00:34.0
Dito muna tayo sa tabing dagat, mga BFF.
00:37.0
Na kung saan, punong-puno ng-
00:44.0
Nasaan yung mga isda at mga coral reefs?
00:55.0
What is the meaning of this?
00:57.0
Bakit ang mga bundok at ang mga dagat na punong-puno ng buhay dati ay unti-untin ang nawawala?
01:05.0
Sino kaya may kagawa nito, mga BFF?
01:46.0
Ang kalat na naman!
01:47.0
Bakit naman kasi lagi sa tapat ng bahay namin nakakalat itong mga basurang to?
01:53.0
Oko! Kawawa ka naman, Mother Nature!
01:56.0
Pero para sa iyo, Mother Nature!
01:58.0
Maglilinis ako araw-araw!
02:12.0
Naku! Nakakaiha naman!
02:14.0
Nakita niyo pa akong magdrama!
02:18.0
Pasok tayo sa aming garden na punong-puno ng...
02:50.0
Kita niyo ito, mga BFF?
02:52.0
Isang plastik ng basura!
02:54.0
Naku! Isipin niyo, mga BFF, kung anong mangyari sa ating kapaligiran kapag ito'y mas dumami pa!
03:02.0
Mukhang madami na naman tayong matutunan sa ating next eco-adventure ngayong araw!
03:20.0
Naku! Kawawa naman yung mga pagong!
03:24.0
Sabi na nga ba eh!
03:26.0
Kahit sa mga maliit na mga basura, malaki talagang epekto nito sa mga hayop at sa mga halaman!
03:34.0
Diba last episode, natutunan natin yung mga natural causes ng mga extinction ng mga hayop at halaman?
03:41.0
Pero paanot kaya kapag tayong mga tao ang mga naging dahilan ng pagkawala ng mga ito?
03:48.0
Katulad ito nang ngyari sa pagong na lumalangoy sa kumpol ng mga plastik
03:52.0
dahil sa maling pagtatapon ng basura, napunta sa dagat ang mga plastic water bottles!
03:59.0
Napupulyot o dumurumi ang ating kapaligiran.
04:02.0
At kapag sumobra ang pollutants kagaya lamang ng basura,
04:06.0
usok mula sa mga sasakyan at sa mga pabrika,
04:09.0
pati din pala yung mga nakakalasong kemikal,
04:12.0
nagdudulot pala yun ng climate change mga BFF!
04:17.0
Ang climate change ay ang pagbabago ng klima o panahon
04:20.0
dahil sa pagtaas ng greenhouse gases na nagpapainit sa mundo.
04:25.0
Isa sa mga epekto ng climate change ay ang matagal na tagtuyot,
04:30.0
malalakas na bagyo at matinding pagbaha.
04:34.0
Dahil sa hindi-balancing klima,
04:36.0
nagugula ang mga ekosistem at nagiging dahilan ng pagkaubos ng iba't ibang species.
04:42.0
Bukod sa polusyon, ano-ano kayang man-made na dahilan ng pagkaubos ng mga species?
04:49.0
Ay! Alam ko na! May kilala akong sasagot sa ating mga katanungan!
04:54.0
Tara mga BFF, tawagan na natin siya!
04:58.0
Kuya Elijah, nasa kagubatan ka na naman ba?
05:04.0
Ano? Hindi kita maintindihan!
05:10.0
Teka, teka, teka!
05:20.0
Hi atin may mayat mga BFFs!
05:23.0
Pasensya na, medyo choppy ah.
05:25.0
May hirap kasi ang signal eh.
05:27.0
Nandito kasi kami ngayon sa Masungi Legacy Trail.
05:30.0
Nagre-rehabilitate kami ng mga kagubatan na nangangalib ng mga walaan.
05:35.0
Ay! Sakto yung topic namin today, Kuya Elijah!
05:39.0
Kasi inaalam namin kung ano ang man-made na dahilan sa pagkaubos ng halaman at pati na din sa mga hayop.
05:47.0
Aba! Mukhang sakto nga ate may may. Nakikita niyo ba itong nasa likuran ko ngayon?
05:51.0
Anong napapansin niyo?
05:53.0
Teka, Kuya Elijah! Bakit halos wala na mga puno diyan?
05:57.0
Isa yan sa epekto ng mga antropogenic na dahilan na nakasisira sa kalikasan natin, ate may may at BFFs.
06:04.0
Alin yun? Antropogenic?
06:08.0
Kutogenic lang alam ko, Kuya eh.
06:15.0
Biro lang, Kuya Elijah!
06:16.0
Pero, ito po, kasama po ba ang pulusyon sa mga dahilan na yan?
06:21.0
Hmm, tama ka dyan, ate may may.
06:25.0
Kasama ang pulusyon sa mga sanhe kung bakit nagiging extinct ang iba't ibang species sa paligid natin.
06:31.0
Tara, tuturo ko sa inyo kung ano-ano ang mga ito.
06:35.0
Una na rito ang deforestation.
06:38.0
Sa katunayan, marami sa mga kabundukan at kagubatan natin ay threatened by the pollution.
06:43.0
Marami sa mga kabundukan at kagubatan natin ay threatened na pakalbo at mapatag para magamit sa iba't ibang pangangailangan ng tao.
06:50.0
Kapag sumobrang pagkuhan natin, maaaring maging sanhito ng pagbaha, landslide, habitat loss, at iba pa.
06:59.0
Kuya Elijah, ibig sabihin ba dahil sa pagputol ng mga puno, nawawalan din ang tirahan yung mga hayop?
07:07.0
Nagiging atires din sila dahil sa iresponsable at ilegal na pangangaso.
07:11.0
At dahil wala na mga punong kumakapit sa lupa, lumalaki ang posibilidad na magka-landslide o bumaha.
07:18.0
Nako, ang laki pala ng efekto ng deforestation sa climate change.
07:23.0
Kasi isipin mo kuya Elijah, kapag kaunti na lang yung puno, kaunti na lang din yung oxygen sa paligid natin.
07:30.0
Correct ka dyan, ate may may.
07:31.0
Ang pagsusunog ng kagubatan ay nakadadagdag sa pulusyon sa hangin.
07:35.0
Katulad ng mga usok galing sa mga pabrika, plantasyon, at mga sasakyan na may nakalalasong kemikal, katulad ng nitrogen oxide at sulfur oxide.
07:46.0
Mula sa mga ito, kaya nagkakaroon ng acid rain na nakakaapekto sa mga buhay na mga halaman at hayop, sa kagubatan man o karagatan.
07:54.0
Ah, pero teka, paano naapektuhan ng acid rain ang mga hayop sa dagat, kuya Elijah?
08:02.0
Ganito yan, ate may may.
08:04.0
Dahil sa acid rain, sumisingawang aluminum mula sa lupa.
08:09.0
Kapag umuulan, inaanod ang kemikal na ito sa mga anyong tubig, papunta sa mga isda at coral reefs.
08:15.0
Kung saan, pwede silang malason.
08:17.0
Grabe, kuya Elijah.
08:19.0
Konektado para lahat ng living things.
08:22.0
At kapag nasira ang kagubatan, pwede rin maubos ang lahat ng species sa mga dagat.
08:27.0
Good observation, ate may may.
08:30.0
Magkakadikit ang pulusyon sa lupa, hangin, at tubig.
08:36.0
At ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito.
08:46.0
Kaya nga, kung hindi natin na itatapo ng maayos ang ating mga basura, malaki ang posibilidad na mauwi ito sa mga karagatan.
08:55.0
At bilang resulta, dudumay ang anyong tubig dahil sa mga plastic, langis, at iba pang kemikal na iko-uubos ng aquatic resources.
09:05.0
Magiging limitado rin ang malinis na tubig na maaari sanang inumin, magpasyalan, at paglangoyhan ng mga tao.
09:12.0
Kuya Elijah, di ba arkipelago yung bansa natin? At dahil napapaligiran tayo ng mga dagat, ibig sabihin, unlimited din yung resources natin.
09:24.0
Ate Maymay, marami tayong nagkagandahang mga isla na punong-puno ng mga yamang dagat.
09:31.0
Pero, hindi ibig sabihin noon ay ligtas na ang mga ito sa pagkaubos.
09:35.0
Bukod kasi sa water pollution, nanganganib din ang ating mga isda mula sa overfishing.
09:41.0
Ito ay yung panguhuli ng sobra-sobrang mga isda at coral reefs.
09:45.0
Marami rin ilegal na paraan ng pangingisda na nakasasama sa mga dagat natin.
09:51.0
Kagaya ng dynamite fishing, cyanide fishing, at muruami fishing.
09:55.0
BFFs, malaki rin ang papel ng mga resort, commercial buildings,
10:01.0
at irresponsible tourism sa pagkasira ng natural na ekosystem ng ating mga dalambasigan.
10:07.0
Kamusta ate Maymay at BFFs?
10:10.0
Mas naintindihan nyo na ba ang mga antropogenic na dahilan ng pagkaubos ng ating mga likas na yaman?
10:17.0
Naintindihan talaga namin. Ikaw pa ba?
10:20.0
Pero kuya Elijah, may narealize ako.
10:24.0
Kapag yung halaman at yung hayop na wala sa karagatan at kagubatan dahil sa maling gawain nating mga tao,
10:31.0
pwede din pala tayong ma-extinct o kaya naman tuluyan mawala na dito sa mundo.
10:37.0
Paano yun kuya Elijah?
10:39.0
Ano ba dapat ating gawin?
10:40.0
Opo, don't worry ate Maymay at BFFs.
10:43.0
Marami pa tayong pwede magawa para maiwasan ang mga man-made na dahilan ng extinction.
10:49.0
At isishare ko ang mga ito sa inyo.
10:52.0
Una, gumamit ng reusable bag kaysa plastic.
10:57.0
Plastic ang isa sa mga nangungunang basura sa mundo.
11:00.0
Kaya iwasan ang paggamit nito sa pamamagitan ng ating mga ating mga likas.
11:04.0
Plastic ang isa sa mga nangungunang basura sa mundo.
11:08.0
Kaya iwasan ang paggamit nito sa pamamagitan ng pagdadala ng sariling bag kapag may bibilhin.
11:14.0
Pangalawa, magtipid sa kuryente at tubig.
11:18.0
Kapag hindi ginagamit ang mga appliances sa bahay, kagaya ng electric fan o charger,
11:24.0
alisin ang pagkakasaksak nito.
11:26.0
Huwag din magsayang ng tubig.
11:28.0
Pangatlo, magtanim.
11:31.0
Magtanim ng sariling frutas o gulay sa inyong bakuran.
11:36.0
Pwede rin sumali sa tree nurturing activities para punan ulit ang ating mga tubatan.
11:42.0
Pangapa, magbasa.
11:45.0
Ugalin, magbasa at ulawain ang mga impormasyong na tutunan mula sa mga kilalang eksperto at libro katungkol sa kalikasan.
11:52.0
Ang pagpapalawak ng kaalaman ay isang paraan para mas efektibong masolusyonan ang anthropogenic causes at climate change.
12:02.0
At panglima, siyempre hindi lamang sakaan naman nagtatakot sa mga ito.
12:07.0
Meron tayong mga geo-reserve parks and forests sa bansa katulad ng Masungi
12:12.0
na kung saan pwede tayong bumisita at makilaho sa iba't iba nilang proyektong pangkalikasan.
12:17.0
Tandaan, BFFs, ang maliit na hakbang ay lumalaki kapag tayo ay sama-sama. May magagawa ka.
12:30.0
Sabi ni Kuya Elijah, may magagawa tayo kontra sa polusyon at ekstingsyon.
12:37.0
Mga BFF, naisip niyo ba ang naisip ko?
12:41.0
Bilang human beings, napakalayo na ng ating narating.
12:46.0
Sa pamamagitan ng technology, mas naging maunlad at madali ang ating pamumuhay sa araw-araw.
12:52.0
Pero, may kapalit ang kaunlaran.
12:55.0
Ang pakaubos ng mga likas na yaman sa mga gubat at karagataan.
13:00.0
Dahil sa pagkawala ng pagkain at tirahan,
13:03.0
naihihirapan ng mga hayop at halaman na mabuhay at mag-survive.
13:08.0
Kaya bago pa man mahuli ang lahat, gawin natin ang ating parte bilang kamataan para sa kalikasan.
13:15.0
At yan ay nagsisimula sa sarili nating tahanan.
13:19.0
Simulan ito sa pamamagitan ng maayos na waste disposal.
13:24.0
Tandaan ang 3Rs, Reduce, Reuse, Recycle.
13:29.0
At finally, ibahagi ang kaalamang pangkalikasan.
13:43.0
Ha? Tama talaga si Kuya Elijah.
13:46.0
Kahit nasa malit na paraan, basta malikhain, may magagawa tayo.
13:51.0
Again, ako ito, si Ate Maymay, reminding you all the time.
13:55.0
Again, ako ito, si Ate Maymay, reminding you all na bawalang hate.
14:01.0
Let's all love, love, love Mother Nature!
14:05.0
Until our next eco-adventure!
14:16.0
And pose! Challenge accepted!
14:19.0
Ayan mga BFF, na-share ko na sa aking mga kaibigan
14:23.0
ang ating hashtag BFF for Nature Challenge.
14:27.0
Climate change, ilaban natin yan.
14:29.0
Pollution, ilaban natin yan.
14:31.0
Mga BFF, ishare nyo na rin yun sa inyo, ha?
14:34.0
Who knows, baka mag-trending ang BFFs against climate change challenge natin.
14:40.0
Tapos, dumami pa ang kabataan ang ma-encourage na sumali sa eco-adventures natin!
14:48.0
Let's all love, love, love Mother Nature!
14:53.0
Until our next eco-adventure!
15:18.0
Let's all love, love, love Mother Nature!
15:22.0
Until our next eco-adventures!
15:48.0
Thank you for watching!
16:18.0
Subscribe for more!
