Akala Simpleng Sintomas Lang, Pero Delikado Pala! - By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:32.9
So unahin po natin.
00:36.4
Merong mga Pilipino, mababa ang potassium.
00:39.7
Hindi natin alam bakit mababa ang potassium.
00:42.8
At itong pagbaba ng potassium ay pwedeng makamatay.
00:47.9
Kahit sa ospital, marami na ako nakikita nito.
00:51.1
Palagay natin kung sobrang init, pinapawisan, mababa ang potassium.
00:55.9
Yung iba, nagtatae, pawis ng pawis.
01:00.0
Babagsak din ang potassium.
01:02.0
Pero may mga tao, talagang parang pwedeng may sakit sa kidneys
01:06.0
o pwedeng wala lang cost.
01:08.0
Like to si Doc Lisa, medyo mababa ang potassium niya.
01:10.0
Kailangan niya uminom ng potassium supplements.
01:12.0
Para malaman kung mababa ang potassium ninyo,
01:15.0
ang pinakamaganda talaga sa lahat,
01:17.0
magpapablood test tayo.
01:19.0
Mura lang ang blood test.
01:21.0
Baka 50 pesos, 100 pesos lang.
01:23.0
Pakuha ng dugo, papacheck potassium.
01:25.0
Makikita kung mababa.
01:27.0
Kung mababa, kailangan ng pagbabago sa potassium.
01:29.0
Pagbabago sa pagkain at gamot.
01:35.0
Bakit bumababa ang potassium?
01:38.0
Baka mayroon kayong kamag-anak.
01:40.0
Sobrang nagtatae.
01:43.0
Kulang ang pagkain sa mga prutas, gulay.
01:46.0
Bumabagsak din ang potassium.
01:48.0
Meron mga sakit sa tiyan.
01:50.0
Bumabagsak din ang potassium.
01:52.0
Ito po ay sobrang delikado ang mababang potassium.
01:56.0
Yung mga nagsusuka.
01:58.0
Pwede rin bumaba ang potassium.
02:00.0
Ibig sabihin, nauubos yung sustansya ng katawan.
02:04.0
Ito po ang mga sintomas.
02:07.0
Papakita ko sa inyo yung mga symptoms.
02:10.0
Ang symptoms kung mababa ang potassium.
02:15.0
Nangihina ang paa.
02:17.0
Parang walang lakas ang paa.
02:19.0
Una-una yung paa mo na. Walang lakas.
02:21.0
Tapos yung binti.
02:23.0
Parang hindi makalakad.
02:24.0
Weakness. Fatigue.
02:27.0
Mabagal ang galaw.
02:29.0
Tapos sa paghinga, minsan nahihirapan.
02:34.0
Kahit yung pulso, humihina din.
02:36.0
Pero ang pinaka-common talaga na sintomas,
02:40.0
yung mahina yung paa, hindi makalakad.
02:43.0
O yung abnormal yung tibok ng puso.
02:45.0
Mababa din ang potassium.
02:47.0
Actually, itong sakit, medyo kinakatakot ko ito.
02:51.0
Kahit sa ospital.
02:53.0
Pag merong pasyente sa ospital, matagal tayo.
02:55.0
Siyempre, sa ospital tayo lagi.
02:57.0
Lagi ko tinuturo sa residents,
02:59.0
huwag na huwag na huwag mong kalimutan
03:01.0
i-check ang potassium ng pasyente.
03:03.0
Siyempre, may blood test eh.
03:05.0
Pag hindi mo nakita yung potassium mababa,
03:08.0
hindi na mo naggamot,
03:10.0
kinabukasan pwedeng mamatay na yung pasyente.
03:13.0
Ganun kabilis yun.
03:14.0
Kasi yung potassium, yan ang nagkokontrol ng tibok ng puso.
03:18.0
Sobrang taas ng potassium, masama.
03:21.0
Sobrang baba, masama.
03:24.0
mga electric chair,
03:26.0
yung mga pinapatay sa death penalty,
03:28.0
potassium ang binibigay.
03:29.0
Tinataas naman yung sobra.
03:31.0
Ito, tinuturo ko sa inyo, sa Pilipinas,
03:33.0
kadalasan, mababa.
03:35.0
Sa init, sa sustansya,
03:37.0
at hindi natin alam, baka meron tayong mga ibang sakit.
03:40.0
Pag mahina ang paa, walang choice,
03:42.0
papacheck tayo ng serum potassium.
03:46.0
Napakadali lang yan.
03:47.0
Ito po yung mga pagkain,
03:49.0
mga katulong para tumahas yung potassium.
03:51.0
Alam naman natin, saging, di ba?
03:53.0
Pero bukod sa saging,
03:55.0
meron tayong mga prutas.
03:57.0
Yan, avocado, mataas.
04:07.0
Buko. Mura lang ang buko, di ba?
04:13.0
Nakakataas din yan ang potassium.
04:17.0
Very healthy ito.
04:18.0
Kaya ako, araw-araw,
04:20.0
kailangan meron kayong makakain nito.
04:35.0
Pero ikukwento ko po sa inyo,
04:37.0
yung pinakamahalagang tip.
04:39.0
Ito kasi yung mga tip.
04:41.0
Ito yung simpleng tip, e.
04:42.0
Simpleng tip na sa libro,
04:44.0
na pag mababa potassium,
04:46.0
kain ka lang saging, okay na.
04:48.0
ito po yung mahalaga na,
04:50.0
dito nyo lang sa FB Live,
04:52.0
Ayon sa mga kaibigan kong kidney specialist.
04:55.0
Kidney specialist, e.
04:57.0
Si Doktora Elizabeth Montemayor.
05:00.0
Nephrologist siya.
05:02.0
Meron akong mga article.
05:03.0
Siya ang nagtuturo sa akin na
05:05.0
nagdagbabiral nga yung mga tips ni Doktora Montemayor.
05:09.0
sa libo-libong pasyente niyang bumabagsak ang potassium,
05:13.0
marami sa kanila,
05:16.0
pinapakain nito lahat.
05:18.0
Mababa potassium, diba?
05:20.0
Maraming symptoms.
05:22.0
Nagluloko ang puso.
05:24.0
Pinakain niya lahat ng saging.
05:26.0
Ayaw pa rin daw tumaas ang potassium.
05:31.0
Hindi natin masabi, e.
05:36.0
patulad ito ni Dok Liza,
05:37.0
kahit pakainin mo ng saging,
05:39.0
ayaw tumaas yung potassium.
05:41.0
Ang kailangan nila talaga para tumaas,
05:43.0
yung potassium supplement.
05:48.0
Iba-ibang mga brands.
05:50.0
Dok Liza, ano nga yung mga brand dati?
05:54.0
Ayun, out of stock ka tayong Calium na brand, e.
05:58.0
K-Lite na ang available.
06:01.0
Pero sa ibang araw,
06:02.0
baka iba naman magiging available.
06:04.0
So, ang pag-inom nito,
06:07.0
one tablet a day.
06:14.0
itong babae hindi pwedeng mamatay sa
06:17.0
mababang potassium.
06:19.0
Nagkamuntik-muntikan ka na sa potassium mo.
06:21.0
Saka sa labetsin mo, diba?
06:23.0
Bumagsak potassium niya, 3.2.
06:25.0
Na emergency room kami.
06:27.0
Nagbayad kami 10,000.
06:29.0
Nagloko yung tibok ng puso niya dahil
06:31.0
bumagsak ang potassium niya.
06:33.0
Bakit nga mababa potassium mo?
06:35.0
May mga tao talagang
06:37.0
bumababa ang potassium.
06:39.0
Lalo na dito sa Pilipinas.
06:40.0
Siguro, laging pawis ng pawis.
06:43.0
konti lang yung kinakain na marami palang potassium.
06:46.0
So, dapat mapagkain natin.
06:48.0
Maraming taglay na potassium.
06:50.0
Sa kanya, ang symptoms hindi pa nangihina.
06:52.0
Yung puso, mabilis.
06:54.0
Tugudugudug. Gano'ng mabilis?
06:56.0
Mabilis na tibok.
07:01.0
Talagang lahat na ng dasal, dinasal natin.
07:07.0
So, everyday na yun.
07:08.0
Paano? Half tablet? One tablet na ino mo?
07:10.0
Ah, kulang po ang kalahating tableta sa akin.
07:13.0
One tablet is okay.
07:15.0
One tablet a day.
07:16.0
Wala naman masama, diba?
07:18.0
Kasi pag-check natin,
07:20.0
tama-tama lang din yung level.
07:22.0
So, titimplahin nyo po.
07:23.0
Ang pinakagusto kasing level ng
07:25.0
Thanks, Dok Liza.
07:27.0
Ang pinakagusto kasing level ng potassium sa katawan natin,
07:30.0
yung gusto ng puso,
07:33.0
Mga 4, yun ang ideal.
07:35.0
Pag mababa, magloloko.
07:36.0
Pag mataas, magloloko.
07:38.0
Yan ang sabi ni Dr. Elizabeth Montemayor.
07:40.0
Makinig kayo lahat, ha?
07:42.0
Okay ito lahat. Healthy ito.
07:45.0
Pero, pag yung low potassium ninyo
07:48.0
ay talagang hindi makalakad,
07:51.0
balik-balik sa ospital,
07:53.0
kailangan nyo na nitong potassium supplement.
07:55.0
Si Dok Liza, yung K-Lite niya,
07:57.0
yun ang available ngayon.
07:58.0
One tablet a day.
08:00.0
Sa ibang araw, sa ibang pasyente,
08:02.0
baka two tablets.
08:03.0
Ayaw mo sobra, ayaw mo kulang.
08:05.0
Okay? So, yan ang tip ko.
08:07.0
Kung meron kayo sintomas,
08:09.0
magpa-check kayo ng serum potassium.
08:11.0
Baka ito lang sakit nyo,
08:13.0
Sayang yung buhay kung mamamatay na lang
08:17.0
dahil sa low potassium.
08:21.0
pangalawa na tayong sintomas,
08:23.0
na simpleng sintomas,
08:25.0
pero nakamamatay pala.
08:31.0
May tao, sa mga nakikinig sa atin,
08:34.0
hindi mo alam, may iba-iba kasi yung ginawa ng Diyos sa atin.
08:39.0
pwede uminom ng antibiotic,
08:41.0
pwede kumain ng manol,
08:46.0
hindi mag-a-allergy.
08:49.0
bigyan mo ng amoxicillin yung ibang tao.
08:51.0
Ito mamamagaya yung mukha.
08:54.0
bigyan mo ng cotrimoxazole.
08:56.0
Talagang magsusugat ang buong katawan.
09:00.0
Talagang hindi na gagaling yung mga sugat.
09:02.0
Steven Johnson, may ganon.
09:06.0
kaming mga doktor,
09:07.0
maingat kami sa allergy.
09:09.0
Hindi ito simpleng allergy na,
09:15.0
Bale, wala lang yung ganong allergy.
09:17.0
Inuman mo lang ng loratadine.
09:19.0
Inom ka lang maraming tubig.
09:21.0
Okay na yung ganong allergy.
09:25.0
matinding allergy.
09:27.0
Kaming mga doktor,
09:29.0
sa chart ng pasyente
09:33.0
kunyari, may pasyente.
09:37.0
ilalagay ng malaking letra.
09:39.0
Alam nyo ano ilalagay namin?
09:51.0
may infection siya.
09:53.0
Bibigyan mo antibiotic eh.
09:54.0
Hindi mo alam may allergy.
09:55.0
Hindi mo na itanong,
09:57.0
eh may allergy pala.
09:59.0
Kaya sasabihin nyo sa akin,
10:00.0
Dok, anong gamot?
10:01.0
Reseta mo sa Facebook.
10:03.0
Hindi ko nga mareseta kasi,
10:05.0
hindi ko alam kung may allergy ka dun eh.
10:08.0
Baka 1% may allergy.
10:10.0
So, ano yung sintomas ng allergy?
10:14.0
siyempre may allergy sa itlog,
10:15.0
pero bihira lang.
10:22.0
pero very healthy ito lahat eh.
10:23.0
Kung wala kayong allergy,
10:25.0
Walang problema yan,
10:28.0
Pero kung meron kayong nakain,
10:30.0
nagpantal-pantal siya.
10:32.0
ganito ang allergy,
10:34.0
Namagayong makalimutan.
10:36.0
mayroon kayong nakain,
10:38.0
nagpantal-pantal siya.
10:45.0
Okay lang kung ganyan lang,
10:46.0
tsaka magalang sa mata.
10:48.0
Mabubuhay pa yung pasyente.
10:50.0
Pero pag umabot na tayo sa hingal,
10:54.0
Ito na yung mga hindi magandang sintomas ng allergy.
10:56.0
Pag umabot na kayo dito sa coughing,
11:02.0
hindi na makahinga,
11:09.0
alam nyo naman yung
11:10.0
masikip yung paghinga,
11:14.0
Parang sabi nga nila,
11:15.0
parang humihinga ka sa straw.
11:17.0
Pag hirap na hirap na,
11:19.0
dadalhin sa ospital.
11:21.0
Merong emergency na binibigay na gamot.
11:24.0
Kaya kung ano man ang allergy ninyo,
11:26.0
isipin nyo sa antibiotic,
11:33.0
dapat alam nyo na yan.
11:34.0
Bakit kayo nagkaroon yan?
11:36.0
Yan ang gawa ng Diyos sa atin.
11:40.0
Iba-ibang talent.
11:41.0
Yung iba, sobrang talento.
11:42.0
Yung iba, nabigyan ng allergy.
11:47.0
So, pag sa ospital,
11:48.0
binibigyan ng epinephrine shots,
11:50.0
adrenaline shots.
11:53.0
ang gusto ko, number one kanina,
11:55.0
kailangan normal.
11:57.0
Ako, so far, normal naman.
11:59.0
Si Doc Lisa, alam ko na mababa,
12:00.0
kaya babantayan natin yan lagi.
12:02.0
Kayo, ipacheck nyo po,
12:05.0
kung may allergy or wala.
12:08.0
ang allergy ko, Doc Lisa,
12:12.0
Kung makapal yung sunblock,
12:14.0
O yung pag uminom ako na isang minsan.
12:19.0
tapos walang lamanan dyan,
12:20.0
masyado matapang.
12:21.0
Medyo parang nangangati din eh.
12:24.0
Kung kayo ay may ganong allergy,
12:27.0
iwas na kayo, ha?
12:29.0
Ito, pangatlong sintomas.
12:31.0
Kala mo, simpleng sintomas,
12:33.0
pero nakamamatay pala.
12:35.0
Apat lang itong ituturo ko.
12:36.0
Ito na number three.
12:40.0
masakit sa dibdib.
12:42.0
Ito talaga pinaka-common.
12:44.0
Number one cause of death sa Pilipinas ay heart attack.
12:49.0
Sobra kasi common,
12:50.0
binabaliwala natin.
12:52.0
Isang araw, 250 ang namamatay.
12:58.0
namamatay bawat araw sa heart attack
13:01.0
kumpara sa mga ibang sakit.
13:03.0
Bakit mahirap siya gamutin?
13:05.0
Eh yung sintomas niya,
13:08.0
Hindi lagi masakit ng dibdib eh.
13:10.0
Kita niyo sa babae.
13:13.0
Masakit ng dibdib,
13:14.0
parang may nakadagan.
13:17.0
heart attack yan.
13:18.0
Pero yung iba naman,
13:19.0
patusok-tusok lang.
13:21.0
Heart attack na rin pala yan.
13:25.0
tandaan niyo ito.
13:27.0
Hindi ito magandang sintomas.
13:29.0
Pinapawisan ng malamig.
13:32.0
Pinapawisan ng malamig.
13:35.0
Ako nakaramdam na akong ganito eh.
13:37.0
Yung mga na heart attack,
13:39.0
bago sila ma-heart attack,
13:41.0
one month before,
13:42.0
parang iba yung pakiramdam eh.
13:45.0
Parang pangapawisan,
13:50.0
ang tawag namin dyan sa medical term.
13:52.0
Malamig ang kamay,
13:58.0
parang walang dugo eh.
14:00.0
Parang walang dugo.
14:01.0
Alam mo anong cause nun?
14:03.0
Mahina ang tibok ng puso.
14:05.0
Hindi nabibigyan ng dugo ang buong katawan.
14:09.0
Kaya kumukondi ang daloy.
14:14.0
pag may nervyos kayo,
14:15.0
may panic attack,
14:17.0
pwede rin naman magkaroon ng ganitong sintomas.
14:19.0
Wala naman kayong sakit sa puso.
14:21.0
Pero hindi mo masabi.
14:23.0
Lalo na ngayon sa Pilipinas.
14:26.0
biglang nahihilo.
14:28.0
Biglang nahihilo lang siya.
14:30.0
Pwede yung heart attack na yan.
14:36.0
Biglang napapagod.
14:37.0
At ito, hindi makahinga.
14:39.0
Yan ang mga symptoms natin ng heart attack.
14:43.0
Ang first aid natin,
14:45.0
ngayon siguro ituro ko sa inyo.
14:47.0
Paano nyo manalaman kung heart attack or ulcer lang?
14:52.0
Yan naman ang problema ng lahat sa atin.
14:55.0
Ang daming sa ating may ulcer.
14:57.0
Ang daming may GERD.
14:59.0
Esophageal reflux.
15:01.0
Ang daming makapag-sick mo.
15:02.0
Habi mo, okay lang yan.
15:05.0
Paano mo manalaman kung gutom ka lang ba?
15:08.0
O heart attack na at kailangan na dalhin sa hospital?
15:11.0
Tuturo ko sa inyo yung dalawang symptoms.
15:14.0
Unahin natin ang,
15:17.0
siguro unahin natin yung simple.
15:21.0
At masakit lang ang sikmura.
15:22.0
Pareho kasing dibdib yan.
15:26.0
siyempre ulcer mas madali gamutin
15:28.0
kumpara sa heart attack.
15:30.0
Sa ulcer, ang masakit,
15:31.0
banda rito sa may sikmura.
15:36.0
Meron tayong buto dito.
15:37.0
Pero sa heart attack,
15:39.0
Parehong pareho din.
15:41.0
Parehong parehong lugar.
15:42.0
Yung heart attack,
15:43.0
hindi talaga sa dibdib sa taas.
15:46.0
So parehong lugar,
15:47.0
ulcer at heart attack sinisikmura.
15:52.0
may maasim na lumalabas dito.
15:55.0
Kasi ulcer eh, acid eh.
15:57.0
So may umaakit na acid dito na maasim.
16:00.0
Parang malapot na ulcer.
16:01.0
Parang malapot na laway.
16:05.0
aakyat din sa dibdib eh.
16:06.0
Aakyat yung asido.
16:08.0
Sa GERD, aakyat din yan.
16:11.0
at yung mga sakit sa tiyan,
16:13.0
kadalasan yung nalilipasan ka kumain.
16:17.0
Pag gutom na gutom, masakit.
16:20.0
Tapos pag kumain,
16:25.0
Tsaka yung ulcer,
16:28.0
Pwedeng isang oras,
16:32.0
Ganyan ang sintomas ng ulcer.
16:34.0
Pangalawa naman, sa heart attack.
16:38.0
ang timing malalaman nyo.
16:40.0
Ang heart attack,
16:42.0
or mahihirapan kayo kapag napagod kayo.
16:46.0
Kapag napagod ito.
16:48.0
Tingnan nyo ang puso sa heart attack.
16:51.0
Ang dami na heart attack ngayon eh.
16:53.0
Actually, nakakatakot talaga eh.
16:55.0
Yan ang arteries natin.
16:57.0
Hindi ito normal.
17:00.0
Puro mantika kinain.
17:02.0
Puro lechon kinain.
17:04.0
Puro crispy pata at fried.
17:06.0
Nag-ipon-ipon yung mga mantika.
17:13.0
Yan ang nangyayari sa heart attack.
17:16.0
Kailan ito sasakit ang puso?
17:19.0
Sasakit itong puso nyo,
17:22.0
sasakit yan kapag napagod ka.
17:27.0
Kasi pag napagod, bibilis eh.
17:29.0
makyat ka ng LRT.
17:31.0
Tapos sasakit ang dibdib.
17:33.0
Tapos pag nagpahinga,
17:35.0
nawawala yung sakit sa dibdib.
17:39.0
Pag naglakad ng malayo, napagod,
17:41.0
sasakit na naman ang dibdib.
17:47.0
Kung may history kayo na smoking,
17:49.0
naninigarilyo kayo,
17:51.0
may high blood, may diabetes,
17:53.0
medyo above 30, 40 years old,
17:56.0
malamang puso na rin yun.
17:58.0
Diba? Kasi may risk factor na eh.
18:00.0
Sigarilyo, alak, high blood, diabetes.
18:04.0
Tapos pag napagod, sumakit, malamang sa puso na yun.
18:08.0
Tsaka parang dinadaganan.
18:10.0
At yung sakit sa puso, ililinaw ko ah.
18:14.0
Between 5 minutes to 15 minutes lang.
18:18.0
Mula 5 minutes hanggang 15 minutes lang ang sakit,
18:22.0
tapos mawawala na siya.
18:24.0
Pinakamatagal 30 minutes.
18:26.0
Pag sinabi mo sa akin,
18:27.0
Dok Willie, ang sakit sa dibdib ko 10 seconds.
18:32.0
Hindi sa puso yun.
18:33.0
Hindi 10 seconds ang sakit nito eh.
18:36.0
Dok Willie, ang sakit sa dibdib ko 3 oras.
18:39.0
Hindi na rin sa puso yun.
18:41.0
Baka nag-away kayo ng boyfriend nyo,
18:43.0
ibang problema na yun.
18:44.0
Muscle pain na yun.
18:47.0
Pag ginagalaw ito, sumasakit ng dibdib,
18:51.0
Ito yan, ginagalaw.
18:54.0
Buto yun sa muscle yun.
19:00.0
Kung maituturo nyo na isang daliri,
19:03.0
Dito Dok, masakit.
19:06.0
Itong buto masakit.
19:07.0
Pag maturo mo ng isa, hindi nasa puso yun.
19:11.0
Ang sa puso, sa loob.
19:13.0
5 to 15 minutes, nasa loob.
19:16.0
Parang dinadaganan.
19:18.0
Hindi mo maituro.
19:19.0
Yan ang heart attack.
19:21.0
Nababantayan natin.
19:23.0
Paano iwas sa heart attack?
19:25.0
Simpleng simple lang.
19:26.0
Pero ulitin ko lang ha.
19:28.0
Simpleng simple lang.
19:29.0
Kasi ito number one killer natin.
19:31.0
Gamutin ng high blood.
19:35.0
Iinom tayo ng gamot.
19:39.0
Tinuro ko nga sa inyo eh.
19:40.0
Amlodipine lang eh.
19:41.0
High cholesterol.
19:54.0
Meron nga kaming kinukhang bagong empleyado eh.
19:58.0
50 years old siya.
19:59.0
Naninigarilyo siya.
20:00.0
Tapos ang blood pressure niya sa akin 170.
20:04.0
Ano ba blood pressure, Dok Liza?
20:08.0
Sabi ko, tatrabaho ka sa akin.
20:11.0
Naninigarilyo ka.
20:12.0
Alam niyo na ang doktor kami.
20:13.0
Binigyan ko lang amlodipine.
20:16.0
After 3 days, nagsabi sa akin,
20:18.0
Dok, ang ganda ng gamot.
20:20.0
Ang sarap ng pakiramdam ko.
20:23.0
Parang batang-bata daw.
20:25.0
Tawalahan na daw yung sakit na ulo niya.
20:28.0
130 over 80 na eh.
20:30.0
Magic na yung amlodipine eh.
20:33.0
So, maganda yung amlodipine for 97% of patients.
20:38.0
Sa inyo, 97% effective siya.
20:40.0
Pero may 3% na baka magmanas.
20:43.0
Baka hindi bagay.
20:45.0
Sa umpisa din, medyo sumasakit ang ulo.
20:47.0
May mga first 2 days, may ganung nararamdaman.
20:51.0
kaganda na pakiramdam nyo.
20:53.0
Tapos, yung sakirot ng dibdib,
20:56.0
ito rin ang binabantayan natin.
21:00.0
Hindi lang masakit ng dibdib,
21:05.0
Ang bilis ng kabog.
21:08.0
Ang bilis ng kabog.
21:09.0
Ako, meron din akong kabog sa dibdib.
21:12.0
Meron akong konting mitral valve prolapse.
21:15.0
Nakita namin sa 2D echo.
21:17.0
Pag ang kabog nyo ay simple yung kabog lang,
21:21.0
hindi naman kayo nahihilo,
21:23.0
okay lang siguro.
21:24.0
Pero pag nahihilo,
21:26.0
pag nawalan ng malay,
21:28.0
Lahat na nakikinig sa ating mga sa FB Live,
21:32.0
kung meron kayong kakilala, kaibigan,
21:34.0
na nawalan ng malay,
21:36.0
loss of consciousness,
21:37.0
kailangan talaga pacheck sa doktor.
21:40.0
Hindi pwedeng hindi.
21:42.0
Pwedeng nagdadrama lang.
21:43.0
Kunwari, nawalan ng malay.
21:45.0
Pero bihira lang yun eh.
21:47.0
Pag nawalan ng malay,
21:48.0
ang iniisip namin agad,
21:50.0
nagloko yung tibok ng puso.
21:54.0
At nagkulang ng dugo sa utak,
21:59.0
Kasi pag hindi nagamot, may namamatay.
22:03.0
Tapos, ito po ah.
22:06.0
Kanina lang kasi,
22:08.0
galing ako sa isang lecture eh o na
22:11.0
basic life support eh.
22:13.0
Paano nyo malalaman kung ang isang tao,
22:16.0
buhay pa o hindi?
22:18.0
Actually, hindi yan simple.
22:20.0
Ano kayong aksidente nakita?
22:21.0
Nakahiga yung tao?
22:23.0
Tulog lang ba siya?
22:25.0
Ang iba, ang ginagawa,
22:26.0
check yung pulso dito.
22:29.0
Check pulso dito.
22:31.0
Pero hindi siya hundred percent.
22:33.0
May pulso din dito.
22:35.0
Ako hindi ko chinecheck dito eh.
22:37.0
Ang number one na pulso na chinecheck ko,
22:39.0
ang pulso sa leeg.
22:42.0
Pero isa lang nga hahawakan nyo.
22:46.0
Itong pulso ang hindi nawawala.
22:48.0
Habang buhay ang pulso,
22:49.0
habang buhay ang tao,
22:51.0
never nawawala ang pulso sa leeg.
22:54.0
Pwede nyo hawakan yan.
22:56.0
Pwede nyo hawakan,
22:57.0
pero isang kamay lang ang panghahawakan nyo,
22:59.0
mga five seconds lang yan yung pulso.
23:01.0
Hindi yan nawawala.
23:02.0
Pag nawala ang pulso,
23:05.0
patay na yung tao.
23:07.0
yung pulso sa ibang parte,
23:10.0
Ang pulso sa leeg,
23:14.0
Number one ang utak eh.
23:17.0
mawala na lahat ng dugo sa leeg.
23:20.0
kaya nga namumuti ang kamay,
23:24.0
Huwag lang mawawala ng dugo ang ulo.
23:26.0
Pag nawala ng dugo ang ulo,
23:28.0
collapse pa tayo yung pasyente.
23:31.0
Yan ang chinecheck natin.
23:36.0
second to the last slide.
23:38.0
Paano malalaman kung masama yung
23:40.0
palpitasyon ninyo?
23:43.0
Siyempre, sasabihin ng iba,
23:44.0
ipacheck mo, ipacheck sa doktor.
23:46.0
Alam naman natin,
23:47.0
mahal magpacheck,
23:48.0
mahal ang 2D echo,
23:49.0
mahal ang halter.
23:51.0
Abutin kayo 3,000, 5,000.
23:54.0
Papasadyos na lang natin.
23:57.0
bago tayo mabudon,
23:58.0
may shortcut ako para sa inyo.
24:00.0
Niisip ko yung pang mahirap style eh.
24:03.0
Pag ang palpitasyon nyo
24:05.0
nandito sa kaliwa,
24:07.0
pwedeng hindi magpacheck up.
24:11.0
ititipirin natin.
24:13.0
Pwedeng hindi magpacheck up.
24:14.0
Pero pag ang palpitasyon nyo sa red,
24:17.0
kailangan magpacheck up.
24:21.0
Pakita muna natin yung okay.
24:23.0
Ang okay dito, ibig sabihin,
24:28.0
Tsaka normal ang x-ray mo.
24:31.0
Parang x-ray mo, okay naman.
24:33.0
ECG mo, okay naman.
24:35.0
Tapos, wala kang history.
24:38.0
Wala sa pamilya mo na heart attack.
24:41.0
Wala kang tatay, kamag-anak na namatay na maaga.
24:47.0
Parang healthy ka naman.
24:48.0
Wala ka namang mga hindi naninigarilyo.
24:52.0
Yung x-ray mo, okay naman.
24:54.0
ECG mo, okay naman.
24:56.0
Misa may pagkabog-kabog lang.
24:58.0
Tingin namin, maliit ang chance
25:00.0
ang mamatay yung patient.
25:07.0
So, pag nandito kayo, wala tayong budget.
25:10.0
Sige, kahit anong muna.
25:12.0
Ingat-ingat lang.
25:15.0
Bawas sa sobrang pagod.
25:16.0
Ngayon naman, ito yung kailangan magpa-check up na kahit walang pera, wala tayong choice eh.
25:23.0
Kasi baka tagilid.
25:28.0
Pag yung nawalan ng malay, ito po yan ah.
25:32.0
Syncope is nawalan ng malay.
25:33.0
Ano? Choice tayo.
25:35.0
Pag yung puso, may sira.
25:37.0
Heart enlargement.
25:39.0
Ang malaki ang puso.
25:40.0
Hindi na maganda.
25:41.0
Malaki na ang puso.
25:45.0
Ay baka biglang mamatay.
25:48.0
Sudden death to eh.
25:52.0
Refer to cardiology.
25:55.0
ASAP is as soon as possible.
25:59.0
O sabi ng iba, ASAP, always say a prayer.
26:05.0
Tapos meron pa akong napakalagang tip.
26:07.0
Napakalagang tip.
26:09.0
Hindi nyo ito marinig siguro sa iba.
26:12.0
Alam ko, sinasabi sa inyo.
26:15.0
Sino mahilig mag-jogging?
26:19.0
Di ba healthy yan?
26:21.0
Kaya lang, meron na nakikita ngayon na nababalita marami-rami na ang namamatay habang nagmamaraton.
26:31.0
Sa US nababalita.
26:33.0
Dito sa atin, bawat triathlon dito na event, may isa namamatay, may dalawa namamatay.
26:39.0
At ang mga namamatay, tatakbo sila ng mga 10 kilometers, 20 kilometers.
26:44.0
Ang mga namamatay, walang high blood, walang diabetes, hindi naninigarilyo.
26:51.0
Healthy talaga sila.
26:54.0
Tumakbo lang sila ng 20 kilometers, doon bigla namatay.
26:58.0
At usually, edad 40 pa taas.
27:01.0
Anong ibig sabihin nito?
27:03.0
Ang ibig sabihin nito, para sa akin, baka ibang doktor, hindi pareho ang opinion.
27:11.0
Pero para sa akin, basta above 40 years old ka na,
27:14.0
kahit healthy ka pa, hindi ka naninigarilyo, wala kang bisyo, talaga mabait ka,
27:20.0
pero pag yung katawan mo, tinakbo mo ng 20 kilometers, nag-jogging ka ng 3 oras,
27:27.0
talagang merong bibigay.
27:30.0
May bibigay. Bakit bibigay?
27:32.0
E pinagod mo masyado yung normal na puso, hihinto na lang siya.
27:37.0
Yung isa nga, pinilit tapusin niya yung finish line.
27:40.0
Sabi niya, ang lapit na, finish line.
27:42.0
Naabot niya yung finish line.
27:44.0
Pag abot ng finish line, namatay naman.
27:48.0
Ang kotse, kaya tumakbo ng 100 kilometers per hour.
27:51.0
Pero kung yung kotse, kahit bagong bago, patakbuhin mo niya ng 160 kilometers per hour.
27:58.0
Sobra bilis. Kita mo. Kahit bago pa yan, may ilang kotse yung bibigay.
28:02.0
Kasi sobrang bilis.
28:04.0
So yun lang, common sense lang.
28:06.0
So common sense lang tayo.
28:08.0
Pag sobra talagang...
28:10.0
Paano yung ang daming nag-i-invite sa akin?
28:13.0
Dok, mag-jogging ka 10 kilometers, 20 kilometers, ang sarap-sarap.
28:17.0
Pwede mag-exercise.
28:18.0
Huwag nalang sobra.
28:20.0
Huwag niyo sobrahan.
28:21.0
Huwag niyo pilitin yung katawan ninyo.
28:24.0
Kasi baka bumigay.
28:26.0
Okay lang mag-exercise sa tamang tama.
28:30.0
Ang last tip ko na lang.
28:32.0
Na simpleng sintomas pero nakamamatay ay namamayat.
28:39.0
Kasabihin, hi, kamusta ka ngayon?
28:42.0
Ah, parang namamayat ka.
28:46.0
Oo nga, pumapayat.
28:47.0
Pero sinabi, namamayat ka.
28:49.0
Kaming mga doktor, oras na may makita kaming pasyente o tao na namamayat at hindi nagda-diet.
28:58.0
Hindi siya nagda-diet.
28:59.0
Biglang namayat siya ng 10 pounds.
29:01.0
Lumiit yung mukha.
29:02.0
Isa agad iisipin mo.
29:04.0
Iisipin namin, baka may cancer.
29:09.0
Kung walang cancer, di ba maganda?
29:11.0
Kung hyperthyroid lang siya, maganda.
29:14.0
Kung may problema siya, namayat siya, okay lang yun.
29:17.0
Tignan nyo yung mga iba.
29:19.0
Like yung, syempre, favorite natin sa YouTube.
29:22.0
Diba? Si Will Dasovich.
29:24.0
Napapansin natin sa videos, papayat siya ng papayat eh.
29:27.0
Kala natin, okay lang eh.
29:29.0
Kinakita natin, may colon cancer. Batang-bata.
29:32.0
So, kayo dyan na nakikinig.
29:34.0
Kung meron kayong kakilala o kayong namayat kayo ng 10 pounds.
29:37.0
Na hindi kayo nagda-diet, pacheck tayo sa doktor.
29:40.0
That's a talagang malaking senyalis yun na posibleng may cancer.
29:47.0
Hindi sa tinatakot ko kayo.
29:49.0
Kasi gusto ko nga natin na maagapan natin maaga
29:53.0
para humaba ang iyong buhay.
29:55.0
Para gumaling kayo. Diba?
29:57.0
Kung nandyan naman eh, may choice naman tayo.
29:59.0
Ba't hindi natin naaagapan? Diba?
30:01.0
Kung talagang wala tayong choice, talagang papasadyos natin.
30:04.0
Wala tayong magagawa.
30:05.0
Pero kung kaya naman.
30:06.0
Nakikinig naman kayo sa FBSO.
30:08.0
Namamayat ng 10 pounds.
30:11.0
Tapos walang dahilan.
30:13.0
Pacheck tayo sa doktor.
30:15.0
Baka makuha natin na maaga yung sakit.
30:17.0
Mas madali ang gamutan.
30:19.0
Ito na lang last slide ko.
30:20.0
Silent killer disease. You must know.
30:23.0
Tinuro ko sa inyo. Sabi ko sa inyo. Cancer. Diba?
30:26.0
Bigla na lang namamayat. Walang dahilan.
30:29.0
Heart attack. Silent killer yan.
30:32.0
Diabetes kasama sa silent killer.
30:36.0
Pati ito, high blood pressure kasama sa silent killer.
30:39.0
Gagawin natin lahat para matulungan.
