20 Dapat Iwasan ng Edad 50 Pataas. - By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:57.7
Hindi na bagay kung gusto natin humaba ang buhay.
01:01.3
Simple lang ito, pero tingin ko hindi nyo ginagawa itong 20 na ito.
01:07.1
Nagkakamali pa kayo dito.
01:08.5
Number 1, bawal gawin ng may edad na sudden twisting.
01:16.0
Yung biglang ikot.
01:18.8
Pag bata tayo, pag may nahulog, may nahulog na gamit, biglang pulot.
01:24.0
Ngayon, hindi na po pwede.
01:25.1
Kung pupulot ka ng malayo, ikot.
01:27.7
Pupulot mo yung katawan mo.
01:29.2
Any sudden twisting, magugulat kayo.
01:32.4
Minsan, sasabihin, bakit sumakit yung tuhod ko?
01:36.7
Bakit sumakit yung balikat ko?
01:38.7
Wala naman ako ginawa.
01:40.1
Parang tinapong ko lang yung bag pa ganito.
01:44.3
Even ganyang movements, basta hindi maayos, kasi nga tumatanda, pwede mag-injury.
01:51.4
Kaya dahan-dahan.
01:53.1
Number 2, bawal gawin.
01:55.1
Pag-ising sa umaga, hindi pwede.
01:59.7
Hindi pwede pag-ising, magpupulot ka agad sa baba.
02:03.1
O magpupulot ka, nako, mag-iispasam yung likod mo.
02:08.3
Lalo na sa umaga, masikip lahat.
02:10.9
Masikip ang likod, masikip ang leeg, masikip ang katawan.
02:15.2
So, pag-ising sa umaga, lakad-lakad muna.
02:19.1
Siyempre, inom na isang basong tubig na maligam-gam.
02:21.8
Turo ko sa inyo, diba?
02:23.3
Warm water in the morning.
02:25.6
At least one glass.
02:27.1
Isa o dalawang basong tubig.
02:29.1
Tapos, lakad-lakad lang muna.
02:31.1
Palawagin mo muna yung likod mo.
02:33.1
Palawagin mo muna yung shoulder mo.
02:36.1
Tutunog yan, yung leeg mo.
02:38.1
Unti-unti muna yung galaw.
02:40.1
So, after 5 to 10 minutes walking,
02:42.1
konting stretch, stretch, bago ka pumunta sa trabaho mo.
02:47.1
Kung hindi, pwede ka mapilay, maaksidente.
02:51.1
So, sa umaga, baga sa kotse,
02:54.1
pinapainit muna yung kotse natin 10 minutes.
02:58.1
Bawal din mag-warm up.
03:01.1
Bawal na kumain ng marami.
03:05.1
Kunti na lang kakainin natin.
03:07.1
Dati, pwede ka kumain ng marami.
03:10.1
Parang, ganong-ganong karaming kanin kaya mo kainin.
03:15.1
Sa utak natin, kaya natin kumain ng tatlong platong kanin.
03:19.1
Pero hindi na po eh.
03:21.1
Pag 50 years old na, pag senior na,
03:24.1
kung dati kinakain mo dalawang platong kanin,
03:27.1
ngayon, dapat isang platong na lang.
03:30.1
Kung dati nasanay ka sa isang platong kanin,
03:33.1
ngayon, kalahating platong kanin na lang.
03:37.1
Kasi, mabagal na lahat.
03:40.1
Pag tumatanda, konti na lang ang pagkain kailangan mo.
03:44.1
Mabagal metabolism.
03:47.1
Mabagal ang galaw.
03:48.1
Lagi na lang nakaupo.
03:50.1
Mas maliit ang muscles.
03:52.1
So, mas konti na lang kailangan mo eh.
03:54.1
So, dapat mas konti ang kinakain.
03:56.1
Pero, kahit mas konti, hindi puwede puro kanin at konting tuyo.
04:03.1
Konti na lang ang kanin mo.
04:05.1
Half cup na lang.
04:07.1
Isa, dalawang pandesal.
04:08.1
Pero, yung protina dapat madami-dami.
04:12.1
So, dapat may itlog ka.
04:16.1
Basta may protein ka.
04:20.1
So, may gulay ka.
04:23.1
Mas konting kanin.
04:24.1
Pero, dapat hindi ka ganoon.
04:27.1
So, number three.
04:29.1
Bawal ka na kumain ng marami.
04:31.1
Kasi tataba ka eh.
04:32.1
Oras na tumaba, mahihirapan ang senior.
04:36.1
Basta overweight, senior.
04:37.1
Nako, sasakit tuhod.
04:40.1
Maraming problema.
04:43.1
Lahat ng problema.
04:48.1
Yung mga nakikita natin sa supermarket.
04:51.1
Tsaka mga restaurant.
04:54.1
Pwede naman siguro once a week.
04:55.1
Kung gusto mo kumain ng fried chicken.
04:58.1
Na maraming gravy.
05:04.1
Wala namang masama.
05:05.1
Pero, hindi pwede pa ulit-ulit.
05:08.1
Hindi na talaga eh.
05:09.1
Yung mga matatamis.
05:10.1
Tubig na lang tayo.
05:14.1
Gusto mo konting kape.
05:18.1
Pero, yung mga soft drinks.
05:20.1
Hindi na po pwede gaano.
05:22.1
Lalo na pag senior na.
05:24.1
empty calories na yan eh.
05:26.1
Lalaki lang hantyan nyo.
05:27.1
Ihina lang muscle nyo.
05:29.1
Kasi lumilit ang muscle ng senior.
05:34.1
Hindi alam to ng senior.
05:35.1
Bawal lang ngayon pag senior.
05:38.1
Hilaw na pagkain.
05:46.1
Masarap ang sushi.
05:47.1
Masarap ang kilawin.
05:48.1
O steak na may dugo pa.
05:52.1
O baboy na may dugo pa.
05:55.1
Manok na may dugo dugo.
05:56.1
Basta may dugo dugo.
06:01.1
Pag bata ka kasi.
06:02.1
Hindi mo kasi masabi eh.
06:04.1
Pag hilaw na isda.
06:05.1
O kahit sabihin mo kilawin.
06:07.1
Minsan may mga fish tapeworm.
06:12.1
Minsan may bulate din.
06:14.1
So, pag na tsyambahan ka.
06:16.1
Na hindi malinis.
06:23.1
Maubusan ng tubig.
06:24.1
Kakadumi ng dumi ng tubig.
06:31.1
Kakayanin mo ma-dehydrate eh.
06:33.1
Pero kung senior ka na.
06:34.1
Delikado na yung mga hilaw.
06:36.1
Kaya hindi na pupupwede.
06:41.1
Baka ma-red tide tayo.
06:45.1
Isa dalawang peraso.
06:47.1
May chance pang mabuhay.
06:48.1
Pero yung mga hilaw-hilaw.
06:51.1
Lalo na sa Pilipinas.
06:52.1
Very common ang food poisoning.
06:57.1
Bawal umupo ng matagal.
07:01.1
Dalawang oras nakaupo.
07:04.1
Dapat every 30 minutes.
07:10.1
Magbubuo ang dugo.
07:12.1
Pag matagal nakaupo.
07:13.1
Magmamanas ang paa.
07:16.1
Galaw-galawin mo yung paa mo.
07:19.1
Ginagalaw ko paa mo.
07:22.1
Magbubuo ang dugo.
07:23.1
Sa varicose veins.
07:28.1
Sumasakit ng likod.
07:31.1
Hindi pwede matagal nakaupo.
07:41.1
Manonood ka ng TV.
07:44.1
Don't sit too long.
07:51.1
Bawal na yung mga high impact exercise.
07:54.1
Ano yung mga high impact?
07:57.1
Pwede naman kung gusto nyo.
08:00.1
Delikado yung mga basketball.
08:05.1
Yung mga badminton.
08:09.1
Yung talagang sa court.
08:10.1
Yung talagang sobrang matagtag sa katawan.
08:14.1
Sa ilalim ng araw.
08:16.1
Medyo delikado na.
08:26.1
Pero ingat din sa biking.
08:27.1
Very common din na aksidente.
08:31.1
So limit high impact exercise.
08:36.1
Dapat may balance training tayo.
08:40.1
So anong balance training?
08:42.1
Kasi mahina na balance ng senior eh.
08:45.1
So dapat ayusin na natin yung balance natin.
08:49.1
Huwag kakalimutan ang paa at tuhod.
08:52.1
Yan ang pinakadelikado sa senior.
08:57.1
Sasakit ang tuhod.
08:59.1
Pag namali ka ng ikot.
09:02.1
O na biglang nahulog.
09:06.1
Pag nasira ang tuhod.
09:08.1
Ni-replacement yan.
09:09.1
Pag yung paa natin nasira.
09:11.1
Hindi na tayo makalakad.
09:15.1
Tuloy tuloy na ang sakit.
09:17.1
Anong ibig sabihin?
09:18.1
Kaya sabi ko number nine.
09:20.1
Foot and knee care.
09:22.1
Lalo na kung may diabetes.
09:24.1
Baka masira yung paa.
09:26.1
Oras na masira ang paa at tuhod.
09:29.1
Hindi ka na makalakad.
09:31.1
Pag mahina na lakad mo.
09:34.1
Pag tataba ka na.
09:36.1
Pataba na pataba.
09:37.1
Pasira na pasira ang tuhod at paa.
09:40.1
Magiging wheelchair na.
09:42.1
Pag wheelchair na.
09:43.1
Hindi na gagalaw ang pitu ka.
09:45.1
Hindi na makakadumi.
09:46.1
Pag hindi na makadumi.
09:47.1
May mga heart attack na.
09:50.1
Tuloy tuloy na yan.
09:52.1
Masira ang paa, tuhod, wheelchair.
09:55.1
Mamaya bedridden na.
09:56.1
Pahina ng pahina.
09:58.1
Kaya yung paa at tuhod.
10:01.1
Huwag magpapataba.
10:02.1
Tiisin yung bawas kain.
10:06.1
Pilitin magpapayat talaga.
10:08.1
Ako binipilit ko talaga magpapayat.
10:10.1
Kahit kumukulot yan ko.
10:11.1
Talagang babawasan unti unti.
10:14.1
Kasi pag tumaba tayo ng 10 pounds.
10:17.1
Parang tayong may kargang silya na 10 pounds.
10:20.1
Pero mo itong silya nakapasan sa likod mo.
10:22.1
So nakapasan sa tiyan mo.
10:24.1
Tsaka pag lumaki yung tiyan.
10:26.1
Hindi ka na makahinga.
10:28.1
Hirap ka na sa lahat ng bagay.
10:31.1
So foot and knee.
10:34.1
Okay pa nga minsan masakit ng shoulder.
10:36.1
Kasi pag masakit shoulder mo.
10:38.1
Hindi ka makataas.
10:40.1
At least makakalakad ka pa.
10:42.1
Pero pag yung paa mo ang nagka depresya.
10:44.1
Yun ang depresya.
10:46.1
Kasi walking is the best exercise.
10:49.1
Huwag din sa sobraan.
10:53.1
Huwag kakalimutan uminom ng maraming tubig.
10:55.1
Mga 6 na baso siguro pang senior pwede na.
10:59.1
Pero mga 8 to 10 glasses.
11:01.1
Throughout the day.
11:05.1
Siyempre bawal manigarilyo.
11:07.1
Bawal uminom ng alak.
11:09.1
Huwag nyo na subukan yung alak.
11:11.1
Kasi bakit pa mag alak?
11:13.1
Kasi high calorie din siya.
11:15.1
Tapos wala na tayong balance.
11:17.1
Inom ko pa ng alak.
11:19.1
Walang magandang idudulot.
11:21.1
Walang panalo po.
11:22.1
Kung hindi makatulog.
11:23.1
Pag vitamin B na lang kayo.
11:25.1
O mag melatonin kayo.
11:27.1
Hindi pang patulog yung alak.
11:29.1
Ang daming buhay.
11:30.1
Siguro bawas 10 taon sa buhay yan.
11:34.1
Kinagamit pang patulog.
11:38.1
Sira yung sa utak.
11:39.1
Mabilis ma-stroke.
11:40.1
Mabilis ma-stroke yung alkoholik.
11:42.1
So huwag nang subukan.
11:44.1
Lalo na yung mga kababayan natin
11:48.1
Gusto mag-inuman.
11:49.1
Gusto mag-sigarilyo.
11:52.1
Malaking bawas sa buhay.
11:57.1
Huwag din sobrang stress.
12:04.1
Hindi rin maganda yan.
12:08.1
Dapat dahan-dahan ng inyong kain.
12:14.1
pag tumatanda tayo,
12:15.1
humihina ang lalamunan.
12:18.1
Mabilis tayong mabulunan.
12:21.1
Humihina ang tiyan,
12:23.1
Kaya pag kumain tayo,
12:24.1
hindi na tayo matunawan.
12:26.1
Kaya dahan-dahan na yung kain.
12:31.1
Dapat laging tayo.
12:32.1
Laging maayos ang posture.
12:35.1
Kasi pag hindi tama ang posture,
12:38.1
huwag masyado naka-forward,
12:40.1
Kasi maraming senior.
12:48.1
Kaya napipilit natin itayo.
12:54.1
Sumisikip ang shoulder.
12:55.1
Kaya inoopen natin.
12:57.1
Sumisikip yung kamay.
12:58.1
Ganun na lang yung kamay.
12:59.1
Kaya pinipilit natin i-open sa exercise.
13:01.1
Pinipilit natin i-shoulder shrug.
13:04.1
Pinipilit natin itayo.
13:05.1
Pinipilit natin ilakad.
13:09.1
pasikip ng pasikip.
13:14.1
don't ignore posture.
13:16.1
importante yung ipin.
13:19.1
Dental care is very important.
13:21.1
Kasi pag nasira ang ipin,
13:23.1
hindi na makakain.
13:24.1
Wala nang nutrisyon.
13:29.1
Huwag ma-de-depress.
13:31.1
Huwag ma-de-depress.
13:33.1
Alam nyo ba ano yung pinakamagandang pampahaba ng buhay?
13:36.1
Tinanong ko ito pa hapon
13:37.1
dun sa charity namin
13:39.1
with Birthday Advance.
13:40.1
Alam nyo ano yung pinakamagandang pampahaba?
13:41.1
Alam nyo ano yung pinakamagandang pampahaba ng buhay?
13:44.1
Ang ganda-ganda ng taste ko eh.
13:47.1
Ano yung pinakamagandang pampahaba ng buhay?
13:51.1
It's the will to live.
13:53.1
Yan ang pinakamahirap.
13:56.1
Kayong mga nakikinig,
13:57.1
sino dyan ayaw na mabuhay?
13:59.1
Sino dyan malungkot na?
14:01.1
Sino dyan inis na?
14:02.1
Parang wala nang ginagawa.
14:07.1
Mas maikli ang buhay.
14:09.1
Pero yung mga taong
14:12.1
May mission sa buhay.
14:14.1
Gusto ko tapusin yung bahay ko.
14:17.1
Gusto ko makita yung apo ko
14:21.1
Gusto ko makita lahat yan.
14:24.1
Pag may mission ka sa buhay,
14:26.1
hindi ka mamamatay.
14:28.1
Gusto mo mabuhay.
14:29.1
Kahit may stage 4 cancer.
14:32.1
Stage 4 cancer ah.
14:34.1
Talagang sabihin,
14:37.1
Pag gusto mabuhay,
14:39.1
mas mahaba ang buhay.
14:41.1
Pag stage 4 cancer,
14:46.1
Siyempre, pag gusto mo mabuhay,
14:48.1
gagawa ka ng paran eh.
14:49.1
Titiisin mo yung gamot.
14:51.1
Titiisin mo yung chemotherapy.
14:53.1
Magtsatsaga ka sa doktor.
14:55.1
Pipilit mo maglakad.
14:56.1
Kahit wala kang gana kumain,
14:58.1
pipilit mo kumain.
14:59.1
Pipilit ka gumalaw.
15:01.1
Galaw-galaw para hindi pumanaw.
15:04.1
ang depression ang nakamamatay dyan.
15:07.1
It's the will to live.
15:08.1
May pag-aaral yan.
15:10.1
Kung sino yung matibay yung utak,
15:12.1
siya yung nananalo,
15:15.1
at umahaba ang buhay.
15:18.1
huwag kakalimutan ang tulog.
15:20.1
Tulog is very important.
15:25.1
huwag kakalimutan ang check-up.
15:27.1
Check-up sa high blood,
15:29.1
maintenance sa high blood,
15:31.1
maintenance sa diabetes,
15:33.1
sa sakit sa puso,
15:35.1
kailangan gagamutin yung sakit.
15:40.1
bawal uminom ng maraming pain reliever.
15:44.1
Maraming nagkakamali.
15:45.1
Yung inom ng inom ng
15:49.1
maraming side effect.
15:51.1
lagi ko sinasabi sa inyo,
15:52.1
ingat sa pain reliever.
15:54.1
Baka sumakit ang tiyan.
15:57.1
Baka masira ang kidneys.
15:59.1
Paalam nyo muna sa doktor nyo.
16:01.1
Pag doktor nyo nag-reseta,
16:04.1
3 days pain reliever.
16:07.1
Pero yung araw-araw,
16:08.1
konting sakit na lang,
16:10.1
maraming side effect.
16:14.1
Bawal sa mga senior.
16:16.1
Bawal maniwala sa fake news.
16:19.1
Yan talaga number one problema natin sa mundo ngayon.
16:22.1
Hindi nyo alam yan ang number one problema ngayon sa mundo.
16:26.1
artificial intelligence.
16:29.1
yang nakikita nyo sa social media,
16:36.1
Mainly sa Facebook,
16:40.1
Halos marami fake.
16:42.1
Ang hirap na lang sila i-fake itong video.
16:46.1
Itong sinasabi na lang ang mahirap pa nila baguhin.
16:51.1
baka mabago na rin nila yung salita ako.
16:53.1
Meron ng ganyan eh.
16:55.1
maniwala lang kayo
16:58.1
Lahat ng nakikita nyong produkto
17:01.1
na nandun ang picture ko,
17:05.1
Ang tunay lang isa,
17:07.1
Verge 3 Advanced.
17:08.1
Lahat na nakikita nyo,
17:10.1
Kasi hindi ko naman sariling page yan.
17:12.1
Hindi mahuli ng polis,
17:14.1
hindi mahuli ng NBI,
17:16.1
hindi mahuli ng Facebook,
17:17.1
hindi mahuli ng DOH,
17:20.1
hindi mahuli ng gobyerno.
17:21.1
Kahit gobyerno nga,
17:26.1
Fake news talaga eh.
17:28.1
ginagawa ko lagi video,
17:29.1
dito lang kayo maniwala sa sinasabi ko.
17:32.1
Kung may video ko,
17:33.1
hindi ko naman sinasabi,
17:36.1
isa lang ang page ko,
17:38.1
17 million followers.
17:39.1
Yan ang kalaban natin nga eh,
17:42.1
So, yung mga seniors,
17:43.1
ang number one victim nga ng fake news.
17:47.1
hindi kayo sanay mag-check ng Facebook.
17:49.1
Para malaman ng fake news,
17:54.1
Tanungin nyo lang yung,
17:56.1
basta edad 30 o 20,
17:58.1
tanungin nyo sa apo nyo,
18:01.1
Hindi, alam niya.
18:02.1
Marunong siya tumingin ng fake eh.
18:05.1
sigurado mape-fake tayo.
18:07.1
Kaya huwag kayong pipili,
18:08.1
wala akong binipenta.
18:10.1
lahat ng gawain ko libre.
18:12.1
20 years na kami ni Doc Lisa,
18:14.1
walang sinisingil.
18:18.1
wala akong nakukuha kahit kanino.
18:20.1
Dito sa Birch Tree,
18:22.1
Namimigay lang kami ng libre
18:24.1
gatas para sa senior.
18:26.1
Tulong ko yun sa kababayan natin.
18:31.1
Huwag maniniwala sa mga fake news.
18:33.1
Wala kami na-endorse kahit ano.
18:36.1
Tanungin nyo sa apo nyo.
18:37.1
Alam niya ano ang fake
18:39.1
at ano ang hindi fake.
