Masakit ang Balikat at Braso. Delikado ba? - By Doc Liza Ramoso-Ong
00:49.1
Nagkaroon ng problema sa buto, na fracture, nabali ng konti, o kaya naghiwalay, yun ang dislocation.
00:55.4
Yung tendon, nagkaroon.
00:58.3
Nagkaroon ng tear, yung sabihin na punit, kasi maaaring hindi sinasadya, biglang may biglaan tayong ginawa.
01:05.4
Kaya yung tendon natin ay nasira o napunit.
01:09.9
Nerve compression, naipit ang ating nerves or ugat dito mula sa ating leeg.
01:15.2
Ang mga treatments dyan, kailangan nyo talaga ng physical therapy.
01:19.5
Yung mga iniinom na gamot, kung pwede, wag gagawin.
01:22.2
Pero mas maganda yung i-rest natin, lalagyan ng ice, tapos i-elevate natin.
01:28.3
Pag nagkakasakit, surgical intervention, orthopedic surgeon po ang magsasabi nun at sana wag tayong mapunta dun.
01:35.2
Lifestyle changes, kailangan mas mag-iexercise na tayo, mas mag-i-stretching tayo at kung ano man ang trabaho nyo, ay aayusin nyo.
01:43.9
Home remedies, meron tayong magagawa sa ating bahay.
01:47.5
Ang balikat natin, may buto, meron din siyang mga muscle.
01:51.3
Ito yung mga rotator cuff, yan yung mga muscle.
01:55.1
Pag nagka-problema dyan, sasakit.
01:57.0
Tapos yung dugtungan, nagkakaroon din yung cartilage o yung butong mura dun sa ating balikat.
02:04.3
Ligaments, tendons, sila yung nagkakapit sa pagitan ng muscle at buto, pwedeng mapunit.
02:11.9
Unahin natin dahilan, yung rotator cuff o napunit na rotator cuff, ibig sabihin yung mga muscle dyan.
02:19.1
So ang mararamdaman nyo, pwedeng mamaga o mapunit ang mga muscle na yan.
02:27.0
Masakit kapag nahigaan nyo at pag humiga kayo ng nakatagilid dun sa apektadong balikat.
02:32.6
Mas hirap na kayong magsuklay, mas hirap na ayusin ng bra at nagsisimula ito edad 40 pataas.
02:39.7
Mapapansin nyo, mas mahina yung kamay at balikat ninyo.
02:43.9
So baka may tear.
02:45.1
Maaaring bigla kayong nahulog, tumama pala yun.
02:47.8
O kaya habang pinapasyan nyo yung aso nyo, biglang tumakbo yun, nahila yung inyong kamay.
02:53.5
So nagkaroon ng tear, napunit, namaga yung mga muscle.
02:57.4
Tendons, ligaments at yung muscle ninyo.
03:02.3
Pag nangyari yun, mapapansin nyo, parang matirap na kayong pumulot kung patalikod.
03:08.4
Tapos matagalan yung sakit.
03:11.3
Lalo na, mas masakit sa gabi.
03:13.1
Pag binuksan yung mabibigat na pintuan, mas masakit din.
03:18.4
Hindi nyo na, hindi na kayong makapagsampay.
03:21.3
O kaya pag nagsusuot kayo ng damit, mas hirap na.
03:24.8
So, tsaka diba dapat pag tinaas natin.
03:27.0
Yung kamay natin.
03:27.8
Subukan nyo po ito.
03:29.1
Diba pag tinaas natin, dapat kaya hanggang tenga.
03:33.4
Ito, parang letter U na kayo.
03:35.5
Hindi nyo na maidikit dun sa inyong tenga.
03:37.6
So dapat alam nyo na yung mga dati nyo ginagawa, ay biglang hindi nyo na magawa.
03:44.4
So sasabihin nyo yan sa inyong doktor.
03:48.1
May magsasabi kailangan ng steroid injection, sasabihin ng inyong doktor.
03:53.0
Pero napakahalaga po ng exercises.
03:55.9
Kasama ang inyong fitness.
03:57.0
Physical therapies at stretching.
03:59.3
Pag talagang hindi na maayos sa physical therapy, dun lang po tayo pupunta sa surgery na ginagawa ng orthopedic surgeon.
04:07.8
Pansamantala lang po ang magagawa ng mga gamot, kapsula.
04:12.0
Kaya huwag po tayong umasa ng inom ng inom ng mga pain relievers.
04:17.1
Mas importante po stretching at exercises.
04:20.7
Pangalawang dahilan, yung tinatawag natin frozen shoulder.
04:24.1
Ibig sabihin nanigas.
04:25.4
Kaya nga frozen, tunigas.
04:27.0
Ang karneng galing sa freezer, matigas.
04:29.9
Nagsisimula ito sa edad 50 pataas.
04:33.5
Bakit pasakit ng pasakit ang inyong balikat habang tumatagal?
04:38.1
Tapos, hindi nyo na siya maigalaw.
04:40.8
Mas madalas itong frozen shoulder sa mga babae.
04:44.0
Pero meron din sa mga lalaki.
04:45.9
At may mga kasamang ibang sakit.
04:47.6
Katulad ng diabetes, mataas na kolesterol, at problema sa thyroid.
04:52.4
So may tatlong stages yan.
04:54.8
Tumitigas, freezing.
04:57.0
O yung movement o yung paggalaw nyo, masakit.
05:00.4
Tapos, parang kumukonte o may limitasyon sa paggalaw ninyo.
05:05.9
Pag stage 2 na, frozen na yan.
05:08.1
Hindi nyo na nagagalaw.
05:10.4
Pag ganun po, humi ano, yung sakit, kumunti nga.
05:15.4
Pero mas hindi nyo naman na igalaw.
05:19.3
Tapos, mas mahirap na yung mga pang-araw-araw natin ginagawa.
05:23.1
At kahit anong na frozen,
05:25.0
eh, dadating yung panahon,
05:28.4
ah, lumalambot siya.
05:30.5
Towing ang tawag doon.
05:32.1
So yung stiffness o yung paninigas,
05:36.2
Pero, yung paggalaw nyo,
05:38.8
nag-i-improve na.
05:41.5
Tapos, yung strength,
05:43.0
dati kasi nang hina yun, bumabalik na.
05:45.1
So ibig sabihin, natanggal na.
05:47.1
Sa tulong ng physical therapy exercises at stretching.
05:52.0
Ano yung mga example ng exercises?
05:55.0
Ipapagawa sa inyo ng rehab medicine doctor ninyo.
05:58.1
Hawa kayo sa isang cilia, pendulum.
06:02.3
I, parang saklak, igaganong-ganon nyo yung kamay nyo.
06:06.5
Left, right, left, right.
06:11.1
Pag nakaupo kayo, subukan yung gawin.
06:14.4
Arm circle, diba?
06:16.7
Yan yung ginagawa natin sa school.
06:19.4
Tapos, pwede kayong kumuha ng towel.
06:21.8
Subukan nyo, parang nagtutuyo ng inyong lintas.
06:25.7
Itong armpit stretch, pwede nyo hong gawin ito sa pader.
06:28.9
Unti-unti, pumunta kayo sa pader.
06:31.4
O kung may mataas kayong cabinet, ipatong ang inyong kamay.
06:35.1
Tapos, subukan nyo, up-down, up-down.
06:37.5
Para ma-stretch dito sa inyong kilikili.
06:40.8
So yan yung mga example ng kailangan ay sipag ninyo para matanggal yung mga kirot.
06:48.2
Number three na dahilan, o pag-umiidad, o paulit-ulit na trabaho.
06:52.4
Halimbawa po, yung mga cook.
06:54.9
Arthritis o rayuma.
06:57.7
Hindi ba doon sa dugtunga, nung bata-bata tayo, ang ganda.
07:01.5
Nung ating ball and socket.
07:05.8
Pero ngayon, dahil nagkakarayuma na,
07:08.5
eh yung butong mura nyo, numinipis na.
07:12.0
Kasi nagkikiskisan nga eh sa paulit-ulit na trabaho.
07:15.9
So sumasakit yan.
07:17.0
O kaya minsan nagkakaroon ng extra bone.
07:19.8
Osteophyte po ang tawag doon.
07:21.4
So masakit din yun.
07:23.4
So yan ang tinatawag na.
07:24.9
Rayuma, matagal ang kirot, lalong naninigas ang inyong balikat.
07:30.8
So dito nakakatulong yung stretching.
07:34.0
So problema to doon sa mga joints,
07:36.2
o doon sa dugtungan, o sa butong mura ng inyong balikat.
07:41.4
Tsaka maririnig ninyo, parang may maingay.
07:44.6
Parang tsitsaron, pag ginalaw nyo, krak-krak-krak-krak.
07:47.4
Diba minsan naririnig nyo yan.
07:49.4
Tsaka parang, kung dati malayo na aabot ng kamay nyo,
07:53.2
bakit hindi na kayong pagpaabot nyo na limitado na?
07:58.2
So doon nyo malalaman na, nagsisimula na ang rayuma.
08:02.4
May tinatawag din na referred pain.
08:04.8
Galing pala sa ibang organo.
08:06.8
Pero nararamdaman natin sa ating balikat.
08:09.7
Halimbawa, problema sa gallbladder o doon sa abdo.
08:13.4
Pag may gallstone, minsan sasakit dito sa ating balikat.
08:16.4
Shingles, ito yung nagkaroon ng bulutong.
08:21.0
Parang bulutong doon sa inyong balat.
08:23.0
So pagbiglang sumakit, tignan nyo rin, i-examine nyo.
08:26.5
Baka naman biglang, una nagsisimula sa rash, tapos nagtubig.
08:31.0
Napakasakit po ito.
08:33.0
Pag may problema sa lungs, siyempre paghinga natin.
08:36.8
Minsan masakit din doon sa balikat.
08:38.8
At sa ating puso, halimbawa, nagkaroon tayo ng angina.
08:43.0
Bigla tayo nag-exercise o na-stress.
08:45.5
May problema pala sa puso, pero kasamang sumasakit yung ating balikat.
08:50.5
Gayon din po, kapag nagkaroon tayo ng angina,
08:53.0
tinatawag na nahaheart attack tayo.
08:56.0
Masakit ang balikat.
08:58.0
Pero may kasamang iba.
09:00.0
Hirap huminga, masikip yung dibdib.
09:02.0
Parang may nakadagan.
09:04.0
Hanggang panga at hanggang leeg.
09:06.0
Parang nahihilo, nagpapawis.
09:08.0
Baka po nahaheart attack.
09:10.0
Kailangan na natin pumunta sa emergency room.
09:12.0
So kailangan nyo pong pumunta sa inyong doktor.
09:17.0
Yung bursitis, masakit, matigas sa paggalaw.
09:20.0
Lalo na sa pagtaas ng kamay.
09:23.0
Dahil ito, sa dating injury.
09:25.0
Nagkaroon pala kayo ng dating yung injury.
09:28.0
So paulit-ulit na gawain, pwede rin.
09:30.0
Kasi nga, ang bursa ito.
09:32.0
Sabihin, parang may pockets dyan.
09:34.0
Merong mga pockets ng kutsyon sa pagitan ng buto.
09:39.0
Para hindi sila nagkikiskisan.
09:41.0
Ang problem is, namamaga yun.
09:44.0
Yung sa pagitan ng buto.
09:45.0
So pag namaga, masakit.
09:47.0
So yun po yung tinatawag na bursitis.
09:50.0
Itis, ibig sabihin, inflamed.
09:53.0
Baka naman na dislocate.
09:56.0
O naghiwala yung inyong buto.
09:58.0
O kaya naman na fracture.
09:59.0
Nabalian kayo ng buto.
10:01.0
Hindi nyo nalang nalaman.
10:03.0
Ang pagkakaiba nito.
10:07.0
At hindi nyo maigalaw.
10:08.0
Lalo na dito sa harap ng inyong balikat.
10:10.0
Dahil nga, humiwala yung inyong mga buto.
10:14.0
Baka nagkaroon ng aksidente.
10:20.0
Nakadugtong yung ating mga buto.
10:25.0
O kaya talagang naghiwalay ng tuluyan.
10:29.0
Ano yung mga test na pwedeng gawin?
10:31.0
Siyempre, pupunta kayo sa emergency room.
10:34.0
O dun sa mga doktor ninyo.
10:36.0
Ano po yung mga doktor na pwede natin puntahan?
10:38.0
Orthopedic surgeon.
10:40.0
Doktor sa buto yun.
10:42.0
Rehabilitation medicine doctor.
10:44.0
Ito po yung nagpapa-exercise.
10:46.0
At nagpapa-stretching sa inyo.
10:49.0
Magre-reseta siya dun sa physical therapy.
10:51.0
Physical therapist niyo.
10:52.0
Anong mga exercises ang gagawin?
10:54.0
So, may tulong din po ng physical therapist.
10:58.0
Kung makakahanap po kayo ng myotherapist.
11:01.0
Ito po ay para sa muscle.
11:03.0
At kung walang-walang myotherapist.
11:05.0
Pwede din po yung mga nagmamassage.
11:07.0
Para lumuwag-luwag ang ating muscle.
11:10.0
Ano ang mga test na hihingi ng inyong doktor?
11:13.0
Siyempre, nandun na yung x-ray.
11:15.0
Diba? Ang x-ray ay para sa buto.
11:17.0
MRI para makita yung buto.
11:19.0
At saka yung muscle.
11:21.0
Pwede rin ang CT scan para kita yung mga dugtungan.
11:24.0
EMG, electromyogram.
11:27.0
Para naman yan sa nerves.
11:29.0
O yung natatawag nating ugat.
11:31.0
Mas malalim po yun.
11:33.0
Arthroscopy, sinisilip.
11:34.0
O pwede rin yung inu-ultrasound.
11:36.0
So, yan po yung mga para makita yung loob ng ating balikat.
11:42.0
Ano naman yung mga gamutan?
11:44.0
Pwede kayong masabihan ng inyong orthopedic surgeon.
11:48.0
Mag-i-injection po ng steroid.
11:50.0
So, pag-isipan niyo mabuti.
11:52.0
Yung mga kapsula pain reliever,
11:54.0
sana huwag paulit-ulit ang gamit.
11:56.0
Kasi mas importante po,
11:58.0
yung physical therapy.
12:02.0
Masipag kayo at pag-i-stretching.
12:06.0
kapag matagal ang mga kirot.
12:09.0
pag bigla ang trauma o aksidente,
12:11.0
dun lamang po nilalagyan ng ice.
12:13.0
O biglang parang may nagbukol
12:18.0
So, yan po yung mga gamutan.
12:19.0
Pwede nating gawin.
12:24.0
doktor, orthopedic surgeon,
12:26.0
pwede kayong magkonsulta
12:27.0
or rehab medicine,
12:29.0
rehabilitation medicine doctor.
12:33.0
kung meron kayong kamag-anak
12:35.0
o physical therapist na pupuntahan nyo
12:38.0
2 to 3 times a week.
12:40.0
At tuturuan kayo ng mga example.
12:42.0
Kahit wala po ang physical therapist nyo,
12:44.0
pwede nyo gawin ito.
12:47.0
cross body arm circle,
12:48.0
cross body arm stretch,
12:53.0
Papunta sa harap,
12:54.0
papunta sa likod,
12:55.0
o kaya yung gagamit ka ng tuwalya.
12:58.0
Parang nagtutuyo ng inyong likod.
13:00.0
Yan po yung mga example
13:02.0
ng mga stretching exercises natin.
13:05.0
So, nakita nyo na ang daming dahilan
13:07.0
ba't sumasakit ang ating balikat.
13:10.0
Kung ano man po ang napansin nyo,
13:13.0
sabihin nyo dun sa doktor nyo.
13:16.0
kung may limitasyon na ba yung galaw ninyo.
13:19.0
Maraming salamat po.
