Close
 


Dutertes vs Romualdez/Marcos: End of UniTeam?
Hide Subtitles
Click any subtitle word to view Tagalog.com dictionary results.
Computer Shortcuts: Left / Right arrows to jump 2 seconds back or forward. +Enter or Space to toggle Play/Pause button. Full Screen Mode

Christian Esguerra
  Mute  
Run time: 37:47
Has AI Subtitles



Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )
00:00.0
Good evening guys! Welcome po sa ating episode ngayong gabi ng Facts Verse, dito po sa ating Facts Verse podcast.
00:29.0
... Again maraming maraming salamat po sa patuloy niyo pagsuporta dito sa ating programa. Maganda pa ipag-uusapan natin ang issue ngayon. Itutuloy po natin ang discussion natin regarding sa tunggalian, kaugnay sa confidential funds or confidential expenses...
00:59.0
... doon sa paggamit nito ng confidential funds. At dahil nga tinanggalan ng House of Representatives ng confidential funds, ilang mga ahensya, civilian agencies ng gobyerno para sa susunod na taon, para sa 2024 national budget...
01:29.0
... I think papalo po sa P650M yung mawawala sa konyong confidential funds for 2024. So syempre nanggagala ito yung Sara Duterte, nanggagala ito yung former President Duterte, pati po yung dating takapagsalita ni President Duterte, si Atty. Harry Roque bumanat din.
01:59.0
... At to be honest I would have wanted to have that discussion kasi isa po yan sa mga tinututukan kong issue. Kasi kung kayo familiar doon sa working sa House of Representatives, kung may nakakausap kayong mga kongresista at staff nila, magugulat kayo dahil parang ang dami palang pera dito sa House of Representatives.
02:29.0
... So ito pa paunlakan po tayo sa mga subsequent episodes. Anyway, we will try to unpack what former President Rodrigo Duterte said in a television program. At isa po rin sa mga binabanggit niya actually medyo nakakabahala kasi nagbigay siya ng advice kay VP Sara Duterte kung saan ba dapat i-Google yung confidential fund.
02:59.0
... It was more of a monologue. Sabi niya, ang una mong target sa intelligence fund mo, kayo, ikaw, France, kayong mga komunista ang gusto ko patayin. So basically he was referring to ACT teachers party list representative Franz Castro at saka yung mga komunista gusto niya patayin. Medyo nakakabahala yata ito.
03:29.0
At isa po yung Secretary General ng National Union of People's Lawyers. I'd like to welcome to our program si Atty. Cristina Conti. Magandang gabi Atty. Conti and thank you for joining us dito sa Facts Verse.
03:59.0
... Confidential fund. Pero team telling, ikaw, France, kayong mga komunista ang gusto ko patayin. Go ahead."
04:29.0
Sa sabihin mo yan sa ibang tao, patayin kita. Parang mali. Totoo po yun, mali talaga. At under our Vice Penal Code, Article 282, ito ay direct and grave threat kasi may violence na nakadirekta sa isang tao.
04:51.0
On the other hand, yung other layer dun sa statement, yung meron pa siyang kayong mga komunista. So hindi lang si Franz. Kaya nang-red tagging pa itong si Duterte. Awan ko kung aaminin niya kung sino pa ba itong iba na kumukontra sa kanya.
05:08.0
Kaya kung sasabihin niya na lahat ng... Kung idikit natin kayo sa Sarah, si Sarah, lahat ng contra-confidential funds, contra-kapayapaan, e di ba kasabihin niya lahat ng contra-confidential funds ay komunista? E di pa pasok tayo lahat dun. So kailangan maging maingat na nitong si Duterte kasi hindi na siya presidente, wala na siya presidential immunity at pwede na talagang makasuhan.
05:34.0
Q1. Anong balak niya rito?
06:04.0
Kaya umamin na rin siya noon na may pinatay siyang tao. Given his stature in society, dating presidente, malamang meron siyang security around him. Covered pa siya ng PSG as a former president. Meron siyang mga kaibigan sa kapulisan at kasundaluhan. Meron siyang mga kaibigan na parte ng pinatawag nila dating Davao Death Squad. Ngayon ano na ba? Duterte Death Squad?
06:34.0
So may capacity siya to make through his words. Kaya nakakatakot. Kung maalala niyo December 2015, pagkapasko, bago ng eleksyon, ang banta niya Merry Christmas sa lahat ng mga kriminal, mga snatcher, etc. Huling Christmas niyo na ito. Tapos ganun nga ang nangyari. Kaya kahit na parang naman ito, kailangan seryosohin.
07:04.0
So sabi mo pinag-uusapan pa. Pero ikaw as a lawyer, is this something that could or should merit a case?
07:34.0
So kung kami naman sa NUPL chapter namin sa NCR, kung i-refer, pwede naman kakayanin. Total, nandito kami sa phase na balikan ito lahat. Kaya nga ang NCR chapter yung nag-assist kay Ma'am Carol Araulio sa mga red tagging sa kanya.
08:01.0
Kasi sabi namin hindi pwedeng basta-basta nalang nagsasalita itong mga matatanda, mga malimali, mga suwanget na ito. Hindi pwedeng salita lang sila ng salita. Kuda ng kuda, kami walang ginawa.
08:32.0
Threats or whatever?
08:34.0
Actually, under the general concept of threats, if you cause harm to another or if you say, naku, papatayin kita, or ikaw dapat maging target ka ng military, dapat ikaw ay lipulin.
08:49.0
Pwede siyang threat at pwedeng sabihin lang either grave or serious or light threat. Ang problema lang sa red tagging, kapag tinawag ka kasi kumunista, hindi siya direct.
09:03.0
Kailangan mo pang ikonekta o tatalun ka pa dun sa punto na kapag tinawag ka bang kumunista, ibig sabihin ba nun, patayin ka, does it translate to that?
09:14.0
On some level, yes. Kasi di ba, kapag tinawag kang kumunista or NPA, given the context, so kailangan mo kasing tingnan yung buong sitwasyon.
09:24.0
Sa loko yung sitwasyon, pag tinawag kang ganyan, ibig sabihin pinaka-target ka, military target sa mga sundalo under the anti-insurgency program.
09:33.0
So medyo may hirap lang na ganoon sa criminal law. Pero otherwise there are other laws, other arenas, katulad ng Karol Arroyo, civil case, civil damages that you can file, kung sitting official pwede din ng administrative damages.
10:03.0
Q1. Pero kailangan mo isipin kung ano pa ang mga pwede na arenas kaya hindi pa namin binubura?
10:33.0
So ang sinasabi nga namin, hindi porkit walang batas, ibig sabihin tama o kaya okay lang. Sa totoo, parang sa atin, mani talaga siya. Tapos hindi dapat makapigil na porkit walang batas, ibig sabihin tama siya.
10:50.0
Ang problema lang kasi sa isang batas, dapat yung definition kung ano yung red tagging, dapat malinaw. Kasi kung hindi rin magiging malinaw, kung hindi rin niretsahan, maka hindi rin magamit.
11:03.0
At kung konsepto ng red tagging, mali. Ang kailangan lang ay ano yung batas o ano yung provision na pwedeng sumalo doon. Sa ngayon tingin namin, sa totoo lang, itong threats can be considered as an option para sa mga nare-red tag, lalo na if there is direct violence.
11:23.0
Yun lang naman yung crucial dito sa threats. Sa threats kasi may direct violence. Papatayin kita, ingungod-ngod kita, ipapapatay kita, ipalilipol ko kayong lahat. Ano pa ba yun?
11:37.0
Sa yung mga violenteng pangyayari na gusto mong mangyari sa isang tao, pag ganoon ang sinasabi mo, threat yun. So kung hindi umaabot sa ganoon, kasi iba't iba din yung itsura ng red tagging, mayroong sasabihin lang, maga definition, tapos sasabihin nila I'm just truth-telling.
11:56.0
Mayroon na may punto ay lahat ng komunista, ubusin yan. There is a context and a layer that you can always take into consideration.
12:07.0
Q1. Hindi ba pwedeng sabihin ng dating Pangulong Rodrigo Duterte? It's more of a metaphor, ganyan naman talaga siya magsalita. Pwede bang gamitin dahilan yan?
12:38.0
Off the cuff, dito as a private citizen, on air, iba yung platform niya. At dahil unregulated na. Dati kasi pwede nilang sabihin, sinabi ng presidente, yes, pero walang translation into policy.
12:56.0
Pero ito, sinabi ng amo ko, private person, sinabi ni Duterte, I will take that into account. I will do it. So yung actual conduct as a result of this speech can be taken into account.
13:12.0
Ito din ang hirap. Si Duterte, yung pagkakasabi niya, patahin mo ito. Di ba talagang diretsyo? Ang sarap patahin nito. Minsan nahihirapan ka sa gano'ng speech.
13:27.0
Ang sarap, paano kaya kung mamatay ka, okay na ako, matatahimik ako. Etc. Ibabaon mo pa sa iba pang sinasabi. Pero ito talagang diretsyahan. Kaya palagay ko pwede itong kasuhan as a private citizen now, you can be charged. Penalty nito is up to 6 months in prison.
13:57.0
Parang aspirational ba yan? Sorry, for lack of a better word. Kumbaga hindi niya may sinabi direct na patahin ko kayo. Gusto ko mapatahin.
14:27.0
Ito naka-embed sa parang galit. Ay magmumura ka, ganyan. Tapos ikaw talagang papatahin kita. May ibang mga kaso, naka-factor in yung emotions. So ito magkagalit, nagsabunutan.
14:43.0
Kaya siyempre, ikaw ang anong sinasabi. Pero ito kasing discussion niya rin. Alagang discussion, well it was a rant. Okay, hindi pala discussion. It was a rant, tapos medyo heightened yung, konting heightened yung emotions pero completely unprovoked.
15:00.0
So wala siyang kaaway at that point in time. Alagang these are things he had in his mind. Kaya whether aspirational or talagang gusto niyang gawin, clearly he wanted violence committed.
16:00.0
At ito na kami sa punto na sinisigurado na yung sinabi nila, yung mga isinulat nila noon ay pwedeng pumasa na ebidensya. So nasa admissibility of evidence. Siyempre forward looking. Kasi tingin namin kahit pa maraming nangyayari sa mundo, di ba?
16:19.0
Hindi pa rin nakakalimutan ng ICC itong nangyayari sa Pilipinas. Kasi iba rin yung magiging example na first time na sa Pilipinas may isang former sitting president na makasuhan. Ang dami na rin nangyayaring ganito sa iba't ibang bahagi ng Asia.
16:36.0
Pero by impunity walang nangyayari. Kung itong si Duterte ay makonfirm ang charges against him at ma-issue siya ng warrant of arrest, kakaibang statement yan galing sa ICC. Pangpalakas yan ng ICC.
17:06.0
Q2. If ever that is even possible, yung pagbasa ng timeline?
17:36.0
The key to happiness is to lower your expectations.
18:06.0
Yan po si Atty. Christina Conti na kasama po natin. Siya po yung Secretary General ng National Union of People's Lawyers for Metro Manila.
18:36.0
Ito yung naratibo ng naralatag nila. Kasi kung natatandaan nyo, isang araw binanggit ko sa inyo.
19:06.0
Yung issue ng confidential fund, napakalinaw na at the very least dapat tayo nagtatanong. Kasi unang-una, Office of the Vice President on record nabigyan ng P125M noong late 2022.
19:36.0
nilinaw ng Office of the Vice President through the congresswoman or congresswoman defending its budget and plenary na hindi 11 days kunti 19 days.
20:07.0
Yung legality ng pag-transfer ng gano'ng kalaking pondo mula sa Office of the President papunta sa Office of the Vice President kung wala pong gano'ng appropriation.
20:17.0
Kaya hindi po siya itinakda ng batas para sa ating budget na umiira ngayong taon, 2023. Kasi ang budget natin ngayong taon, in-approve siya noong 2022.
20:28.0
At siyempre, yung kalahati po noong taon last year, siyempre iba po yung Vice President at nag-assume lang si Vice President Sara Duterte noong June 30, 2022.
20:40.0
Ang ginagamit yung budget noong kalahatian ng taon ay yung na-approve ang budget para sa 2022. Pero siyempre, yung mismo kampo na pinaritan yung Vice President na nagsabi, hindi kami nag-request ng confidential fund.
21:00.0
So kung wala silang na-request ng confidential fund or appropriation para sa Office of the Vice President, wala kang pwedeng i-augment o dagdagan kasi wala kang pondo. So that's issue No. 2.
21:12.0
Issue No. 3. Napakalinaw na siyempre dapat nagtatanong tayo dahil pera ng bayan ito pinag-uusapan dito. At saka ang tanong doon, saan ba dinala ang P125M confidential fund na napunta sa Office of the Vice President?
21:28.0
Kasi binabalikan po natin dapat yung Joint Circular 2015 ng iba't ibang mga ahensya kasama po rin yung Department of Budget and Management, yung Commission on Audit. Doon po nakatakda kung paano ba dapat ginagasta yung confidential at intelligence funds.
21:58.0
So kung wala yung law enforcement component yung kanilang opisina as a civilian agency, confidential fund pwede sa kanila. Pero yung confidential at intelligence funds, nagiging illegal yan pag inaprubahan ng Congress dahil sila yung nagtatakda kung saan ba dapat ibabudget yung ating salati.
22:16.0
So may patakaran sa Joint Circular kung saan ba dapat dinadala, dapat may planning, etc. Tapos may auditing process yan pero more of a certification audit. So that's issue No. 3. So pag inisip nyo, yung issue na yan in itself legitimate. Pero siyempre aware din tayo may political component po yan.
22:47.0
Di mo pwede isipin na hindi siya kaugnay doon sa 2028 presidential election kung saan inaasahan natatakpo sa pagkapangulo si VP Sara Duterte. Totoo rin naman yan. At mukhang totoo rin na ginagamit ito ng mga nat-threaten sa kanya para ibatuh against her. Para siguro hatakin ang approval rating, popularity, trust rating.
23:12.0
Pero ito yung tanong doon. Di mo na maiwasan yan because lahat naman sila, lahat naman kayo. Naglalaro ng ganyan sa kalakaran ng politika. Pero siyempre ang tanong dito, legit ba o hindi yung issue na ibinabato sa Sara Duterte kaugnay po sa confidential fund. Yan ang issue, legit ba o hindi.
23:43.0
Ito yung 2024 ng kalaking confidential fund para sa Office of the Vice President at Department of Education. Tapos kung mapapansin nyo, piniridiko na ito ng mga nakarang araw. Sabi ko sa inyo, kung nahihirapan sumagot yung Vice President sa issue na ito, meron mga sasagot para sa kanya.
24:02.0
Diba yung mga supporters, makikita natin yung mga trolls sumasagot para sa kanya. Ilang mga vloggers, expected na yan. Pero kung mapapansin nyo, ito yung naratibo na tinatahin nila. Yung classic na whataboutism. Alam nyo yan, ulitin ko, whataboutism. It's a logical fallacy.
24:18.0
Pag naiipit yung isang tao, sabihin mo, paano naman yung isa? Parang ganito ang ibig sabihin ng whataboutism. Kunwari may nakahuli ka nagja-jaywalking. Huling-huling nagja-jaywalking. Sabihin niya, ba't yung isang nagja-jaywalking hindi mo hinuhuli?
24:33.0
Yun po yung prinsipi ng whataboutism. Kaya siya illogical. Hindi mo sinasagot yung issue na ibinabato squarely against you. Okay. Minsan din pag ginamit mo yung whataboutism, inadvertently ina-acknowledge mo tama yung binibintang sa iyo.
24:50.0
Kaya hindi po siya magandang, as a principle, hindi po magandang ginagamit bilang weapon or tool yung tinatawag nating whataboutism. Pero yan po nangyayari ngayon. Yung naratibong hinahabi nila ngayon.
25:06.0
Kasi again, huwag po kayo mag-inay dito sa discussion na ito. Hindi po ito simple discussion regarding confidential fund. May kaugnayan po ito sa power play, power struggle within the unity between the Marcoses and Romualdes and the Dutertes and their respective allies.
25:36.0
Laban sa isa't isa. Puntahan natin yung isang issue. Kasi marami sa inyo nabungabanag kay Atty. Harry Roque dahil si Atty. Harry Roque nag-beast mode. Napanood ko yung video niya. Nagsalita siya. Galit na galit siya. Inakusahan niya na ipokreto yung mga kongresista.
26:06.0
Magpatotoo tayong lahat. Lahat kayo kailangan ng confidential fund. Lahat kayong politiko namimigay ng kung ano-anong pera kung kani-kanino. Yan ang sabi niya. Tapos sabi niya humirit pa siya. Parang threaten siya na gusto niyo isawallot ko yung mga ginagawa niya sa kongreso. Pati yung cut daw sa mga public works projects.
26:37.0
Kasi sa totoo lang, yung mga sinasabi ni Atty. Harry Roque against congressmen, totoo po yun. Kung makakausap siya yung mga kongresista, mayroon mga talagang gano'ng kalakaran. Ang tanong lang, bakit nga lang siya nagsasalita? Kasi sabi niya may personal knowledge.
26:55.0
So dapat siya pumito siya noong time na nakikita niya yan. Ito yung punto kahapon ng ating panahuhin, si Ronald Llamas. Kung alam mo may maling nangyayari nung nasa kongreso ka, dapat nagsasalita kayo noong time na nag-file kayo ng kaso.
27:25.0
So ito pala, nag-e-emerge yung mga instant advocates for something good or righteous. So ibig sabihin, nagkakasiwalatan, nasisiwalat yung mga maling gawain ng iba't ibang mga ahensya or institution even for the wrong reasons.
27:55.0
Totoo rin naman kasi yan. May mga bagay na mahirap ipaliwanag sa kongreso. Mahirap kasi magsalita.
28:25.0
Ito nga pala yung sinasabi ng mga kritiko natin online, yung mga trolls at hindi ko naman sinasabi yung mercenary vloggers sila. Pero inuurot ako sinasabi, ba't hindi ka nagsasalita?
28:44.0
Ito nga pala yung sinasabi ng mga kritiko natin online, yung mga trolls at hindi ko naman sinasabi. Pero inuurot ako sinasabi, ba't hindi ka nagsasalita?
29:14.0
Ito nga pala yung sinasabi ng mga kritiko natin online, yung mga trolls at hindi ko naman sinasabi. Pero inuurot ako sinasabi, ba't hindi ka nagsasalita?
29:44.0
Ito nga pala yung sinasabi ng mga kritiko natin online, yung mga trolls at hindi ko naman sinasabi. Pero inuurot ako sinasabi, ba't hindi ka nagsasalita?
30:14.0
Ito nga pala yung sinasabi ng mga kritiko natin online, yung mga trolls at hindi ko naman sinasabi. Pero inuurot ako sinasabi.
30:44.0
Ito nga pala yung sinasabi ng mga kritiko natin online, yung mga trolls at hindi ko naman sinasabi. Pero inuurot ako sinasabi.
31:14.0
Ito nga pala yung sinasabi ng mga kritiko natin online, yung mga trolls at hindi ko naman sinasabi. Pero inuurot ako sinasabi, ba't hindi ka nagsasalita?
31:44.0
Ito nga pala yung sinasabi ng mga kritiko natin online, yung mga trolls at hindi ko naman sinasabi. Pero inuurot ako sinasabi, ba't hindi ka nagsasalita?
32:14.0
Ito nga pala yung sinasabi ng mga kritiko natin online, yung mga trolls at hindi ko naman sinasabi. Pero inuurot ako sinasabi, ba't hindi ka nagsasalita?
32:44.0
Ito nga pala yung sinasabi ng mga kritiko natin online, yung mga trolls at hindi ko naman sinasabi. Pero inuurot ako sinasabi, ba't hindi ka nagsasalita?
33:14.0
Ito nga pala yung sinasabi ng mga kritiko natin online, yung mga trolls at hindi ko naman sinasabi. Pero inuurot ako sinasabi, ba't hindi ka nagsasalita?
33:44.0
Ito nga pala yung sinasabi ng mga kritiko natin online, yung mga trolls at hindi ko naman sinasabi. Pero inuurot ako sinasabi, ba't hindi ka nagsasalita?
34:14.0
Ito nga pala yung sinasabi ng mga kritiko natin online, yung mga trolls at hindi ko naman sinasabi. Pero inuurot ako sinasabi, ba't hindi ka nagsasalita?
34:44.0
Ito nga pala yung sinasabi ng mga kritiko natin online, yung mga trolls at hindi ko naman sinasabi. Pero inuurot ako sinasabi, ba't hindi ka nagsasalita?
35:14.0
Ito nga pala yung sinasabi ng mga kritiko natin online, yung mga trolls at hindi ko naman sinasabi. Pero inuurot ako sinasabi, ba't hindi ka nagsasalita?
35:44.0
Ito nga pala yung sinasabi ng mga kritiko natin online, yung mga trolls at hindi ko naman sinasabi. Pero inuurot ako sinasabi.
36:14.0
Ito nga pala yung sinasabi ng mga kritiko natin online, yung mga trolls at hindi ko naman sinasabi. Pero inuurot ako sinasabi, ba't hindi ka nagsasalita?
36:44.0
Ayan.
37:14.0
Magkita-kita po tayo bukas. Magandang gabi po sa inila.
37:44.0
Magkita-kita po tayo bukas. Magandang gabi po sa inila.