* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Makikita sa videong ito ang sobrang daming insektong nagkalat sa kalsada.
00:05.9
Parang tunog popcorn kapag nasagasaan sila.
00:13.6
Sa sobrang dami nila ay halos wala nang madaanan ang mga motorista
00:18.5
kaya ang iba ay ginagamitan na ng grader upang alisin sila sa kalsada.
00:23.8
Dumagsa ang mga insektong ito nitong June 2023 sa Elko, Nevada.
00:29.4
Millions daw ang dami nila ayon sa National Geographic.
00:33.7
Matindi talaga ang infestation.
00:36.4
Mga daan at kabahayan ay nababalot ng insekto.
00:51.8
Cannibal daw ang insektong ito.
00:54.1
Nakakadiri at mabaho ayon sa mga residente.
00:58.2
Ubos ang mga pananim na madadaanan nila.
01:01.2
Umabot sa $25 million o 1.3 billion pesos ang damage
01:06.8
na naidulot ng mga insektong ito sa mga pananim ng mga farmers.
01:11.3
Kaya malaking perwisyo talaga ito sa mga tao doon.
01:15.1
May mga nagsasabi na sinyalis na daw ito
01:18.1
ng katapusan ng mundo at ito daw ay naisulat sa Biblia.
01:22.9
Anong klaseng insekto ito?
01:25.0
Saan sila nang galing?
01:26.7
At bakit bigla na lamang naglabasan
01:29.3
ang milyon-milyong insekto sa Elko, Nevada?
01:35.5
Ito ang syudad ng Elko sa Nevada, USA.
01:38.9
May populasyon na sa 20,564 noong 2020.
01:44.3
Pero maliit ang bilang ng populasyon ito
01:47.3
kung ikukumpara sa dami ng mga insektong bumulaga
01:51.1
sa mga mamamayan ng Elko.
01:53.5
Ang mga insektong ito ay tinatawag na Mormon crickets.
01:57.8
Nakuha daw nila ang pangalang ito
02:00.0
dahil noong 19 na siglo,
02:02.1
sinira ng mga insektong ito ang mga pananim
02:05.1
ng mga Mormons na nanirahan sa Salt Lake, Utah.
02:08.8
Pero alam nyo ba na ang insektong ito
02:11.2
na tinatawag na Mormon cricket ay hindi talaga cricket?
02:15.2
Sila isang uri ng insekto na kung tawagin ay
02:18.6
shield-backed catedid,
02:20.4
nakamuka ng mga tipaklong.
02:22.7
Hindi nakakalipad,
02:24.3
kaya gumagapang at tumatalon lamang ang insektong ito
02:28.0
papunta sa ibat-ibang lugar.
02:32.5
Ang mga Mormon crickets ay indigenous
02:35.3
o natural na naninirahan sa The Great Basin,
02:38.6
isang rehyon sa Amerika na may malawak na kabundukan,
02:42.2
kagubatan at disyerto.
02:44.2
At makikita sa rehyong ito ang state ng Nevada.
02:47.9
At nitong alamang hunyo,
02:49.6
ay milyon-milyon ang nasaksihang gumagapang sa buong elko.
02:53.9
Pero alam nyo bang may isang katangian
02:56.0
ang mga Mormon crickets na sadyang nakakakilabot?
02:59.6
Ito ay ang kanilang pagiging cannibal.
03:02.6
Ang pagkakaalam natin na ang mga insektong
03:05.2
gaya ng kuliglig o tipaklong
03:07.2
ay karaniwang kumakain ng dahon o damo.
03:10.1
Ngunit bukod sa damo,
03:11.4
ang mga Mormon crickets ay kumakain din
03:14.5
ng kapwa insekto.
03:16.4
Karaniwan nga daw nasasaksihan sa mga kalsada
03:19.6
na kapag may Mormon cricket na nasagasaan
03:22.2
o natapakan at namatay,
03:24.3
ay tila zombing sasalakain at kakainin sila
03:29.7
Pero bukod sa kahindik-hindik na itsura,
03:32.3
meron bang piligrong hatid ang mga insektong ito?
03:37.9
Marami sa mga mamamayan ng elko
03:40.2
ang nagrereklamo sa mabahong amoy nito
03:43.2
na parang nasusunog na laman.
03:45.4
Pero ang mas pinangangambahang piligro
03:48.0
ay ang pusibling aksedenteng idulot nito
03:50.7
sa mga lansangan.
03:52.1
Kapag nasagasaan kasi ng sasakyan
03:54.3
ang mga Mormon crickets,
03:55.9
ang kanilang nadurog na katawan
03:57.9
ay nagpapadulas sa mga kalsada
04:00.6
at may mga naitalang aksedenti na
04:04.1
Kaya ang mga residente ay gumagamit
04:06.5
ng mga walis, leaf blowers at snow plows
04:10.0
para itaboy at patayin ang mga insekto.
04:12.9
Para naman maalis ang mabahong amoy,
04:15.2
ay gumagamit sila ng pressurized washer
04:18.0
at mainit na tubig na may halong bleach.
04:22.0
nakakasira din sila sa agrikultura.
04:26.2
nabalita na umabot sa $25 million ang damage
04:30.4
na naidulot ng mga Mormon crickets.
04:33.2
Inubos nila ang mga pananim
04:35.3
tulad ng wheat at barley.
04:42.8
Ang pagdagsa ng mga insekto
04:44.8
ay inihahalin tulad ito
04:46.6
sa biblical plague o salot.
04:50.0
ang karaniwang mga insekto
04:51.5
na nagdadala ng malaking pinsala sa pananim
04:54.2
ay ang mga locust.
04:55.8
Kaya may paniniwala nga
04:57.4
na ang ganitong pagsalakay ng mga insekto
04:59.9
ay paraan daw ng Diyos
05:01.7
para parusahan ang makasalan ng tao o pamayanan.
05:05.4
May mga tao ding sinasabing
05:07.2
sinyalis na daw ito
05:08.8
ng end of the world.
05:10.5
Ganito nga ba ang nagaganap sa Elko?
05:13.3
Well, ayon kay Jeff Knight,
05:15.1
ang entomologist mula sa
05:16.6
Nevada Department of Agriculture,
05:18.8
hindi naman na daw ito bago
05:21.0
dahil simula 1976
05:23.0
ay 40 times na itong nangyari
05:25.2
at natural na talaga itong nagaganap sa Nevada.
05:28.5
Normal at parte na daw ito ng kalikasan.
05:31.6
Pero ang kakaiba raw ngayong taon
05:33.7
ay ang nadelay na pagpisa
05:35.5
ng mga itlog ng insekto.
05:37.4
Karaniwan kasi napipisa ang mga itlog
05:40.8
Pero ngayong taon
05:41.9
ay summer na nang sila'y mapisa.
05:44.3
Kapag nangitlog ang mga mormon crickets,
05:47.0
karaniwang napipisa ang mga ito
05:49.0
sa susunod na taon.
05:50.4
Pero may mga itlog na nagiging dormant
05:52.9
at nananatili sa ilalim ng lupa
05:55.4
ng hanggang 11 years.
05:57.3
Ang mga dormant na itlog na ito
05:59.3
ay posibleng maipon
06:01.0
hanggang magkaroon ulit ng tagtuyot
06:03.1
na mag-eexpose sa mga itlog
06:05.4
hanggang sila'y mapisa.
06:06.9
Posibleng 10 hanggang 15 years
06:09.3
ay walang lalabas na mga crickets.
06:11.5
Hanggang bigla na lamang susulpot
06:13.8
ang dagsadagsang insekto.
06:16.1
Ganon ang nangyari noon
06:17.7
nang simula 2008 ay halos walang mga crickets.
06:21.4
Pero pagsapit ng 2019
06:23.9
ay bigla na lang nagsilabasan
06:26.2
ang sobrang daming mormon crickets.
06:28.8
At malamang na ganito rin
06:30.7
ang naging sanhinang kasalukuyang pag-atake.
06:33.7
Posibleng manatili ang mga insekto
06:37.3
Pero saan naman ba na pupunta
06:39.3
ang mga insektong ito?
06:40.7
Magugulat kayo sa masaklap nilang tadhana.
06:44.1
Ang mga lalaking cricket
06:45.8
ay namamatay matapos makipagtalik.
06:48.6
Namamatay naman ang mga babae
06:50.7
matapos mang-itlog.
06:52.4
Nasa 2 to 3 months lamang
06:54.2
ang tinatagal ng buhay ng mormon crickets
06:57.0
depende sa temperatura ng lugar.
06:59.4
Nagustuhan nyo po ba ang content natin ngayon,
07:02.7
Kung oo, ay mag-comment po kayo
07:06.0
This is your Ati O from our Republic.
07:08.3
Kanggang sa muli and stay awesome!
