* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Ito sir, magbabasa lang akong isang comment coming from one of our viewers.
00:10.5
I think this is also reflective of the frustration of many Filipinos.
00:15.0
Although naiintindihan ko yung nuances nung pinapalawanag nyo, naiintindihan ko yan perfectly.
00:20.9
Pero ito, hindi natin maiwasan yung mga kababayan natin na mag-isip ng ganito.
00:23.8
Sabi niya, hindi ba sa ganitong response natin na pinapabayaan natin ang mga Chino na gawin sa atin,
00:30.0
ito, e tayo ang lumalabas na nagte-trespass sa West Philippine Sea.
00:34.8
Kasi sila na yung nagdedictate kung anong gagawin sa atin sa sarili nating teritoryo.
00:39.6
Galing po yan kay Mark Anthony Durante.
00:42.8
Actually, classmate ko nung high school yan. Pero mainit siya sa issue na ito.
00:45.9
I would agree with yung comment nung follower o nung classmate mo.
00:55.5
It's one of the problems natin na hindi...
01:00.0
Sinabi ko, yung capabilities natin hindi sapat para tapatan sila eh.
01:07.1
So, hindi rin naman, ano, hindi rin naman sa tingin ko viable yung aasa tayo agad sa ating mga kaalyado.
01:17.9
Kasi doon din tayo tinitira eh.
01:20.3
Yung sinasabing, kaya kayo ganyan dahil...
01:30.0
Sumusunod kayo sa interest ng mga kaalyado nyo.
01:33.0
In this case, Amerika.
01:34.6
So, kailangan natin pakita na kaya natin tapatan yung challenge na yun.
01:40.1
Now, I think in previous discussion, I mentioned about yung analogy ko.
01:45.9
Babalik ko na lang yung analogy about the basketball game.
01:49.3
Hindi pwede tayong nagtatago sa bleacher eh.
01:52.7
Kailangan lumabas tayo sa basketball court.
01:55.9
And that means, kung ano man yung limited resources natin,
01:59.2
ibuhos na natin sa...
01:59.9
exclusive economic zone na rin.
02:03.8
Kasi right now, papitik-pitik lang tayo eh.
02:05.9
Pupunta tayo ron, naggagawin yung mission, and uwi na.
02:09.4
So, unless we match yung presence nila,
02:13.0
or at least try to match it within the limits of our resources,
02:16.8
doon tayo pupunta sa parang, ano, tayo na yung parang bumibisita ron sa ating sarili exclusive economic zone.
02:23.2
At sila'y namiyari.
02:26.2
Parang ano yan eh, no?
02:27.1
Yung meron tayong lupa.
02:28.3
Tayo may legal na karapatan doon, may titlo, pero hindi natin mapabakuran, no?
02:33.7
Hindi natin mabisita, hindi natin mapatayuan ng bahay.
02:37.3
So, merong squatter doon.
02:39.0
Adjunct yung China, tama ba?
02:40.9
Isang analogy yan eh.
02:42.6
That's a better analogy.
02:45.2
Meron po mga tao po doon sa property natin, hindi umaalis.
02:50.0
Pag lumapi tayo, tapos mag-isa lang tayo, tataboy tayo.
02:53.8
So, ang solusyon doon, magsama ka ng kasama mo para marami-rami kayo.
02:59.0
So, itong isa kasi, naiisip din ng iba to, no?
03:02.2
Although, isa rin, no?
03:03.5
Isa rin sa mga options that comes to mind sa akin po personally.
03:07.6
Marami namang mga allies na nagpapakita ng expressions of support lately, no?
03:12.0
Actually, parang mas dumarami.
03:14.0
Ito nga recently, Sweden, nagsalita na rin, no?
03:16.1
In support of the Philippines.
03:17.9
At saka doon sa rule of law, UK, the usual, New Zealand, Japan, US, UK.
03:24.4
Hindi ba options sa ngayon yung dito sa mga resupply missions,
03:28.3
magpa-escort tayo doon sa ilan sa mga ka-alyado natin?
03:34.7
Pwede yun. Pwede naman. In theory, pwede yun.
03:37.6
Now, ang depende na lang yan kung nasa desisyon natin mga Pinudo kung papayagan nila.
03:43.1
Kasi so far, I think, nagkaroon na tayo ng dalawa yung tinatawag nyo ng cooperative maritime activities
03:51.4
o parang joint operations sa lagat.
03:54.1
Tsaka sa ating ipapawid.
03:58.3
There was one with the United States, then another one with Australia.
04:02.6
And this was only recent, fairly recent.
04:05.0
So parang ini-start pa lang natin yung konsepto na ito, ini-implement.
04:09.4
Now, I presume that at some point, it will gain traction.
04:13.4
Then magiging madalas na yan at halos madalas na pwedeng gawin.
04:21.7
Makakatulong yun.
04:22.4
Again, babalik ako sa analogy ng basketball.
04:28.3
Medyo kulang tayo sa height sa ating professional leagues,
04:34.2
nag-i-import tayo ng medyo-medyo matangkad na ating mga basketball player.
04:38.7
So dito, ganun yung analogy natin.
04:42.2
Mag-i-import tayo ng ating mga mas matatangkad na players in this case.
04:48.0
Mga may konting import sa panandalian kasi kulang na kulang tayo sa resources.
04:52.0
Ang ganda ng analogy nyo.
04:53.0
Kasi nga rin po, inisip ko ganito.
04:54.8
For instance, ongoing naman yung modernization.
04:58.3
Ating AFP, pati ng ating Philippine Coast Guard.
05:00.8
Pero, I don't know kung based on data, umabot na talaga tayo rin sa...
05:06.1
Laging luma yung concept na nagagamit ko ito kasi tumatak sa utak ko eh.
05:09.6
Yung credible defense posture.
05:11.2
Hindi pong kayo mo man lang bigyan ng blood and nose yung kalaban.
05:14.5
Nandoon na po ba tayo sa level na yun in the face of China?
05:20.4
Medyo malayo-layo pa.
05:21.6
At Christian, when we talk of modernization kasi,
05:25.9
let's say, for example, binili mo ngayong...
05:29.9
Yung binili mo na yun, makikita mo yun 3-4 years from now.
05:35.2
So, yun, ganun yung gestation period ng ating acquisition process eh.
05:39.4
And lalo na kung sa Navy, Barco, or even sa Coast Guard.
05:44.3
Now, isa pang problema, balik ko yung numbers game ha, yung quantity issue.
05:50.9
Kasi, I don't think we can match yung acquisition tempo natin.
05:57.3
Kaya natin tapatan yung China in terms of paramihan ng barco.
06:02.9
Even the US, yung US Navy, nahihirapan.
06:06.6
Kasi, I think I mentioned it in previous discussions,
06:10.0
as early as 2015,
06:12.6
nalampasan na actually ng PLA Navy yung US Navy in terms of numbers of combatant vessels.
06:18.1
So, even yung US Navy, nahihirapan.
06:19.9
That's why, ang strategy niya ngayon is to work with other allies and partners.
06:25.8
kumbaga, reverse, reverse, ano eh, reverse import eh.
06:33.9
Imbis na tayong dumepende sa kanila, dumedepende na rin sila sa atin.
06:37.9
Para makilapan yung gaps nila.
06:40.5
In terms of yung number of combatant vessels.
06:43.4
So, across the board, may problema ganun.
06:45.7
Now, merong ibang possibility na, ano, tingnan natin yung emerging technologies.
06:51.8
So, kung titignan natin yung experience,
06:54.3
lagi mo nang binibigay example,
06:59.4
Ukraine has no Navy.
07:02.4
Kumbaga, yung Navy niya,
07:04.6
na, ano na eh, na-neutralize nyo ng Russia.
07:08.0
But despite that,
07:09.6
makikita natin, yung Ukraine Navy,
07:11.4
napapalubog niya yung barko ng mga Russian,
07:16.1
Without a Navy, anong ginagamit niya?
07:18.3
Other types of technology.
07:21.6
missile technology at saka drone technology.
07:26.3
Para ma-offset yung kanilang weakness.
07:29.3
Which is, wala silang barko pang tapat eh.
07:31.3
So, pwedeng tingnan din yun.
07:33.3
Kasi, ang ano rito, Christian, is ano eh, hindi naman tayo gano'ng kayaman na bansa.
07:40.8
And, nagko-compete yung ating mga, yung resource natin,
07:44.8
nagko-compete sa other requirements.
07:46.8
Education, health, public health, etc.
07:50.8
So, hindi naman pwede ibuhos natin sa defense lahat yung ating resources.
07:54.8
So, we need to be, kumbaga, smart in terms of buying equipment.
08:02.8
So, we look for cost-effective systems that will have maximum yung return with minimum resources.
08:13.8
Okay. So, understandable naman lahat yan.
08:16.8
Actually, given our current position, talagang hindi tayo akabuto sa level ng mamamatch.
08:24.8
Natin yung China, tama naman yan. Diba? In terms of number.
08:27.8
Pero nga, balikan ko na ng konti yung pinag-uusapan po natin kanina.
08:31.8
Yung possibility of asking or tapping our allies to at least escort us during the resupply missions.
08:38.8
I think ito kasi yung nawawala roon sa debate, no?
08:41.8
Kasi alam natin, sinasabi ng mga Chinese propagandist.
08:43.8
Ngayon, may mga nanonood dito eh, mga propagandista ng China.
08:46.8
Sinasabi, bakit yung makapasukan yung mga allies, dapat tayo lang nakikipaglaban sa sarili nating, ano, laban.
08:53.8
Mga tapang-tapangan.
08:55.8
Ang point ko naman, AUS, kunwari UK, Australia, hindi naman sila nag-land reclamation sa West Philippine Sea. Diba?
09:03.8
Hindi naman sila bumuo ng artificial islands dyan at hindi naman sila yung nabubuli sa ating mga mangista dyan.
09:10.8
So, hindi tama na ikumpara yung ginagawa ng China doon sa iniisip nilang gagawin o interest nitong mga kaalyado natin.
09:19.8
Especially when we're talking of the specific point of...
09:22.8
tapping them to escort us for resupply missions. Tama po ba? Yan kasing gusto ko linawin dyan eh.
09:29.8
Okay. Kasi ang objective ng Chinese propaganda tsaka Chinese influence operations, number one, is papano nila bubuwagin yung alyansa natin with the United States.
09:40.8
Yan yung primary mission niya eh, ng propaganda niya tsaka influence operations eh.
09:45.8
Pangalawa, yung other partners natin na pumapasok, Australia, Japan.
09:51.8
So, papano nila sisirain yung ano na yun?
09:54.8
So, makikita nyo, yung messaging nila, yung kagaya nga nang sinabi mo, yung messaging nila is actually designed to discourage us from tapping that potential resource.
10:04.8
Hindi ibig sabihin lang.
10:07.8
Hindi, saka. Hindi, yung anak ng Diyos, hindi dapat nag-interview dahil alam lahat niya na eh.
10:13.8
Ang interview na gawin mo, alam mo na lahat eh.
10:18.8
Kumaga, hindi mo pwedeng i-report siya to.
10:19.8
Hindi mo pwedeng i-report siya to.
10:20.8
Hindi, kaya pwedeng i-report si Duterte, as if he has suddenly discovered the value of production.
10:22.8
As if he has suddenly discovered the value of production.
10:23.5
As if he has suddenly discovered the value of production.
10:29.8
Pero eto nga pala.
10:33.8
Yan nga, ang ganda na yan. Ang ganda nang pinunto n'yo na yan no?
10:35.8
Pero eto, pag kinontent analysis natin yung initial reports, yung spot stories about what Duterte had been saying, yan ko yan, di ba sinasabi niya?
10:44.8
Wala nang oposisyon, sa democracy dapat may chatter.
10:46.8
Wala nang oposisyon, sa democracy dapat may chatter.
10:48.8
karamihan sa mga nabasa
10:49.9
ng online stories,
10:50.9
walang ganyang konteksto.
10:53.4
Parang nilatag lang yung sinabi.
10:55.7
Hindi pwedeng gano'n.
10:58.2
Hindi pwedeng gano'n.
10:59.6
So, we're failing to do our job
11:01.3
if we did not provide the power.
11:03.4
Wala talaga yung konteksto.
11:05.2
Bakit ba nagdadadakdak si Duterte?
11:07.6
Anong hugot niya?
11:09.2
So, nanggagaling lahat yun
11:10.5
doon sa pagkatanggal
11:11.9
ng confidential funds.
11:15.7
At tapos nagumpisa na.
11:17.2
At saka nung takutin,
11:18.4
nagpumasok yung mga ICC prosecutors.
11:22.5
Kaya, papasok na yun.
11:26.0
At saka nangyari yan,
11:27.3
isa pa lang nangyari na yun.
11:28.9
Nung pinapasok ni Presidente
11:33.7
ang mga Amerikano
11:35.9
at saka yung labas sa China.
11:45.9
Kasi kumbaga parang...
11:46.4
Si Duterte hindi naman ano eh.
11:48.2
Hindi naman masyadong tanga yan eh.
11:51.0
Nararamdaman niya rin yung mga yan.
11:55.0
Hindi naman masyadong.
11:58.0
Hindi masyadong ano?
12:02.8
Ano ba yung magkaka-report?
12:04.9
Hindi, eto lang ha.
12:05.8
Explain natin sa mga nanonood.
12:07.9
Parang ano rin to.
12:08.6
Opportunity para...
12:10.1
Siguro, kahit pa paano
12:10.9
may matutunan sa pinag-uusapan natin.
12:13.1
Hindi to journalism talk lang eh.
12:14.6
Kasi talaga apektado rito
12:16.1
yung bigger public, no?
12:18.2
Ang usapan po namin dito,
12:19.8
yung paano ba binabalita
12:21.3
o ini-storify, quote-unquote,
12:23.8
yung mga sinabi ka nga rin
12:24.9
ni dating Pangulong Rodrigo Duterte,
12:26.9
ano ba yung value nun?
12:27.9
Una-una, dating Pangulo nagsalita,
12:30.6
that can be considered a value.
12:32.7
Pero more than that,
12:33.4
ano ba yung sinabi?
12:34.6
Kaso karamihan po sa mga lumalabas na balita,
12:38.0
kung ano na yung sinabi,
12:39.3
walang paliwanag,
12:40.4
ano ba yung hugot nun?
12:43.2
baka naman ang reason dyan
12:44.2
ng ibang mga reporter,
12:45.3
eh nagmamadali kami,
12:46.1
meron pa kami ibang sinusulat,
12:49.1
kailangan may talking head.
12:50.2
Eh sino na naman magsasabi sa amin,
12:51.7
kaya naman niya ginagawa yan?
12:53.2
Kasi dahil sa ed ka,
12:54.5
o dahil kasi tinanggal yung ano,
12:56.8
yung mga usual need
12:58.3
to find a talking head,
13:00.3
is that an excuse
13:01.2
not to put proper context sa story?
13:03.4
Yan po yung tanong ko.
13:05.9
walang eskusa pag nagkamali.
13:09.2
walang eskusa pag nagkamali.
13:11.4
Hindi mo pwedeng excuse
13:12.6
na marami kang ginagawa.
13:14.5
Hindi mo reason na,
13:20.3
hindi ko alam yan ah.
13:22.0
Walang eskusa ang periodista.
13:31.7
wala kang gagawin
13:33.7
at idiretsyo yung mali mo.
13:36.2
ganun ang periodista.
13:38.6
ang editor naman,
13:40.0
dapat sabihin sa periodista yan,
13:44.9
idiretsyo mo yan.
13:49.5
Kaya mahirap itong profesyon na ito.
13:53.6
si Nabadoy at si Nacelis, eh.
13:55.5
Napakahirap nito.
13:59.8
alam mo nangyayari.
14:01.1
Hindi naman kagaya nung araw
14:02.6
na magahanap ka sa mga index card
14:05.2
at saka sa mga folder
14:08.3
mag-type ka na lang sa Google,
14:10.9
meron ka ng context.
14:14.0
ang context at background.
14:18.4
Kung talagang gusto mo lang gamitin,
14:24.5
kausapin natin yung mga nanonood, no?
14:26.7
Yan po yung problema
14:34.7
Kasi minsan nangyayari yan, eh.
14:36.5
Yung mga ganyang kasirius
14:38.5
pag hindi mo nalagyan ng context, oh,
14:44.7
Parang yung sinasabi niya
14:47.2
yung merong video si Harry Roque,
14:52.6
Torale behind SMNI.
14:55.4
kasama ba ako doon?
14:56.8
Parang ayoko naman, yata.
15:00.7
yung video nagsasalita,
15:05.0
Wala man lang nagtanong.
15:10.1
ma-ma-ma-maintindihan, eh.
15:17.8
Kasi nung panahon ni Duterte,
15:19.8
timid na timid talaga
15:24.6
iba naman ngayon.
15:26.6
hindi natatakot ngayon,
