01:42.0
Mga alas dos na madaling araw, isang dumadagundong na hampas ng alon ang narinig na mga hindi makatulog, pero ang tunog ay hindi nagmumula sa karagatan ng Mediterranean na nasa itaas neto, ngunit sa labas ng kalsada.
01:58.0
Napagalaman na dahil sa biglang pagulan, nawasak ang Wadi Derma Dam at tumagos ang alon na parang bulldozer na gumiba sa mga bahay, nagpatumba ng mga pader at humukay ng malalalim na bangin.
02:11.0
Sa isang isap mata, ang matisyertong teritoryo ng Derna at mga karating na bayan ay nakaranas ng makasaysayang pagbaha.
02:20.0
Ang ulat sa The Guardian na hindi masaklao ng pag-iisip ang napakatinding sakuna sa Libya. Matapos ang pagbaha, 10,000 ang nawala.
02:29.0
Batay sa ulat, dalawang damang nasira dahil sa sobrang lakas ng pagbuhus ng ulan na pumatay sa sobra sa 5,000 kataw bilang na maaaring tumaas pa.
02:40.0
Pero kinabukasan lang nasaksihan ang nakagigimbal na kalagayan ng lungsod dahil maraming patay ang nakahandusay, pati mga sanggol, mga kabataan ay hindi napigyan ng paluwang.
02:53.0
Ang estima ay maaaring umabot ng 30,000 ang nawala at ang pangamba ng mga Tagaronay, marami ang inanod sa dagat at nalunod.
03:02.0
Ganon rin halos ang balita sa routers na katastrofik ang pagbaha sa Libya na pumatay sa ilang libo kataw. Patuloy ang paghahanap ng mga kamag-anakan sa maaaring buhay pa.
03:14.0
Ayon din sa ulat na ika-apat na bahagi ng buong lungsod ang nawasat ng baha.
03:20.0
Sa lugar ng matalang antagulan, hindi mahahagilap sa buong kasaysayan ng Libya ang ganitong klase ng pagbaha.
03:28.0
Sabalit hindi lamang ang nasyo na nakaranas ng sobrang lakas na pagbuhos ng ulan.
03:33.0
Sinabi sa NBC na nagkaroon ng walong katastrofik na pagbaha ngayon lang buwan ng September.
03:41.0
Katulad ng sa Espanya, nung ikalawa ng buwan, malawak na pagbaha ang naranasan sa iba't ibang bahagi dahil sa matinding pagbuhos ng ulan sa loob ng 20 taon.
03:52.0
Ika-apat ng September sa bansa ng Brazil nasaksiyan ang pinakamaraming nairekord na namatay sa iba ba ng bansa.
04:00.0
Nung Biyernes, ikawalo ng September, binaha ang Hong Kong na hindi naranasan ang mga tagroon sa loob ng isang daang taon.
04:09.0
Pero ito ay simula lamang.
04:14.0
Naniniwala ang mga eksperto na ang sobrang lakas at bigla ang pagbuhos ng ulan na nagdudulot ng matinding pagbaha ay dahil sa climate change.
04:23.0
Ang bahayag sa BBS na kinumpirma ng mga sayentipiko na ang mga pagbaha na nakikita ngayon sa buong mundo kasama ang paglala ng tagtuyot ay gawa nga ng climate change.
04:35.0
Ano ba ang climate change?
04:37.0
Ang sabi ng United Nations na ang climate change ay ang pangmatagalang pagbabago ng temperatura at galaw ng panahon.
04:45.0
Minsan ay dahil ito sa kalikasan katulad ng mga solar events na nangyayari sa ating araw o mga pagsabog ng vulkan.
04:53.0
Subalit ayon sa ulat, mula pa noong 1800s ang tao mismo ang naging punong dahilan sa climate change.
05:01.0
Isa ay ang malalang carbon emission o yung mga usok ng polusyon na bumabalot sa ating degdig kaya hindi makisingawang init ng lupa.
05:10.0
Kumbaga, naluluto ang mundo ng daan-daan.
05:32.0
Ano ang kinalaman ito sa panahon ni Noah?
05:44.0
Marami ang nagtatanong na kung umiinit ang panahon, bakit puro tagulan at bumabaha pa nga?
05:50.0
Kung ikaw ay interesado sa mga nagaganap, heto at pakinggan ang paliwanag sa makabuluhang katanungan.
05:56.0
Bakit nga ba sunod-sunod ng pagbaha kung umiinit ang panahon?
06:00.0
Kung pag-iisipan, habang painit ng painit, natutunaw ang mga yelo sa Arctic na nasa itaas ng globo at sa Antarctica na nasa ibaba naman.
06:10.0
Kapag natunaw ang yelo, syempre, nagiging tubig. At saan napupunta ang tubig? Hindi ba, sa karagatan.
06:17.0
Kaya naman mas malalim na ang dagat kumpara noon.
06:20.0
At dahil na rin sa sobra na ang init, ang tubig ay mas madaling siminga o salangit.
06:25.0
Ibig sabihin, mas maraming moisture ang nasisipsip ng ula.
06:29.0
Nagiging mas mabigat ang taglay ng itong ulan. Kaya kapag pumuhos, ay bigla ang pagbaha.
06:35.0
Mas ahaw lang kinahanto nga ng mga Tagalibya. Lalo pa, naabala ang gobyerno at ang mga rebelde sa pakikipaglabanan.
06:43.0
Kaya nahati ang bansa. Yung isa ay pinamumunuan ng mga rebelde at yung kalahatid ay sa gobyerno.
06:50.0
Tila wala ng pakialam sa mamamayan. Mas abala sa halitan.
06:55.0
Isa ito sa mga dayalan kung bakit hindi handa ang Libya sa mga sakuna.
06:59.0
Kaya sa loob ng ilang saglit, libu-libu ang inanod.
07:03.0
Maraming religyoso ang naniniwala na ang mga sakuna ngayong kasalukuyan ay nakasad na sa babala ng Biblia.
07:10.0
Likas man ito o gawang tao, o dahil sa kapabayaan ng mga namamahala,
07:15.0
ang nagaganap ay inihalin tulad ni Jesus sa panahon ni Noah.
07:20.0
Sa Libro ni Mateo Kapitlo 24 Ikatlumputwalung Verso, kanyang sinabi,
07:27.0
Nang mga araw na iyon, bago bumaha, ang mga tao'y nagsisikay,
07:33.0
nagiinuman at nagsisipag-asawa, hanggang sa araw na pumasok si Noah sa barko.
07:40.0
Wala silang kalam-alam sa mangyayari hanggang sa dumating ang baha at nalunod silang lahat.
07:47.0
Ganyan din ang mangyayari sa pagdating ko na anak ng tao.
07:52.0
Ayon sa Biblia, darating ang mga araw katulad ng panahon ni Noah
07:57.0
na walang pakialam o walang kaalam-alam ang marami sa mga babala.
08:01.0
Ayon sa kwento, marami pa nga ang kumutsa, marami ang nagtawa sa pahayag ng lalaki,
08:07.0
hanggang sa dumating ang malaking pagbaha at inanod sila.
08:13.0
Siyempre, hindi lahat ay naniniwala sa kwento ng arko.
08:16.0
Ganun pa man, ang nangyayari sa Libya ay maaaring ihalin tulad sa sinauna.
08:22.0
Isang madaling araw na hindi nila inaasahan,
08:25.0
karamihan ay natutulog at ang pamahalan ay walang pakialam.
08:29.0
Dahil kung meron, dapat mas pinagtunan ang pansin ang kaligtasan ng taong bayan,
08:33.0
pagayos ng bansa, kaysa sa mga labanan at digmaan.
08:37.0
Kaya nung bumuos ang napakalakas na ulan, inanod ang lungsod ng Derna.
08:43.0
Ang propesya hinggil sa panahon ni Noah ay pinaniniwalaan ng maraming religyoso
08:48.0
na marahil ay magaganap sa ating panahon, ang sinasabing pagbabalik ni Yesus.
08:54.0
Bagamanti hindi nasasabi ang mga detalye katulad ng kung kailan at kung papaano talaga,
09:00.0
maliwanag pa sa sikat ng araw na base sa ilang payag
09:04.0
na may malagim na masasaksihan ang buong sanlibutan bago ito may sa patupara.
09:10.0
Gawa man ng kaligtasan o kapabayaan ng pamahalan ng climate change,
09:15.0
ang mga sabay-sabay at patong-patong nasakunah na ay masasaksihan ng lahat,
09:20.0
religyoso ka man o hindi.
09:23.0
Ang naganap sa Libya kung saan ang kinauukulan ay tila natutulog at walang kalam-alam
09:29.0
na ang kanilang katapusan ay magaganap sa isang iklap ay isang alimbawa sa sinabi ni Yesus
09:35.0
na darating ang panahon na walang pakialam ang karamihan sa mga babala na mababasa sa Biblia.
09:42.0
Maraming theologians ay nagsasabi na ang mga pagbaha, tagtuyot, digma at tagutom
09:48.0
ay mga pangitain na ang babala ni Yesus ay hunti-hunti na nangyayari.
09:55.0
Anong araw lang mapupulog dito?
09:58.0
Masaklap ang kinahantungan ng ilang libong nalunod, mga bata, matanda, walang pinili ang baha.
10:05.0
Maihahalin tulad ito sa panahon ni Noah.
10:08.0
Masasabi na hindi talaga handa ang pamulungan sa lugar dahil sa mga labanan
10:12.0
at tila nakalimutan na nila ang kaligtasan ng mamamayan.
10:16.0
Para bang wala ng pakialam ang gobyerno at tutulog-tulog sa maayos ng pamamahala
10:21.0
at ang resulta, taong bayan ang napahama.
10:25.0
Buksan mo ang iyong isip at hayang lamalin pa ng lubusan ng iyong pangunawa
10:32.0
sa mga kasaysayang kapupulutan ng maraming araw.
10:37.0
Tandaan, katotohanan ng susin
10:44.0
sa tunay na kalayaan.
