* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Good evening po sa inyong lahat.
00:25.3
Ako po si Christian Esguerra and welcome po sa ating episode ngayong gabi.
00:28.8
Dito po sa ating Facts First Podcast. Today is December 18.
00:34.8
Papalapit na po ng papalapit ang Pasko. Sana marasa mabuting kalagayan po kayo lahat.
00:40.2
Ang pag-uusapan po natin ngayong gabi, ito pong kaso na isinampah ng isang dating kongresista at of course kilangang aktivista
00:47.8
laban po dito sa dalawang host ng SMNI dahil di umano sa kanilang rampant red tagging or red baiting.
00:57.2
Alam niyo po, yung basta kalaban nila, pinagbibintangan nila na komunista o kaya etc.
01:03.1
Basically, red tagging ang pag-uusapan natin ngayong gabi.
01:06.5
So kanina, nagsampah po ng kaso laban dito kina Lorraine Badoy at saka kaya Jeffrey Celis,
01:13.5
si dating bayan muna party list representative, Teodoro Casino.
01:17.6
So siya po yung makakausap natin ngayon. Inhabla niya. Nag-file siya ng civil case laban dun sa dalawa.
01:23.5
Okay? I'd like to welcome to our program, si...
01:27.2
bayan. Siya na po ang chairman niya ng bayan at ng bagong alyansa makabayan, si Mr. Teddy Casino.
01:33.8
Magandang gabi and thank you for joining us dito sa Facts First.
01:37.8
Good evening, Christian. Magandang gabi sa lahat ng nanonood sa atin.
01:42.0
Merry Christmas din o.
01:43.9
Merry Christmas. Pwede ba ko tanatawagin Teddy na lang o ano? Congressman Teddy?
01:48.8
Of course. Ikaw naman.
01:51.1
Okay. Pag-usapan natin itong isinampamong kaso laban kina Lorraine Badoy at saka kay Jeffrey Celis.
01:57.2
Ano exactly yung basis? Ano yung nalabag na batas dito?
02:02.6
Well, kung batas at batas pag-uusapan, yung civil code ang nalabag. Particularly, Articles 19, 20, 21.
02:13.9
Mahaba yan, tatlong articles. But kung susumahin natin, ang kaso is that yung karapatan nila na magsalita, na magpahayag,
02:22.8
ay inabuso nila sa pamamagitan ng mga mali.
02:27.2
Paling pagpaparatang sa akin ng mga akusasyon, mga seryosong akusasyon at paninira.
02:37.5
Basically, red tagging.
02:39.7
So, ang sinasabi natin, yung ginawa nilang red tagging sa akin,
02:43.5
dumabag sa aking karapatan,
02:48.2
naglagay sa akin sa peligro in terms of my liberty and my life,
02:55.3
at labag din ito sa...
02:58.8
Kaugnay ng pagpapahayag, kaugnay ng exercise of rights, hindi lang sa akin, kundi ng aking mga organisasyon.
03:07.2
At dahil dito, dahil sa kanilang pag-abuso at paglabag sa aking karapatan, kailangan silang managot in terms of payment.
03:15.0
Dahil yung damage na nangyari sa akin, kailangan nilang panagotan.
03:22.2
Okay, bago natin pag-usapan yung damage,
03:24.5
technically, wala pang batas.
03:27.2
As far as I know, against red tagging per se, tama ba?
03:32.5
Kasi yung red tagging, it's a specific kind of vilification, of defamation.
03:43.9
Siguro ang pinakamalapit na batas would be against defamation, oral defamation, or libel.
03:54.2
Pero yung red tagging kasi,
03:57.2
Yung huling mga nakataon, tingin namin, nagkaroon na siya ng sariling buhay.
04:02.6
In fact, there are proposals, there were proposals in the past na i-criminalize o gawing bawal ang red tagging.
04:09.8
Pero sa ngayon, wala pa.
04:11.7
So dito, it's a civil case, no? Why didn't you file a criminal case against them?
04:17.7
Ang criminal case kasi dyan ay libel.
04:20.4
At kailangan maging consistent kami sa matagal na naming panawagan na dapat i-decriminalize ang libel.
04:27.2
Ibig sabihin, walang dapat na makulong dahil sa kanyang pagpapahayag, pero dapat siyang managot.
04:34.1
At sa paanong paraan, basically, payment of damages.
04:38.8
So yung reputasyon na nasira mo, yung anxiety and stress na nabigay mo sa isang tao, yun ang dapat mong panagutan.
04:47.4
Hindi naman nangangahulugan na ikukulong ka.
04:50.8
So to be consistent with that, civil case ang namin sinay.
04:54.8
Kahit gano'ng kakabuset dun sa mga nang-re-register.
04:58.4
O eh kasi, kumbaga ano eh, hindi mo naman pinagbabawal yung kanyang karapatang magsalita eh.
05:05.8
And that's what criminalization will do.
05:08.3
Kaya mas grabe ang pag-abuso ng batas kung gano'n.
05:12.6
But definitely, you will have to be responsible in your statements.
05:15.8
At hindi pwedeng basta-basta ka nalang magpaparatang dahil may pananagutan ka dyan.
05:21.4
Okay, just can you give us an idea, how bad was the red tagging ba?
05:25.4
Ano yung binabanggan?
05:27.2
Ang panggit mo kanina.
05:30.9
Alam mo, aktivista ako eh.
05:33.8
And as an activist, sanay naman tayo na kung ano-anong tinatawag sa atin.
05:39.9
Komunista, nangugulo, etc.
05:43.3
Pero yung klase ng pagpaparatang nila has reached a point na ang hindi lang simple komunista yung akosesyon sa akin,
05:50.9
but high-ranking official of the Communist Party.
05:55.1
Member daw ako ng Central Committee ng...
05:57.2
Isang Communist Party, isang Urban Operative, isang NPA Recruiter.
06:01.9
At dahil dyan, kung ano-ano ng mga krimen ang kanilang sinasabing ginawa ko.
06:08.0
From pinakamatinde, sabi nila, ako daw ang nag-orchestrate.
06:11.7
Ako daw ang nasa center ng pagpatay ng libo-libong mga kabataan.
06:17.6
So, walang ebidensya yun.
06:19.6
Paulit-ulit lang nilang sinasabi.
06:21.5
Ako daw ay engaged in an international extortion scheme based in the U.S.
06:27.2
na nage-extort ng 5 to 10 million dollars a month.
06:33.7
Again, no evidence.
06:38.0
On the mere say-so nila.
06:40.3
Paulit-ulit nilang sinasabi.
06:42.7
And then other criminal activities.
06:45.8
Nag-misrepresent daw ako sa United Nations.
06:48.3
Di naman ako nakakapunta doon.
06:50.7
Pati yung mga ginagawa nating disaster relief missions.
06:53.8
Kapag may bagyo, kapag may salanta.
06:55.6
Binibigyan nila ng Malaysia.
06:57.6
Sinasabi nila na, ay hindi, pang ano yan?
06:59.6
Fundraising yan sa NPA.
07:01.6
Yung mga goods na nakukuha, napupunta sa mga rebelde.
07:04.6
Yung pagsabi nilang paulit-ulit na ako ay sinungaling, magnanakaw.
07:09.6
Biro mo pati yung high school class nung anak ko.
07:11.6
Kasi nag-try kami mag-raise ng relief goods para sa mga nasalanta ng bagyong Ulysses.
07:19.6
Pati yun, sinabi nilang, ay huwag kayong tutulong dyan.
07:24.6
Kasi gagamitin lang sa rebelde yan.
07:27.6
Sabi pa ni Badoy noon, warningan nyo yung mga anak nyo, huwag lumapit kay Teddy.
07:33.6
So yung ganong mga malisyoso at mga maling paratang, paulit-ulit nilang ginagawa ng walang basis, walang ebidensya.
07:45.6
And it came to the point na talagang sa mga hindi nakakakilala sa akin, siyempre nakaka-apekto yun.
07:54.6
So ang tingin ng iba sa akin, masamang tao.
07:57.6
And then pag nanonood ako ng kanilang palabas, talagang umiinit ang ulo ko, nakaka-stress.
08:05.6
And siyempre nag-aalala ako sa safety ko at sa safety ng aking pamilya.
08:09.6
Kasi alam nyo naman, yung mga ibang nareredtag, mga kasamahan ko mismo sa bayan, taga ibang probinsya, pinapatay, binudukot, sinasampahan ng mga gawagawang kaso.
08:23.6
At ang first stage niyan, sinisiraan muna sila tulad ng ginagawa sa akin.
08:29.6
So all this has cost me a lot of stress, a lot of worry, anxiety.
08:33.6
At tingin ko dapat matigil na. Kaya nag-file ako ng legal action.
08:40.6
Ang tanong ko naman, gano'ng katagal na ito? How long has this been going on?
08:44.6
Yung madalas kang binabanatan sa program nila, ganun ba yan?
08:48.6
Oo, hindi ko na nga mabiglang.
08:52.6
Matagal na, but it was in 2020 na talagang medyo naging seryoso na.
09:00.6
Naging seryoso na yung kanilang akusasyon. Hindi na lang na komunista yan, communist sympathizer.
09:07.6
Ang dami na nilang mga kwentong nilalabas.
09:09.6
And then nung 2021...
09:13.6
And then nung 2022, doon nagsimula yung kung ano-ano ng kwento.
09:22.6
Yung mga nabanggit ko kanina. At saka very regular, very repeated.
09:28.6
Kaya nag-aalala ako eh na meron bang senaryo itong mga ito.
09:32.6
Kasi hindi lang simpleng nagpaparatang sila. They are actually inciting hate. They are inciting violence on my person.
09:41.6
At nakikita yan doon sa mga comments sa kanilang show, pati comments doon sa aking sariling social media accounts.
09:49.6
Influenciado ng mga kwento ng mga gawagawang paratang nila.
09:54.6
So medyo nakakapag-alala talaga.
09:58.6
But in the past two years talagang nag-intensify.
10:03.6
Nung una medyo hindi ko lang pinapansin eh. Kasi feeling ko naman, napapaliwanag ko naman yung aking sarili.
10:09.6
Pero in the last two years talagang grabe.
10:13.6
Yung mga memes nila talagang nandoon na yung salitang terorista.
10:17.6
Ando na yung makbuka ko.
10:20.6
Pati yung skwelahan ng anak ko binabanggit. Getting out of that.
10:26.6
Okay. So kumbaga lampas-lampas na.
10:29.6
Pero dito, yung sinabi mo inciting to what? Parang ano yung ano exactly mga nababasa mong comments?
10:37.6
And paano mo nasabi na they were inciting these people to do something to you or against you?
10:42.6
Well, kasi pag yung tao, sinabi mo yung isang tao eh,
10:47.6
recruiter ng NPA.
10:49.6
Pag sinabi mo yung isang tao eh responsable sa pagkamatay ng libo-libong mga kabataang Pilipino.
10:56.6
Pag sinabi mo yung isang tao ay extortionist.
10:59.6
Ay nakikinabang sa criminal activities ng communist movement.
11:06.6
Eh ano bang ine-expect mong magiging tingin ng ibang tao na hindi nakakakilala sa akin?
11:12.6
E di syempre ako ay pagkamumuhian.
11:15.6
At yun yung lumalabas sa mga comments.
11:17.6
At binabanggit mismo doon na ayon kay Erik, ka Erik, ganito ka.
11:22.6
Ayon kay Lorraine Badoy, ganito ka.
11:26.6
Even to the point nang may mga death threats.
11:29.6
May nagsasabing, ah ano ka, weird guy.
11:33.6
Sabi naman ang iba, peke kang komunista.
11:36.6
Pero sabi naman ang iba, high ranking communist official ka.
11:40.6
Iba-iba eh, pero nanggagaling lahat yan sa mga maling akusasyon.
11:45.6
Mga malisyosong paratang.
11:48.6
So yun ang, and you know, social media, grabe ang bashing.
11:54.6
Dulot ng ganitong mga disinformation.
11:57.6
Ano yung worst na na-encounter mo in terms of online hate?
12:02.6
Tapos has there been an instance when such online hate was translated into something physical? May nangyari na bang gano'n?
12:13.6
Well, ang isang natatandaan ko, yung kailangan tokhangin ka na.
12:18.6
Alam naman natin ang ibig sabihin, pag tinokhang ka, extrajudicial killings yun.
12:24.6
Pero dahil ako naman ay gumagawa ng paraan para sa aking siguridad, I'm very cautious.
12:32.6
Nagmamanman din ako sa aking paligid. Kahit pa paano naiiwasan natin yung ganong mga sitwasyon.
12:39.6
But alam mo, mahirap magsalita eh.
12:41.6
Kasi marami sa mga kasamahan ko eh basta nalang pinapatay.
12:47.6
After being red-tagged for several, for a period of time, biglang pinapatay sila.
12:55.6
Kapag pinatay sila, ang lumalabas ng kwento eh kasi rebelde yan. Eh kasi ano yan, NPA yan.
13:03.6
At yun yung senaryong nais kong i-avoid.
13:07.6
And I have done counter-measures.
13:10.6
Siguro na, kaya hindi pa nangyayari talaga.
13:15.6
Okay. Pero kung sabi mo na sustained ito for the past two years,
13:19.6
madalas kang banatan sa mga posts nila sa kanilang programa sa SMNI, bakit ngayon ka na nag-file?
13:29.6
Matagal na kami nagka-plano mag-file but nung una kasi ang attitude ko, ano lang eh, baliwalayin eh.
13:38.6
Kasi feeling ko napapaliwanag ko naman yung sarili ko sa publiko.
13:42.6
Nag-tayo nga ako ng YouTube channel ko eh.
13:47.6
In part to be able to explain myself, ano yung position ko sa mga issues.
13:52.6
Pero hindi sapat.
13:56.6
Kasi alam mo yung SMNI, yung program nila dyan, araw-araw.
14:00.6
And they are apparently very well-funded.
14:07.6
Kundi kaya ng sariling efforts ko lang.
14:11.6
Ngayon, dapat last year pa kami mag-file but it took some time para ipunin yung mga ebidensya.
14:19.6
And then may panahon na tine-take down yung mga social media accounts ng SMNI.
14:26.6
Yung YouTube nila tine-take down, yung Facebook.
14:29.6
So kailangan pa naming hagilapin saan yung mga online links, saan yung mga files niyan, yung mga comments.
14:39.6
So it took several months bago naipon lahat ng evidences.
14:44.6
And finally, sabi ko, hindi dapat matapos ang taon nang hindi tayo nakaka-file.
14:49.6
Ihabol naman today.
14:51.6
Yung timing ba, may kaugnayan ba yun sa parang pagbabago ng ihip ng hangin sa politika?
14:57.6
Kasi ngayon, nakatutok ang House Committee on Legislative Franchises sa SMNI.
15:02.6
Binubusisi yung kanilang prangkisa.
15:05.6
Merong resolusyon asking the NTC to suspend the operations of SMNI.
15:10.6
Yung iba, gusto pang iparibok yung kanilang prangkisa.
15:14.6
May kinalaman ba yung pagbabago na yan?
15:16.6
Dahil medyo mukhang nadidiin na ngayon ang SMNI.
15:18.6
Dito sa timing naman ang pagka-file mo?
15:21.6
Ah, wala. Kasi originally, ang timetable namin was late October or early November.
15:29.6
Kaya lang dahil nahirapan kaming buwiin yung kaso, kunin lahat ng ebidensya, paghi-testimonies.
15:37.6
Tumagal nang hanggang ngayon.
15:39.6
But definitely, nung nangyari yung mga hearings sa House on SMNI,
15:43.6
sabi ko hindi pwedeng lumipas ang taon na hindi tayo nakaka-file.
15:48.6
Kasi ito yung tamang panahon.
15:51.6
Dahil nga, alam mo, yung nangyari sa Congress, nakita ng publiko yung sample ng paano sila magsinungaling.
15:58.6
At paano sila magparatang ng walang ebidensya.
16:01.6
So, para sa akin, it was an eye-opener for many of our people.
16:09.6
At tamang panahon yan para ipakita na hindi lang ganun ang ginagawa ng SMNI.
16:16.6
At tamang panahon yan para ipakita na hindi lang ganun ang ginagawa ng SMNI.
16:17.6
At tamang panahon yan para ipakita na hindi lang ganun ang ginagawa ng SMNI.
16:19.6
Kung baga, wala pa sa kalingkingan.
16:21.6
Yung nakita natin sa Congress, yung pagsisinungaling nila doon, yung pagbabastos nila doon,
16:25.6
wala yun sa kalingkingan ng mga na-experience ng mga aktivista at na-experience ko on a daily basis sa kanilang palabas sa SMNI.
16:34.6
Mas grabe, mas malisyoso, mas walang batayan yung kanilang mga paratang sa mga aktivista at sa mga kritiko ng pamahalaan.
16:45.6
Di ba pati kaya ang Kongreso, yung House, na red-tag na rin?
16:50.6
Oo yan! Lahat na nga ni red tag e.
16:55.6
Ang inaantay ko na lang i-red tag nila si Bongbong Marcos e.
16:58.6
Hindi pa ba nare-red tag si Bongbong Marcos?
17:02.6
Eh meron na rin. Pero puro intriga.
17:06.6
If you remember si Lenny Robredo, ni Red Tag nila. Ilang mga congressmen, ni Red Tag nila. Simplified.
17:13.6
Ah.. If you remember si Lenny Robredo, ni Red Tag nila. Ilang mga congressmen, ni Red Tag nila. Simplified.
17:15.6
having a picture with
17:16.9
the members of the Makabayan
17:19.0
Bloc. Si Benji Magalong
17:20.9
dati, Mayor Magalong, di ba?
17:22.3
Imagine, si Benji Magalong.
17:29.1
na kritiko ng gobyerno,
17:30.6
particularly kritiko ng mga Duterte,
17:33.3
grabe ang banat nila
17:35.0
Red Tag. And we can understand
17:36.8
why, kasi ang SMNI talagang dikit
17:38.7
sa mga Duterte yan. Best friend ni
17:40.6
Kiboloy si Duterte.
17:42.9
So, as a propaganda
17:44.4
machinery, as a mouthpiece of
17:50.0
ganun talaga ang kanilang orientation.
17:54.8
yung mga binanggit mo about SMNI,
17:56.8
may mga panawagan niyo yun for
17:58.4
Congress to revoke
18:00.7
their legislative franchise,
18:03.1
yung kanilang parangkisa.
18:04.4
Favor ka ba dyan?
18:06.4
Well, ako kung talagang lumabas na merong
18:10.9
sa kanilang franchise,
18:12.9
hindi lang sa usapin ng
18:21.1
I guess, more serious
18:22.6
allegations of violations
18:25.2
ng kanilang franchise,
18:26.7
nasa kapangyarihan naman ng Kongreso yan.
18:29.3
At kung talagang matiba yung batayan,
18:33.4
Wala akong simpatya para
18:35.0
dyan sa SMNI. Tingin ko,
18:38.2
matiwasay at maganda
18:42.8
Pilipinas kung wala yung ganyang klaseng
18:44.5
mga media entities.
18:46.9
So far na ba yung from where you're
18:48.8
sitting, kasi dati ka rin naman congressman,
18:51.1
ano ba yung mga nakikita mo obvious
18:52.7
sa paglabag ko sa kasakali?
18:56.6
Well, may mga binabanggit sila na
18:58.5
yung failure to report,
19:02.5
kasi obligasyon nila na i-report
19:04.8
sa Congress kung may mga major
19:06.6
changes, halimbawa yung bilihan ng mga
19:08.6
shares, ilalabas, nagpalit
19:10.7
ng may-ari, hindi alam ng Kongreso.
19:12.8
And then, yung pagsisinungaling
19:15.0
sa kanilang mga reports,
19:16.5
whether in Congress or sa
19:18.3
Securities and Exchange Commission,
19:20.4
mga red flags yan eh.
19:24.9
financial documents,
19:27.3
isang istasyon na
19:30.0
advertisers, pero
19:32.7
nakakapagpasweldo ng 100,000
19:34.8
a month sa kanilang mga talents,
19:36.9
nakakapagsweldo ng 1 million a month
19:38.7
sa kanilang consultant,
19:41.7
obvious na revenues.
19:48.3
sa China State Media,
19:50.7
na meron sila palang kasunduan,
19:52.2
Memorandum of Agreement,
19:53.8
ano yung relasyon ng SMNI
19:55.9
sa religious group
19:57.9
ni Kibuloy. So, these are
19:59.9
things na tingin ko
20:01.0
equally, if not more serious,
20:04.5
than issues of the breach
20:09.8
Nabanggit mo rin yung breach of media
20:11.6
ethics, kasi yan naman ang ginagamit
20:13.9
na framing na ang mga
20:15.8
tagapagtanggol ng SMNI,
20:18.2
in particular, yung si
20:19.8
former human rights lawyer,
20:22.2
Harry Roque, diba?
20:24.2
At one point, sabi pa niya,
20:26.2
yung media dapat daw
20:28.3
SMNI dahil ginigipit, no?
20:41.6
naman may papel ang media na maging
20:43.6
fourth estate, o maging
20:45.6
critical sa mga nasa
20:47.8
kapangyarihan, lalo na ang gobyerno.
20:52.0
have to lie to do that.
20:53.8
Hindi justification
20:55.9
nun, yung papel na yun ng media,
20:58.7
that cannot be used to
20:59.9
justify false information,
21:01.9
disinformation, misinformation,
21:04.8
yung inciting of violence
21:07.8
yung outright lies
21:09.9
and fabrications.
21:13.3
Hindi lang simple yung pagiging
21:15.2
fourth estate yan, no?
21:16.6
Nagiging propaganda arm
21:19.6
and disinformation arm ka na.
21:21.8
At kapag ganon, tingin ko, talagang ano yun?
21:24.2
Talagang labag yun sa
21:27.7
na binigay sa'yo ng
21:29.6
pamahalaan para mag-operate ka as
21:33.5
So, hindi mo pwedeng gamitin para
21:36.9
pagiging media, quote-unquote, sa ganitong
21:39.5
sitwasyon? Parang ganon ba yan?
21:43.3
Example, itong si Celis.
21:45.8
Yung kanyang accusation na
21:47.3
1.8 billion ba yun
21:52.7
Sabi niya, nagtatanong lang daw.
21:55.2
Oo, nagtatanong lang naman daw.
21:57.1
Pero pag pinanood mo yung kanyang episode,
21:58.9
hindi nagtatanong yun. Nag-aako sa yun.
22:01.3
And he was speaking as though it was
22:03.1
a matter of fact that it was
22:05.2
established na yun talaga.
22:08.9
Ayun pala, mali yung information.
22:11.6
He had to apologize and to
22:13.7
admit his mistake.
22:15.8
Pero yun, mabuti sana kung isang
22:19.6
ginagawa nila yun araw-araw.
22:22.1
Lalo na sa mga grupo,
22:24.6
critical sa gobyerno, mga members of the
22:27.4
opposition, members of
22:29.8
the progressive groups,
22:33.4
at kahit sino na lang na
22:35.8
hindi nila makasundo
22:38.4
politikang paniniwala.
22:41.6
Gamitan nila ng ganong klaseng mga
22:43.3
disinformation and misinformation.
22:47.3
Puntahan naman natin itong
22:48.6
efforts to revive
22:51.4
the formal peace negotiations
22:53.8
sa pagitan ng Marcos administration
22:57.2
basically, government of the Philippines at saka
22:59.4
National Democratic Front of the Philippines.
23:02.8
very vocal in terms of
23:05.5
supporting this possible revival.
23:08.0
Sa mga viewers at listeners,
23:09.8
kung napansin nyo yung ginagamit kong word,
23:11.6
it's medyo precise, no?
23:13.4
Revival ng formal talks, no?
23:16.6
Medyo malapit na ba yan
23:18.0
sa pagkakaalam mo?
23:23.6
Bagamat sa nakikita ko,
23:26.3
mahaba pang landas
23:27.9
ang tatahakin bago
23:29.8
magkaroon ng bunga ito.
23:34.1
But I think it's worth the wait
23:35.5
and it's worth the effort.
23:37.3
Maraming issues na kailangan pa silang isettle
23:39.7
sa kanilang pag-uusap.
23:41.6
Nang una na dyan,
23:43.3
paano yung magiging participation ng mga
23:47.4
members of the peace panel ng NDF?
23:49.7
Marami dyan nakakulong ngayon.
23:54.3
meaningfully magiging
23:56.1
bahagi ng proseso
23:57.9
kung sila ay nakakulong?
24:00.1
What is the mechanism
24:02.2
para sila ay makapag-participate?
24:04.0
Of course, mas maganda kung sila ay
24:05.9
palalayain, even if temporarily,
24:08.3
para maging kalahok sa peace talks.
24:10.4
Another, I think,
24:11.6
another sticky issue would be the
24:13.5
anong gagawin sa mga dati
24:16.0
ng napagkasundoan?
24:18.0
I understand there are around 11
24:20.1
prior agreements.
24:22.3
Kasama na dyan yung comprehensive agreement
24:23.9
on human rights and international humanitarian law,
24:26.7
yung mga joint safety
24:28.2
immunity guarantees. Anong gagawin yan?
24:30.7
Sayang naman kung
24:31.7
basta nalang isasantabi yan.
24:34.1
Ang haba na rin ang proseso
24:38.3
masusing pag-uusap
24:41.6
And thirdly, the issue of the political
24:43.9
prisoners as a goodwill measure
24:45.8
or as we put it, as an
24:47.8
obligation of the government
24:49.1
for the peace talks to
24:51.3
start on the right foot.
24:54.5
Lalo na yung mga matatanda na,
24:56.6
yung mga may sakit,
24:57.7
yung mga kababaihan.
24:59.8
So these are, I think, yung ilan
25:01.7
sa mga immediate issues na
25:03.4
pag-uusapan ng dalawang panig.
25:07.3
ma-overcome nila yun,
25:09.3
tingin ko magiging talagang makabuluhan
25:10.9
at productive yung
25:14.8
Pero at least nag-uusap, no? Ako mismo kasi medyo nabigla eh.
25:19.0
Tinutukan ko yung
25:19.8
peace talks during the time of Duterte.
25:22.5
Medyo nagulat ako na
25:23.5
meron palang ganong efforts coming from
25:25.2
the Marcos administration. Pero nga,
25:27.2
inisip ko lang, what
25:28.7
could be different this time?
25:31.4
Kung maga, learning from the lessons of
25:32.9
previous peace efforts,
25:35.5
especially itong most recent, yung under
25:37.1
President Duterte. Kasi diba,
25:39.2
ang bilis din ang pace nyo eh. Diba?
25:40.9
Yung peace talks during the time of Duterte.
25:43.1
I remember, hindi pa siya nauupo. Nakikipag-meet na siya
25:45.2
kaya na the late Fidel Agkawili, diba?
25:47.6
Tapos, ang bilis, no? Resumption.
25:49.6
Pero, ang bilis din bumagsak, no?
25:51.7
E dito, what do you think
25:53.4
could be different? Yung idea, for instance,
25:55.4
ang sinasabi nila na ano,
25:57.6
walang preconditions.
26:01.5
Dapat naman talaga walang preconditions
26:03.2
on both sides. I think what could
26:05.3
be different is that hopefully
26:07.3
ang gobyerno ay natuto sa
26:09.0
karanasan nung time ni Duterte.
26:13.8
hindi pwedeng gano'n yung
26:25.7
yung pag-adres sa
26:33.0
ang nangyari kay Duterte, ang habo lang niya,
26:34.8
yung surrender, tsaka yung ceasefire.
26:39.0
hindi dapat gano'n talaga.
26:40.9
For any peace talks to be meaningful,
26:43.7
ceasefire and surrender,
26:46.2
kung yun man ang term ng
26:49.3
should probably come at the end.
26:51.0
Kapag nasettle na yung mga issues,
26:53.3
yung substantive agenda,
26:55.1
hindi yun yung nasa unahan.
26:57.4
Kasi syempre, pag nagsurrender na yung
26:58.9
kabila, ano pang pag-uusapan, nagsurrender na.
27:01.2
So dapat, masettle muna
27:04.7
pagkaisahan, ano pwedeng pagtulungan.
27:07.7
And therefore, the ceasefire
27:10.9
a natural outcome
27:13.0
of those agreements.
27:17.3
sa ganong karanasan.
27:18.8
So pwede pa rin ba rito yung
27:20.6
old mindset na, yung
27:22.8
token fight scenario?
27:24.5
Nag-uusap, meski nagbabakbakan
27:26.4
sa ground. Kasi isa yan sa mga
27:28.9
ticklish issues, diba? Ayaw ni Duterte
27:31.2
dyan eh. Nag-uusap na tayo eh.
27:32.6
Dapat wala ng bakbakan.
27:36.7
Hindi eh. I think
27:38.7
hindi maiiwasan kasi.
27:40.9
Problema yung mag-uusap bagong walang
27:42.6
bakbakan. Sa nakikita ko
27:45.2
in the past, na uuwi kasi yung
27:46.9
both sides sa pagtingin na lang
27:48.1
nung ceasefire eh.
27:50.6
Yung sino na una? O, ba't mo
27:52.7
ginawa to? Ba't yung
27:54.1
so nagsusumbatan na nagsusumbatan
27:56.7
and then nagkakaroon ng
27:58.4
nakukomplika problema.
28:00.9
Hindi na napapag-usapan. Ano yung
28:05.4
Yung socio-economic reforms,
28:06.9
political constitutional reforms.
28:09.4
So baka it's time na medyo, sige,
28:13.2
going on. May bakbakan
28:15.3
but habang nagaganap yan,
28:17.2
pinag-uusapan ng dalawang panig.
28:19.0
Paano ba natin ma-re-resolve?
28:21.4
Kasi kung uunahin nila yung
28:23.0
nagbabantayan sila
28:25.3
sa ceasefire, etc.
28:32.4
na-focus dyan, natali dyan yung
28:34.8
efforts nila, yung energies nila.
28:36.9
Hindi na talaga nabigyan ng sapat na pansin
28:38.9
yung substantive agenda.
28:40.9
Hindi. Tsaka may mekanismo
28:42.8
naman dati, diba?
28:45.5
Kung sakala mo karoon ng clashes.
28:47.2
May mekanismo to address dati.
28:50.8
Under the Comprehensive Agreement on Human Rights
28:52.7
International Humanitarian, meron silang
28:56.9
Ang tanong nga ngayon
28:58.7
is katanggap-tanggap pa ba
29:01.8
pag-revive noon? Kasi
29:04.2
ang tono na naririnig natin sa ilan
29:07.3
nasa panig ng gobyerno, ayaw na nilang
29:10.8
kilalanin yung mga previous agreements
29:12.8
and previous mechanisms.
29:15.4
So tulad na sinabi ko, yan yung
29:16.9
isang seryosong issue
29:18.9
yung kailangan nilang pag-usapan
29:24.1
I guess the first round of talks.
29:27.2
Pero di ba ano yan? Supposedly
29:28.7
building blocks toward
29:32.7
sa isang peace process. Kasi this is a
29:34.6
peace process, hindi naman the peace negotiations.
29:37.4
So although natin
29:38.6
dinuring nga yung ganyan, parang simula sila
29:40.6
from scratch. Pero
29:42.0
ang Kareel, di ba, that was during the time
29:44.7
of Ramos ba? Tail end?
29:46.3
Ramos. Yes. And Ramos
29:48.5
was a military man.
29:50.6
And siya yung nag-repeat mo na, anti-subversion
29:52.6
law, di ba? Anti-subversion law.
29:54.6
Siya nagtanggal niyan eh.
29:56.7
So dapat talaga building
30:00.3
Ganon dapat ang mindset. Eto,
30:02.3
lastly, Teddy, yung NTF
30:04.5
LCAC, do you see that as a roadblock?
30:07.1
Yan ang mga tinuturo
30:08.4
ng iba eh. NTF LCAC.
30:10.6
Definitely, it's a
30:12.5
roadblock. Sa nakita natin
30:16.4
ang NTF LCAC talaga ang nasa unahan
30:20.2
mga pakanang red tagging,
30:22.5
yung mga forced surrenders,
30:24.3
even abductions. You remember yung dalawang
30:26.5
environmental activists sa
30:30.4
ng NTF LCAC yun, yung pagdupot sa kanila
30:32.4
and then palalabasin sila sa
30:34.3
presko na kunwari sumuko.
30:42.1
abolition of the NTF LCAC
30:50.6
resuming the peace talks. In fact,
30:52.7
kung mapapansin mo,
30:53.9
recently, sinabi ng NTF LCAC
30:56.1
na hindi na sila maglulunsad ng kanilang
30:58.2
regular press conference
31:00.1
in deference to the peace talks.
31:03.3
na yung objectives ng NTF LCAC
31:06.2
is diametrically opposed to the
31:08.3
objectives of the peace talks.
31:10.6
At nila ititigil yung kanilang ginagawa
31:12.8
dahil meron ng peace talks.
31:18.3
direction ng peace talks
31:24.9
Pero hindi ba good thing yan? At least,
31:27.6
fire and brimstone, so to speak,
31:31.3
coming from one side.
31:33.2
Pero para sa akin,
31:35.0
mas mabutang i-abolish na lang.
31:37.5
Kasi kung peace and development
31:38.8
pinag-uusapan, kung mga baranggan,
31:40.6
may development projects. Nandiyan naman ang DILG.
31:43.5
Nandiyan naman ang ating
31:44.8
mga local government units.
31:47.2
Bakit NTF LCAC ang gagawa niyan?
31:49.0
Ang nangyari is that
31:50.6
yung mga ordinary government
31:53.1
programs, development projects,
31:56.7
balangkas ng counter-insurgency.
31:59.7
And for us, that is a
32:08.4
counter-insurgency objectives.
32:10.6
Yung mga development na dapat
32:12.7
ay para sa lahat.
32:18.7
ano ba yung pangangailangan ng mga
32:22.0
So, you see communities na
32:24.3
hindi bibigyan ng project
32:30.6
rebelde. And the requirement
32:32.5
na dapat cleared ng rebelde
32:34.4
ang isang lugar bago magkaroon ng project.
32:38.6
Eh yung mga lugar nga na may
32:40.6
rebelde, yun yung talagang nangangailangan
32:44.1
projects and development.
32:46.3
So, yung ganun mga usapin,
32:49.9
sa ganitong balangkas ng NTFLCAC.
32:54.2
Okay. Masagi. Maraming salamat sa'yo
32:56.5
Mr. Teddy Casino for joining us.
33:00.1
Mamonitor na lang namin
33:01.2
yung developments dyan sa
33:02.4
kasong isinampan ninyo laban kina
33:05.7
at saka kay Pakayiton Jeffries
33:08.3
Ellis. And of course, we will continue
33:10.2
monitoring the progress kung magkakaroon
33:12.7
man itong peace talks with
33:14.4
the NDFP. Maraming maraming
33:16.5
salamat sa'yo and Merry Christmas.
33:19.7
Salamat Christian
33:20.3
at magandang gabi. Merry Christmas po sa lahat.
33:25.7
Mr. Teddy Casino. Nakasama po
33:28.0
natin. Dati po yung
33:29.7
bayan mo na party list representative
33:33.4
ayan talagang aktivista.
33:36.2
Madalas natin makakita sa kalye.
33:38.7
Nagko-cover pa tayo dyan.
33:40.2
As a field reporter.
33:46.3
NTF-ELCAC, iba yata
33:48.3
mali-mali yung spelling niya ng acronym.
33:50.8
Okay? Montik na maging
33:53.6
NTF-ELCAC. It's an acronym.
33:58.2
Pero it's being pronounced as a word.
34:00.8
Part po yan ng stylebook eh.
34:02.3
Parang comic, diba?
34:04.3
Di naman siya talaga regular word pero
34:06.0
nakasanayin na natin. So parang
34:08.3
ganun sa NTF-ELCAC.
34:12.3
lang po ang spelling ng NTF-ELCAC.
34:15.3
Okay, bago po tayo
34:16.2
magtapos, may mga babatingin lang po tayo.
34:18.5
Etabulated happy birthday kay
34:20.1
Father Flavie Villanueva
34:24.4
Siya po yung taga-pamuno
34:26.1
ng Project Paghilom. Ito po yung
34:28.2
tumutulong doon po sa mga naulila
34:33.6
In cold-blooded fashion.
34:36.5
Dito sa Warren Drugs,
34:38.0
ni dating paulong,
34:41.5
So napakaganda po ng proyekto niya.
34:44.8
sinusuportahan ng mga adik ah.
34:46.7
Hindi po lahat ng mga napatay doon adik, no?
34:48.9
Tsaka, hindi nga po.
34:50.8
Mas maganda kung mas makikilala niyo yung programa
34:52.8
na yan. Doon niyo ma-realize kung gaano ka
34:56.5
Or even inhuman yung po nangyari
34:58.8
doon sa iba't iba mga pamilya.
35:01.1
At napakarami po nila.
35:02.9
At ngayon nga po, lumalabas yung mga
35:04.7
ebidensya, no? Kasi tinutulungan din
35:06.7
si Father Flavie Villanueva
35:10.0
Dr. Raquel Fortun, who is only one of two
35:14.6
sa pagkakaalam ko, accredited
35:16.2
forensic pathologists dito sa
35:20.6
tinutulungan ni Dr. Raquel Fortun
35:22.3
itong grupo ni Father Flavie
35:24.4
doon sa exhumation ng mga
35:26.1
labi ng ibang mga
35:27.9
pinatay doon sa war on drugs. At doon niya
35:30.5
lumalabas yung ebidensya, no?
35:34.1
ebidensya ikinubli doon nakara-administrasyon,
35:37.0
medyo lumalabas na, no?
35:40.0
muna sasabing nanlaban, diba?
35:41.8
Makikita mo yan sa posisyon ng katawan,
35:43.7
sa pagpasok o paglabas ang bala,
35:45.8
et cetera, et cetera. Okay?
35:48.1
So, yun po. Belated happy birthday
35:49.7
kay Father Flavie Villanueva.
35:51.6
Also, belated happy birthday kahapon po
35:53.8
kay Dr. Vivian Sarabia.
35:56.3
Yan, yung napakatinik
35:57.6
na Vivian Sarabia.
36:00.1
Ayan. Maraming maraming salamat po
36:01.8
sa patuloy na pagsuporta
36:03.1
and belated happy birthday po sa inyo.
36:05.6
Of course, kanina kasama yun sa Father Robert Reyes.
36:08.5
Si Father Robert Reyes pala,
36:10.0
nandun sa, ano? Sumama rin sa Christmas Convoy, no?
36:13.2
Siya nag-misa pala doon.
36:15.7
Nahatak siya ni Ronald Llamas.
36:17.7
Ewan ko ba. Nakabola si Ronald Llamas, eh, no?
36:26.9
gusto niyang batiin natin ang kanyang asawa.
36:30.0
Wedding anniversary nila
36:33.9
That will be their 26th
36:36.1
wedding anniversary.
36:37.2
Si na Jose and Donna,
36:43.0
Classmate ko nung high school,
36:45.0
si Mark Anthony Durante, si Tune.
36:47.0
Ayan, shoutout sa'yo tsaka sa anak mo.
36:50.0
Tapos, sabi niya, shoutout naman sa San Beda Red Lions basketball team
36:55.0
for bagging the NCAA championship.
36:58.0
Hindi ko na susundan yung NCAA ngayon, eh.
37:01.0
UAAP naman, hindi ko na sinusundan kasi, eh,
37:04.0
ukulelat naman yung UST, eh.
37:05.0
No? Ba't ka naman susundan yung UP versus LaSalle?
37:09.0
Although, alam ko, nagchampion ng LASAL.
37:09.7
Sa NCAA, balik ang kampiyon na ito pala sa San Beda Red Lions.
37:15.7
Yan po ang ating alma mater nung high school.
37:19.7
Bute, pinaalala niya nung aking classmate, si Tune.
37:22.7
Okay, anong gagawin natin?
37:24.7
Ato, may mga nag-post kanina.
37:28.7
This is Maria from Austria.
37:30.7
I always love watching your program.
37:32.7
Maraming maraming salamat po.
37:34.7
Nga pala, kung gusto niyong panoorin, no?
37:36.7
Nakapost na po yung ating latest commentary.
37:38.7
About the SMNI issue.
37:40.7
Dito po sa ating channel.
37:42.7
Tinoast po natin siya kaninang alas syete ng gabi.
37:46.7
Bago po tayo nagsimula dito sa ating programa.
37:48.7
And yan, panoorin niyo.
37:50.7
Para nandun niyo ang ating perspective.
37:52.7
About what's happening sa SMNI.
37:56.7
Basically, ang argument ko ron,
37:57.7
Well, tama yung dahilan ng mga kongresista
38:01.7
or perhaps even revoke,
38:03.7
the franchise of SMNI.
38:05.7
Pero may tanong din tayo rin sa mga kongresista, no?
38:07.7
Eh matagal nang nangyayari yan eh.
38:09.7
Bakit ngayon lang?
38:11.7
Dahil ba nag-ibay-ihip ng hangin?
38:13.7
Dahil pati ba sila tinamaan na?
38:16.7
Kung sa susunod na,
38:17.7
sa darating na panahon,
38:18.7
mangyayari uli yan.
38:19.7
Let's say sa ibang network naman,
38:21.7
maninindigan ba sila sa tama?
38:23.7
O sa kung ano lang ang aligned?
38:26.7
O pasok sa kanilang interest?
38:27.7
Yan po yung mga tanong na nariss natin dyan sa,
38:29.7
sa commentary na yan.
38:31.7
Tapos abangan niyo po, no?
38:33.7
In the coming days, may lalabas tayo ng ano,
38:35.7
panibagong episode ng ating Facts First Convos.
38:39.7
Nakausap po natin recently,
38:41.7
yung babae na nanguna dito po sa Christmas Caravan
38:44.7
or Christmas Convoy.
38:46.7
Di ba? Maraming po mga volunteer groups na naglayag
38:48.7
dyan po sa West Philippine Sea.
38:51.7
Papunta sana sa Ayungin Shoal
38:55.7
Philippine-occupied features dyan sa West Philippine Sea.
38:59.7
Kaso nakatshirt ang kanilang Christmas Convoy
39:03.7
nandyan ang bully na China.
39:05.7
Na talagang kinaibigan na matindi
39:08.7
ni dating Pangulong Rodrigo Duterte.
39:10.7
Duterte, nandyan para harangin
39:12.7
ang ating Christmas Convoy, no?
39:14.7
Sabihin mo, bawal ka maglayag sa sarili mong karagatan, no?
39:18.7
Imagine din nyo, no? Meron kayong bakuran.
39:20.7
Hindi kayo makalabas ng bahay nyo para doon sa bakuran nyo.
39:23.7
Hindi kayo makalabas ng pinto.
39:25.7
Kunwari, gusto nyo pumitas ng ano,
39:29.7
Dahil meron kayong tanim na sili.
39:30.7
Hindi nyo magawa, hindi nyo mapakinabangan
39:33.7
ng resources dyan.
39:34.7
Kanyang nang ginagawa sa atin ang China.
39:36.7
Dito sa sarili nating bakuran.
39:39.7
So, maraming salamat po sa inyong pananood ngayong gabi.
39:43.7
Kita-kita po tayo bukas
39:44.7
para sa isa naman pong episode ng ating Facts First Podcast.
39:48.7
And again, dito po sa Team Replay tsaka sa Team Delay,
39:51.7
maraming maraming salamat po.
39:53.7
Ako po si Christian Esguerra. Magandang gabi po.
40:04.7
Thank you for watching.
