your time is up.

Ang tamang sagot ay ang letter A.

Your esophagus.

Yes, ang esophagus

ang tumutulong sa paghatid ng pagkain

at inumin mula sa bibig

patungo sa tiyan ng tao.

Alam nyo ba ng esophagus?

Gagusapan natin talina ay may isang

gravity-defying mechanism.

Bakit gravity-defying?

Ang gravity kasi,

ito ay ang force na

ina-exert sa objects.

Bumabagsak ito.

Ito ang natural niyang movement

ay ang pagbaba.

Pero kung mapapansin ninyo,

kahit nakabaliktan,

kung mayroon tayong ginagawa,

kapag tayo ay nakatagilid,

kahit ano ba ang mga posisyon natin,

kapag tayo ay kumain o uminom,

may kakayahan tayo

na lumunok.

Ibig sabihin,

kung ang gravity ay nagdedictate

na isang direksyon lang,

ang movement dapat,

dahil sa ating esophagus,

na laging ang movement ng pagkain,

kahit ano pa man ang pwesto mo,

ikaw muna yung nakahiga,

nakatagilid,

ang movement ay laging

down sa ating stomach.

Kahit hindi tayo nakatayo,

laging kumain.

Ang posible ito dahil

ang ating esophagus ay naglalaman ng mga

neurons or nerve cells

na nagpapadala ng signal

sa ating brain para mapanatili

ang pagtulak ng pagkain sa tiyan

kahit ang tao ay

nakabaliktad, inverted o patagilid

ang posisyon.

Ang smart ng ating

esophagus.

Para classmates,

ito lang ang aking mailit na payo.

Huwag naman tayo sanang

laging nakahiga o

nakatihaya o nakadapa

o nakatagilid kapag tayo kumakain.

Mas maganda pa rin,

kumain tayo nung naka-upright

posisyon at manatilidin

but a few moments

after tayo kumain.

Huwag baglang hihiga

para maayos ang ating digestion.

Alright?

Question number nine na tayo.

Aling brain gland

ang nagpaproduce ng hormone

na melatinin

at nag-regulate

ng pagtulog at pagising?

Is it A. Pituitary gland?

B. Pineal gland?

Or C. Thyroid gland?

Twenty seconds on the clock.

Your timer starts now.

Aling brain gland ang nagpaproduce ng

hormone na melatinin

o melatinin.

Ibang mababasa dyan.

At nag-regulate ng pagtulog at pagising?

Is it the pituitary gland?

The pineal gland?

Or the thyroid?

Lahat yan ang may purpose.

Your timer stops now.

Tapos na po ang ating oras.

Lahat yan ang may purpose pero ang tamang sagot

ay letter B.

The pineal gland.

Ang pineal gland ang nagpaproduce

ng hormone na melatinin

at nag-regulate sa ating pagtulog

at pagising.

Napaka-importante po yan.

Alam niyo ba na ang melatinin

ay nagkadalasan ding kinatawag na

sleep hormones.

Ito ay ang hormone na responsable

sa pagtukoy ng ating cycle.

Ating circadian rhythm.

Cycle ng pagtulog at pagising.

Mas lumalabas o

nagiging active ang melatinin

kapag madilim ang ating paligid.

Kaya maganda na

kung gusto na nating makatulog

o matulog sa oras, patayin ang ilaw

at pupunta sa isang madilim na lugar.

Huwag bubuksa ng cellphone kasi maliwanag din yan

classmates para magproduce

ang ating katawan ng melatinin.

Ang ating pineal gland.

Kayo ba classmates? Anong oras kayo nagigising?

Para mas makapag-function tayo ng maayos

magilala na ang ating brain

iwasan ang pagpupuyat.

Yan ay kasama sa ating tips

to maintain the health of your brain

siguruhing gusto ang inyong tulog.

Kaya nakapagpahinga ka na

fresh ka pa kasi maganda yun

for the brain, maganda for the skin,

for the entire body.

Question number 10 na tayo.

Last question natin for the day.

Sa mga sumusunod,

ang transparent at hugis dome

dome

sa harap ng mata at tumutulong

sa pagfocus ng liwanag.

A. Lens B. Retina

C. Hernia or D. Pupil

20 seconds on our clock.

Your timer starts now.

Pipiliin lang natin, classmates, anong sagot?

Alin sa mga sumusunod?

Ang transparent at hugis dome.

Ano ba yung dome?

Ano yung basketball, diba classmates?

Parang kalahati ng basketball.

Kaya yung bowl.

Yung sporting dome. Yan yun.

Alin dyan.

Your time is up. Tapos na ng 20 seconds natin.

Ang tama sa sagot ay

ang C. Cornea.

Ang cornea ay ang transparent

at hugis dome sa harap

ng ating mga mata.

Ito ay tumutulong sa pagfocus

ng liwanag. Okay?

Now, classmates, it's very important.

Take care of your eyes. Sabi nga ng karamihan,

the eyes are the

windows to our soul.

Kaya nakikita sa ating mga mata

ang ating emosyon at ang ating

mga iba pang nararamdaman. Meron akong

may linya lagi.

Lagi akong naririnig sa aking tatay

noong ako'y bata pa. Ang akin daw yung mga mata

ay hindi nakapagsisinuwaning.

So kahit sabihin natin na tayo ay masaya,

kung malungkot ang ating mata,

nakikita po yan. Kaya alagaan

natin ang mga ito para ma-appreciate

pa natin lalo ang ganda ng mundo.

Diba? Ayan.

I lived for so long na medyo malabang mata.

Ngayon, malinaw na aking mata.

I appreciate it even more. The colors.

Diba? Yung mga nakikita natin.

And of course, kayong mga classmates na nakakasama

natin every time.

Kaya sa inyo, may question ako.

Sino ang nakakuha ng perfect score?

Comment nyo sa baba.

Maraming salamat sa lahat. Kahit na hindi naka-perfect score,

importante again, natuto.

At sobra akong nag-enjoy sa ating adventure

na bashwal tayo all around our body,

talking about the human anatomy.

O diba? Kahit na araw-araw

natin kasama ang ating katawan.

Diba? Marami pa rin tayong maaaring

matutuhan tungkol dito.

May dagdag tayong kaalaman, classmates.

Kaya, laging tatandaan,

igalang at alagaan ang ating katawan

dahil nag-iisa lamang ito.

Diba? Napakahalaga po niyan.

Sana ay marami kayong natutuhan ngayon.

Kung meron kayong suggested na topics

na pag-uusapan natin sa ating mga susunod pang

episodes ng Knowledge Channel

special na ito.

Ang ating Knowledge on the Go Trivia Challenge.

Sabihin niyo yan sa amin.

Tagay niyo sa comment section.

I-message niyo kami sa Knowledge Channel Facebook account

para maipila natin ang mga topics na iyan.

At huwag din kalimutang

ishare ang video na ito

para mas maraming pang matuto at mag-enjoy.

Magandang review ito.

Lalo na kung nagtututor tayo ng mga kapatid,

pang-anak. Diba? May mga quizzes tayo sa biology

at marami pang iba sa quizbies.

Magandang maraming trivia ang natututuhan.

So this is your Coach Laika

at laging ninyong tatandaan,

kaya let us never stop

learning.

See you next time dito lang sa

paborito ninyong Knowledge on the Go

Trivia Challenge.

Bye!