#ipaBITAGmo SUBSCRIBE: https://bit.ly/2pzg3IJ BITAG Live Facebook: https://www.facebook.com/bitagbentulfojournalist/ BMN Facebook: https://www.facebook.com/bitagmultimedianetwork/ Twitter: https://twitter.com/bitagbentulfo Instagram: https://www.instagram.com/bentulfo_official

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Alam niyo na ba, nagkakaroon ng episode o pag susumpong na kumisang pag sinumpong siya, ano man niyayari pag sinumpong siya sa bahay?

Matagal na po yun, bata pa po ako.

Pag ganun po siya, nananakit po siya, yung mga sama po ng loob niya lumalabas po lahat.

Kapag ganun po siya, iniintindi na lang po namin siya.

Kasi sino ba namang kapamilya mo yung hindi mo intindihan pag ganun na yung nangyayari dun sa tao?

Humingi siya ng pasensya na nasasaktan ko kayo, napagsasalitaan ko kayo ng masasama

kasi hindi ko na kaya yung nararamdaman ko, yung mga naririnig ko.

May mga bumubulong-bulong daw po sa kanya, may mga nagsasalita daw po sa isip niya na hindi niya na talagang nakokontrol.

Ang problema, pag hinarap mo ito sa judge, hindi niya alam kung anong nanggagawin niya.

Hindi niya alam. Sigurado, hindi makakausap na maayos daw.

Ayo po, hindi po talaga makakausap na maayos yan.

Kaya nga po, mas maigi nga po na talagang,

imbes na siya ay madala sa kulungan, ay madala po siya sa isang mental institution.

Ang dahilan ko po, bakit po ako napunta po dito sa...

At humingi po ng tulong dito sa hashtag Ipabitag Mo

Noong July 18, ang tatay ko po ay dinala po namin sa National Center for Mental Health Facility

dahil meron po siyang mentally challenged.

July 18, nawala po siya.

Naghanap na po kami, hindi po namin alam o wala po kaming idea kung nasaan siya.

Dahil nga po, ipapa-check up po namin siya, tapos tumakas siya.

July 19, nagpa-blatter po kami, pero naghanap din po kami sa kasamaang palay.

Hindi po talaga namin siya nakita.

August 30, tumawag po sa akin ng BJMP payatas nurse

na nagbigay concern sa aking tatay na may mentally challenge nga po.

Kinwento daw po ng papa ko na umalis siya, tumakas siya,

hanggang sa nakapunta po siya doon sa isang private property,

naamin na doon naman po siya na nagkaroon siya ng trespassing.

Hindi niya po alam yung possession of firearms na ikinaso po sa kanya.

Sa ngayon po, yung tatay ko nag-hallucinate po siya doon sa loob ng facility

dahil nga po, ang alam niya nga lang po is trespassing lang po yung ikinaso po siya.

Pumiingi po ako ng tulong para maklear po ang pangalan ng tatay ko

sa maling akusasyon sa kanya.

At isa pa po, maipa-check up na po namin siya immediately

dahil nga po nag-hallucinate siya.

Maraming salamat po, Sir Ben.

Ang trabaho ng father mo?

Technician po siya.

Technician saan?

Sa aircon and refrigerator.

Yun po yung pinagkakabalahan niya po.

Pero kwento mo sa akin,

itong si tatay mo, alam niya na ba nagkakaroon ng episode

or pag susumpong na kuminsan,

pag sinumpong siya, ano man nangyayari

pag sinusumpong siya sa bahay?

Matagal na po yun.

Bata pa po ako.

Pag gano'n po siya, nananakit po siya.

Yung mga sama po ng loob niya, lumalabas po lahat.

Kapag gano'n po siya, iniintindi na lang po namin siya

kasi sino ba namang kapamilya mo yung hindi mo intindihan

pag gano'n na yung nangyayari doon sa tao?

Sinasabi niya naman po sa amin kapag okay siya na,

humingi siya ng pasensya na

nasasaktan ko kayo, napagsasalitan ko kayo ng masasama

kasi hindi ko na kaya yung nararamdaman ko,

yung mga naririnig ko.

Naririnig niya?

Opo.

Sinasabi ng tatay, hindi na kaya yung naririnig niya.

Ano yung naririnig niya?

May mga bumubulong-bulong daw po sa kanya.

May mga nagsasalita daw po sa isip niya

na hindi niya na talagang nakokontrol.

Katulad po nung nakausap ko nga po siya,

ang sabi niya nga po sa akin,

gusto niya na daw pumalon sa mga tubig

pero conscious siya na hindi po siya marunong mag-swimming that time.

Noong nawawala nga po siya.

Para maintindihan niyo mga boss,

kasalukuy, nakakulong at naka-confine,

naka-detain siya sa BJMP sa May Quesno City?

Opo, sa Payatas.

Sa Payatas. Okay, sige.

Naka-detain sa Payatas.

Eto yung history para maintindihan niyo po.

Kung naku-nood kayo rito,

importante nakita muna natin dito.

July 18, 2023,

nawala ang ama ni Carmela.

Eto na, no?

July 19, 2023,

araw na nakasuhang si Dennis Pabaya

dahil sa pagpasok sa isang private property

na pagmamayari ng isang police officer.

Sa Station 11 nito,

din-detain bago ma-idipat sa BJMP Bureau of Jail Management and Penology

noong August 14.

August 30, nakatanggap sila ng tawag mula sa nurse.

After 15 days,

sa isang nurse sa loob ng BJMP,

ipinaliwanag sa kanila

ang kalagayan ng ama.

Eto na ho.

2020, huling nagpa-check-up

ang kalantatay matapos magkaroon matinding depresyon.

Madalas daw ito,

nag-hallucinate ang ama at magwawala.

Hindi alam ni Dennis

na bukod sa trespassing,

isa pang kaso ang hinaharap.

Okay?

P120,000 ang bail ni Dennis

para ang kasong illegal possession of firearms.

Ang kasong trespassing,

ito ay kasalukuyang dinidinig

sa Quezon City Branch.

Ayaw natin pag-usapan ito.

P43.

Samantalang kasong ito ay illegal possession of firearms

and as a Branch 83 magkahiwalay.

Pwede naman ipasok sa trespassing.

Ba't hiniwalay, ano?

Quezon City Trial Court.

And 31 times na.

31 times na napabalik-balik

sa mental facility.

Again, inuulit po natin.

Unfiltered po ako rito.

Kaya po kami nilalapitan

dahil hashtag ipapitag mo.

Meron po kami karapatan

na magsabi po ang mga bagay

na dapat maalaman po.

Hindi naman.

Hindi po kami nakikialam

sa mga bagay na kung saan

may pasok na sa hukuman.

Di sa kaparteng ito.

Hindi natin pwedeng pakialaman

ang merito ng kaso.

Kung paano ang mahalaga po rito

na dapat maintindihan

na itong anak lumapit po sa atin dito.

Ilegal possession of firearms

sa loob ng pamamahay trespassing.

Tandaan.

Nawalang ama nila

at kinasuhan.

Lagi sinasabi nito.

Nakakarinig ng mga bosses.

Iba na po ang dating dito.

So, kung ganito ho.

Naniniwala po kami

na importante dapat magpiansa.

Motion to reduce bail.

Kung sakali kasi technician lang to.

Kasi kung hindi,

mabubulok to sa loob ng kulungan

ng BJMP.

Hanggat hindi pinapagpiansahan.

Ano pong manakikita po natin dito,

mga bossing?

Una,

I believe that

what the guy needs is

REHABILITATION.

Not incarceration.

Incarceration,

ikukulong mo yung tao

may deparensya.

So, rehabilitation,

you rehabilitate para

doon sa sinasabing

umayos ang kanyang kalagayan,

kanyang pag-iisip,

mentally challenged.

Kaya tatawagan po natin si Dr. Camille dito

kung makakausap natin

bago po natin umpisan to.

So, again, inuulit,

instead of incarceration,

ikukulong mo na

inaandun yung tao ngayon,

bati yung nurse na ata,

tumawag sa anak,

in-incarcerate po nila eh.

Kinulong nila.

Bakit?

Ang isang tao,

alam ba,

may discernment ba?

Labas-pasok 31 times

sa loob ng mental hospital.

Sabi ng anak,

na wala,

tumakas lang.

May naririnig ng mga bosses,

bumubuling,

hindi niya makayanan,

kaya kuminsan sinasaktan yung mga anak.

Itong ganitong klase.

Hinuli mo,

ang sinabi ng police,

sa loob na pumasok ng trespassing,

alam niya,

Pero tumakas lang ito,

eh, tanong,

may baril bang tatay mo?

Wala.

Okay.

Saan siya tumakas?

Bakit na umalis siya?

Saan siya?

Sa bahay o tumakas

sa National Mental Hospital?

Magkapacheck up po sila noon

sa mental facility po.

Sinong kasama niya

magkapacheck up?

Yung lola ko po.

Yung lola mo.

Uh-huh.

So ano nangyari?

Bakit tumakas yung tatay mo?

Noong time po kasi na yun,

yun na po yun,

sobrang severe na po yun.

Andami yan na pong naririnig,

kung ano-ano nila pong ginagawa yan.

Sige, ganito.

Okay.

Sa linyo na telepon si Doktora Camille Garcia.

Hi! Good morning, Sir Ben!

Nadinig ko nga po yung kwento.

Opo.

Uh-huh.

Alam mo kasi, Doktora,

simple lang, ano?

Although nasa hukuman na ito,

we're not, you know,

in the position,

we're not in the position of,

you know, interference,

or pag-usapan

pag nasa poddara ng hukuman

because out of humanitarian consideration,

maaaring hindi po nakikita

ng mga alagad ng bata,

so deretso na lang

sa parting talks.

Lampas siya ng kasong

possession of firearms,

and then pumasok siya

sa loob ng pamamahay

ng pulis daw,

at yan, trespassing.

At ngayon, nakakulong siya

nandoon sa loob ng DJMP facility

sa May Payatas.

Itinawag daw po sa kanya

ng nurse,

at nagwawala na rin

sa loob ng kulungan.

Eh, pag ganitong klaseng sitwasyon,

nakakarinig na mga boses.

Medyo hindi niya na makayanan.

Isang tao, labas-pasok

31 times

sa tuwing nagkakaroon ng episode,

he would stay sa National Mental Hospital

for 3 days,

and then on medication.

May discernment ba yung tao na ito?

O hindi naman, you know,

parang kumisa nagbablackout ba?

What's the situation?

Parang ganito po yung nakikita namin.

Okay, sir.

Kung naku-confine po yan sa mental,

may possibility po kasi na

ano,

baka hindi lang po yan

major depression,

baka po may schizophrenia na.

Pag may schizophrenia po yung pasyente,

talagang mental disorder po yan

na merong hallucinations,

meron din po sinasabi na

hindi lang po visual

or auditory hallucinations,

baka may delusions.

Kaya po yan,

talagang tantamount to saying

na pwede,

kung hindi saktan yung sarili,

manakit ng ibang tao,

tapos wala pa po medication,

talaga po sinusumpong na yan.

Kaya dapat po siguro

talagang ma-confine siya sa mental

dahil kasi dati naman po pala siya

naku-confine doon.

At siyaka siguro po ngayon

mas medyo matagal po

yung magiging confinement niya

dahil ano,

talagang hindi lang traumatize ito

dahil sinabing na

noong nurse doon na nagwawala.

So meaning to say,

talagang po medyo

ang episode po matindi na.

Kaya siguro napatawag din.

At siyaka kung sinabi na

for check-up yan,

baka po yung possibility na yun

talagang may episode siya.

So meaning to say,

baka ilang araw na rin siya

hindi nakakainom ng gamot,

which is talagang po pwede po

atakingin siya ng kanyang sakit.

Dahil kung 31 times po,

ibig sabihin chronic po yan.

Chronic na po yung sakit.

Okay, so ito.

Ang sa akin lang,

may discernment ba yung tao?

Alam niya ba ang ginagawa niya?

Actually, sir, hindi.

Pag sinabing may hallucination

at sinasabing nagwawala po,

wala po talagang discernment yan, sir.

Dahil pag may atake po ng ganoon,

yung sinasabing hallucination

at may delusion po

sa isang schizophrenic patient,

baka all the time po

wala po yung discernment.

Kaya lang po.

Pero pwede lang po

manageable yung kanyang behavior

pero actually the discernment per se

wala po talaga.

Kumbaga nawawala sa sarili,

wala siya sa tamang pag-iisip

at hindi niya kaya magbig-decision, tama?

Wala po talaga.

Kaya po talagang pwede yung

sinasabi po mga symptoms

o yung sinasabi na pagwawala na ganoon,

eh automatic hindi na po tungkol sa ano yan,

sa pagkakulong niya,

talagang wala na po siya sa kanyang sarili.

Okay. Ikaw tatanungin kita,

nabibisita mo ba ang tatay mo

doon sa sinasabing BJF facility sa Payatas?

Hindi po.

Bakit daw?

Non-contact visitation daw po siya.

Non-contact visitation?

What does it mean? Bakit ganoon?

Hindi ba dapat may family

para makita ang kalagayan?

I mean, out of you,

you being a clinical psychologist

and normally on cases like this,

eh tama ba?

Eh po pwede bang non-contact visitation?

You need to have a

siguro specialist para masuri siya.

Actually siya kailangan po talagang masuri yan eh

dahil kasi kung meron pong pupunta

na isang psychiatrist diyan

at makita ganoon, eh talagang

baka po ano, hindi na po siya talagang

safe doon sa environment niya

at hindi rin po safe ang mga kasamahan niya

sa kulungan.

Okay.

Baka kaya siguro,

baka isolated to kaya ay pakita.

Pero pwede rin po.

At sana huwag lang pong masaktan

dahil kasi siyempre po

pag nagwawala,

baka akala nila

ibang klaseng pagwawalayan,

hindi po nila alam na

wala po sa katinuan yan,

eh sana naman po

hindi po talaga nasaktan yung

ating ano, yung tao po na yan.

Ano kinakailangan,

sa pagigitungo o pag-aaruga

o ano mang bagay sa kapareho nito,

ano dapat gawin ng pamilya

pag ganitong situation?

Ikaw ay advice na lang.

Let's say ikaw nakikita lang.

Sir alam niyo,

yung mga usually po

may mga pasyente kami

na kukulong din na ganyan,

after po na kung makapagpiyansa man po,

talaga po sinasabing na kailangan po

for possible admission yan

sa isang mental institution eh.

Kasi alam nga po nila

talagang hindi po kakayarin niya

na pumunta sa hearing,

lalo po po sa ganyan klaseng situation.

So talaga po dapat po

may pwede sabihin na

pagkatapos po na siya ay makapagpiyansa

o talaga po magawa ng paraan,

eh didiretso po siya sa isang institution.

Yun yung mas nararapat na gawin

para kung maibigay yung karampatang gamot

at saka yung supposed to be na

assessment talaga kasi baka mamaya

yung dating iniinom niyang gamot

eh kailangan mas may karagdagang gamot na

dahil sa situation na talagang

nagwawala po siya ngayon.

Q1. Ang problema pag hinarap mo ito sa judge

hindi niya alam kung anong gagawin niya?

Hindi niya alam?

Siguradi hindi makakausap na maayos to?

Ayo po, hindi po talaga makakausap na maayos yan.

Kaya nga po mas maigi nga po

na talagang hindi na siya ay madala sa kulungan,

ay madala po siya sa isang mental institution.

Lalo po alam naman ng pamilya

at meron din naman po sigurong siya ay record

na ilang beses na po siya nakapapasok sa mental.

Q1. Hindi siya kailangan sa sinasabing incarceration?

Ay hindi po.

Q1. Pag ganito saan dapat siya?

Ay talagang kailangan po talaga.

Meron naman po kasi ward sa mental

yung pang tinatawag ng forensic,

yung pang sinasabi kung talagang

may criminally charged itong pasyente.

Pero kung sakali po,

may proper assessment pa rin kasi

baka mamaya po talagang

nag-exacerbate po yung

o lumalala po yung kanyang sitwasyon.

Kaya alam po ng mga dokter doon

kung saan po pabilid siya dapat ilagay.

lahat na po na dapat maalaman ni Juan de la Cruz

through you being a clinical psychologist.

Nagpapasalamat po kami, Dr. Camil.

Ay maraming salamat po sa tuwala, sir.

Thank you rin po.

Director kung sino man in charge ng facility niya

hindi po pwedeng hinan-visitation contact.

He needs to be.

Dapat ito masilip para masuri.

At hindi may forensic na mga doctors

napakita kung nga ba behavior nito makakasakit.

At hindi mo naman pwedeng iharap sa judge yan

dahil wala sa sarili.

Kaya siguro kinukulong nila.

At in the meantime,

pag hindi nakapagpiansin yan,

lalong lalala sa love.

So titignan natin ang magagawa natin.

Kukuha tayo ng mga advice sa mga dalubasa.

Ito po nag-iisang pampansang subungan.

Kaya po niya ipinatulfo.

Ipinabitag.

Hindi basta tulfo.

Kapag sabihin, tulfo sa parting to.

Gagawa nalang po kami

out of humanitarian consideration.

Again, hindi po kami nang hihimasok

sa mga bagay nasa loob na ng hukuman.

Saklaw na po yan.

Pero dito sa parting to,

hindi po rehabilitation.

Ito i-confinement into a sanitarium.

Not incarceration.

Incarceration through,

sinasabi po natin,

jail such as sa BJMP niyan.

Gagawa tayo ng parang mamaya.

Susubukan natin mga hakbang na natin magagawa.

Dahil ang nag-iisang pampansang subungan,

yung serbisyo, tulong,

at yung stilo may tatak.

Tatak, tulfo.

Hindi basta tulfo.

Bitag.

Kaya nga ho.

Hashtag ipabitag mo.