* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Mahigit isang daang itlog ng pawikan o sea turtle ang na-recover at na-relocate sa bayan ng Numansya sa probinsya ng Aklan.
00:08.3
Ayon sa isa sa mga manging isda, bandang alas 4 kaninang madaling araw,
00:12.9
ay nakita nila ang pugad na may laman na 113 na itlog ng pawikan sa baybayin ng Barangay Kamansi sa nasabing bayan.
00:21.8
113 sir, mga alas 4 ni mawrait madaling araw na rinukit naman.
00:27.6
Umpisa yung mga saka, tapos nag-yoturn yung mga bangka.
00:34.6
Pag-yoturn sa bangka, ganoon yung mga nagkoykot.
00:38.6
Aturo po, pabalik. Aturo yung mga pabalik.
00:50.0
So, huwag kang mabutihan ng unga.
00:52.6
Sa pagtutulungan ng Office of the Municipal Agriculturist ng Numansya, Bantay Dagat at mga manging isda,
01:03.7
ay inipo nila ang mga itlog at inilipat sa Numansya Agri-Fishery, Sea Turtle, Egg Relocation and Hatching Area sa nasabing Barangay.
01:12.9
Tapos ito ninyo ginadala roon sa...
01:14.5
O nagdala namin rin, lukot dito sa amon nga...
01:19.2
Narseri naman ito.
01:27.9
Kung ano rin panik to, dago na naro yung mga among ginapit, ano yung sapat.
01:34.0
Bisa hindi ang gitnaton mabalik imaw sa anang dati gitnaton, or hindi naman nga pagbuo ng among nit-egg.
01:40.2
Pero importante hai, sa plaster na muntikara, nga medyo parehas man baga sa pag-itlog sa natin.
01:46.3
Kung ano rin nato, pag-plaster, pagkot-kot ko, naanahinhan na, yung mga nga ginap.
01:50.7
Ayon kay John Alcazarin, fisheries technician ng LGU Numancia,
01:56.4
mahalagang mailipat ang mga itlog ng pawikan upang tumaas ang tsansa na sila ay mapisanang maayos at mabuhay.
02:04.3
Dahil nga nga, pag once nga hindi masanda, tampukan masanda it, madagom nga, bali, mataas nga bagas,
02:11.1
hindi maghihapon sanda makagawa. Mamatay maghihapon sanda.
02:13.5
Kung hindi naman mabuo rin, sir, makaroon, sibilidad yun doon gabi, wakon doon.
02:18.8
Dahil abutan yun yung otobo.
02:20.7
Ito na, sa buwan na ito, ang panglimang pugad ng pawikan na kanilang nakita sa nasabing lugar at inirelocate.
02:28.2
So makaroon nga, tulad, mga pilaro, 60?
02:33.7
Pero limang honda, sir, takwan, limang honda, imaw ka pugad.
02:37.8
Panglimang honda, ra.
02:39.4
Taon-taon mula September hanggang January, ay madalas daw na mga itlog ang mga pawikan sa baybayin ng barangay Kamansinorte
02:47.1
at inaabot umano ng 55 hanggang 60 days bago itulog.
02:51.8
Since 2018, ha-monitor namin sa daruan ng pag-itlog ita ay nag-aumpisa sa day na yung month it, September to January.
03:00.6
January nga rin may amon pata karoon na ha-relocate.
03:03.0
So far, pero sa pag-research man, ay roana gitmatang season it, inog itlog it, pawikan ay September to February, imaw.
03:09.6
Pag-start it, September, umpisa ko tara itong mga bantay dagat, agbisan natin po siya sa Kamansinorte, it pag-monitor kung may ka-itlog o wak.
03:16.6
Number of days, sir, ita rin nga, mawagin itlog magkaroon.
03:20.7
Ang ibuo na ito, pinang-adlawan itong uyap.
03:22.4
So, kuha naman karoon ay 55 to 60 days.
03:25.5
Mabuhay mo ganyan.
03:26.6
Pero balikan na tagali ron, di ba, sir? Balikan na na rin, sir, after pilaka.
03:30.4
After 55, sayot man lang.
03:32.3
Sayot mo na nga, sir, kung inunan ang balikan na na, anong gusto mo na balikan na para sugangon?
03:38.7
Na ng mga butong ito?
03:41.1
Bukod sa mga pawikan, may mga dolphins din at butanding o whale sharks na nakikita sa nasabing lugar.
03:50.7
So, monitoring naman.
03:51.5
May dolphin, bakit nangyayari ka rin?
03:52.4
Abo na iya? Abo na iya?
03:54.6
Pawikan, dolphin, ano pag yun, yung mga species, sir, iyan, may iyan kita rin ka rin?
03:59.0
May iyan man kami nga, pan. May iyan man kami ginatawag at para sa kalibong na may butanding.
04:03.1
Siyempre, mga migratory abisan da ron. Kung naman matatrap sa ato ng mga niting.
04:07.4
Number one doon, no? Niting.
04:08.6
So, mismo matara ato ng mga fish or fox, ginabuhian, matananda roon yung nga ron.
04:12.1
Pero yung rhesus dolphin, pila man iya, abo, tagmagagwa, tagdupong nanda nga gina, tawag doon o ano nga, pan.
04:19.8
Maaaring napili daw ng mga ito ang baybayin ng Kamansi Norte dahil sa hindi sila masyadong naiistorbo dito.
04:27.5
So, iya, isan da ron, sa area naman, undisturbed, ginapabaya niya ta, naman, at ato nga mga fish or fox,
04:35.3
wag ita sandal, ginatabi nga, at simpre, kaya manami man siguro nga, wasan da halos, ginatabi nga ito at mga fish or fox,
04:42.1
so, wasan na ginadisturbed, iya, sandal, binalik-balik.
04:44.5
Dagdag pa ni Alcazarin, kapag napangalagaan ang baybayin ng barangay Kamansi Norte,
04:49.9
ay maaari din itong madevelop bilang pasyalan ng mga turista.
04:53.9
Pero sa kasalukuyan, ay nilalayon nilang maging isang marine protected area ang lugar
04:58.8
upang maprotektahan ang mga endangered species na naninirahan at bumibisita dito.
05:05.0
Ang mga turista, kung ikaso ma-maintain itatong karoon ng obscenite LGO, yan sa panwata naman siya.
05:10.7
Tama rin, sir. Kasi, doon, kung manabi natin karoon na, doon, reason why nga,
05:15.8
base sa ulihin maka-income generating sa ating LGO, sa turist magiging turist.
05:22.2
Pero, sa makaroon namin, ay proposed pa kami ito, ginatawag natin nga marine protected area,
05:27.7
nga mga pananit ordinance, agad maprotektan dito sa toro yung mga endangered species.
05:31.9
Kami ay, amun yata nga alagaan niya ron, hindi naman sandal pag-istorbohon,
05:38.3
at kung ano rin, prasko pawikan, kung may mag-itlo,
05:40.7
kaya nga kinangan i-relocate, i-relocate naman sana para at least mataas man dati nga survival.
