00:46.0
mabuti man o masama,
00:48.0
meron ding compounding na mangyayari sa hinaharap.
00:51.0
Imagine merong dalawang binata na ang pangalan ay Pete at Jason.
00:56.0
Pareho silang may pangarap at goal na gumihawa ang buhay sa kanilang pagtanda.
01:01.0
Si Pete ay 25 years old, si Jason naman ay mas bata ng dalawang taon.
01:06.0
Si Pete ay hindi nakapagtapos ng college,
01:09.0
kaya maliit lang na income ang kanyang natatanggap buwan-buwan
01:13.0
kumpara kay Jason na naging profesional.
01:15.0
Ang monthly income ni Pete ay 20,000 pesos lang,
01:19.0
samantalang kay Jason naman ay 50,000 pesos.
01:23.0
Ang paboritong libangan ni Pete pagkatapos ng trabaho ay magbasa ng libro,
01:27.0
manood ng interview sa mga successful na tao
01:30.0
at nakikinig ng podcast habang nagluluto.
01:33.0
Ginagawa niya ito para matutunan ang ginagawa
01:36.0
at diskarte ng mga taong na sa top 20 percent.
01:40.0
Magaling din si Pete sa paghawak ng kanyang pera.
01:43.0
Meron siyang budget na sinusunod,
01:45.0
pinaprioritize niya ang pag-iipon at nag-iinvest din siya.
01:50.0
Si Jason naman ay madalas na sumasama sa kanyang mga barkada
01:54.0
para uminom o minsan ay nagsusugal.
01:57.0
Nag-iipon din siya ng pera,
01:59.0
pero dahil hindi siya intensyonal at seryoso sa kanyang finances,
02:03.0
minsan ay nagagastos lang niya lahat ng kanyang ipon.
02:06.0
At ang ganitong cycle ay patuloy na nangyayari.
02:10.0
After 10 years, si Pete ay nakaipon na ng malaking halaga
02:14.0
at dahil marami na siyang alam sa finance,
02:17.0
sinubukan niyang magtayo ng sarili niyang negosyo
02:19.0
para matest ang kanyang mga nalalaman.
02:22.0
Habang si Jason naman ay tinigilan na ang bisyo
02:25.0
dahil meron na siyang pamilya.
02:27.0
At dahil napromote siya sa kanyang trabaho,
02:30.0
lumaki rin ang kanyang sahod.
02:32.0
Kaya naisipan niya na mangutang ng malaking bahay
02:35.0
at magandang sasakyan.
02:37.0
Si Jason at ang kanyang pamilya ay masayang nagtatravel
02:40.0
apat na beses sa isang taon.
02:43.0
Nakahiligan din niya ang sasakyan,
02:45.0
kaya madalas siyang nag-a-upgrade ng bagong model.
02:48.0
Si Pete naman ay busy sa pagpapalago ng kanyang negosyo.
02:52.0
Majority ng kanyang oras ay occupied
02:54.0
sa pag-ikipag-network ng kanyang mga client
02:57.0
at patuloy pa rin siyang nag-aaral
02:59.0
ng mga bagay na kailangan niya sa pag-asenso.
03:02.0
At after 15 years,
03:04.0
napalago ng maayos ni Pete ang kanyang negosyo.
03:07.0
Meron ng mahigit 200 employees
03:09.0
na nagtatrabaho sa kanyang kumpanya.
03:11.0
Meron na rin siyang pamilya,
03:14.0
at meron din siyang apat na mamahaling sasakyan.
03:17.0
Habang si Jason naman ay nagbabayad pa rin ng kanyang mga utang,
03:21.0
walang ipon, dumami ang responsibilidad,
03:24.0
at hindi niya afford na huminto sa pagtatrabaho.
03:27.0
Sa nagawa nating halimbawa,
03:29.0
makikita nating parehong may goals si na Pete at Jason.
03:33.0
Pero dahil magkaiba sila ng habit na pinili,
03:36.0
magkaiba rin ang resulta na kanilang nakukuha.
03:39.0
Si Pete ay merong good habits.
03:42.0
Dahil ginagawa niya palagi ang mga bagay
03:44.0
na makakatulong sa kanya na abutin ang kanyang goal.
03:48.0
Si Jason naman ay merong bad habits.
03:51.0
Madalas niyang ginagawa ang mga bagay na opposite sa kanyang goal.
03:56.0
pareho nilang nakuha ang bunga ng kanilang mga habit.
03:59.0
Ayon sa sinabi ng sikat na author
04:01.0
at American speaker ni si John Maxwell,
04:04.0
the secret of your success is found in your daily routine.
04:08.0
Kung gusto mong tumanda na successful
04:10.0
at mamuhay sa uri ng lifestyle na gusto mo,
04:13.0
kailangan mo lang tularan si Pete
04:15.0
na nagdevelop ng mga good habits.
04:17.0
Kaya naman sa video natin ngayon,
04:19.0
ating pag-uusapan ng 7 habits
04:21.0
na dapat mong i-master bago ka tumanda.
04:24.0
Ang mga habit na ito ay makakatulong sayo
04:26.0
na baguhin ang quality ng iyong buhay.
04:31.0
Pahalagahan mo palagi ang iyong oras.
04:34.0
Alam nating lahat na limited lang
04:35.0
ang oras natin dito sa mundo.
04:37.0
Kaya mahalagang gamitin natin ito ng maayos
04:40.0
at huwag sayangin sa mga bagay
04:42.0
na hindi makakatulong sa ating pag-asenso.
04:45.0
Ayon sa sinabi ni Jim Rohn,
04:47.0
time is more valuable than money.
04:49.0
You can get more money,
04:51.0
but you cannot get more time.
04:53.0
Patuloy ka pang kikita ng pera,
04:55.0
pero ang iyong oras ay unti-unti nang nababawasan.
04:58.0
So ang mahalagang tanong ngayon
05:00.0
ay paano natin magagamit ng maayos ang ating oras.
05:03.0
Nagsisimula ito sa pagkakaroon ng goal.
05:06.0
Kailangan mong tanongin ang iyong sarili
05:08.0
kung ano ang gusto mong ma-achieve sa hinaharap.
05:10.0
Ano ang gusto mong maging?
05:12.0
Anong mga bagay ang mahalaga at meaningful sayo?
05:15.0
Dahil kapag alam mo ang iyong goal,
05:17.0
alam mo rin kung saan mo dapat gamitin ang iyong oras.
05:20.0
Dapat ay gawin nating habit na pahalagahan ang ating oras
05:24.0
para mabigyan natin ng magandang quality
05:26.0
ang ating buhay sa hinaharap
05:28.0
at para wala tayong pagsisisihan sa ating pagtanda.
05:31.0
Ang mga taong naging successful
05:33.0
Sa kahit anumang larangan ay merong mga daily routine.
05:36.0
Naglaan sila ng sapat na oras araw-araw
05:38.0
para lalo pa silang mag-improve sa kanilang mga ginagawa.
05:41.0
Isa sa malaking pinag-aiba ng mahirap at mayaman
05:44.0
ay ang paggamit nila ng kanilang oras.
05:47.0
Kung totoosin, pagdating sa oras lahat tayo ay pantay-pantay.
05:51.0
Pareho tayong may 24 oras araw-araw.
05:54.0
At kung bakit magkaiba tayo ng resulta na nakukuha,
05:58.0
yun ay dahil magkaiba tayo ng application sa oras.
06:01.0
Yung iba ay ginagamit ang kanilang oras para mag-acquire ng skills at mag-grow,
06:06.0
habang yung iba naman ay para i-distract ang kanilang sarili.
06:10.0
Kaya kung gusto mong maging successful,
06:12.0
gawin mong habit na pahalagahan ang iyong oras.
06:16.0
Habit number two, gumawa ka ng journal.
06:19.0
Ayon sa sinabi ng filosofer na si Socrates,
06:22.0
to know thyself is the beginning of wisdom.
06:25.0
Mahalagang kilalanin mo muna ang iyong sarili
06:28.0
bago mo kilalanin ang ibang tao.
06:30.0
Alamin mo ang iyong mga limitasyon,
06:32.0
alamin mo rin ang mga bagay na nagmo-motivate sayo
06:35.0
at ano ang gusto mong mangyari sa iyong buhay sa hinaharap.
06:39.0
Isa sa epektibong paraan para makilala mo ng lubos ang iyong sarili
06:43.0
ay ang paggawa ng journal.
06:45.0
Journal ang magandang paraan para ma-express natin ang ating sarili.
06:49.0
Kung anong mga bagay ang nagpapasaya sa atin,
06:52.0
ano ang mga gusto nating ma-achieve ngayong taon,
06:55.0
after five years o sa ating pagtanda.
06:58.0
Anong skills ang dapat nating matutunan
07:00.0
para makapag-provide tayo ng malaking value sa iba?
07:04.0
Ang paggawa ng journal ay parang nakikipag-usap ka lang sa iyong sarili.
07:08.0
Maganda itong gawing habit para hindi ka maligaw ng landas
07:11.0
at maging biktima sa ideya ng ibang tao.
07:14.0
Dito mo rin masi-simplify kung ano talaga ang iyong gusto
07:17.0
at ano mga aksyon ang kailangan mong gawin
07:20.0
para ma-manage mo ng maayos ang iyong priorities.
07:23.0
Ang iyong journal ay katulad ng isang matalik na kaibigan.
07:26.0
Gusto niya na magpakatutuo ka palagi sa iyong sarili
07:29.0
at gusto rin niyang gumawa ka ng improvement sa iyong sarili.
07:33.0
Habit number three, maging productive ka araw-araw.
07:37.0
Ang pagiging productive ay mahalagang gawing habit
07:40.0
dahil dito nakasalalay ang malaking resulta na gusto nating makuha.
07:44.0
So ano ba ang ibig sabihin ng pagiging productive?
07:48.0
Ang pagiging productive ay magkaiba sa pagiging busy.
07:51.0
Kung sakaling nakatapos ka ng anim na gawain ngayong araw,
07:54.0
hindi ibig sabihin na productive ka na dahil marami kang natapos.
07:58.0
Magiging productive ka lang kapag nagawa mo ang bagay na merong impact sa iyong goal.
08:03.0
Kaya mahalagang ang actions natin ay merong connection sa goal na gusto nating maabot.
08:08.0
Kung goal mong makaipo ng maraming pera para gumanda ang iyong kinabukasan,
08:12.0
ang productivity mo dapat o aksyon na gagawin araw-araw
08:16.0
ay alamin kung paano palakihin ang iyong income
08:19.0
at mag-aral kung paano mag-manage ng pera.
08:22.0
Kahit gagawin mo lang ito sa loob ng tatlong oras araw-araw,
08:26.0
malaking pagbabago na ang kaya nitong ibigay sa'yo paglipas ng ilang taon.
08:31.0
Habit number 4. Haluan mo ng diskarte ang iyong pagsusumikap.
08:36.0
Kung hard work ang nag-iisang sagot para umasenso ang buhay ng isang tao,
08:41.0
edi mayaman na sana lahat ng empleyado sa mundo.
08:44.0
Kabalik tara ng madalas nating nakikita.
08:46.0
Kung sino yung nagtatrabaho buong maghapon,
08:49.0
sila pa yung madalas na sapat lang ang income para mag-survive.
08:53.0
Samantalang may mga tao namang konting oras lang ang inilaan sa pagtatrabaho
08:57.0
ay kumikita ng malaking halaga.
08:59.0
So ibig sabihin, hindi lang puro hard work,
09:02.0
kailangan mo rin samahan ng diskarte ang iyong pagsusumikap para mag-succeed ka sa buhay.
09:08.0
Dapat mong matutunan ang mga bagay na alam na mga successful.
09:11.0
Dahil ang mga nakikita nating mayaman at successful ngayon,
09:15.0
dati din silang nagtatrabaho at nagsusumikap.
09:18.0
Hinaluan lang nila ng diskarte ang kanila mga ginagawa,
09:21.0
kaya nakaalis sila sa sitwasyon na meron sila dati.
09:24.0
Ang founder ng Nike na si Phil Knight ay dating accountant.
09:28.0
Ang mga founder ng YouTube ay dating nagtatrabaho sa PayPal.
09:32.0
Ang sikat at successful na actor na si Coco Martin
09:35.0
ay nagtatrabaho sa abroad dati bilang isang janitor.
09:38.0
Marami pang mga tao na naging successful at umangat ang sitwasyon sa buhay.
09:43.0
Dahil hindi sila nag-settle sa kung ano ang nakasanaya na buhay ng karamihan,
09:47.0
dumiskarte sila at ibinuhos nila lahat ng kanilang pagsusumikap
09:51.0
direkta sa goal na gusto nilang matupad.
09:54.0
Habit number five, alagaan mo palagi ang iyong kalusugan.
09:59.0
Kapag sinabi nating kalusugan, hindi lang iyan tungkol sa ating katawan.
10:03.0
Kasama na rin dito ang ating mental, emotional at spiritual health.
10:08.0
Kailangan mong alagaan ang apat na bahagi na iyan
10:10.0
para maging maganda ang takbo ng iyong buhay.
10:13.0
Sa iyong physical health, kailangan mong kumain ng tamang pagkain,
10:16.0
magpahinga ng sapat na oras, mag-exercise at huwag mo rin kalimutan ng personal hygiene.
10:22.0
Sa iyong mental health, dapat ay awasan mo ang panonood at pakikinig ng mga bad news
10:27.0
dahil napakasensitive ng ating utak.
10:30.0
Dapat ay mga magagandang ideya lang ang ipapasok mo dito kung maaari.
10:34.0
Sa iyong emotional health, kailangan mong palibutan ang iyong sarili
10:38.0
na mga taong merong goal na katulad sayo o di kaya ay mga taong merong suporta sayo
10:43.0
at gustong makita ka na meron kang improvement.
10:46.0
At sa iyong spiritual health, pwede kang magmeditate o di kaya ay magdasal.
10:51.0
I-connect mo lang ang iyong sarili sa kung ano ang iyong pinaniwalaan.
10:55.0
Dapat ay tanungin mo rin ang iyong sarili kung meron pa bang sense ang iyong mga ginagawa ngayon
11:00.0
para mag-guide mo ang iyong sarili doon sa iyong purpose.
11:03.0
Malaking factor din ang ating kalusugan kung gusto nating maging successful
11:08.0
kaya mahalagang gawin mong habit na ingatan ito.
11:11.0
Habit number 6. Iwasan mo ang mga sugal at bisyo.
11:16.0
Wala pa akong nakitang tao na naging successful at umayos ang takbo ng buhay dahil sa bisyo.
11:22.0
Alam nating lahat na hindi maganda para sa ating katawan ang sigarilyo at alak
11:26.0
at lalong hindi maganda sa ating finances ang pagsusugal.
11:30.0
Kaya kung maaari ay iwasan mong maging habit ang mga ito.
11:34.0
Sa halip, gamitin mo ang iyong pera sa mga bagay na makakatulong sayo
11:38.0
katulad ng pagnenegosyo, pagiinvest at pag-aaral.
11:42.0
Tandaan natin palagi na ang pera ay isang tool.
11:45.0
Mahalagang gamitin natin ito para umunlad ang ating pamumuhay.
11:49.0
Ang pagsusugal at pagkakaroon ng bisyo ay isang selfish na desisyon at pag-uugali.
11:55.0
Kaya kung ayaw mong maging selfish, wag ang pumasok sa kahit anamang bisyo
12:00.0
at piliin mong maging successful.
12:02.0
Dahil ang success, hindi lang yan para sayo.
12:05.0
Para din yan sa iyong pamilya at sa iba pang mga mahal mo sa buhay.
12:13.0
Halos lahat na yata ng bagay ngayon ay mayroong koneksyon sa pera.
12:17.0
Ang iyong higaan, ang iyong cellphone, ang iyong damit,
12:20.0
ang kape na iniinom mo araw-araw, ang iyong bag, iyong pagkain,
12:25.0
lahat ay mayroong koneksyon sa pera.
12:27.0
Ang pera ay hindi lang yan tungkol sa kung ano ang iyong mabibili.
12:31.0
Ang pinakamahalagang parte na kayang ibigay sa atin ang pera ay freedom o pagkakaroon ng control.
12:37.0
Kapag marami kang pera, marami ka rin magagawa.
12:40.0
Ika nga sa kasabihan, he who has the gold makes the rules.
12:44.0
Kailangan mo rin idagdag sa iyong habit ang pagiging wais sa pera
12:48.0
dahil hindi natin maitatanggi na iba na ang panahon ngayon.
12:52.0
Habang tumatagal, patuloy na tumataas ang presyo na mga bilihin
12:56.0
at ang unang maaapiktuhan nito ay ang mga taong sapat lang ang income.
13:01.0
Ang dahilan kung bakit ang mga mahirap ay lalong nagihirap,
13:04.0
yun ay dahil patuloy na nagiging mahal ang presyo na mga bilihin
13:08.0
samantalang ang income nila ay walang pinagbago.
13:11.0
Kaya mahalagang maging wais ka sa pera.
13:14.0
Pagaralan mo ang mga paraan kung paano palakihin ang iyong income.
13:18.0
Alamin mo rin kung anong budgeting method ang makakatulong sa iyo.
13:22.0
Magtipid ka rin paminsan-minsan at mag-ipon ka palagi ng pera.
13:26.0
Kung gusto mong tumanda na merong ipon, investment o di kaya ay negosyo,
13:31.0
kailangan mong gawing habit na i-handle ng maayos ang iyong pera.
13:35.0
So in summary, ang 7 habit na kailangan mong mamaster bago ka tumanda ay
13:40.0
1. Pahalagahan mo palagi ang iyong oras.
13:44.0
2. Gumawa ka ng journal.
13:46.0
3. Maging productive ka araw-araw.
13:50.0
4. Haluan mo ng diskarte ang iyong pagsusumikap.
13:54.0
5. Alagaan mo palagi ang iyong kalusugan.
13:57.0
6. Iwasan mo ang mga sugal at bisyo.
14:01.0
7. Maging wais ka sa pera.
14:05.0
Sa 7 habits na tinalakay natin ngayon,
14:08.0
alin sa mga ito ang marami kang natutunan at gusto mo na rin gawin simula ngayon?
14:12.0
Magbigay ka ng comment sa ebaba.
14:15.0
Sana ay marami kang natutunan sa video natin ngayon.
14:18.0
Huwag kalimutang mag-subscribe sa aming YouTube channel para lagi kang updated sa mga bago naming videos.
14:24.0
Bisitahin mo na rin ang iba pa naming social media account at mag-follow.
14:28.0
I-like kung nagustuhan mo ang video.
14:30.0
Mag-comment ng iyong mga natutunan.
14:32.0
At ishare mo na rin ang videong ito sa iyong mga kaibigan.
14:36.0
Maraming salamat sa panunood at sana ay magtagumpay ka!
14:48.0
Thank you for watching!
