* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Mas masakla pa pala ang katotohanan kaysa sa kwento ng katangisip lamang.
00:05.2
Ito ang totoong kwento ng Apokalipto.
00:08.0
Kung isa ka sa nakapanood ng kwento ng pelikula na Apokalipto,
00:12.6
malamang may idea na kayo sa tindi ng kaganapang ito sa kasaysayan ng nating mga tao.
00:18.8
E dinirekta ng batikang aktor na si Mel Gibson at ipinilaba sa sinihan ng taong 2006.
00:25.8
Uminog ito sa isang sinaunang katutubo at sa kanyang buong tribo,
00:30.4
kung saan, bukod sa katapangan, ipinakita rin ang ritual na ginagawa ng mga tao ayon sa kanilang paniniwala.
00:38.6
Bukod sa ibinasi ito sa totoong mga research ng mga kasulatan ng mga sinaunang mga mayan,
00:44.9
ngayong taon nahukay naman nila ang mas masakla pa na katotohanan.
00:49.7
Oktobre ng taong 2023, nahukay ng mga dalubahasa sa Peru ang isang dating maunlad na syudad ng mga mayan.
00:58.5
Tinatawag nila ang lugar na ito na ang Juana Chiquito Las Llamas.
01:04.0
Doon natagpuan nila ang iba't ibang mga sinaunang mga gusali at estruktura ng mga sinaunang mga mayan.
01:10.7
Sa kanilang pagtatansya, ito ay ng ikalabing apat hanggang ikalimang siglo pa.
01:16.6
Nagulat sila ng hindi kalayuan sa syudad ay nakahukay sila ng buto ng dalawang daang mga hayop na tinatawag nila na mga liyamas.
01:25.3
Ngunit mas nagulantang sila nang sunod-sunod ay mahukay nila ang labi ng mga pasli.
01:31.6
Umabot sa isang daan at apat napo na mga kalansay ng mga sinaunang kabataan ang kanila na namataan.
01:39.6
Unang inakala ng mga eksperto na kabaka nagkaroon ng salot sa bayan na pawang mga bata lamang ang tinamaan.
01:47.1
Dinala nila ang mga buto at kalansay sa kanilang himpilan upang suriin ang naging sanhi ng kanilang maaga na pagkasawi.
01:55.6
Ngunit nanindig ang balahibo ng mga siyentipiko.
01:58.9
Ito ay nang malaman nila na iisa pala ang ikinasawi nila.
02:03.4
Lahat sila ay walang mga puso.
02:06.0
Sa DNA na inilabas, lumalabas na ang edad ng mga paslit ay mula sa apat na taong gulang hanggang sa labing apat na taong gulang.
02:15.0
Karamihan sa kanila ay malunusog ang pangangatawan.
02:18.5
Iisa ang naging kanilang kinahinatnan.
02:21.3
Lahat sila ay inialay ng mga kalahi nila ng mga panahon ng kanilang sibilisasyon.
02:27.7
Ayon sa archaeologist na si Dr. Gabriel Prieto, una nilang inakala na sasakit nasawi ang mga kabataan.
02:35.6
Ngunit ang masuri nila ang lugar at maging ang mga kalansay, lumalabas na sila pala ay pinangalay.
02:43.1
Ito ay nang panahon ng tumama ang matinding tagtuyot sa Peru.
02:47.6
Ngunit kasabay ng El Niño ay matindi rin ang mga nabobuo na bagyo.
02:52.8
Kaya naman matapos na matuyot ang kalupaan, maubos ang mga pananim,
02:57.4
bigla namang bubuhos ang matinding ulan na siyang nagdudulot ang matinding paguho at pagkasawi ng mga alaga ng mga hayop
03:05.9
bago babalik muli sa matinding tagtuyot.
03:08.9
Paulit-ulit ito sa loob ng higit sa tatlong taon hanggang sa ang yugtu ng El Niño sa wakas ay matapos.
03:16.7
Ngunit iba ang naging interpretasyon ng mga sinuunang mga tao.
03:20.5
Ito ay sumpah sa kanila ni Bathala.
03:23.2
Kailangang mapatunayan nila na malinis ang kanilang hangarin at ibibigay nila lahat sa kanya ang panawid uhaw niya.
03:31.5
Dito na pumapasok ang 140 na mga alay na kanilang mga nahukay.
03:37.7
Hindi ko man po pwedeng isalarawan sa inyo, mga katinagalog ko,
03:41.5
basta kung napanood ninyo ang apokalipto sa eksena nila sa templo kung saan pininturahan ang mga kalalakihan ng kulay asul.
03:50.3
Ganon na ganon ang ginawa sa lahat ng mga nahukay na kalansay hanggang sa mapatid na ang uhaw ng Bathala para sa kanila.
03:59.1
Ayon sa tala ng Ika 1450 AD, ito ay naganap.
04:03.8
Hindi lang mga kalalakihan kabataan ang inialay,
04:07.0
maging ang mga kabataang babae ay kasama rin sa ritual nila ng pag-aalay.
04:12.6
Kinukuha nila ang mga kabataang ito sa kung papaanong kinuha ng mga kalalakihan sa tribo sa pelikula ng apokalipto.
04:21.1
Ayon sa archeologist na si Tiffany Tang na bukod sa paniniwala,
04:25.7
isa itong demonstrasyon ng pamunuan ng kanilang kaharian.
04:29.9
Nagagawin nito ang lahat upang maprotektahan lamang nito ang kanilang nasasakupan laban sa kahit pangasakalamidad.
04:38.1
Upang masiguro lamang na walang mag-aaklas laban sa kanila o iniiwasa nila na mapagbintangan na sa korona nila.
04:46.3
Galit ang Bathala.
04:47.6
Kaya naman isinasagawa ang mga ganitong maramihan na pag-aalay.
04:52.2
Ayon sa mga eksperto na hindi daw bago na makahukay sila ng mga ganito.
04:56.9
Ang ikinagulat lamang nila ay dumating din pala sa punto na kahit pa mga bata pa ay inaalay na rin nila.
05:04.3
Ayon sa kanila na malamang isang napakalaki at napakatagal na dilubyo ang sinapit ng kahariang ito.
05:11.3
Ito ay para gawin nila ang kalase ng ritual na ganito.
05:15.1
Mga katinagalog ko, nagpapasalamat po ako na malaki na ang inunlad ng ating kaalaman na mga tao.
05:21.9
Mas naiintindihan na natin kung papaanong umiinog ang yugto na ganito.
05:26.5
Kaya naman hindi na natin kailangan pangdanasin ang klase ng nakapaninindig balahibo na ritual na ganito.
05:33.8
Mga katinagalog ko, kung mabubuhay po kayo sa nakaraan, saang panahon ninyo nais na mapunta at bakit?
05:40.6
Isulot po ang inyong sagot sa comment section sa ilalim upang sama-sama naman po na ito ay ating basahin.
05:47.1
Ang may pinakamagandang sagot po ay mananalo pa rin ng 100G cashload.
05:51.8
Maraming salamat po sa pagsama ninyo sa segment natin sa araw na ito.
06:03.8
Thank you for watching!
