7 Signs ng Baradong Ugat at Mataas na Cholesterol sa Paa. - By Doc Willie Ong
00:56.4
Ano mga risk factor?
00:58.0
Bakit nagbabara yung mga arteries dito sa paa natin?
01:02.4
Tulad na sinabi ko, pwedeng mataas ang cholesterol, pwedeng may diabetes, diabetes, pwedeng elderly, nagkakaedad,
01:11.4
pwedeng may high blood, pwedeng overweight, pwedeng naninigarilyo, yan.
01:18.1
So lahat yan ang mga factors.
01:20.5
Diabetes, high blood, cholesterol, nerve damage, tsaka siguro nagkakaedad.
01:25.8
Kaya merong mga barabara sa ugat.
01:28.0
Pag konting bara lang, okay naman dapat.
01:31.0
Mamaya po, tuturo ko yung lunas para dito at yung mga senyales, seven signs, check nyo pa nyo.
01:39.0
So peripheral artery disease, nakita nyo, ito yung mga artery, ito yung kulay pula.
01:44.0
Nakita nyo, may baradong mga cholesterol dito, ayan ang barado siya.
01:48.0
Kaya hindi maganda daloy sa binti at sa paa.
01:52.0
Ang high cholesterol, hindi lang sa paa yan, sa buong katawan yan.
01:56.0
Pwede yan sa puso.
01:58.0
Pwede yan sa utak.
02:00.0
Itong madilaw, taba yan eh.
02:02.0
Ito, maganda pa yung mga ugat to.
02:05.0
Ito, baradong barado na siya.
02:07.0
So high cholesterol, yan.
02:11.0
Ito yung normal na artery natin dapat sa paa.
02:15.0
Ito, red blood cell.
02:16.0
Ang ganda daloy ng dugo.
02:17.0
Kaya yung paa dapat mapula, mainit, normal.
02:22.0
Ito yung nagbabara na yung mga ugat natin.
02:26.0
Ito, specifically sa paa at sa binti.
02:29.0
Bakit nagbabara itong mga ugat natin?
02:32.0
Pag mataas ang cholesterol, isa ito sa risk factor ng peripheral artery disease.
02:36.0
Unhealthy diet, syempre.
02:38.0
Puro matataba kinakain.
02:41.0
Puro fried chicken, fried food.
02:45.0
Syempre, mas magbabara.
02:47.0
Mga may diabetes at may high blood na hindi ginagamot.
02:51.0
Pag hindi ginagamot, nasisira yung mga ugat din.
02:54.0
Nagbabara din siya.
02:58.0
May lahi na mataas ang cholesterol.
03:00.0
O baka dati nang may stroke, may heart attack.
03:03.0
Kaya nagbabara din.
03:04.0
Yan po mga risk factor.
03:06.0
Gusto natin mababa ang cholesterol nyo.
03:09.0
Less than 200 mg per DL ang total.
03:12.0
Pag lampas 240, mataas na yan.
03:15.0
Mamaya, tuturo ko yung mga pagkain at gagawin.
03:19.0
HDL yung good cholesterol.
03:22.0
Pag nagbabasa kayo ng lab results, LDL ang bad cholesterol.
03:27.0
Ano ang 7 senyales na posible lang naman na barado ang iyong paa o binte
03:35.0
dahil sa peripheral artery disease, dahil sa diabetes, o dahil sa high cholesterol?
03:40.0
Number 1, ayan po.
03:43.0
Malamig ang paa at binte.
03:46.0
O mas malamig yung isang paa, yung isang normal yung lamig.
03:52.0
Yung isang malamig.
03:53.0
Ibig sabihin, kulang ang daloy ng dugo.
03:57.0
So, pag malamig, titignan natin, may possibility na may barado.
04:00.0
So, nakikita rin yan.
04:02.0
Isa pa rin dapat nakikita sa pulso.
04:04.0
Pero hindi ko nilagay yung pulso kasi baka hindi alam nung iba.
04:08.0
Pero dito, may dorsalis pedis yan.
04:11.0
May isang pulso dyan, may artery.
04:13.0
Pag hinawakan mo, dapat titibok yung artery, yung pulso dito.
04:17.0
Pag nilagay mo yung kamay mo sa paa natin dito.
04:21.0
So, pag yung pulso, mas malakas sa isa, mas mahina sa isa.
04:25.0
Kung saan mahina, doon may barado.
04:28.0
So, pwede rin sa pulso.
04:30.0
Pero kung hindi ka marunong sa pulso, nasa lamig.
04:33.0
Nagbabago kulay ng balat.
04:37.0
Siyempre, parang puno yan.
04:39.0
Pag kulang na ang daloy ng tubig at nutrisyon sa isang sanga,
04:44.0
masisira yung sanga.
04:46.0
Mawawalan ng dahon.
04:50.0
Ganoon din sa paa natin.
04:51.0
Oras na may barado, sa kolesterol man, sa diabetes man,
04:56.0
kung may barado, nangingitim yung paa.
05:01.0
So, peripheral artery disease.
05:04.0
Minsan diabetes, minsan may ito.
05:06.0
Ito mukhang barado.
05:07.0
Nandito yung bara.
05:09.0
Number two, skin changes.
05:11.0
Number one, cold.
05:12.0
Number three, pamamanhid.
05:15.0
Okay, mga diabetes, namamanhid.
05:17.0
Hindi na nila nararamdaman.
05:18.0
Kung nakatapak ng pako o ano.
05:21.0
Kaya nga, nasusugat yung paa ng diabetes.
05:25.0
Minsan napuputol pa yung paa.
05:27.0
So, pag namamanhid, maraming dahilan yung pamamanhid.
05:30.0
Pwede yung namamanhid na naipit lang yung tagal ka na kaupo.
05:37.0
Pwede yung nerve.
05:38.0
Pero pwede rin yung pamamanhid na barado.
05:42.0
Pinapaalam lang natin ito.
05:44.0
Hindi naman natin kayo tinatakot.
05:46.0
Wala tayong choice.
05:47.0
Pag tumatanda tayo, talaga naman magkakasakit.
05:50.0
So, mas maganda mahuli natin early para maagapan pa.
05:54.0
Kasi may lunas pa.
05:57.0
Kasi pag barado ang ugat sa paa, sa artery,
06:02.0
possible barado din sa puso.
06:04.0
Possible barado din sa utak.
06:06.0
So, possible na maha-heart attack na pala.
06:08.0
Ma-stroke na pala.
06:09.0
Pero at least dito, lumabas yung sintomas.
06:11.0
May warning na tayo.
06:13.0
Na aayusin na yung pagkain.
06:15.0
Tsaka yung mga lifestyle change.
06:18.0
Parang umaapoy ang mga daliri sa paa.
06:24.0
Yung mga iba nangingimay, umaapoy, ganyan.
06:27.0
Minsan kulang ng blood flow yan.
06:30.0
Parang iba na feeling mo.
06:32.0
Burning of the toes.
06:34.0
Burning sensation.
06:36.0
Peripheral artery disease yan.
06:38.0
O talagang mataas yung cholesterol.
06:44.0
Sabi ko, tingnan nyo to.
06:46.0
Ito normal. May buhok ko.
06:48.0
Tapos biglang nawalan ang buhok.
06:50.0
Bakit biglang nawalan?
06:52.0
So, parang puno yan.
06:54.0
Nalalagas yung dahon.
06:57.0
Nalalagas din yung buhok.
07:03.0
Kasi nga, barado yung artery.
07:06.0
Warning sign yan.
07:07.0
Pwede rin barado.
07:10.0
Ito po, medyo maselan.
07:12.0
Pero ito pa yung mga ibang problema sa paa.
07:14.0
Hindi ito kasama sa senyali.
07:17.0
Mga varicose veins.
07:19.0
Nakakagdagdag din.
07:20.0
Ito, veins naman to.
07:23.0
Pag tumatanda, manas.
07:26.0
Ito, skin change.
07:27.0
Yung sinabi ko, ito artery yan.
07:29.0
Tapos, pag nasira nga yung sa artery,
07:36.0
napuputol yung paa.
07:38.0
So, yan ang isang malaking problema natin sa Pilipinas.
07:41.0
Yung diabetes ulcer at napuputol yung paa.
07:45.0
Kasi sa atin, more common, diabetes eh.
07:48.0
Nagkakos ng barado.
07:50.0
Pero pwede rin high cholesterol.
07:52.0
Ito po, hindi na rito magandang senyales.
07:54.0
Yung nag-iiba kulay.
07:59.0
Pag nagbublu na, parang ano na yan eh.
08:03.0
Sabihin, wala nang supply ng oxygen.
08:07.0
So, kulang na sa dugo.
08:09.0
Kulang sa oxygen.
08:11.0
Emergency po yan.
08:14.0
Nagka-cramps madalas.
08:15.0
Actually, yung cramps, maraming dahilan.
08:17.0
Pwedeng napagod ka.
08:20.0
Pwedeng dehydrated ka.
08:23.0
O mababa potassium.
08:25.0
Kulang sa saging.
08:30.0
Or pwede rin, yun na nga.
08:32.0
Pag laging mahina yung paa,
08:34.0
tapos yung pag naglalakad kayo,
08:36.0
naglalakad ng 5 minutes,
08:38.0
biglang sasakit ang binti.
08:40.0
Tapos pag uupo, mawawala.
08:43.0
Lalakad ulit, sasakit ang binti.
08:45.0
Yun ang senyales na barado yung artery sa paa.
08:49.0
Intermittent claudication ang tawag.
08:51.0
So, yan ang 7 warning signs natin.
08:55.0
Meron pa ibang warning signs na barado yung artery.
08:59.0
Yung inatake na sa puso.
09:05.0
Ito hindi na makalakad.
09:07.0
Ito pang stroke na ito.
09:11.0
Komplikasyon na ito.
09:13.0
Komplikasyon na yan.
09:14.0
Kasi nga, mataas ang komplikasyon.
09:15.0
Kasi pag ang artery sa buong katawan, pare-pareho yan.
09:20.0
So, pag may nagbara sa paa,
09:22.0
malamang bara din sa kamay.
09:24.0
Malamang bara din sa utak, sa puso.
09:27.0
Bakit sa kamay hindi nararamdaman natin itong mga sintomas masyado?
09:31.0
Kasi yung kamay natin, natataas natin.
09:36.0
Hindi katulad ng paa natin,
09:38.0
buong araw yung pressure nasa paa.
09:41.0
Buong araw yung pressure nandun.
09:43.0
Kaya mas nasisira unay yung paa.
09:46.0
Kaya napuputol yung paa.
09:47.0
Hindi yung kamay.
09:49.0
Kasi yung kamay pwede mo itaas.
09:50.0
Pwede mo ipahinga.
09:52.0
O pwede mawala yung ugat pag tinaas mo.
09:54.0
Pero yung paa, wala tayong choice.
09:59.0
So, pag high cholesterol,
10:01.0
siyempre exercise pinakamaganda.
10:04.0
Kung may barado kayo,
10:07.0
pinipilit mo gumana yung artery.
10:09.0
Kahit konti lang ang daloy ng dugo,
10:11.0
pag yung muscle mas kondisyon,
10:13.0
mas pumipilit dumadalo yung dugo,
10:16.0
kumbaga sa tubo eh.
10:18.0
Pag yung tubo ng gripo mo,
10:20.0
konti na lang yung tubig,
10:21.0
pipilitin mo naka-open lagi.
10:23.0
Pinipilit mo may pressure para unti-unti,
10:25.0
baka lumakas pa yung daloy ng tubig.
10:28.0
Sa barado nyong gripo.
10:30.0
Kasi nga, ini-exercise mo.
10:32.0
Huwag kang magpapataba.
10:34.0
Pag overweight, lalo mahirapan yung mga...
10:39.0
Sigarilyo pala, nagbabara din yan.
10:41.0
Sigarilyo, malakas magbara.
10:45.0
Tulad ng sinabi ko,
10:46.0
control ang diabetes at high blood.
10:48.0
Dapat normal yan.
10:50.0
Dapat iinom ng maintenance na gamot
10:53.0
Tapos sa diet, siyempre,
10:55.0
yung mga gulay, prutas,
10:57.0
at mga healthy lang hinakain.
11:02.0
physical activity.
11:06.0
Pang-cholesterol at baradong ugat.
11:08.0
Huwag magpapataba.
11:10.0
Bawa sa matatamis.
11:12.0
Check ang blood pressure.
11:13.0
Check ang blood sugar.
11:17.0
Ito, very important to.
11:19.0
Pampahaba ng buhay.
11:20.0
Simple lang. Mura lang.
11:21.0
Pag barado na yung ugat mo,
11:24.0
yung artery mo sa paa,
11:25.0
intermittent claudication.
11:27.0
Paglakad, masakit na.
11:30.0
Pwedeng operahan.
11:31.0
Pero ako, hindi ako masyado.
11:34.0
pwede inooperahan, binubuksan,
11:36.0
pero I'm not sure how successful,
11:38.0
how complication,
11:42.0
Pwede. Kung talagang no choice, inooperahan.
11:44.0
Kaya lang, medyo masaya lang na operation.
11:47.0
Or, kung hindi pa ganung kabara,
11:51.0
nakikinig kayo dito sa video natin,
11:53.0
daanin mo dito sa aerobic exercise.
11:56.0
Pinipilit ilakad.
11:59.0
Nilalakad niya talaga.
12:03.0
pahinga, lakad, pahinga, lakad ulit, pahinga, lakad ulit, pahinga.
12:08.0
So, pinipilit mo unti-unti.
12:11.0
Kahit may sakit konti, tuloy lang.
12:14.0
Pag nilakad mo ng almost five times a week,
12:18.0
anim na buwan, isang taon,
12:21.0
eighteen months, one and a half year,
12:24.0
unti-unti, gaganda dapat yung daloy ng dugo
12:28.0
dun sa baradong ugat sa paa.
12:31.0
Yan talaga po ang treatment.
12:33.0
Yung iba inooperahan with exercise.
12:36.0
Pero kung walang pang-opera,
12:38.0
dito tayo sa exercise.
12:40.0
Intermittent claudication na sinasabi ko,
12:43.0
Kita niyo yung picture?
12:45.0
Masakit ang muscle pa naglalakad.
12:48.0
Barado ang artery.
12:52.0
Yung lakad na kaya mo i-maintain ng five minutes na hindi hinihingal.
12:59.0
Kahit masakit katawan, masakit ang likod,
13:02.0
pilit pa rin maglakad.
13:04.0
Lakad-lakad para hindi pumanaw.
13:07.0
Kahit anong edad, 70, 80,
13:09.0
pilit pa rin makatayo.
13:11.0
Kasi oras na bedridden na tayo,
13:13.0
doon na talaga mag-uumpisa yung pahina na pahina.
13:18.0
improves fitness.
13:19.0
Tingnan nyo, benefits of exercise.
13:22.0
mas hindi ka ma-operahan sa paa,
13:24.0
mas hindi mga heart attack, mga stroke,
13:30.0
Kasi nga pinipilit mo,
13:31.0
pinipilit mo maglakad.
13:33.0
Lakad 30 to 60 minutes.
13:35.0
Rest, walk, rest, walk.
13:38.0
Pahinga. Lakad, pahinga.
13:40.0
Parang pinupush mo yung ugat.
13:42.0
Pinupush mo yung artery mo.
13:44.0
Huwag matakot kahit masakit.
13:47.0
Do not fear walking with leg pain.
13:49.0
It will not harm you.
13:51.0
Do not fear walking with leg pain.
13:56.0
Kasi yan ang kailangan natin para lumakas tayo.
13:59.0
Tapos build walking speed.
14:00.0
Unti-unti, lakad.
14:02.0
Maganda rin sa baga, sa puso.
14:04.0
Siyempre, pag tumatanda, masinihingal.
14:06.0
Pilit lang. Be patient.
14:08.0
Kailangan mo 6 buwan.
14:10.0
Magpalakas din konti ng muscle.
14:12.0
Bumili ng rubber shoes.
14:14.0
Ayan, rubber shoes.
14:16.0
Uminom ng maraming tubig.
14:18.0
Magandang daanan.
14:20.0
Hindi ka mababangga.
14:22.0
At may resting place.
14:24.0
Magandang mall na lalakaran.
14:28.0
May hand sealed portable.
14:32.0
Kung gusto nyo nga.
14:36.0
Ano mga pagkain makakatulong?
14:39.0
Pagpababa ng kolesterol.
14:50.0
Beans. Okay ang beans.
14:52.0
Walang problema sa arthritis.
14:53.0
Basta 1 cup lang.
14:56.0
Healthy yan. Hindi magbabara yung ugat.
14:58.0
Yung mga fast food. Prito-prito.
15:00.0
Yun ang problema natin.
15:02.0
Monounsaturated fat.
15:04.0
Avocados, maganda.
15:06.0
Olive oil, pwede.
15:08.0
At mga tsaa, pwede.
15:10.0
At siyempre, maraming tubig na iinumin.
15:12.0
Sana po nakatulong itong video natin
15:14.0
para sa baradong ugat.
