01:32.0
Kasama talaga ito ni Lolo mula pa ng bata sila dahil magkapit bahay sila nun.
01:38.0
Bali yung nanay ni Lolo Herbert at tatay ni Lolo Antonio ay magkaibigan din.
01:44.7
Napakatagal ng kanilang pagkasama mula elementarya hanggang meron na silang mga pamilya.
01:51.8
Noong nanliligaw pa nga daw si Lolo kay Lola, inaasar ito na ligawan na.
01:57.5
Nawa nang napapansin ni Lolo Herbert na napapansin.
02:00.0
Napakatorpe ni Lolo Antonio.
02:04.8
Noong high school sila, pumunta sila sa baryo ng kaklasi nilang itago na lamang natin sa pangalang Aldrin.
02:13.5
Meron naman ng handaan sa kanila nun.
02:16.4
Sa paparating na ikalabing lima ng buwan ng Oktubre.
02:22.4
Niyaya nito sila Lolo Antonio at Lolo Herbert na kung pwede, sumama ang mga ito.
02:28.0
Noong una ay ayaw sumama ni Lolo Antonio dahil mayayari daw siya sa mama niya dahil napaka-strikto nito.
02:37.0
Ayaw na ayaw ng mama niya na magpagabi siya.
02:41.7
Meron din kasing napapansin si Lolo Antonio kay Aldrin na palagi itong nakatulala sa eskwelahan.
02:47.9
Tapos yung amoy-umano ng uniforme ni Aldrin, parang amoy putok.
02:53.7
Pero malinis namang tingnan si Aldrin.
02:58.0
Pumayag naman si Lolo dahil sa pamimilit ng kaibigan.
03:02.0
Sabi ni Lolo Herbert,
03:04.4
Sige na pre, minsan lang naman to. Magpaalam ka na sa magulang mo. Kasama mo naman ako eh.
03:14.2
Pagkatapos ng kanilang klase ay umuwi si Lolo kasama si Lolo Herbert.
03:18.8
Alas 4 pa lamang ng hapon.
03:21.9
Pagkatapos ay nagbihis siya tsaka pumunta sa magulang niya para magpaalam.
03:28.0
Nay, tay, punta kami sa kaklase namin sa Piazza 15. Magpapakain daw sila doon.
03:36.4
Kasama ko po si Herbert.
03:38.8
Sige na tay, minsan lang naman yun eh. Hindi kami magpapagabi. Uwi agad kami.
03:48.0
Pagkatapos, sumagot naman yung magulang ni Lolo. Pumayag sila.
03:53.4
Basta bago daw siya umalis ay linisan niya umanong muna yung bahay.
03:58.0
Tsaka maglagay ng luya sa bulsa niya.
04:01.1
Mag-iingat daw sila ni Herbert at huwag na huwag magpapagabi noon.
04:07.2
Sa petsang 15 din kasi noon, ay may ihahatid din itong nanay niya ng mga itatahi.
04:18.1
Nakita niya si Lolo Herbert.
04:21.3
O pre, nakapagpahalam ka na ba?
04:25.1
O pre, huwag daw tayo magpagabi ah.
04:28.0
May lakad kasi si nanay. Walang tao sa bahay.
04:31.6
Nasa bahay naman si tatay nun magdideliver ng bigas.
04:37.4
Lumipas ang ilang araw.
04:39.7
Dumating na rin yung araw ng pagalis ni Lolo tsaka ng kaibigan niya.
04:44.7
Noong mga panahon na yun ay medyo mahirap pang makahanap ng sasakyan kasi probinsya yun.
04:49.5
Tsaka yung pupuntahan ni Lolo ay liblid na baryo.
04:54.5
Hindi nagtagal ay nakahagilap na rin sila ng masasakyan.
04:58.6
Nakakita sila ng jeep sa may kanto ng baryo nila.
05:04.4
Tumakbo sila nun.
05:06.0
Baka mapuno at mahirapan na sila makasakay.
05:10.0
Habang nasa jeep ay pinaalalahanan ni Lolo yung kaibigan niya kung meron daw itong dalang luya sa kanyang bulsa.
05:20.5
Nagulat pa nga si Lolo dahil merong nakasugpit sa bewang niya ng maliit na kutsilyo.
05:26.8
Ayon sa kaibigan niya,
05:28.9
hinabi niya umano yun ng ilang araw.
05:32.0
Hindi din kasi umano makampante si Lolo Herbert doon sa pupuntahan nilang lugar nila Aldrin.
05:40.0
Matapos ang isang oras at kalahating minutong biyahe,
05:44.2
narating na nila yung baryo na yun.
05:46.9
Nakita nila si Aldrin na sumalubong sa plaza sa kanila sa hindi kalayuan.
05:53.3
Naruroon na rin ang bahay nila Aldrin.
05:55.2
Nang makita sila ni Aldrin ay pinakilala sila sa mga pinsan nito bilang mga kaklasa at kaibigan.
06:04.9
Nang makarating sila sa bahay nila, may mga bisita na.
06:10.2
Doon ay napagalaman nila na kaarawan pala ng tatay ni Aldrin.
06:16.8
Pagpasok pa lamang nila ay medyo nakaamoy umano sila ng hindi kaaya-aya noon.
06:22.2
Pinakilala sila ni Aldrin sa nanay niya tsaka mga pinsan.
06:28.3
Bumati naman ang dalawa sa tatay ni Aldrin.
06:32.5
Tumitig lamang ito.
06:36.2
Pero nakasimangot.
06:41.0
Sumagot ang nanay ni Aldrin.
06:43.4
Napakainin umano sila Lolo.
06:46.6
Pagkapasok nila Lolo ay tumambad kaagad sa kanila ang mga handa noon.
06:52.2
Dinuguan, karne na mayroong sabaw, mga ginataang manok.
06:59.8
Yung pinagtataka nila Lolo ay walang sibuyas.
07:04.1
Napaka-weirdo umano ng amoy pero dahil sa hiya ay kumuha sila.
07:11.0
Hanggang sa iyong kaibigan ng Lolo ko ay bumulong kay Lolo.
07:15.9
Sabi ko na nga ba pre, aswang tong pamilya ni Aldrin eh.
07:21.6
Buti na lang meron sila.
07:22.2
Meron akong dalang maliit na kutsilyo dito.
07:25.2
Ayan mong mamaya.
07:27.2
Tatapusin lang natin tong kinakain natin.
07:33.3
Binalaan ni Lolo Herbert si Lolo na huwag niyang titikman yung manok at itapon nila ng palimyon.
07:42.4
Maya-maya pa ay dumating si Aldrin.
07:45.4
O pre, sige kumain na kayo dyan. O kayo mahiya.
07:49.5
Saka ito umalis at inasikaso ang ibang bisita.
07:52.2
Nang makahanap si Lolo ng tsyempo, agad nilang itinapon sa likuran ng bahay sa merong mga mahabang talahiban ang isa sa mga ulam, yung manok.
08:08.5
Bumalik sila sa kanilang nauupuan.
08:11.8
Dumating ulit si Aldrin.
08:14.2
Sinabi nila na tapos na silang kumainon.
08:18.9
Pagkatapos ay niyaya sila ni Aldrin na uminom sa likod kasama.
08:22.2
Kasama ang mga pinsan nito.
08:24.9
Nang tinignan umano nila Lolo yung oras.
08:28.6
Alas 5 na ng hapon.
08:31.3
Medyo malapit ng magtakip silim.
08:35.0
Nagpaalam na umano silang dalawa na uuwi pero
08:37.3
nagsabi yung tatay ni Aldrin na
08:43.7
Kaarawan ko tsaka
08:44.4
minsan lang naman to.
08:48.9
Sumagot naman si Lolo.
08:50.2
Hinahanap na kasi ako ng mga magulang ko eh.
08:56.1
Pero hindi sila pinakinggan.
08:59.6
Sumabat pa ang tatay nito na
09:03.4
Tumagay na kaagad kayo.
09:07.0
Tumingin si Lolo Herbert kay Lolo.
09:10.2
Pati ito ay uminom na rin.
09:13.1
Nagpatuloy sila sa pagiinom hanggang sa dumilim na nga.
09:18.0
Mga bandang alas 8 na sila natapos nun.
09:20.2
Medyo may tama na si Lolo pero
09:22.7
yung kaibigan niya
09:24.4
tumitingin ito sa kanya.
09:29.5
Naintindihan naman ni Lolo ang
09:31.2
tila ekspresyon nito sa mukha na
09:33.9
kailangan na talaga nilang umuwi.
09:37.8
Lumalalim na ang gabi nun.
09:40.7
Bukod sa kung anong pinaghihinalaan nila dun sa bahay
09:43.8
ay mapapagalitan pa umano ito ng magulang nila dahil
09:47.8
sabi nga nila ay maaga silang uuwi nun.
09:50.2
Bigla umanong humarang si Aldrin sa kanilang daanan.
09:57.8
Hindi na daw sila magpapaalam dahil masama na umano ang pakiramdam ng kaibigan ni Lolo.
10:04.3
Hindi pala nasabi ng kaibigan niya na merong dalang lana nito
10:07.7
na nakatago sa bulsa ng short.
10:11.8
Kanina pa kumukulo.
10:14.0
Umiinit na yung kanyang paa
10:15.6
dahil doon sa kumukulong langis na yon.
10:20.2
Hindi umano na tinag sa pagharang itong si Aldrin.
10:26.2
Kaya naman nilabas ni Lolo Herbert yung kutsilyo nito.
10:31.0
Umangil itong si Aldrin at walang ano-ano'y
10:34.1
bigla itong nagpalitan nyo.
10:38.8
Mabalahibong nila lang.
10:41.2
Nang papasugod na ito ay bigla itong hinataw ni Lolo Herbert ng kutsilyong daladala.
10:48.0
Tinamaan ito sa balikat.
10:50.2
Nung nakachempo si Lolo ay agad-agad silang tumakbo.
10:56.3
Napakabilis umano ng pagtakbo nila.
10:59.6
Nailakang probinsya diba?
11:01.5
Hindi agad mapapagod.
11:04.9
Habang tumatakbo ay meron silang naririnig na umaangil ng napakalakas sa may likuran.
11:11.8
Tumakbo sila ng tumakbo hanggang sa madapo sila sa may plasa noon.
11:17.1
Yung plasa na yon ay kung saan sila bumaba ng jeep kanina.
11:20.2
May nakita silang aso na itim sa may gitna na walang ano-ano'y galit na galit na humaharang sa kanila.
11:31.2
Sabi ni Lolo Herbert noon,
11:34.3
Pre, dito ka sa likuran ko.
11:37.3
Huwag kang aalis.
11:39.2
Pag sinabi kong takbo, tumakbo na tayo.
11:44.6
Pagkasugod ng aso na ito,
11:47.5
tinamaan ito ng kaibigan ni Lolo.
11:50.2
Bigla itong umaangil.
11:54.3
Sa may likuran nila ay merong tumutunog sa mga puno.
11:58.8
At nang tingnan nila sa itaas,
12:01.3
ay merong malaking ibon na dumaan.
12:05.4
At yun na nga ang hudyat para tumakbo si na Lolo ng mabilis noon.
12:10.7
Hindi sila pamilyar sa lugar.
12:13.6
At hindi sila pamilyar sa mga dadaanan.
12:17.2
Sa kasagsagan ng pagtakbo nila,
12:20.2
ay huminto sila sa may bandang waiting shed
12:23.2
dahil nakita nilang merong paparating na tricycle noon.
12:28.3
Rerentahan na lamang nila ito ng masasakyan hanggang makaabot sila sa baryo nila.
12:34.5
Pagkarating ng tricycle ay sumakay si na Lolo
12:36.9
at sinabihan ng driver na bilisan niya dahil merong kumahabol sa kanila noon.
12:43.6
Habang nagmamaneho ang tricycle driver na iyon,
12:47.2
meron umanong bumubulusok sa itaas na malaking ibon.
12:50.2
Nang tingnan nila Lolo yun,
12:54.9
naggulat sila nang makita ang napakalaking pakpak.
13:00.0
Ang katawan ay anyong tao,
13:04.6
pero walang mga paa.
13:08.9
Naglakas loob si Lolo.
13:11.1
Hiniram yung kutsilyo ng kaibigan niya.
13:15.6
Nang akmang bumaba sa may bandang sidecar,
13:18.5
itong lumilipad na nilalang na ito
13:21.0
at kumapit sa mismong tricycle.
13:24.9
Walang pag-aanin lang ang tinaga ito ni Lolo sa ibabaw mismo ng sidecar na iyon.
13:32.2
Bumitaw umano yung nilalang
13:33.9
at binilisan ng driver yung pagmamaneho hanggang sa dumating sila sa baryo nila.
13:41.6
Pagkarating ni Lolo at ng kaibigan niya ay pasado alas 9 na.
13:46.4
Pagkauwi ay nagulat ang mga magulat.
13:48.5
Pagkakita lang ni Lolo na meron siyang dugo sa kanyang damit.
13:52.1
Takang-takama ngayon.
13:54.5
Ipinagtapat niya dito ang nangyari sa kanila.
13:58.0
Na aswang yung pamilya nila Aldrin.
14:01.7
Buti na lamang umano at maalerto yung kaibigan niya at meron itong dalang maliit na kutsilyo.
14:08.1
Kung hindi umano sa langis ng kaibigan niya,
14:11.1
ay hindi niya umano na malayan na nasa bahay na sila ng mga aswang.
14:17.4
Naligo na rin si Lolo.
14:18.5
Naligo na rin si Lolo at pagkapasok ni Lolo sa silid nila.
14:21.8
Dito na ipinagtapat ng tatay niya na albularyo umano yung magulang ng kaibigan niya na si Lolo Herbert.
14:30.6
Sinanay umano ito ang kaibigan niya ukol sa magulang ni Lolo Herbert noon.
14:35.7
At yung kutsilyo na yun ay galing umano sa kalolololohan ito.
14:41.5
Kaya napakatalim.
14:43.2
At kung hahabiin mo ba ito, mas lalo pa itong tatalim.
14:48.5
Isang araw, nabalitaan umano ng mga kaklase ni Lolo na si Aldrin ay bigla na lamang umanong nagdrop sa eskwelahan.
14:60.0
Sa hindi malamang dahilan.
15:02.6
Pinuntahan umano ng magulang ni Lolo Herbert yung baryo na tinutukoy nila pero,
15:07.6
pagkarating nila, wala nang nakatira sa bahay na yun.
15:13.7
Abandonado na ang tirahan.
15:35.4
Mapagpalang araw sa inyo, Sir Seth.
15:38.9
Itago nyo na lamang ako sa pangalang Joy.
15:42.1
At gusto ko lang ibahagi sa inyo ang karanasan namin.
15:46.7
Nung nagbakasyon kami ng apat na araw sa Isla Verde, sa Batangas.
15:56.3
Apat po kami magkakasama nun.
15:59.4
Dalawa kaming magkapatid at dalawang pinsan namin.
16:03.4
Na-invite kaming magbakasyon ng pari doon na pinsan din namin.
16:09.2
Tagalaguna kami at bago kami pumunta doon.
16:12.8
Ang bilin lang sa amin ay dalhin papunta.
16:16.7
Ang isang kahon na jean.
16:20.2
Pumunta na kami ng Batangas Pier.
16:22.4
At doon ay sumakay na kami ng malaking bangka.
16:26.0
Alas dalawa at kalahating oras din po ang biyahe namin papunta doon, Sir Seth.
16:31.2
Maganda at mainit ang panahon.
16:33.7
May mga ilang stopover ang bangka sa ibang isla.
16:37.5
Sobrang ganda ng tubig.
16:41.2
Maputi rin ang buhangin.
16:44.8
Bali huling stop po yung isla.
16:46.7
Nung nakarating na kami ay medyo naiiba siya sa mga natigilan namin na isla.
16:55.0
May malalaking bato ang dalampasigan at maraming mga kahoy na nakakalat.
17:01.1
Ibig sabihin, hindi siya yung tipo ng dagat na commercialize.
17:08.3
Sinalubong po kami ng mga tauhan ng simbahan.
17:12.0
Tinulungan kami sa mga gamit namin noon.
17:14.8
Medyo malayo ng konti ang lakas.
17:16.7
Simula sa dagat papunta sa simbahan.
17:20.4
Pagdating namin doon, agad kaming winelakam ng pinsa namin na pare.
17:26.3
Dinala kami ni Father sa likod ng simbahan kung saan naroon ang bahay na tutuluyan namin.
17:32.8
Hindi siya totally na bahay.
17:35.4
Para lamang siyang kubo na nakahang.
17:38.5
Bangin ang ilalim niya.
17:40.7
At sa gitna ng kubo ay may malaking puno.
17:44.1
Para bang itinayo yung kubo na yun doon sa malaking puno?
17:46.7
Hindi ko rin sigurado kung anong puno yun kasi sa ilalim pa nang bangin ang ugat niya.
17:53.6
At hindi namin maaninag ang itsura ng dahon niya.
17:59.3
Ang baligid din ng kubo na to, screen lang.
18:03.8
Sa madaling salita, open air po ang kubo na yun.
18:10.5
Noong nakapag-ayos na kami ng gamit, maraming taong nagtatrabaho sa labas.
18:15.7
Dahil tuloy pa rin ang construction ng simbahan at ng kumbento.
18:22.8
Doon lang din namin nalaman na wala palang kuryente sa isla na yun.
18:27.7
Meron lamang generator na binubuksan mula alas 6 ng gabi hanggang alas 9.
18:37.0
Ganun pa man, masayahin ang mga tao doon.
18:41.3
Masarap sa pakiramdam na parang welcome na welcome kami.
18:45.7
Kalimitan mga lalaki gawa ng mga karpentero at gumagawa talaga ng mga bahay.
18:51.8
Pero may iilan din pong babae na mga asawan ng mga trabahador na tagaluto sa lugar doon.
18:59.1
Tuwing sasapit ang gabi, may videoke at inumando na mga trabahador kasama na ang pinsa namin na pare.
19:07.6
Kaya palang request na pasalubong, isang kahon na gin.
19:13.2
Maayos naman ang unang tatlong araw namin sa isla.
19:15.7
Nakakaligo pa nga kami ng walang ilaw sa banyo noon.
19:21.3
Tuwing gabi, pagkatapos ng inuman at kantahan,
19:24.7
pag tutulog na kami ay lagi kami nagre-request ng mga nakakatakot na kwento kay father.
19:30.8
Tinatawanan lamang niya kami at sinasabing, wala namang nakakatakot sa lugar na yon.
19:37.7
Hanggang sa panghuling gabi namin, Sir Seth.
19:41.8
Pagkatapos ng inuman,
19:44.2
napilit namin si father na magkakataon.
19:45.7
Pagkatapos ng inuman,
19:46.7
sinabi niya ang dahilan kung bakit halos gabi-gabi ay nag-iinom siya.
19:56.6
kung hindi siya nakakainom sa gabi,
19:59.7
hindi siya nakakatulog ng maayos.
20:04.9
Nung bago pa umano siya doon,
20:08.1
may mga nagpaparamdam.
20:11.2
Nakakarinig siya.
20:13.4
At kung ano-ano pa,
20:15.7
lalo na sa gabi at madaling araw.
20:19.3
Sa hindi kalayuan sa hangin kubo,
20:22.6
may tulay na kahoy na tanaw namin mula sa loob ng bahay na yon.
20:28.6
Doon ay may palaging naglalakad na
20:30.7
sinaunang pari umano na nakasuot ng tila brown na kasuotanon.
20:37.3
At merong tali sa bewang na
20:39.2
tinatawag umano siya.
20:45.7
Ang kinagimbal niya.
20:48.6
Walang ulo yung pari na nasa tulay na yon.
20:53.9
Meron din naman nung babae na nakaputi na naglalakad sa loob ng kubo na
20:59.8
sa mga malalaking puno sa gitna.
21:04.4
Rinig ang bawat yabag ng paglalakad nito.
21:09.0
Inamin din niya sa amin na totoo umano ang mga aswang.
21:13.1
Hindi kami makapaniwala noon.
21:15.7
Tinanong namin siya
21:17.5
kasi syempre pari siya diba?
21:20.7
Paano niya paniniwalaan ng mga ganong bagay?
21:25.1
Tumaas lang ang balikat niya at sinabing
21:33.9
Pagkatapos niya ikwento sa amin ng lahat ay
21:36.0
nagsitulugan na kami noon.
21:38.8
Tabi-tabi kaming apat na magpipinsan.
21:41.6
Naglatag lamang kami sa lapag.
21:43.8
Ang hinihiga namin ay kailangan.
21:47.1
At pag sinilip mo ang ibaba ay bangin ang makikita mo.
21:52.7
Mga ilang oras lang ang nakalipas.
21:56.0
May nararamdaman akong kakaibang hangin
21:58.1
na nanggagaling sa itas ng kubo na yon.
22:02.1
Bubong noon ay pawid lang kaya rinig na rinig ko, Sir Seth.
22:05.6
Yung umiikot na hangin sa taas ng bumungan.
22:11.2
Spiral yung hangin na bumababa na parang ipo-ipo.
22:14.2
At tumataas ang tunog.
22:17.6
Hindi ko alam kung paano ko ipapaliwanag pero
22:20.5
kasabay ng hangin na umiikot sa taas,
22:26.0
may malaking tunog ng pagaspas na naririnig ako na parabang
22:30.4
may napakalaking ibon na umiikot ng pababa
22:34.2
at pataas sa bubong na pawid.
22:38.6
Akala ko, ako lang ang gising noon.
22:43.2
Apat kaming magpipinsan ang nakikiramdaman.
22:49.6
Gumalaw ako at nang maramdaman nila nagising ako
22:53.2
ay nagtanungan na sila kung ano yon.
22:57.1
Nagtalukbong kaming lahat ng kumot.
23:00.2
Maya-maya pa ay may biglang humirit sa may itaas ng bubong
23:05.1
na tulad na tulad ng irit ng isang baboy kapag kakatayin.
23:10.4
Kasabay ng may paglakas ng pagaspas ng malaking pakpak
23:15.5
na umiikot ang tunog noon.
23:20.1
Sabay-sabay kaming nagdasal, Sir Seth.
23:23.6
Hindi namin magising si Father kasi walang makapagpalakas ng loob na tumayo noon.
23:29.8
Halos ilang minuto din itong nagwawala
23:32.1
at nang matahimik na ang lahat,
23:37.4
May bigla namang tumunog na
23:39.5
parang seeper na mga naka-impake namin na bag.
23:44.4
Sobrang lakas at sigurado kami na
23:46.5
isa yun sa mga bag namin kasi nasa ulo na lamang namin yung mga bag na yon.
23:52.5
Tunog nang binuksan ng todo
23:53.9
tapos ay sinaraduhan ulit yung seeper.
24:00.7
Pagkatapos noon ay naigiyakan na mga pinsan ko.
24:04.8
Nakalaka mga pintuan noon.
24:06.8
Wala namang nabangon sa amin.
24:09.5
Walang kuryente kaya nagbukas kami ng flashlight ng cellphone.
24:14.8
Tinignan namin ang mga bag namin
24:16.4
at isa sa mga bag na yun ay nakabukas ng kalahate.
24:21.3
Pero sigurado kaming lahat na sarado ang lahat ng yun bago kami matulog.
24:28.4
Gigisingin na namin si Father kasi naghihesterikal na yung iba kong pinsan.
24:33.3
Nakikiusap kami na baka pwede na kaming umalis agad-agad kasi
24:36.2
hindi na namin kaya ang nararamdaman namin takot ng mga pinsan.
24:39.5
Nung kumontak si Father ng bangka para mahatid na kami,
24:46.5
ang sabi, masyado umanong maalo ng dagat.
24:51.1
Baka daw maging delikado kung babiyay kami ng gabin yun.
24:55.5
Hindi kami pumayag.
24:57.6
Kahit malakas ang alon, pumalaot kami paalis sa isla na yun.
25:09.5
Pagkakataon kami sa isa sa mga bag na yun ay nakabukas ng kalahate.
