00:38.5
Kasi inuna nila yung career nila, yung trabaho nila
00:43.2
para ready sila pag nagpamilya.
00:46.4
May naipo na silang pera, maganda na yung trabaho na.
00:50.3
So yan yung mga beneficyo naman ng paghahantay ng edad 40
00:54.7
bago kayo magbuntis o bago magsimula ang inyong pamilya.
01:00.8
Eh ang tanong lagi sa akin, may chance na pa ba ang mabuntis?
01:05.1
Alam nyo po, nung 20 years old tayo, may 25% tayong mabuntis
01:10.6
sa first month na nagtatry ang mag-asawa.
01:17.0
At after a year, 96% mabubuntis yan.
01:20.2
Basta walang family planning na nangyari.
01:24.7
pag edad 30, per cycle mo o sa pagitan ng regla mo,
01:29.3
may 20% kang pwedeng mabuntis at in a year hanggang 86%.
01:33.7
Pero, pag nag-edad 40 ka na, per cycle mo, 5% ang chance.
01:39.9
So may chance pa, 5% ang chance na mabuntis.
01:43.7
At per year, may 40% chance ka na mabuntis.
01:47.9
Magpapatulong ka lang sa iyong OBGYN.
01:51.3
Pag 50s, mahirap na talaga.
01:53.1
Talaga mga in vitro.
01:54.4
So, fertilization na yan.
01:57.5
Eh, ang next tanong mo,
02:00.4
madami pa kaya akong itlog pag edad ko ng 40?
02:05.9
Nung pinanganak kasi tayo, nagsimula sa 1 million yung eggs natin.
02:10.5
Tapos, unti-unting nawawala yan.
02:12.7
At 30 years old, 100,000 pa ang natitira nating eggs.
02:17.4
At pagdating ng 40 years old, 20,000 na lamang ang natitira nating itlog.
02:24.4
So, paano natin malalaman kung marami pang eggs available?
02:27.9
Meron pong blood test.
02:29.2
Ang tawag dyan, AMH, Anti-Mullerian Hormone.
02:33.6
So, makikita mo dun sa blood test.
02:35.3
Pag mababa ang resulta, konti na lang yung reserbang itlog mo sa iyong ovaryo.
02:40.5
So, may test naman.
02:42.6
Eh, ang next mong tanong, maganda kaya yung kalidad ng itlog na meron pa ako?
02:49.2
Siyempre, edad 40 na.
02:51.7
Lahat naman po kasi ng babae.
02:54.4
Um, may percentage na yung itlog nila ay pwedeng mag-abnormal.
03:01.9
So, pag edad 25, 75% naman normal pa ang eggs.
03:06.5
So, may 25% na baka hindi normal yung eggs.
03:09.4
At 35 years old, 66% pa ang normal eggs mo.
03:14.4
At at 40 years old, 20 to 40% pa ang normal eggs mo.
03:21.7
Meron naman kasing test eh.
03:23.3
Yung tiyatawag na gene testing para sa trisomy 21 o yung tinatawag natin na Down's Syndrome.
03:32.3
Um, yung meron din, sino naman ang doktor na tutulong sa atin?
03:37.3
Kasi maraming lumalapit sa akin dyan.
03:39.9
Una sa lahat, kailangan natin ang ating OBGYN.
03:44.2
Siya yung magbabantay sa atin.
03:45.9
Siya yung magsasabi, oh, kailangan mo nang umuwi ng bahay kasi ovulation mo ngayon.
03:53.1
At kailangan din, hindi lang si misis ang chinecheck, pati yung lalaki.
03:59.1
So, kailangan din natin ang urologist.
04:03.1
At pag 6 months ka na, na hindi pa nabubunti sa natural na pagsubok,
04:10.7
meron tayong tiyatawag na reproductive endocrinologist.
04:14.1
Ito ay isang OBGYN doctor.
04:16.1
So, sila talaga yung mga nag-aalaga sa mga couples na hindi mabunti sa loob ng 6 months.
04:23.1
6 months to 1 year.
04:25.1
At ang mga test na hinihingi nila, pwedeng ultrasound o x-ray ng bahay bata at tsaka ng ovaryo.
04:33.1
Meron mga blood test, yun nga yung hormones na sinasabi ko para ilang pa yung available na itlog.
04:38.1
At sa lalaki naman, meron mga tiyatawag na semen test.
04:42.1
Tsaka alam nyo, nakikita na sa ultrasound, pag mag-ovulate ka na.
04:46.1
So, punta ka na dun sa iyong doktora para sabihin niya, okay, kailangan nang umuwi.
04:53.1
Kailangan na kayo magbakasyon.
04:54.1
Kailangan nyo nang mag-try.
04:58.1
Eh, kailan ba ang fertile days ng babae?
05:03.1
Napaka-importante ang paggawa ng kalendaryo.
05:06.1
So, hindi lang isang buwan ang ikakalendaryo nyo.
05:09.1
So, kung pwede, 6 months nagkakalendaryo na kayo.
05:12.1
Tapos dadalin mo yan sa iyong OBGYN.
05:14.1
Halimbawa, ito example lang ng 28-day cycle.
05:18.1
So, ibig sabihin, 28 days ang pagitan ng dalawang regla niya.
05:25.1
Mag-ovulate ang babae.
05:27.1
3 days bago ng ovulation.
05:29.1
Sa araw ng ovulation.
05:33.1
Kasi makakahabol pa yung sperm na pumunta dun sa egg.
05:37.1
At mag-meet pa sila.
05:39.1
So, napaka-importante nitong window period.
05:44.1
Diyan ka kailangan binabantayan ng iyong OBGYN.
05:48.1
So, kailangan, kung talagang gusto mong mag-baby,
05:51.1
nandyan ang iyong OBGYN.
05:52.1
Para i-guide kayo.
05:55.1
Tapos may mga tips ako mamaya.
05:57.1
Para mabuntis kayo.
05:59.1
Ang next tanong ninyo.
06:03.1
Pwede bang mag-miscourage?
06:05.1
O mag-steal birth?
06:07.1
Actually, at age 40.
06:09.1
Meron pong nakukunan.
06:11.1
Pero, paano kung nakunan ka na dati?
06:14.1
Nang isang beses.
06:15.1
Actually, talaga naman may percentage na nakukunan tayo.
06:20.1
Nung bata-bata tayo.
06:23.1
At 30 years and younger.
06:25.1
Talaga naman may isang beses na pwedeng makunan.
06:28.1
16% yung chance nun.
06:30.1
Pero, hindi ibig sabihin nakunan ka nun.
06:33.1
Eh, baka makukunan ka ulit.
06:36.1
Basta nandyan ka sa iyong OBGYN.
06:38.1
Pero, kapag dalawa o higit pa na sunod-sunod kang nakukunan.
06:43.1
Sabihin mo agad sa iyong OBGYN.
06:45.1
Kasi merong mga sakit sa mga kababaihan.
06:47.1
Yung tinatawag na APAS.
06:48.1
Eh, may gamot na yun.
06:49.1
So, huwag nating hintayin na mangyari yun.
06:53.1
Ano pa yung mga risks sa kababaihan?
07:00.1
Ectopic pregnancy.
07:02.1
Sa iba, tumubo yung bata.
07:04.1
Hindi dun sa bahay bata.
07:06.1
So, 4 to 8% increase ang risk.
07:09.1
Kapag 40 years old and above ka.
07:12.1
Pwede ka rin ma-high blood, ma-diabetes.
07:18.1
Kapag 40 years old and above.
07:20.1
Usually, nasesesarian section na sila.
07:23.1
Kasi mas hirap na silang umires.
07:25.1
So, may chance na ma-sesarian kayo.
07:28.1
Mga 50% chance nagesesarian.
07:31.1
Tapos, nagkakaroon ng bleeding.
07:33.1
Dahil problema dun sa mga placenta.
07:37.1
So, ito yung mga risks na binabantayan.
07:40.1
Eh, tapos, syempre ang tanong ninyo.
07:43.1
Paano naman kung baka magkaroon ng Down syndrome?
07:49.1
O yung matatawag natin na disabled babies.
07:52.1
Ano ba yung chances nito?
07:55.1
Actually, kahit 20 years old tayo.
07:58.1
Posible naman magkaroon ng Down syndrome.
08:02.1
Pag edad mo ng 35.
08:05.1
Yung other genetic problems.
08:07.1
Ito yung mga cardiovascular problems.
08:10.1
So, problema sa puso ng bata.
08:12.1
Yung mga may congenital heart disease.
08:14.1
So, lumalaki din.
08:16.1
So, pag 40 years old ka na.
08:20.1
Pwedeng magkaroon ng Down syndrome yung anak.
08:23.1
Eh, may gene testing naman.
08:25.1
At saka yung iba pang problema.
08:31.1
Yun lang kung bakit mas gusto natin mas bata nagkakaroon.
08:35.1
Pagdating sa miscarriage.
08:38.1
Nakukunan 10% kapag 20 years old kayo.
08:42.1
25% pag 30 years old.
08:45.1
Mga 50% nagkakaroon ng miscarriage.
08:48.1
Tapos masi-c-section ka na nga.
08:53.1
Mas older yung mom.
08:55.1
Mas yung babies nila mas malalaki.
08:58.1
So, medyo lumaki.
09:00.1
Mas matured tignan.
09:01.1
Nagkakaroon ng diabetes.
09:03.1
Ng high blood na.
09:05.1
Tapos yung bleeding.
09:06.1
Kasi nagkaroon ng problema sa inunan.
09:09.1
So, merong mga placenta previa.
09:12.1
Merong nakahandang blood donation.
09:14.1
Pero hindi dahil 40s.
09:17.1
Hindi na kayo pwedeng manganak.
09:19.1
Pwede pa pong manganak ng isang healthy baby.
09:22.1
Babantayan lang mabuti.
09:26.1
Magpiprenatal check up.
09:28.1
Pag balak nyo na.
09:32.1
Punta na sa inyong OBGYN.
09:34.1
So, meron tayong mga counseling.
09:36.1
Ano yung mga gagawin.
09:38.1
Pag sinabing araw ng balik.
09:40.1
Huwag na huwag kayong a-absent.
09:43.1
Kailangan kayong makita.
09:47.1
Pagdating naman sa prenatal vitamins.
09:49.1
Kailan uumpisahan?
09:52.1
3 months before kayo.
09:55.1
E umiinom na kayo ng prenatal vitamins.
09:58.1
Kailangan may folic acid yan ha.
10:00.1
Kasi para sa brain at spine ng inyong baby.
10:03.1
Para walang mga problema.
10:05.1
Doon sa inyong sanggol.
10:07.1
E ang tanong nyo.
10:08.1
E kung nakapanganak na ako.
10:11.1
Hanggang kailan ang multivitamins?
10:12.1
Hanggang nagbe breastfeeding kayo.
10:16.1
Yung milk nyo lang.
10:17.1
Ang tanging source ng nutrisyon.
10:19.1
Nang pinadededen yung sanggol.
10:22.1
Pwede nyo inumin yung mga multivitamins nyo.
10:26.1
Hanggang nagbe breastfeeding.
10:30.1
Kung meron ng mga underlying na sakit.
10:33.1
E syempre umidad ka na.
10:34.1
Baka tumataas na yung sugar mo.
10:36.1
Tumataas na yung blood pressure mo.
10:38.1
Medyo tumataba ka na din.
10:40.1
So ipapa-exercise ka.
10:43.1
Kailangan binabantayan ng iyong OBGYN.
10:46.1
Pagdating sa pagkain.
10:49.1
Balanced diet ang gusto natin.
10:51.1
So tamang timbang.
10:54.1
Pero kailangan may prutas ka.
10:56.1
Iwas sa pagtitibi.
10:59.1
Ang source of protein mo.
11:01.1
Kailangan sapat din.
11:03.1
Kasi kailangan yan sa muscles.
11:06.1
Ano ba yung mga kailangan mo?
11:08.1
Omega 3 fatty acid.
11:18.1
Lahat ng berdeng dahon ng gulay.
11:20.1
Kasi plus iron yan.
11:24.1
Kailangan din yan.
11:25.1
Ito yung mas madalas mong.
11:33.1
Ano bang isda ang pwede?
11:45.1
Yan po yung mga pwede.
11:46.1
Huwag po yung masyadong malalaking isda.
11:48.1
Kasi may mercury yun.
11:53.1
Ano ang mga pwedeng ehersisyo?
11:57.1
Hindi naman tayo lahat ay may swimming pool.
11:59.1
Pero pwede po yung pilates.
12:00.1
O kaya yung yoga.
12:05.1
Para mas makatulog ka sa gabi.
12:09.1
Kasi nagbuntis ako eh.
12:10.1
Kailangan kong kumain for two.
12:12.1
Sumobra ka naman ng taba.
12:19.1
Ang timbang ng nanay.
12:21.1
Tsaka mas hindi ka magbaback.
12:23.1
Kasi masakit din sa.
12:32.1
Pilitin mong matulog.
12:39.1
Ang lagi mong bit-bit.
12:40.1
Pag sinabing balik.
12:42.1
Kasi may mga test na pwedeng gawin.
12:46.1
Yung gene testing nga.
12:48.1
Sinasabay din yun.
12:50.1
Kailangan din mga urinalysis.
12:52.1
Baka naman may UTI ka na.
12:54.1
So susundin natin yung ating OBGYN.
12:57.1
Iwas sa sigarilyo.
12:59.1
Bawal na bawal yan.
13:00.1
Sa sanggol sa loob.
13:02.1
Pwede ba akong magkape?
13:04.1
Huwag na ho muna magkape.
13:05.1
Kasi ang problema sa kape.
13:06.1
Pumupunta hanggang sa baby.
13:08.1
So affected yung baby.
13:09.1
Hindi niya ma-digest yung kape.
13:12.1
So mahihirapan yung ating baby.
13:14.1
So better pati kape.
13:15.1
O yung mga may caffeine.
13:17.1
Iwas na rin muna.
13:19.1
At saka tamang timbang lang.
13:20.1
Kasi tandaan nga natin.
13:23.1
At high blood na tayo.
13:24.1
At saka para maiwasan natin yung
13:26.1
yung macrosomnia.
13:28.1
Yung ating mga babies.
13:32.1
Kaya ko pa bang manganak ng normal delivery
13:36.1
actually mahirap.
13:38.1
Mas malaki ang chances na masi-CS ka.
13:41.1
Pero kung talagang gusto mo naman.
13:43.1
Talagang tamang timbang kayo pareho.
13:45.1
Pwede mong sabihin sa OBGYN nyo.
13:47.1
Di pag-usapan ninyo.
13:49.1
Kung talagang kakayanin pa.
13:55.1
Kaya mo pang manganak.
13:56.1
Ng isang healthy baby.
13:58.1
Kasi readyng-ready ka na mag-family.
14:01.1
Maraming salamat.
