00:27.0
ng mga rock formations sa pader at ceiling neto.
00:29.5
Marabi guys, what a beautiful piece of nature!
00:33.5
Meron tayong 5 levels na nadaanan sa loob ng kuweba.
00:36.0
Nandito pa lang tayo sa level 1, ang entrance.
00:38.5
At tapasukin natin hanggang sa level 5 dito.
00:41.0
At bawat levels ay maikita natin ang mga tagong ganda at yaman dito.
00:45.5
Pero hindi ito magiging madali dahil mapatok at maputik sa loob.
00:49.0
Kaya ilang besa ko kamuti ka na managlag sa bangin.
00:51.0
Nadulas, lumubog sa isang kumunoy
00:53.0
at inatake na hindi ko malaman kung ano.
00:55.5
At meron ding mga ahas dito.
00:57.5
Kaya kailangan mo ito mapanood
00:59.5
para tuklasin at makita ang loob ng pinakamalaking kuweba sa Pilipinas.
01:04.5
Time check, 11.53 a.m. ngayon.
01:06.5
Tapasok kami dito sa ngayon sa Langonlongingob Cave.
01:09.5
Pababa pa lang ay pwede ka nang madisgrasya
01:11.5
dahil patarek at madulas pa ang mga daanan.
01:13.5
Pero kahit anong pag-iingat ko...
01:15.5
Tol, huwag kang masyado tumigil.
01:17.5
Madulas, madulas, madulas, tol.
01:20.0
Kung nagtuloy-tuloy ako, eto ang babagsakan ko.
01:22.5
Halos dalawang palapag din yung lalim neto.
01:24.5
Tapos puros bato.
01:26.0
Sabi kanina ni kuya, mag-iingat sa mga paghahawakan
01:29.5
dahil may mga ahas daw minsan.
01:34.5
1987 nung madiscovery ito at pasukin ng
01:37.0
isang Italianon geologist na si Guido Rossi
01:40.0
na nakadiscovery rin ang sumaging cave sa Sagada Mountain Province.
01:45.0
Uy, burakis siya.
01:50.5
Merong lawak na 2,300 hectares itong kabua ng kuweba.
01:54.0
Sa sobrang laki, dalawang lugar ang nasasakop neto.
01:56.5
Ang langon at gubingob.
01:58.0
Dito kayo pumasok, sa gubingob entrance.
02:01.0
Kumakita yung dinadaanan ko.
02:02.5
Parang walang katapusin ang kadiliman yung pinapasok namin.
02:05.0
Kaya madalas, hindi mo na alam kung ano'y tinatapangan at nahawakan mo.
02:09.0
Pero buti na lang nakarating na kami sa entrance ng level 2,
02:12.0
ang tinatawag nila na da-squeeze.
02:14.0
Parang mean entrance siya.
02:15.5
Medyo na ang kabah dahil di natin alam kung anong sasalubong sa atin doon.
02:20.0
Palit na ng palit yung daan.
02:21.0
Hindi naman ako claustrophobic.
02:22.5
Pero ang kinakatakot ko,
02:24.0
ay baka nasa gilid lang ng pader,
02:25.5
nagbabantay yung mga ahas na nandito.
02:40.0
May nakita na ahas yung guide namin.
02:42.0
At isang sign na nandito sila,
02:43.5
ay kanina pa kami dinadaandaanan ng mga paniki at ibon.
02:46.5
Ito lang ang pagkain ng mga ahas dito.
02:52.0
Kahit nakakatakot,
02:53.0
wala kami ibang magagawa kung di dumiretsyo.
02:55.5
Dahil ito lang ang andaang papunta sa level 3.
02:58.0
Makipot yung dinadaanan namin ngayon,
03:00.0
na halos dikit na sa pader.
03:01.5
At pa naibabalari ng mga guide namin
03:03.5
na maging mapagmatsyag sa bawat gilid
03:05.5
dahil baka mahawakan daw namin yung mga ahas.
03:14.5
Nandito na kami ngayon sa bungangan ng level 3
03:17.0
at mas padulas na ang mga tinatapakan namin ng mga batuh.
03:19.5
Pero hindi ako sigurado kung dahil ito sa tubig o hamog.
03:22.5
Kung kanina ay puros pababa ang dinadaanan namin,
03:25.0
ngayon naman ay parang umaakit kami sa bundok,
03:27.5
kabundok ng mga batuh.
03:29.5
Ang gabi yung nakilito guys.
03:32.0
Para siyang isang koliseyo
03:33.5
na hindi ko na makita yung taas kahit ilawan namin.
03:36.5
Gano'n siya kalaki.
03:37.5
Hindi nakaabot yung ilaw namin.
03:39.0
Ganito siya kadilim pag wala kami yung ilaw.
03:43.5
Parang nakapikit.
03:44.5
Mas naging mahirap na sa parting ito ng kuweba.
03:47.0
Dahil bukod sa wala na pumapasok na liwanag ng araw,
03:49.5
hindi rin kami basta-basta pwedeng kumapit kung saan.
03:51.5
Dahil karamihan ng batuh dito ay hindi ordinaryo.
03:54.0
Ito ang mga stalagmites,
03:56.0
na milyong taong pa ang hihintayin
03:58.0
bago mabuo ito ang mga to.
03:59.5
Yun tol, bawal hawakan yan.
04:02.5
Kaya pinoprotekta rin lang ito dito.
04:04.5
So guys, eto yung mga ganitong kumikinang,
04:07.5
bawal daw ito hawakan.
04:09.0
Kasi pag hinawakan daw natin ito,
04:10.5
dahil tayong mga tao maasid tayo,
04:12.5
nangingitin daw ito.
04:14.0
Pero tignan niyo naman,
04:15.0
ang ganda niya, kumikinang-kinang.
04:17.5
Stalactites ang tawag sa batong tila na kabitin sa kisame.
04:21.5
Stalagmite naman ang mga tumutumo bula sa sahig.
04:24.5
Nabuo ito dahil sa ulan na galing sa itaas ng kuweba.
04:27.0
At pag pumatak na ang tubig kapunta dito sa loob,
04:29.0
ay nagiiwan ito ng konting mineral.
04:31.0
Sa paglipas ng panahon ay tumaas na tumaas sa mga bato
04:33.0
dahil sa mga mineral na galing sa ulan.
04:35.0
Kaya ang ganito kataas na bato,
04:36.5
masabing milyong taon na ang pinagdaanan neto.
04:40.5
Anong mawasok sa bibig ko?
04:43.0
Pangina tayo yata nung paniki.
04:48.0
Pero safe naman yan.
04:49.0
Dahil sabi nila, protoss lang kinakain ang mga paniki.
04:52.0
Pero tayo pa rin yun.
04:54.0
Halos na nakalahati pa lang namin itong stage 3.
04:56.5
Pero ramdam na namin yung pagod
04:58.0
dahil sa tila ba walang katapusan ng mga batong dinadaanan.
05:01.0
Punti pagkakamali lang,
05:02.5
paniguradong malalim yung babagsakan namin.
05:05.0
Uy putang ina mo.
05:12.5
Turog utak mo dyan.
05:14.5
At sa di kalayuan,
05:15.5
parang meron na kamatsyag sa amin
05:23.0
Yung nasa taas namin.
05:24.0
Parang nakadungaw na tao.
05:28.0
Ano sa tingin nyo?
05:29.0
Isa lang ba siyang ordinaryong bato?
05:31.0
O isang tigipagbantay ito dito?
05:37.0
Yung kaninang kumukulit pa sa atin na ibon,
05:39.0
ang tawag pala dun ay balinsasayaw.
05:41.0
At yung laway nila,
05:42.0
yan ang pinakamahal na soup.
05:45.0
Ginagabit nila ang sarili nilang laway
05:47.0
sa paggawa ng kanilang pugad.
05:48.0
At ang pugad nila ang kadalasan na kinukuwa
05:50.0
dahil ito ang main ingredient
05:52.0
para makagawa ng bird's nest soup.
05:54.0
Asustansya raw ito
05:55.0
dahil naabsorb daw ng pugad nila
05:57.0
ang mga mineral na gagaling sa kuweba.
05:59.0
At ang mga kuweba ang kanilang tirahan.
06:01.0
Mahirap siya kunin
06:02.0
dahil sa sealing pa ng mga kuweba
06:03.5
sila gumagawa ng pugad.
06:05.0
Risky siya at seasonal pa.
06:06.0
Kaya mahal na ito
06:07.0
pag na sa market na.
06:08.0
Pero pinagbabawal yan dito
06:09.0
nakunin sa langon ng ingob.
06:12.0
Pag ginawa mo yan.
06:13.0
Pero sana makatikim tayo.
06:16.0
Nakarating na rin kami sa level 4
06:18.0
at kung tawagin nila na The Stage.
06:20.0
Halos ilang oras din kami sa level 3 ha.
06:22.0
Tinawag nila itong The Stage
06:24.0
dahil sa malakortinang rock formation ito.
06:26.0
Yung parang nakikita natin sa mga stage play.
06:28.0
At tignan nga naman.
06:29.0
Nakaka-amaze yung mga
06:30.0
nakikita natin sa pader.
06:32.0
Parang siya mga Christmas light
06:33.0
tsaka bituin sa langit.
06:35.0
Parang glitters, no?
06:37.0
Parang nasa outer space yung dating niya.
06:39.0
Di kaya crystal yan?
06:42.0
Tignan niyo yung ano dito.
06:45.0
Parang may nakapatong sa isang utak.
06:47.0
Ito ay isang water terraces.
06:49.0
Ito ang resulta ng pagdaliw ng tubig sa lupa at bato
06:51.0
sa loob ng ilang libu-libong taon.
06:55.0
So after natin dito sa tinatawag nila stage
06:57.0
papunta na tayo ngayon sa
06:59.0
tinatawag nila na pool.
07:01.0
Dito ay maikita rin daw natin
07:02.0
ang isang pambihirang nila lang
07:04.0
na dito lang sa Pilipinas maikita.
07:11.0
Sabi sa amin nila kuya.
07:13.0
Ito na yung kitang parang palalim.
07:14.0
Nagkakaroon daw ito ng tubig.
07:16.0
Halos humaabot dito.
07:18.0
tatansyahin natin mga about
07:22.0
Kung ano siya kataas,
07:27.0
Ito lang ang daan papunta sa kung
07:28.0
tawagin nilang swimming pool at football field.
07:30.0
Medyo maputik na dito.
07:32.0
Kaya minsan madulas,
07:34.0
parang clay yung tinatapaka namin.
07:38.0
Para siyang clay.
07:39.0
Medikit yung sandals ko.
07:42.0
Para siyang clay.
07:43.0
Mahirap na dito maglakad sa parting ito
07:45.0
dahil palambot na lang palambot
07:46.0
yung tinatapaka namin.
07:48.0
Senyales na dinadaluyan nga ito ng tubig.
07:50.0
Pupapansin ninyo yung kapaligiran,
07:52.0
merong matataas na putik
07:53.0
nang bigla na lang ito nangyari sakin.
08:01.0
Bigla na lang kunti-unting lumubog
08:03.0
sa isang malalim na putik
08:04.0
at hindi ako makalay sa kinalalagyang ko.
08:08.0
Pinipilit ko maging kalmado lang
08:09.0
pero nung tangkay na ako sa giti nung guide namin,
08:11.0
pati siya lumubog na rin.
08:19.0
Dito na ako na taranta.
08:25.0
Habang naghihintay kami na sa klolo,
08:27.0
baka pwedeng mag-subscribe ka muna
08:29.0
dito sa YouTube channel natin.
08:31.0
And help me reach 100,000 subscribers.
08:37.0
Pinipilit ko ba rin yung sandals ko
08:38.0
sa ilalim ng putik,
08:39.0
pero ang hirap niya
08:40.0
at mas lalo kong lumubog
08:41.0
pag inaangat ko na.
08:44.0
Ibiwan ko na yung sandals ko
08:45.0
sa ilalim ng putikan
08:46.0
at unti-unti ko na rin
08:47.0
naiangat yung mga paako.
09:01.0
Nakarating na kami sa level 5.
09:03.0
Ito ang tinatawag nilang football field
09:05.0
na sa sobrang lawak ng lugar.
09:07.0
Dito patag at matigas na ang lupa
09:09.0
kaya pwede na dito magpahinga,
09:10.0
paglinis sa kung tawagin nilang swimming pool.
09:22.0
Ito ang legit talaga na mineral water.
09:30.0
Meron pa palang naninirahan ng mga hayop dito
09:32.0
kahit na walang halaman
09:33.0
at di na nasisinaga ng araw.
09:35.0
Sabi ng mga guide namin,
09:36.0
sila-sila lang din yung nagkakainan.
09:38.0
Pero itong isda na ito
09:39.0
ang pambihira dito.
09:40.0
Dahil sabi ng mga scientist,
09:42.0
dito lang sa langon gubingob
09:44.0
ang gobini o blind fish.
09:46.0
Wala siyang paningin
09:48.0
sa walang katapusang dilim naninirahan,
09:51.0
kung meron silang mata.
09:52.0
How much experience mo to?
10:01.0
mas kaya ng bata.
10:03.0
Sa pagpasok natin
10:04.0
sa pinakamalaking cueva sa Pilipinas,
10:06.0
natuklasan na atin
10:07.0
ng kalaibang mundo.
10:08.0
At panganapatangin dito na lang
10:09.0
na dito lang maikita.
10:10.0
It's a once in a lifetime experience.
10:13.0
pasukan ng cueva!
10:20.0
Meron raw lugar dito sa Samar
10:22.0
na pag binanggit mo ito
10:23.0
sa mga tega dito,
10:24.0
ay takot na gano'n.
10:26.0
Sampo papunta sa Biringan?
10:29.0
Dahil pag pumunta ka rin
10:31.0
ay may posibilidad na hindi ka na rin
10:34.0
ng mga elkanto at tiwata.
