Bakit Binabalewala ang Taong Mahirap: Alamin ang 5 Dahilan. - By Doc Willie Ong
00:38.5
ang taong mahirap o walang connection o hindi pa sikat.
00:43.3
Tapos mamaya, magbibigay ako ng sampung tips
00:46.4
para umangat sa buhay.
00:48.8
Baka isipin nyo, ano ba itong mga tips ni Doc?
00:51.3
Parang, actually, tunay ito eh.
00:53.8
Straight talk ito.
00:56.4
Dapat maintindihan.
00:57.7
Makunawaan natin para umangat tayo.
01:00.0
Lalo na sa edad ko, mas may edad ako sa inyo,
01:03.8
at meron akong mga experience.
01:06.6
Kasi kaysa sumama ang loob natin.
01:09.2
Ngayon, bago tayo magumpisa,
01:11.5
ang tip ko lang, huwag mainitin ng ulo.
01:14.2
Learning lang ito.
01:15.4
Huwag sasama ang loob.
01:17.1
Sasasabihin ko, straight talk lang.
01:19.0
Kasi ito yung katotohanan.
01:21.0
Dapat hindi tayo magalit.
01:22.4
Alamin natin bakit tayo hindi pinapansin.
01:26.8
Kaya hindi pinapansin na mahirap, may bias at may stereotype.
01:32.7
Anong ibig sabihin nito?
01:33.9
May stereotype, iniisip ng ibang tao.
01:36.2
Basta mahirap, tamad daw, lazy, walang ambisyon, hindi nagtatrabaho, kaya mahirap.
01:44.9
Yun ang tingin nila.
01:46.1
Number two reason, ba't yung iba nagmamata, may tinatawag tayong economic segregation.
01:52.3
Dahil sa pera, nahihiwalay ang mga grupo ng tao.
01:56.9
Ganyan talaga yung bansa.
01:58.1
Palagay natin, may mga lugar, kahit sa Pilipinas, itong lugar, marami mahirap.
02:04.0
Itong lugar, pang mayaman.
02:05.8
Sa eskwelahan, may school, exclusive, pang mayaman lang.
02:10.9
May school na mas marami mahirap.
02:13.8
Kahit sa mall, may mall na pang mahirap lang.
02:16.7
Hindi ka makakapasok.
02:19.3
Hindi ka may collar.
02:21.0
Kahit sa mga tindahan, may mga tindahan, titignan yung baro mo, titignan yung sapatos mo.
02:26.8
Kung pangit suot mo, hindi ka makakapasok, kaharangin ka ng guard.
02:31.6
So talagang merong separation at may mga gwardiya, may mga village, naghihiwalay sa rich and poor.
02:39.5
Number three, dahil din minsan sa media.
02:42.3
Dahil sa media, pinapakita sa news o yung mga kriminal, nagnakaw o mahirap, nahuli.
02:49.5
Kaya yung mindset ng ibang tao, hindi nakakaintindihan.
02:53.0
Ay, mahirap, baka magnanakaw yan.
02:58.4
Number four, kaya din medyo iba tingin kung mahirap ka.
03:02.2
Merong tinatawag na fear of the unknown.
03:04.7
Siyempre, yung iba siguro na mas nakakaangat, mas mayaman isip nila, takot silang mahingian.
03:10.4
Yun talaga pinaka-reason.
03:12.4
Takot mahingian ng pera, takot makulit.
03:18.5
So, umiiwas sila.
03:21.4
Takot sila, kaya parang ilag sila.
03:24.3
Dahil dito, nagkakahiwalay.
03:26.8
Number five, pag mahirap ang bansa.
03:29.9
Pag ang bansa mahirap, patulad sa atin, yung mayaman sa Pilipinas, sobra yaman.
03:35.9
Billionaire, top in the world.
03:38.9
Pero yung mahirap natin, sobra hirap.
03:41.3
Dahil ang laki ng gap, masyadong obvious.
03:45.0
May nagsabi nga sa akin dati na isang mentor ko.
03:49.2
Sabi niya, ang Pilipinas daw, siya nagsabi, hindi ako.
03:51.7
Sabi niya, ang Pilipinas daw, parang may dalawang mundo.
03:55.2
May mundo na ginagalawan lang na mahihirap, at may mundo ginagalawan lang ng mayayaman.
04:03.1
Parang two worlds, pero nagkikita din.
04:06.5
So, ito yung limang dahilan, kaya pag mahirap, mas hindi napapansin.
04:11.2
Huwag muna magagalit, kasi pag nagalit tayo, hindi tayo aangat.
04:15.9
Ngayon, ibibigay ko sa inyo sampung tips.
04:19.7
Kahit mahirap ka, kahit bata ka pa, wala ka lahat, walang pera, wala lahat.
04:25.2
Paano ka aangat, at marerespeto ka sa ibang araw.
04:31.1
Respect, kailangan mo naman, di ba? Respect.
04:33.9
Ano itong sampung tips? Actually, eleven tips ito eh.
04:37.3
Number one, kinig kayo ah.
04:40.0
Kailangan niya mag-aral.
04:41.2
Di ba? Kahit public school, kahit mura lang, gapangin niyo, magtapos ka ng isang college course.
04:47.6
Malay mo, makatapos ka ng engineer.
04:50.7
So, hindi ka na mamatahin.
04:52.7
Kasi ang pangalan mo, hindi ka na si Juan De Leon.
04:55.1
Tawag na sa iyo ngayon, Engineer Juan De La Cruz.
04:59.5
Hanggang mamatay ka, engineer ka na.
05:02.6
Okay? Kung kaya niyo mag-doktor, o di ba?
05:06.0
Forever ka na, Doc Willie Ong.
05:08.7
Imbis na, maraming Willie Ong ah.
05:10.7
Siguro may isandaan na akong kilalang Willie Ong, kaya nilalagay ko Doc eh.
05:14.7
Kaya pang may ginamang kasalanan yung ibang Willie Ong, wala akong kasalanan doon ah.
05:18.8
Kaya nilalagay ko yung Doc eh.
05:21.4
Kung nakatapos kayo ng lawyer, kahit mahirap pa,
05:26.2
Forever ka na ka-thorny, hindi ka na mamatahin.
05:29.1
So, kung makakatapos ka ng education,
05:32.6
mapapantayan mo yun.
05:34.2
Kahit anong school lang, kahit pasangawa,
05:36.8
kahit edad 40 ka matapos ng college,
05:40.1
it does not matter.
05:41.2
Forever hawak mo yung title.
05:42.7
Number two, para umangat,
05:45.4
dapat pagtuunan mo ng pansin ang isang talento mo.
05:50.1
Lahat naman ng tao may talent.
05:51.7
Meron ka isang skill na sobrang galing,
05:55.1
meron ka isang skill na indispensable, irreplaceable.
05:59.4
Kaya na tinatawag na unique selling proposition yung ikaw lang meron o konti lang kayo.
06:05.0
Yung iba, kahit sa nakikita ko sa mga Facebook, ang galing mag-paint,
06:08.7
focus ka na doon.
06:11.0
Kahit hindi ka marunong mag-Ingles,
06:13.0
walang, kahit pangit para mo, magaling ka mag-pinta.
06:16.3
Magaling ka mag-sulat.
06:18.3
Magaling ka mag-edit.
06:20.3
Magaling ka maglikha, whatever.
06:23.3
Magaling ka kumantap.
06:25.1
Pero yung kumantap, kailangan magaling talaga.
06:27.1
Magaling ka sumayaw.
06:29.1
Yung talagang level up ka talaga.
06:31.1
Magaling ka mag-vlog.
06:33.1
O marami kang followers.
06:35.1
Straight talk ka.
06:40.1
Makakaangat ka doon.
06:42.1
O sa ugali, pwede rin.
06:44.1
So ano yung skill mo?
06:45.1
Tutukan mo na yun.
06:46.1
Magaling ka mag-ayos ng kotse.
06:49.1
Ibig sabihin, may skill ka eh.
06:51.1
Hahabulin ka ng tao.
06:52.1
Hahabulin ka ng mayaman eh.
06:54.1
habulin ka ng mayaman eh.
06:54.9
Habang meron ka nung skill na yun.
06:57.9
Pag mahirap ka, dapat lumabas ka sa comfort zone mo.
07:02.9
Anong comfort zone?
07:03.9
Hindi pwede kulong lang sa bahay tahimik.
07:05.9
Kaya mahirap na nga eh.
07:07.9
Kailangan magne-network.
07:11.9
Maghahanap ka ng konting guidance.
07:14.9
Kung meron magtuturo sa'yo.
07:16.9
Dapat yung magtuturo sa'yo, yung mayaman na at marunong na.
07:19.9
Huwag kang magpaturo sa kapwa hindi marunong.
07:22.9
Di ba? May kasabihan nga,
07:23.9
the blind cannot lead the blind eh.
07:26.9
Pag bulag yung isa, huwag muna.
07:29.9
Sumali ka ng grupo.
07:31.9
Kung kaya nyo maging sumali sa mga Jaycees,
07:39.9
Pag may skill ka na,
07:40.9
makakakausap ka na ng mga mas mayayaman,
07:43.9
makikita mo may job opportunity,
07:50.9
Ito ah, medyo masakit itong sasabihin ko.
07:53.9
Actually, takot ako baka ma-offend kayo eh.
07:55.9
Pero, ito talaga ang tips eh.
07:58.9
Para naman sa inyo ito eh.
07:59.9
Di pakinggan nyo na lang ha.
08:02.9
Dapat masanay ka sa mayayamang tao.
08:06.9
May iba yung ugali, iba yung asta eh,
08:10.9
ng mas mayayaman.
08:11.9
Pag nagaya mo yun,
08:13.9
makakasali ka na, makakaangat ka na,
08:16.9
makukuha ka nila.
08:18.9
Tingnan mo yun sa mga five star hotel. Di ba?
08:20.9
Yung mga nagwo-work doon.
08:22.9
Yung asta nila ah.
08:25.9
Kahit mahirap sila ah.
08:27.9
Pero alam na nila paano makitungo sa mayayaman.
08:30.9
Alam na nila yung rich mindset eh.
08:32.9
Alam na nila paano umarte.
08:36.9
Dapat huwag lang magastos.
08:37.9
Huwag lang mayabang.
08:38.9
Yung mga good points lang na mayayaman,
08:44.9
Hindi hingi ng hingi.
08:46.9
Hindi mangungutang.
08:47.9
Yung ganyan lang.
08:50.9
Matututunan nyo rin.
08:53.9
Kailangan matuto ka magtipid.
08:56.9
Kailangan mag-budget, magtipid.
08:57.9
Para kahit mahirap tayo,
08:59.9
hindi tayo mangihingi sa iba.
09:01.9
Kasi pag nanghingi tayo sa iba,
09:03.9
mababahan natingin sa atin eh.
09:06.9
Talo na tayo agad eh.
09:07.9
Hihingi tayo, talo na tayo eh.
09:09.9
Wala tayong bargaining power.
09:11.9
Maganda, meron kang talento
09:13.9
na kailangan nila sila lalapit sa'yo.
09:16.9
Sila makikiusap sa'yo.
09:17.9
Kahit mahirap pa.
09:18.9
Kasi may talent ka eh.
09:25.9
Kahit 30 years old,
09:34.9
Maraming mayayaman,
09:41.9
65 siya na kumpisa eh.
09:43.9
Pwede ka mag-isip ng maliit na business,
09:47.9
Pero yung mga maliliit na safe lang.
09:52.9
dapat stable ang mental health mo.
09:56.9
Kahit mahirap ka,
09:58.9
huwag kang mag-iinit ng ulo.
10:01.9
Huwag kang manira.
10:02.9
Huwag kang mag-bash.
10:03.9
Huwag kang mag-post.
10:07.9
Huwag kang maingit sa kanila.
10:08.9
Pag mayaman sila,
10:12.9
Di, trabaho lang tayo.
10:16.9
Gawin mo lang yung work mo.
10:17.9
Matulungin ka lang.
10:22.9
Kasi pag dinaan mo sa init ng ulo,
10:24.9
ba't siya may kotse?
10:26.9
Ba't yung anak niya,
10:31.9
Anak ko, may sakit.
10:32.9
Wala mabili ng gamot.
10:33.9
Pag uminit ang ulo mo,
10:35.9
pangit na yung aura natin.
10:37.9
Hindi na darating ang swerte.
10:39.9
Mental health mo,
10:42.9
Merong mga public assistance program
10:45.9
Kung merong tayong makukuha,
10:49.9
Kailangan natin pera.
10:53.9
anuman government na tinutulong,
10:58.9
Hard work and perseverance.
11:09.9
Di ba may kasabihan nga eh.
11:13.9
favorite ko lagi ito.
11:14.9
Ito favorite kasi bayahan ko dati,
11:17.9
Beggars can't be choosers.
11:23.9
Pag tinanggihan ka,
11:24.9
beggars can't be choosers.
11:25.9
Ako nakikiusap eh.
11:27.9
O hindi ako pinansin.
11:29.9
O hindi mo nang gagalit,
11:30.9
hindi mo nang gumaganti.
11:32.9
Beggars can't be choosers.
11:34.9
Magtiis sa konti.
11:36.9
Ito pinakamahalaga.
11:41.9
Huwag mo papakawalan yan.
11:43.9
Kaya nga sinasabi,
11:45.9
baka nagnanakaw eh.
11:49.9
babalik na rin nga natin eh.
11:52.9
maganda reputation.
11:58.9
Kahit wala kang pera,
11:59.9
may nakaiwan ng pera sa kotse mo,
12:03.9
Work ka ng extra hours.
12:05.9
Huwag hingi agad.
12:09.9
Alagaan mo yung boss mo.
12:12.9
Concern ka hindi lang sa boss mo,
12:18.9
o sa kapatid niya.
12:22.9
Nagtatrabaho tayo.
12:23.9
Kailangan natin mag-service eh.
12:26.9
Pag ganyan ang ugali,
12:31.9
Walang angas sa balat.
12:36.9
Nakita niyo ba ako sumagot sa basher?
12:40.9
O, nakita niyo ba ako napikon isang beses?
12:48.9
Mas panalo ang tiis eh.
12:50.9
Huwag ka rin magpapaskam.
12:53.9
turo to ni Dok Liza,
12:54.9
turo to ni Dok Liza,
12:56.9
para umangat kahit mahirap,
12:58.9
tumulong ka pa rin sa kapwa.
13:01.9
Huwag mo sabihin wala ka.
13:02.9
Maraming matutulong ang mahirap.
13:06.9
May nasiraan ng kotse.
13:07.9
O, tulungan mo ayusin yung gulong.
13:09.9
May hindi makatawid sa kali na matanda.
13:16.9
Bigyan mo lang ng bulaklak na kinuha mo sa tabi.
13:20.9
Maging mabait lang.
13:23.9
Mahirap na nga siya.
13:25.9
O, nagtitiis lang.
13:26.9
Pero matulungin pa rin eh.
13:28.9
Astang mayaman yun.
13:32.9
Huwag lang gigil din sa pera.
13:35.9
Ito rin ang isang problem.
13:37.9
Pag mahirap tayo,
13:38.9
pag wala tayong pera sa bank,
13:40.9
o wala tayong ipon,
13:44.9
Paano bang masasabi?
13:46.9
Parang mabilis magkatopak eh.
13:49.9
mabilis na pag may nag-offer sa'yo ng scam,
13:52.9
o kikita ka ng double your money,
13:54.9
o ito na solusyon mo,
13:56.9
magkaka-one million ka,
13:57.9
tapos wala kang ka-pera-pera,
14:00.9
Kasi walang wala ka eh.
14:01.9
Walang wala kang pera,
14:03.9
mabilis ka masilaw.
14:04.9
Parang yung mga pasyente may cancer.
14:08.9
Ang bilis maloko ng mga scam eh.
14:11.9
Kasi nga malala ang sakit eh.
14:15.9
sabi nga Doc Lisa,
14:18.9
basta healthy ka,
14:21.9
mas mahaba buhay mo
14:22.9
kaysa dun sa mayaman,
14:26.9
aangat ka rin one day.
14:29.9
May purpose naman eh.
14:30.9
Tanong na lang natin sa Diyos.
14:32.9
Bakit siya mayaman pinanganak?
14:34.9
O mayaman, marami naman siyang problema.
14:36.9
Hindi naman siya happy eh.
14:37.9
Meron bang mayaman na happy?
14:39.9
Hindi sila happy.
14:40.9
Kala mo happy sila?
14:41.9
Yung mga influencer na may one million
14:43.9
or more followers,
14:45.9
Kala nyo lang happy.
14:47.9
Hindi sila happy.
14:48.9
Hindi sila happy.
14:49.9
Maraming sakit ng ulo.
14:53.9
masakit din ang ulo,
14:55.9
Masakit sa ulo ang walang followers,
14:57.9
masakit sa ulo ang maraming followers.
15:00.9
Lahat may sakit ng ulo.
15:02.9
Kaya huwag tayong mainggit.
15:03.9
Kung nasaan tayong stage,
15:09.9
huwag kalimutan tumulong sa kapwa.
15:11.9
Yun pa rin ang pinaka core
15:13.9
para swertihin tayo
15:15.9
ng mga blessings.
15:16.9
Sana po nakatulong to.
15:18.9
Kung meron ako na-offend,
15:19.9
ayaw ko kayong ma-offend.
15:22.9
Nagkumpisa naman ako
15:32.9
Kung ano lang ma-offer ko sa bansa,
15:36.9
Wala tayong magagawa.
15:40.9
naggawa natin yung positive
15:42.9
at hindi tayo naglalagay ng negative
15:45.9
Mahaba ang tiis ko eh.
15:46.9
Yan nga ang lesson ko
15:48.9
Anong lesson ni Doc Willie
15:49.9
para magtagumpay?
15:51.9
Tiis, tiis, tiis.
15:55.9
Yung lungkot natin,
15:56.9
yung depression natin,
15:58.9
yung pang-aapi sa atin
16:00.9
hayaan mo na sila.
16:01.9
Makakarma din naman sila eh.
