Sa Tumatanda, 10 Organs ang Humihina. - By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:51.3
Kaya minsan, yung blood pressure, nag-iiba na ang numero ng blood pressure.
00:56.1
Mas naka-high blood.
00:58.0
Tapos yung mga arteries, hindi na rin elastic.
01:01.3
Yung mga arteries natin, dati parang rubber band.
01:05.0
Diba? Napakaganda.
01:06.4
Pag tumatanda, medyo tumitigas, nag-i-stiffen.
01:10.4
Pwede more prone sa heart disease, more nagkaka-high blood, at hinihingal na tayo.
01:17.0
Pansin nyo, mabilis na tayo hingalin.
01:18.9
Dati, umakyat tayo dalawang palapag, baliwala.
01:22.3
Pero pag edad 40, 50, 60, konting akyat ng...
01:26.7
LRT, diba? Hingal na kayo.
01:29.0
Diba? So, mas hirap na yung puso ngayon.
01:33.1
So, yan po nangyayari, panagkaka-aidat.
01:35.0
Kahit yung blood pressure natin, nag-iiba.
01:37.4
Pag bata ka, blood pressure mo, 120, 80.
01:40.9
Pagdating ng 60, 70 years old, ang blood pressure, ganito na.
01:50.3
Yung unang numero, mas mataas.
01:52.4
Yung pangalawang numero, bumababa.
01:54.3
Dahil nga, iba na nga yung mga ugat.
01:56.1
So, ano magagawa natin para ma-maintain na bata yung puso?
02:02.8
Maganda talaga exercise.
02:04.6
Ako, hinahabol ko yung 10,000 steps.
02:07.0
Siguro mga kahit 6,000 steps in a day.
02:09.6
Regular exercise para at least may condition sa puso.
02:13.3
Eat a healthy diet.
02:14.7
Siyempre, do not smoke.
02:16.5
Babaray mga ugat.
02:18.0
Get enough sleep.
02:19.8
At magpapacheck up sa inyong doktor kung kailangan nyo ng maintenance medicine.
02:23.9
So, tignan nyo ano nangyayari sa puso.
02:26.1
Kaya, huwag magtaka kung mas hinihingal na kayo o naglolo ko na yung blood pressure pag nagkakaedad.
02:33.5
Second organ na nagbabago at humihina pag tayo ay tumatanda.
02:39.6
Sabihin nyo kung ilang edad nyo naramdaman ito.
02:42.9
Bones, joints, muscles.
02:47.4
Ano nangyayari sa buto?
02:48.9
Ang buto ng mga nagkakaedad, mas lumiliit ang buto.
02:53.7
Kulang na antigas.
02:55.2
Yung mga bone, mas mabilis na ma-fracture.
02:58.9
Pag bata, hindi na pa-fracture.
03:00.9
Oo. Pero pag matanda, mabilis na ma-fracture.
03:03.9
Konting tama lang, na pa-fracture na.
03:05.9
Yung joints, mabilis na mapilay.
03:08.5
Yung muscle ng may edad, starting at age 50, lumiliit ang muscle.
03:13.7
Taba ang napapalit. Lumiliit yung muscle. Lumalaki ang tiyan.
03:18.2
So, ano nangyayari?
03:21.2
Pag may edad, pumapandak.
03:25.2
Kung dati, 5 feet 4 ang tangkad mo.
03:29.2
Pag nagkaedad ka na 70, magiging 5'2 ka na lang.
03:32.2
Baubahan ka ng 2 inches or more.
03:35.2
Kasi nga, sa spine natin, yung mga discs sa gitna medyo lumalambot na, bumabagsak na.
03:44.2
Kaya mas pumapandak tayo.
03:46.2
At yung mga muscles natin, pag nagkakaedad, kulang na sa lakas.
03:51.2
Kulang na sa endurance.
03:53.7
Kulang na sa tagal.
03:55.7
At kulang na tayo sa flexibility.
03:58.2
So, hindi na tayo ganun ka-flexible.
04:00.7
So, pati balansin, nagkaka-problema.
04:04.7
So, yan. Mararamdaman nyo lahat yan.
04:06.7
Mag-comment po kayo.
04:08.2
Pero hindi natin alam anong age nyo maramdaman.
04:10.7
Kaya ang tips natin, kailangan kumain na maraming pagkain mataas sa calcium.
04:14.7
Calcium rich foods. Pwedeng calcium supplements.
04:17.7
Magtanong sa doktor ninyo.
04:21.7
Isda. Ano yung isda? Maraming calcium.
04:26.7
Fish. Tofu. May calcium din yan.
04:29.7
Next, kailangan mo ng vitamin D.
04:32.7
Okay? Vitamin D mula sa sunlight.
04:38.2
Vitamin D fortified milk.
04:40.2
Tsaka usong ngayon ng vitamin D supplement.
04:42.7
Actually, mayinom ako eh.
04:44.7
200. Ano ba yan? IU ata yung iniinom ko.
04:47.7
Pwedeng 200. Pwedeng 400.
04:49.7
So, usong ngayon ng vitamin D supplements.
04:51.7
May tulong sa atin.
04:53.7
Tapos, pinakamaganda sa joints.
04:55.7
Exercise na medyo weight bearing.
04:57.7
Lakad-lakad. Konting jogging.
05:00.7
Lightweight. Kahit konting weights lang.
05:02.7
Lalo na pa. Kahit di ganun kabigat.
05:05.7
Basta natatagtag yung mga bones natin.
05:08.7
Mas ginagamit ang buto. Mas tumitigas.
05:12.7
Tandaan nyo. Mas ginagamit ang mga buto. Mas ginagalaw. Mas tumitigas.
05:17.7
Mas lagi nakahiga. Mabilis ma-fracture.
05:20.7
Pag-iingat natin sa bahay.
05:22.7
The loss of balance din.
05:23.7
Ang nangyayari, rubber shoes. Kailangan.
05:25.7
Sabi ko, mas maganda.
05:27.7
Safe dapat ang bahay.
05:29.7
Huwag yung mga tubig-tubig yung may nabasa.
05:32.7
O may kalat mamaya. Matapakan.
05:35.7
Yung bathroom dapat ligtas. May mga hawakan.
05:39.7
May mat na plastic mat.
05:41.7
Kung kakabili ko lang ng plastic mat eh.
05:46.7
Hirap, di ba? Pag naliligo ka. Nakatapa ka.
05:49.7
Muntik-muntik ka matutumba. Kasi,
05:51.7
malo-loss of balance eh as you get older.
05:54.7
Number 3. Dapat bantayan.
05:56.7
O mararamdaman nyo ito.
05:58.7
Digestive system, stomach, and intestine nagbabago.
06:02.7
Yung large intestine natin, yung colon, nagbabago siya.
06:06.7
Mas mabagal ang galaw ng bituka.
06:09.7
Kaya mas constipated pag may edad.
06:12.7
Dagdag problem pa. Siguro kulang ka sa exercise.
06:15.7
Pag may edad, di ba? Mabagal metabolism.
06:17.7
Hindi rin gagalaw yun siya. Constipated din.
06:20.7
Kulang sa tubig ang mga may edad.
06:22.7
Hindi nauuhaw. Mas matanda.
06:24.7
Hindi na nauuhaw eh.
06:26.7
Kaya talagang pipilitin mo yung 8 glasses of water.
06:29.7
Low fiber diet. Kaya nakokonstipate. Di ba?
06:32.7
So, anong gagawin natin?
06:34.7
High fiber foods.
06:36.7
Fruits, vegetables, samantama lang.
06:38.7
Huwag din sobrang dami.
06:40.7
Plenty of water. Plenty of fluids.
06:42.7
Para hindi matigas ang dumi.
06:44.7
Regular exercise. Kailangan galaw-galaw.
06:46.7
Ako kapag sa umaga,
06:48.7
may mga exercise ako.
06:50.7
Konting talon-talon.
06:51.7
Maganda inaalugan tiyan.
06:53.7
Mas tumatalon-talon, mas naaalugan tiyan.
06:56.7
Mas gagalaw yung bituka.
06:58.7
Kasi nga bumabagal ang galaw ng bituka pa ng kakaedad.
07:01.7
Tapos regular bowel schedule.
07:03.7
Kung ano yung oras, sanayin mo yung tiyan mo.
07:06.7
Every 8 o'clock o 7 o'clock na umaga,
07:09.7
dudumi ako hanggang masanay siya.
07:12.7
Ito problema na may edad.
07:14.7
Sabihin nyo ko nito to.
07:16.7
Bladder and urinary tract. Pag-ihi.
07:19.7
Lahat ng problema natin ito. Bakit?
07:22.7
Pag tumatanda, ang bladder natin, yung pantog,
07:25.7
mas tumitigas din.
07:27.7
Nag-i-stefen siya.
07:29.7
Kung bata ka, kaya mo maghintay ng 3 oras
07:33.7
bago umihi. Kailangan mapuno yung pantog mo ng 500 ml.
07:37.7
Capacity ng pantog natin 500 ml.
07:42.7
Kaya mo maghintay ng 500 ml bago umihi.
07:46.7
hindi na pwede 500 ml.
07:48.7
Matigas na kasi yung pantog.
07:50.7
Pag napuno lang siya ng 100 cc lang,
07:55.7
Ang bilis mo maiihi,
07:57.7
kasi nga tumitigas siya.
08:00.7
Tapos yung pelvic floor muscles,
08:03.7
yung muscles natin sa may puwet, sa private part,
08:06.7
hindi na ganun kalakas.
08:08.7
Hindi na ganun katigas siya.
08:10.7
Hindi siya ganun kaganda mag-contract.
08:17.7
Hindi mo makontrol.
08:20.7
Sa lalaki, may problema pa.
08:21.7
Lumalaki yung prostate.
08:22.7
Pag lumaki yung prostate, ayaw ulit lumabas yung ihip.
08:25.7
Pwedeng overweight ka na, may edad.
08:28.7
Pwedeng may diabetes.
08:29.7
Lahat ito makakadagdag sa problema sa pag-ihip.
08:32.7
Ang tips natin, ganito gagawin.
08:35.7
I-schedule mo yung ihip mo.
08:38.7
I-control mo na every hour muna.
08:41.7
Tapos gawin mo every 2 hours kung kaya.
08:43.7
Every 1 1⁄2 hour, every 2 hours.
08:46.7
So, intayin mo at least mapuno yung pantog mo ng 250 cc.
08:51.7
Pwede nyo naman sukatin.
08:54.7
250 cc sana or 200 cc bago ka umihi.
08:59.7
Parang sinanay mo yung pantog mo mag-bladder training.
09:03.7
Para at least nag-e-expand na siya.
09:05.7
Pag punong-puno na, tsaka ka na umihi.
09:08.7
Para masanay na yung pantog mo na marami ang capacity.
09:12.7
Para pwede ka sumakay ng kotse na matagal-tagal.
09:16.7
Kasi kung puro pigil sa pag-inom, di rin naman maganda.
09:20.7
So, maintain a healthy weight.
09:22.7
Merong Kegels exercise.
09:24.7
Ito pwede sa lalaki, pwede sa babae.
09:27.7
Para mapigilan yung pag-ihi.
09:30.7
Actually, good for sex itong Kegels exercise din.
09:34.7
So, ang ginagawa sa Kegels exercise.
09:36.7
Masasearch nyo yan sa mga videos ko.
09:38.7
Parang ginagawa mo.
09:40.7
Parang maiihi ka na pero pinipigil mo.
09:43.7
Pigilin mo, ihi mo.
09:44.7
O parang mauutot ka na pinipigil mo.
09:47.7
Diba, minsan maraming tao o wala pang banyo.
09:51.7
Pigilin mo siya ng 3 seconds.
09:53.7
Pigil, pigil, pigil.
09:57.7
Tapos practice ulit.
09:58.7
Pigil, pigil, pigil 3 seconds.
10:01.7
Do it 10 times yung pagpigil.
10:04.7
Tapos itry mo 3 times a day.
10:06.7
Kung ilan lang muna kaya.
10:07.7
Kung kaya nyo muna 3 beses.
10:10.7
Mas nasasanay yung muscles dito sa pelvic floor na mag-contract.
10:16.7
At hindi agad lumabas yung ihi o dumi.
10:19.7
Konting bawa sa bladder irritants.
10:22.7
Yung mga nagpapaihi sa atin.
10:24.7
Alak, mabilis mong paihi.
10:26.7
Kape, pampaihi ang kape.
10:28.7
Softdrinks, pampaihi din yun.
10:30.7
So, konting iwas doon kung naiihi kayo madalas.
10:34.7
Number 5 problem na organ pag humi.
10:38.7
Pag tumatanda ang ating utak.
10:41.7
Ano nangyayari sa utak natin?
10:43.7
Siyempre yung memory.
10:44.7
Hindi na ganun kaling-kaling yung memory.
10:46.7
Bumabagal yung pag-iisip.
10:48.7
Ano nangyayari sa utak?
10:50.7
Unang-una, may taong pag tumatanda, uso ang depression.
10:55.7
So, pag depression, kulang ang kausap.
11:00.7
At pag nagkakaedad, sinabi ko yung mga arteries nagkakaproblema.
11:05.7
So, marami sa may edad.
11:07.7
Nagkakaroon ng small stroke, silent stroke.
11:12.7
Tawag namin doon mga lacunar infarct.
11:15.7
So, pag sinitiskan namin ang may edad.
11:18.7
Kahit walang sintoma siya, wala siya nararamdaman.
11:20.7
Pag nakikita namin na sinitiskan, siguro edad 70.
11:23.7
Marami sa kanila, makita mo meron ng maliliit na itim-itim.
11:27.7
Ibig sabihin, nagbara na ng maliliit.
11:31.7
So, meron siyang small stroke na wala namang efekto.
11:35.7
Pero nasira na yung parting maliit na yun.
11:39.7
Gumagana pa yung utak. Kaya lang, minsan mabagal na.
11:42.7
Sa kuryente, hindi na gano'ng kaganda yung cross circuitry.
11:47.7
Yung circuit niya hindi na gano'ng kaganda.
11:52.7
Pagbago ang computer mo, ang bilis.
11:54.7
Bilis mag-search, bilis mag-open.
11:57.7
Pero pag ang dami ng laman ng computer, pag luma na,
12:00.7
pag may virus pa, ang tagal.
12:02.7
Buksan mo yung Google.
12:04.7
15-10 seconds bago bumukas.
12:07.7
Ibig sabihin, meron ng mga sira-sira.
12:09.7
Ganon din sa utak natin.
12:11.7
Pag bata, ang bilis.
12:14.7
Pero pag matanda na, parang ops, may pause.
12:17.7
May pause na paano minsan hindi na gano'ng kaganda yung mga neurons natin.
12:24.7
Yung mga nerve cells.
12:26.7
So, anong gagawin natin kung may loss of memory?
12:29.7
Pwede lista-lista.
12:31.7
Regular exercise pa rin.
12:33.7
Ito talaga pinakamaganda.
12:35.7
Exercise, hindi lang maganda sa puso.
12:37.7
Circulation sa arteries, sa buong katuan.
12:41.7
Pag hindi ka makaaral, mahina memory mo,
12:44.7
mag-exercise ka lang.
12:46.7
Gaganda circulation.
12:47.7
Galagalo yung paa mo.
12:48.7
Good for the brain.
12:51.7
Hindi lang brain circulation.
12:54.7
Reduce depression.
12:55.7
Siyempre, healthy diet.
12:58.7
Fruits, vegetables, whole grain.
13:02.7
Huwag kayong magre-retire.
13:04.7
Sasabihin matanda mag-retire.
13:06.7
Pag-retire, wala na yun.
13:07.7
Patapos na ang buhay nun.
13:09.7
Wala nang silbi sa buhay.
13:11.7
Pinaretire mo siya.
13:14.7
Mag-retire ka sa trabaho mo pero may gagawin ka sa bahay.
13:17.7
Ayusin mo bahay mo.
13:18.7
Magbawa ka ng project.
13:19.7
Mag-volunteer ka sa community.
13:21.7
Mag-enroll ka sa klase.
13:25.7
Mag-schooling ka ulit.
13:28.7
Mag-aral ka ng instrument.
13:30.7
Kumuha ka ng hobby.
13:31.7
Mag-word game ka.
13:33.7
Kailangan you have to talk to friends.
13:35.7
Kailangan maraming friends ang may edad.
13:37.7
Kaya yung mga bata, maganda.
13:39.7
Kinakausap ang may edad.
13:42.7
Lalo na may edad.
13:44.7
Para mawala yung depression at stress.
13:46.7
Ito talaga pang pahaba ng buhay.
13:49.7
At siyempre, kung may edad na,
13:51.7
gagamutin yung chronic disease.
13:53.7
High blood, high cholesterol, and diabetes.
13:57.7
Mahirap magkaedad.
13:59.7
Pero ito, maganda itong mga tips na ito.
14:01.7
Ito pa, isang humihina.
14:06.7
Very common, di ba?
14:07.7
Ang mata natin, mas malabo.
14:11.7
Magsasalamin ka na, di ba?
14:13.7
Bukod dyan, mas matanda.
14:15.7
Prone to cataract na.
14:17.7
Pag mga 60s, 70s.
14:21.7
May cataract talaga yan.
14:24.7
Anyway, meron naman operation for cataract.
14:26.7
Pero gusto rin natin makaiwas ito sa cataract.
14:30.7
And, pag mas matanda.
14:34.7
Mas nakakasilaw na.
14:37.7
So, minsan mas nagsusot ng sunglasses.
14:40.7
At hirap magfocus.
14:42.7
Pati tenga natin.
14:43.7
Talaga may hearing loss.
14:46.7
Ang unang hindi natin maririnig.
14:48.7
Yung mga high frequency sounds.
14:50.7
Yung matataas na sound.
14:54.7
Yung boses ng babae.
14:57.7
O hindi mo na gano'n maririnig.
14:59.7
So, pag sinisigawan ka ni misis.
15:01.7
Hindi mo na gano'n maririnig.
15:02.7
Okay. High frequency sound.
15:04.7
Kailangan check up sa mata.
15:07.7
Check up sa tenga.
15:08.7
Kailangan magsalamin.
15:09.7
Kailangan mag hearing aid.
15:12.7
Mas maganda may sunglasses.
15:15.7
Para ma-protect sa UV light.
15:16.7
Pwede mag sumbrero.
15:20.7
Huwag masyado malakas yung sound.
15:24.7
Tsaka bawal mag cotton buds.
15:25.7
Pwede lang sa labas.
15:27.7
Bawal mag cotton buds.
15:28.7
Bawal maglagay ng
15:33.7
alambre sa tenga.
15:35.7
Ang dami ng pasyente ng ENT.
15:42.7
Pinasok niya yung anong
15:43.7
kinalikot yung ano na bata.
15:46.7
O sarili kinalikot mo.
15:47.7
Ang bilis mabutas ng ear drum.
15:49.7
Pag nabutas ang ear drum.
15:52.7
Ang hirap po yun.
15:53.7
Forever ka na nakano.
15:54.7
Kailangan may plug ka pa dito.
15:57.7
Forever maging infection.
16:00.7
Huwag natin butasin ng ear drum.
16:05.7
Hindi na gumagaling.
16:07.7
Ingatan ang tenga.
16:12.7
Alam ko masarap mag cotton.
16:13.7
Dito lang sa labas.
16:14.7
Hayaan mo siya tumulo.
16:15.7
Hayaan mo tumulo yung
16:22.7
Nagkakaproblema pa.
16:26.7
Ang nagre-receive.
16:28.7
Ang nagre-receive.
16:29.7
Tumataas na yung gums.
16:30.7
Mas exposed yung teeth.
16:31.7
Mas ma-prone tayo sa tooth decay.
16:34.7
Mas nahuhulog yung ipin.
16:37.7
Hindi na ganun katibay yung ipin.
16:39.7
Plus may gum problem.
16:42.7
May mga gingivitis pa.
16:45.7
So kailangan mag-brush.
16:48.7
Kailangan mag-floss.
16:50.7
Flossing is very important.
16:52.7
Kung di po ninyo pa alam to.
16:54.7
Kailangan nyo dental floss.
16:56.7
mag-visit sa dentist regularly.
16:58.7
Kailangan may cleaning eh.
16:59.7
Every six months.
17:08.7
mas nagkakasakit.
17:09.7
Teeth is very important.
17:18.7
Ako gumawa nitong data.
17:19.7
Sinulit ko ito eh.
17:20.7
So yung hair din.
17:22.7
Anong nangyari pa
17:23.7
nag-edad sa balat nyo?
17:29.7
Hindi na siya elastic.
17:36.7
mas matigas na siya.
17:40.7
Ngayon wala nang isip.
17:44.7
Kasi less fatty tissue
17:46.7
Pag nawala na yung
17:49.7
naglalagay ng filler.
17:50.7
Kaya nang kakaibags.
17:56.7
Yung mga itim-itim
17:58.7
More skin tags sa neck.
18:00.7
Yung mga balat-balat
18:06.7
mas nalalagas yung buhok.
18:11.7
gentle lang sa skin.
18:14.7
Dapat gentle tayo sa skin.
18:17.7
Kung nag-shower tayo,
18:19.7
dahan-dahan lang.
18:21.7
Tapos mild soap lang.
18:22.7
Mild soap gagamitin.
18:28.7
Moisturizer buong katawan.
18:31.7
yung katawan natin.
18:32.7
Sunblock para hindi maarawan.
18:36.7
Wear protective clothing
18:37.7
kasi na-expose sa araw.
18:38.7
Pwede ang araw sa umaga
18:43.7
ng tanghaling tapat.
18:45.7
Yan ang nakakasira sa katawan.
18:46.7
Pero yung morning sun,
18:51.7
May vitamin D yun.
18:54.7
pag nagsya-shower,
18:56.7
dahan-dahan lang yung shampoo.
18:58.7
Mas mahulog ng buhok nyo.
19:00.7
Pag dadry ng buhok,
19:02.7
huwag masyadong malakas.
19:05.7
huwag masyadong banatan.
19:06.7
O nagmamasaj sa ulo,
19:07.7
huwag masyadong malalagas na yan.
19:10.7
bumili na kayo ng bagong suklay.
19:12.7
Huwag na yung suklay
19:14.7
Kasi yung maraming ipin,
19:18.7
Dumipat kayo sa wide tooth.
19:24.7
White tooth comb.
19:26.7
Ito nga yung na-exercise ko.
19:28.7
Kasama pa ito sa joint.
19:29.7
So, mas wide tooth,
19:31.7
mas konti nalalagas.
19:33.7
Alam nyo yan, ha?
19:35.7
Bakit nagkakaidod?
19:36.7
Lahat tayo magagawa.
19:39.7
Sabi ng tatay ko noon,
19:42.7
Naramdaman ko minsan.
19:43.7
Nakita ko siya minsan eh.
19:44.7
Sakit likod niya.
19:46.7
Sabi ng tatay ko,
19:48.7
ang hirap ng may edad.
19:50.7
Ang hirap ng tumatanda.
19:52.7
Hindi ko makalimutan yan.
19:53.7
Ang hirap daw ng tumatanda.
19:56.7
Lalo na kung masungit yung mga anak mo.
19:59.7
Anyway, number nine problem is
20:06.7
lumalaki ang tiyan,
20:09.7
lumiliit ang muscle,
20:14.7
Kasi ang metabolism natin bumabagal.
20:17.7
Bumabagal metabolism natin.
20:19.7
So, kung dati kaya mo kumain ng dalawang platensya,
20:22.7
ng dalawang platong kanin,
20:24.7
sa umaga, tanghali, gabi,
20:25.7
six cups of rice,
20:26.7
di ba? Hindi ka tumataba.
20:31.7
Maggalaw ka nun eh.
20:33.7
Ngayon, pag may edad ka na,
20:35.7
kumain ka ng two cups of rice,
20:37.7
talagang lolobo ka.
20:41.7
Mabagal na metabolism mo eh.
20:43.7
So, yung intake mo pareho,
20:45.7
pero yung energy mo,
20:46.7
mabagal na galaw.
20:48.7
So, dapat pag nagkakaedad,
20:50.7
to maintain your weight,
20:51.7
you have to eat less.
20:55.7
You have to eat less
20:56.7
to maintain the weight.
20:57.7
More protein ka na,
21:02.7
tapos regular exercise,
21:04.7
talagang galaw-galaw
21:05.7
para hindi pumano.
21:07.7
Kung makikita nyo sa tips natin,
21:08.7
kahalos lahat sa kanila,
21:10.7
lahat ng organs na umihina,
21:12.7
nakukuha sa exercise.
21:17.7
I saved the best for last.
21:20.7
Number ten problem ng may edad,
21:22.7
poor sexual performance.
21:24.7
Yung iba 40 pa lang may problema na.
21:27.7
yung iba 50 pa lang eh,
21:28.7
mahina na sa sex.
21:30.7
Magbabago yung performance,
21:33.7
pwedeng may sakit sa diabetes,
21:35.7
pwedeng tumataba,
21:38.7
muhabagsak ang testosterone sa lalaki.
21:42.7
muhababa yung estrogen pag menopause.
21:46.7
biglang vaginal dryness.
21:48.7
Pag ang babae nagmenopause,
21:50.7
pacheck po kayo sa OB.
21:52.7
Kahit saan beses,
21:53.7
bibigyan kayo ng estrogen cream,
21:55.7
nilalagay sa puwerta para hindi mag-dry,
21:59.7
Kailangan-kailangan yun.
22:01.7
Hindi ko nga alam ba di gaano pinapayo,
22:03.7
hindi ko nababasa.
22:04.7
Basta hindi pwede wala.
22:05.7
Lahat ng menopause ng babae,
22:07.7
pacheck kayo sa OB.
22:08.7
Magpapasalamat kayo sa akin.
22:10.7
Kailangan nyo ng estrogen cream
22:12.7
or yung iba may estrogen pills.
22:17.7
Yung doktor magsasabi kung pwede.
22:19.7
Kasi pag may vaginal dryness,
22:21.7
mahirap na mag-sex.
22:23.7
Magsusugat na siya.
22:25.7
ang problema naman,
22:30.7
Hindi daw nanonood ng video ni Doc Willie
22:33.7
pero pag yan ang topic,
22:35.7
hindi aamin yung mga lalaki
22:37.7
pero pag nagkakaedad,
22:39.7
mas mahina na siya,
22:41.7
mas malambot na ang private part
22:45.7
at mas konti na lumalabas.
22:52.7
May kasabihan nga yung urologist na favorite ko si Dr. Gatchala.
22:57.7
pag teenager pa lang,
22:58.7
kaya mag-sex parang 3 times a day.
23:03.7
kaya mo parang everyday.
23:06.7
Pag edad 30s or 40s,
23:09.7
siguro mga once every 4 days.
23:13.7
mga once a week na lang.
23:16.7
once a month na lang.
23:20.7
try and try na lang.
23:22.7
Yan ang joke niya.
23:24.7
Ganun po nangyari.
23:27.7
para sa pagsasama ng mag-asawa,
23:32.7
Babae, papacheck sa OB.
23:34.7
Lalaki, papacheck sa urologist.
23:36.7
Regular exercise pa rin.
23:38.7
More exercise, more fit,
23:41.7
mas hahaba yung sex life niyo.
23:44.7
Pwede rin naman physical intimacy without sex.
23:49.7
O yun ang nangyayari sa may edad.
23:51.7
Parang companionship,
23:53.7
pero yung exercise may tulong pa rin.
23:56.7
Ito yung sampung napakahalaga.
23:59.7
Mag-comment kayo saan dito sa sampung nararamdaman nyo.
24:02.7
Lahat tayo dadaan dito.
24:04.7
At siyempre tulad ng sinabi ko,
24:06.7
kailangan gusto ko kompleto ang buhay nyo.
24:09.7
Kailangan may mission kayo sa buhay.
24:11.7
Kailangan may advocacy kayo.
24:12.7
May purpose kayo.
24:13.7
Kasi yun ang lalaban sa stress at depression.
24:17.7
Hindi ko pa nalagay stress at depression dito.
24:19.7
Number 11 siguro dapat yun.
24:21.7
Mental health problem.
24:22.7
Kasi pag na-depress ang may edad,
24:24.7
yun talagang problema.
24:26.7
Siyempre, kita niya yung friends niya.
24:28.7
Maraming namamatay.
24:29.7
Ito na yung age eh.
24:31.7
Na yung mga classmates mo sa high school,
24:33.7
nagkakasakit, nawawala na.
24:34.7
So, nalulungkot ka na.
24:36.7
Tapos nag-aalisan na yung mga anak mo.
24:38.7
So, dapat may advocacy, may mission sa buhay
24:41.7
para may drive kang mabuhay na mahaba.
24:44.7
Yan din ang mission ko, diba?
24:46.7
Turuan kayo, ma-extend ang buhay nyo.
24:49.7
Magbigay ng libring payo.
24:51.7
Wala tayong kinukuha.
24:52.7
Wala tayong kinukuha sa inyo.
24:56.7
pag mababuhay nyo, ma-enjoy nyo family nyo,
24:59.7
mas makatulong kayo sa kapwa natin.
25:03.7
Sana po nakatulong itong video.
25:04.7
Thank you so much.
25:06.7
Ano ba itong mga question?
25:08.7
Pwede nyo po i-tag yung mga friends nyo.
25:10.7
Salamat po sa lahat ng...
25:14.7
Lagi akong may UTI.
25:17.7
UTI, baka cool na ka sa inom ng tubig.
25:20.7
Tapos pa-check mo urinalysis mo
25:22.7
kung sure ka may UTI.
25:24.7
Baka hindi ka UTI.
25:26.7
Baka imagination mo lang.
25:28.7
Baka ang problem mo is
25:34.7
at hindi maka tapos ng ihi.
25:36.7
Baka part of aging lang yun.
25:41.7
Pa-check na rin tayo ng ating urinalysis.
25:43.7
So, maraming maraming salamat po.
25:45.7
Share po natin sa ating kaibigan.
25:47.7
Salamat po sa lahat ng sumusuporta.
25:49.7
Thank you so much.
25:50.7
At sana makatulong itong video.
25:53.7
Para meron naman kayo makita ang video na
25:58.7
Yan naman ang gusto natin.
25:59.7
Para lagi tayong masaya.
