* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Sino nga ba naman ang matatahimik kung wala na nga sa katinoan ang ikinasawipa ay wala rin na katarungan?
00:06.9
Ito ay ang kwento kung bakit ang mga ospital na ito na apartment o eskwelahan na ngayon ay pinamumugaran pa rin ng mga hindi matahimik ng mga kaluluwa.
00:16.1
Ang ospital sa bundok ng Volterra.
00:18.9
Sa masukal na kabundukan ng Volterra sa Italia, matatagpuan ang pagamutang ito na tinatawag na ang ospital ng Volterra.
00:27.9
Ito ngayon ay abandonado na ng kasagsagan ng pasilidad na ito ng taong 1888.
00:34.3
Dito dinala ang mga pasyente sa buong Italia na may kapansanan sa kanilang kaisipan.
00:40.5
Ang mga pasyenteng wala na sa kanilang katinoan.
00:44.0
Ang pasilidad na ito ay ang naging tahanan at hangganan ng 6,000 na mga naging mga pasyente nila.
00:51.3
Naitala na sa lugar na ito, imbis na kagalingan ang matatagpuan na mga taong sa kanila ay dinadala,
00:59.1
ibang klaseng empiyerno pa ang ipinalalasap sa kanila.
01:03.8
Kasama sa mga nakasulat na dinanas na mga pasyente ay ang pag-ieksperimento sa katawan nila.
01:10.7
Sinusubukan ang mga dalubahasa kung ano ang magiging epekto sa tao kung masyadong mataas ang insulin na itinatarak sa kanila.
01:19.6
Kaya ito ay ini-injection sa katawan nila.
01:23.0
Nalaman na ang kinalalabasan ng ganitong kondisyon kung di nakokoma ang pasyente ay kalaunan ay namamatay pa.
01:31.3
Sa kanila rin ibinase ang pag-aaral ng epekto sa tao kung sila ay ilulubloob sa nagyayelong tubig.
01:39.2
Napakarami mga hindi makataong eksperimento pa ang sa kanila ay isinagawa.
01:44.2
Nang ikalabing walo hanggang ikalabing siyam na siglo, ang mga taong may kapansanan sa kaisipan ay hindi tao kong tingnan.
01:52.5
Kaya naman sa kanila madalas na ginagamit muna ang mga gamot na hindi alam kung totoong may bisaba.
02:00.4
Isa sa mga pasyente nila na si Oreste Fernando Nanedi ay nakilala dahil ipinipinta nito sa dingding ang mga imahe sa kanyang kaisipan.
02:10.9
Malamang dala na rin ang hirap na kanyang pinagdaraanan.
02:14.6
Bago ito ay inilipat sa Voltura, maigi pa ang estado ng pangangatawan nito at kalagayan ng kaisipan.
02:21.4
Mas lumala lamang ito na nang ilipat sa pasilidad na ito.
02:25.7
Hanggang sa ito ay mapag-eksperimentuhan pa at maparalisa, kalaunan ay binawian na rin ng buhay siya.
02:33.6
1978, habang buhay na isinara ang pintuan ng Voltura dahil sa batas na ipinasa na ipinagbabawal ang mga gamot ang ginagawa nila sa mga pasyente na wala na nga sa Katinuan.
02:46.8
Kaya naman isa ang ospital na ito sa Italia sa kinatatakutan dahil bukod sa mapait nitong nakaraan,
02:54.1
tila ba hindi na nakaalis pa at matahimik ang mga pasyente nito na naging biktima ng hindi makatao na pagtrato.
03:02.1
Ngunit ayon sa pamahalaan ng Italia, may plano na sila na gawin itong murang pabahay para sa mga kapospalad.
03:09.9
Ang syudad na wala sa realidad
03:12.8
Mula ng 1924 hanggang 1994, ang Harlem Valley Psychiatric na matatagpuan sa Wingdale sa New York sa Bansang Amerika ay isa sa pinakamalaking pasilidad para sa mga taong nawawala sa Katinuan.
03:28.7
80 mga naglalaki hang mga gusali ang matatagpuan sa 800 hektarya na lupain. Ang lugar na ito ay tila ba isang maliit na syudad.
03:39.5
May sarili itong basketbulan, sariling panaderiya, may ice creaman pa at sariling kainal na mga restauran.
03:47.4
Doon din matatagpuan ang isang golf course kahit pa ang bowling alley ay mayroon din naman sila.
03:54.0
Nang kasagsagan ito ng mga taong 1950s, talaga namang punong-puno ng buhay ang lugar na ito.
04:00.1
Tagdad din sila ng dami ng mga empleyado dahil ang bilang ng pasyente sa ospital na ito ay umabot sa 5,000 mga katao.
04:09.7
Ngunit ng taong 1930s, nagsimula na rin na pag-eksperimentohan ng pasilidad ang mga mismong mga pasyente nila.
04:17.9
Dito nila isinasagawa ang pagtarak ng insulin sa katawan ng pasyente nila upang makita ang kalalabasan ito sa kanilang mga katawan.
04:27.1
Maging ang pagkuryente sa kanilang sentido at ang pinakamasaklap ay ang operasyon na tinatawag nila na ang lobotomy.
04:35.8
Sa operasyon na ito ay dinadaan ang tila ba isang ice pick sa tagiliran ng mata papasok sa utak nila
04:43.2
saka susungkitin ang bahagi na sinasabing may kinalaman daw sa kung bakit sila ay nawawala sa realidad.
04:50.9
Ngunit ang ganitong klase ng operasyon ay hindi kailanman napatunayan na efektibo.
04:57.0
Sa halip na kagalingan ng kanilang nararanasan ay nagiging masmasaklap ang kanilang kinahantungan.
05:04.2
Karamihan sa mga pasyente ay permanente na nanapaparalisa, hindi na sila nakapagsasalita pa.
05:10.4
Ang iba ay nagiging kulay at ang iba ay binabawian pa ng buhay.
05:15.7
Sadyang hindi makatao ang eksperimentong ginagawa sa pasyente sa lugar na ito.
05:20.3
Pagsapit ng taong 1960s, dahil sa kakulangan ng suporta mula sa gobyerno at paglobo na rin ng mga pasyente nito,
05:29.0
napilitan ang ospital ng taong 1994 na permanente na ito ay ipasara.
05:34.2
Ngunit isang plano ang binubuo, dahil ang dating ospital na ito ay gagawin na nila na pribadong paaralan pa.
05:41.7
Ngunit tila ba hindi matuloy-tuloy ang plano, dahil may mga magulang na sa kanila ay umaalma.
05:47.2
Ang mga iba ay nagdadalawang isip pa, ito ay dahil sa masaklap na nakaraan ng ospital.
05:53.2
Tila ba maganda man ang plano nila, ito ay hinahadlangan na ng nakaraan.
05:58.7
Ang paraiso na impyerno ng 1874, kasabay ng pagbulusok ng pagunlad ng makinarya sa Bansang Amerika,
06:07.7
umusbong din ang ospital ng Denver.
06:10.7
Ang pasyilidad na ito ay dating tinitirahan ng hukom na si Hawthorne.
06:14.7
Ang hukom na ito ay ang nagsintensya sa dalawampung mga katao upang sila ay mapatawan ng parusa na kamatayan.
06:22.7
Ito ay anang panahon ng paglilitis sa sikat na sinasabing mga mangkukulam sa Salem.
06:28.7
Ito ay binansagan sa kasaysayan na ang Salem Witch Trial.
06:32.7
Dahil sa pagnanais ng mga bamamayan na malayo sa mga usaping may kinalaman sa reliyon, sa demonyo at sa itim na mahika,
06:40.7
itinayo nila ang pasyilidad kung saan sensya na ang pagbabasehan ng lahat ng kaganapan.
06:46.7
Ninais ng doktor na si Thomas Kurt Bright na maging sistematiko ang pagpapatakbo nito sa pasyilidad na may kinalaman sa ospital
06:55.7
na mga taong wala sa katinuan.
06:57.7
Itinatag nito ang American Psychiatric Association.
07:01.7
Sa ospital na ito, pinili ng doktor na tratuhin ng maayos ang mga pasyente nila.
07:07.7
Pinaniwalaan nila na lahat ay may pag-asa pa.
07:10.7
Sa pasyilidad na ito, hindi nila ginagamita ng tali ang mga pasyente.
07:14.7
Palagian din nila ito na pinalalabas sa hardin upang makalaghap ng magandang hangin.
07:20.7
Talaga naman nagkumanda ang kalagayan ng mga naunang pasyente nila.
07:25.7
Ngunit hindi nagtagal, naging biktima rin ang ospital ng pagdaramot ng pananalaping suporta para sa mga pasyente na alaga nila.
07:33.7
Lumiit ang budget nila, ngunit saka naman dumami ang naging mga pasyente nila.
07:39.7
Sa pagdating ng taong 1930s, ang ospital na dapat sana ay may kakayahan lamang na tumanggap ng hindi lalagpas sa 450 mga pasyente
07:49.7
ay mayroon ng mahigit sa 2,000 mga endibidwal na kinakailangan mayat-maya ng kalinga.
07:56.7
Sa panahong ito, itinatali na nila ang kanilang mga pasyente.
08:00.7
Gumagawa na rin sila ng lobotomy.
08:03.7
1992, dahil sa hirap na dinaranas at kontrobersyang kinasasangkutan dahil sa pangmamaltarato nito sa kanyang mga pasyente,
08:11.7
isinara na ang ospital ng tuluyan.
08:14.7
Taong 2005 matapos na ito ay ay-renovate, muli nitong binuksan bilang isa na na apartment.
08:21.7
Ngunit sa hindi maipaliwanag na kaganapang, taong 2007 nasunugumuli ang gusali.
08:27.7
Taong 2008 matapos, ang mga hindi maipaliwanag na pagkaantala ay muli na naman itong binuksan bilang apartment na maaaring rentahan at tirahan.
08:37.7
Ayon sa mga doon ay nakatira, kakaiba ang pakiramdam sa gusali.
08:41.7
Ngunit dahil nga mura ay tinitiis na lamang nila kasi naman sa kalsada sila ay manirahan.
08:47.7
Ngunit talaga naman na hindi raw dapat doon manatili na nag-iisa,
08:51.7
dapat ay inuupahan mong kwarto o pintuan ay palagian ka na may kasama.
08:56.7
Ang ospital na ito mga katinagalog ko, ang laging inspirasyon ng manunulat na gumawa ng Batman na series bilang ang Arkham Lunatic Asylum.
09:07.7
Mga katinagalog, kakayanin po ba ninyo na tumira sa mga dating ospital na ito?
09:12.7
Kahit pa murang-mura ang renta dito?
09:14.7
O mas nanaisin nyo pa na sa kalsada na lamang tumira basta may katahimikan ka?
09:20.7
Isulat po ang inyong salubihin sa comment section sa ilalim upang sama-sama naman po na ito ay ating basahin.
09:26.7
Mga katinagalog ko, maraming salamat po sa pagsama ninyo sa segment natin sa araw na ito.
