* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
All right. Yan. Magandang araw mga kapatid natin at welcome sa isang mga livestream.
00:07.0
Mga kapatid natin, pasensya na kayo doon sa livestream ko kahapon,
00:11.0
sa mga nanonood ng replay dito kay Ronaldo Valdez.
00:14.0
Although, very comprehensive na yung ating usapan noon.
00:16.8
Ang problema ko doon, may lumalabas na ads doon.
00:19.7
Tapos yung lumabas na ads doon, kinopyright strike ako dahil lumabas yung ads doon.
00:25.9
Kasi nga paulit-ulit na nagplay yung ads.
00:27.9
Eh, hindi naman yun yung kinokomentan natin.
00:30.9
Kaya, hindi yun fair use.
00:33.2
Tinanggal ko na lang yung mga parts na nagplay yung ads na yun.
00:38.2
Kasi nga naman, pwede nga namang copyright infringement yun.
00:42.4
Kung napasali yun sa video, eh, hindi ko naman ginamit yun sa aking komentary o kaya criticism.
00:47.8
Ngayon mga kapatid natin, ang gagamitin natin sa ating komentary at criticism
00:51.5
ay itong GMA Integrated News na balita kung saan yung mga kasama sa bahay ni Ronaldo Valdez
00:57.6
isinailalim sa parafin at balistik test.
01:00.9
Tulad ng sinabi ko sa inyo, mga kapatid natin, nagkakaroon ng imbestikasyon
01:04.0
dito sa pagpano ni Ronaldo Valdez.
01:07.1
Kasi nga, nung natagpuan siya na nakahandusay sa isang upuan,
01:15.1
may hawak-hawak siyang baril, mga kapatid natin, na empty yung magazine.
01:18.3
So, dalawa yung ibig sabihin nun, no?
01:20.8
Isa lang yung linagay niyang bala o kaya...
01:27.6
Pwedeng may ibang kumitil.
01:29.3
Kaya lang tulad nga ng sinabi ko sa inyo, pag magkakaroon ng autopsy dyan
01:32.8
at crime scene investigation, mga kapatid natin, makikita naman yan kung sino ang bumaril.
01:40.9
At isa, mga kapatid natin, sa paraan para makita kung sino yung bumaril
01:44.7
ay itong parafin test.
01:46.7
Ano ba yung parafin test?
01:47.9
Itong parafin test na ito, mga kapatid natin, ay yung pag-test sa kamay ng mga tao
01:52.8
kung ito ay may powder burns.
01:57.6
Ano, mga kapatid natin?
01:58.7
No, sunog na gagawin ng isang pulbura sa balat ng isang tao.
02:04.9
Yun po yung parafin test.
02:06.6
Bakit po importante yan?
02:08.2
Kasi nga, malalaman kung yung tao na yun ay pumutok ng baril o hindi.
02:13.3
Pero ito rin kasi ang isang crucial dyan, mga kapatid natin, na kailangan natin tandaan.
02:18.7
Hindi porque positive ka sa parafin test, ikaw na mismo yung pumatay.
02:24.8
Bakit? Kailangan pa rin magkaroon ng ebidensya.
02:27.6
Na ikaw yung pumatay doon.
02:30.5
Kasi pwede nga naman na nagkaroon ka o nag-positive ka sa parafin test kasi nag-shooting ka.
02:36.6
O kaya meron nangyari kung saan gumamit ka ng pulbura at nagkaroon ng powder burns sa iyong kamay.
02:44.2
At yung hindi ko rin nasagot doon sa mga kapatid natin kahapon,
02:48.3
nung nag-end kasi ako ang daming nagtanong dito,
02:51.1
kailangan alamin kung left or right-handed itong si Ronaldo Valdez daw,
02:57.2
para malaman kung ano o nasaan yung barel.
03:01.1
Kasi usually, syempre, yung ating dominant hand ang pinanghahawak natin ng barel.
03:06.1
Ngayon, hindi pa naman natin alam yan, so malamang haalamin yan nung mga nag-iimbestiga.
03:13.5
Itong mga kasambahay, hindi kasambahay, kasama sa bahay ni Ronaldo Valdez, mga kapatid natin,
03:18.6
lahat sila in-undergo sa isang parafin test.
03:22.2
Ngayon, mga kapatid natin,
03:23.6
ang isang parafin test,
03:31.6
isang bagay na pwede mong tanggihan?
03:38.6
kunwari, pag sinabi,
03:39.7
oh, ikaw, paparafin test ka.
03:43.3
Ngayon, pwede ka bang tumanggi sa isang parafin test?
03:49.2
Ito, papakita ko sa inyo.
04:17.7
Itong parafin test, mga kapatid natin, pwede naman siyang, ano, no, pwede siyang matanggap as evidence dito sa Pilipinas.
04:27.2
Pero, siyempre, it is not conclusive, no?
04:31.7
Hindi siya conclusive bilang sasabihin na ikaw talaga yung pumatay.
04:37.7
Ang sabi dito, mga kapatid natin,
04:39.8
ang isang parafin test ay isang dermal nitrate test,
04:42.5
isang forensic procedure para tignan yung presence ng gunpowder residue sa isang kamay ng tao.
04:52.0
Ngayon, yung, yung ano, yung test na ito, is it mandatory?
04:57.1
you have the right to refuse a parafin test.
05:04.2
However, siyempre, your refusal could be used against you in a court as circumstantial evidence.
05:10.9
Yun ang sinabi dito.
05:12.4
Pero, siyempre, circumstantial lang. Bakit ka tumanggi doon sa parafin test?
05:17.3
Bakit? Kasi ang parafin test, mga kapatid natin, ang patutunayan niya lang naman yan ay kung pumutok ka ng baril o hindi.
05:27.1
Ngayon, mga kapatid natin, paano ito ginagawa, dinidip yung ano, yung kamay sa isang parafin wax.
05:36.3
Kaya parafin test yung, yung tawag.
05:39.7
Sa parafin, parafin wax, dinidip ito.
05:42.6
Tapos ngayon, pag tumigas na yung wax na yan, mga kapatid natin, itetest ito for nitrates.
05:49.6
Found in gunpowder.
05:53.4
Ito sabi ni si Kipi.
05:57.1
Parafin test, 3 days, solve yan.
05:59.5
Hindi lang 3 days. Pag si Rafi, sumagot ka pa lang ng telepono, kapag ang nakalagay doon, inirereklamo, solve ka na.
06:10.3
Solve ka na sa kanya.
06:11.9
Sabi ni ano, parang lie detector lang ni Tulfo. Iba ang lie detector test. Kasi ang lie detector test, mga kapatid natin, hindi ina-admit yan sa Korte.
06:25.7
Itong ano, parafin test, mga kapatid natin, this is, this can be admitted as evidence in the Philippines.
06:34.7
Pwede. Kasi makikita lang naman dito na pumutok ka ng baril.
06:39.7
So, this is conclusive.
06:41.7
No? Conclusive evidence na pumutok ka ng baril kapag meron kang, ano, gunpowder residue doon sa iyong kamay.
06:49.7
Pero syempre, mga kapatid natin, ah, pwede rin naman kasi tulad ng hindi.
06:50.7
Pero syempre, mga kapatid natin, ah, pwede rin naman kasi tulad ng sinabi ko kanina na hindi ka pumutok ng baril.
06:58.7
Kunwari, meron kang activity na ginawa kung saan magkakaroon ng gunpowder residue doon sa katawan mo o sa kamay mo.
07:07.7
Pwede mo rin sabihin yun. Pero ang punto doon, eh, it is conclusive na merong you are in contact with gunpowder. Yun, mas maganda yun.
07:17.7
It is a conclusive evidence that you are in contact with gunpowder. Yun, mas maganda yun.
07:18.7
It is a conclusive evidence that you are in contact with gunpowder.
07:25.7
No? It is admissible. No?
07:28.7
Pero sabi rin dito, no, yung accuracy and reliability, it is not foolproof. Meron din false positives.
07:36.7
Tulad ng sinabi ko nga, no, if the person has been in contact with other substances containing nitrates, such as fertilizers, medications, or even some cosmetics.
07:46.7
So tulad ng sinabi ko nga, pwede rin naman kasi tulad ng hindi.
07:47.7
So tulad ng sinabi ko nga, pwede rin naman kasi tulad ng hindi.
07:48.7
So hindi pa rin naman magkaroon ng problema yun. Sa ganun. Pero syempre, mga kabatas natin, what are the chances?
07:57.7
Hindi ka tulad ng isang lie detector test. Ang lie detector test, parang toss-the-coin. Mga kabatas natin.
08:05.7
Yun lang yung sinasabi doon. Ito lang yung ano, mga kabatas natin. Ang sinasabi lang dito, pwedeng pumutok ka ng baril.
08:12.7
O pumutok ka nga ng baril. Diba? Yun ang pinapakita ng paraffin test.
08:17.7
test. Pero hindi nga full
08:19.7
proof sinabi niya kasi nga, kung
08:21.4
kunwari, you went in contact
08:23.6
with some nitrates, pwedeng mag-false positive.
08:29.9
pag parafin test,
08:31.7
kailangan mo ba ng abogado?
08:34.1
Ang sa akin lang, mga kabatas
08:35.6
natin, kapag kayo ay mag-undergo
08:37.9
ng isang parafin test,
08:42.0
the right to refuse
08:45.9
it is best to have
08:46.9
to have a counsel or to
08:58.0
Tapos, ito naman,
09:01.3
Sinagawa sa ballistic test, sabi niya rin
09:03.7
dito, no? Yung ballistic
09:05.5
test naman na ito, mga kabatas natin,
09:07.6
ito naman ay, ano, tungkol
09:13.4
ng mga kabatas natin. Sabi niya ganyan
09:15.6
dito, ballistics is
09:16.9
defined as the study and science of project
09:19.1
trials and firearms. Ballistics testing
09:21.1
is a standards-based process where products
09:23.1
are tested to determine if they meet
09:25.1
protection, safety, and performance
09:26.9
criteria. Pero, ibang ballistic
09:29.3
test itong dinefine dito.
09:31.8
Yung ballistic examination,
09:33.4
mga kabatas natin, yun
09:39.9
Okay? Pero, syempre, interchangeable
09:41.5
naman yung test at saka
09:42.7
examination. Okay?
09:45.8
Ito kasi, mga kabatas,
09:46.9
natin, itong ballistic
09:49.1
test o kaya ballistic examination
09:51.1
na ito, titignan dito
09:53.1
yung bala at saka
09:55.2
yung baril kung galing
09:57.0
nga yung baril doon sa
09:59.0
galing nga yung bala na yun doon
10:01.0
sa baril na yun kasi may makikita
10:02.8
ng mga grooves doon. Tapos,
10:05.4
mga kabatas natin, makikita
10:07.5
rin yung kalibre. Syempre, depende
10:09.3
doon sa bala na galing yun.
10:11.5
Pero, yun na rin yung pinaka, ano, dito
10:13.0
sa tingin ko, pinakapunto dito.
10:15.6
Malalaman nila kung
10:16.9
yung bala na yun ay galing sa baril
10:19.1
na yun dahil doon sa grooves sa loob
10:25.2
magmatch o magmamatch doon
10:27.1
sa bala. So, paano
10:28.9
ginagawa ito, mga kabatas natin?
10:33.7
Pumuputok sila doon sa baril
10:35.0
na yun. Tapos, kukunin nila yung bala.
10:36.6
Kukumpara nila kung pareho yung grooves nung
10:38.5
pinutok nilang bala doon sa
10:40.8
na-recover na basyo
10:42.6
doon sa scene of the crime.
10:45.9
Ngayon, mga kabatas natin,
10:46.9
tama rin dito. Well,
10:48.8
ballistic examination, pwede rin
10:50.8
mga kabatas natin, no?
10:55.2
ballistic examination,
11:02.9
they will classify the ammunition,
11:05.3
trace the ammunition, establish
11:07.1
bullet trajectory, identify
11:09.1
the shooting firearm, blah, blah,
11:12.8
Yun na yun. Lahat ng tungkol doon
11:15.0
sa baril, doon magkakaroon ng ballistic exam.
11:16.9
Eh, doon ilalabas sa ballistic examination.
11:22.1
Ito, tama yung sinabi
11:23.2
ni Dente. Ballistic exam to determine
11:31.4
Ito, sabi ni Alan M. Matsunaga.
11:36.6
At yung nilibayan, may lumabas nga pong
11:38.6
actual video nung matagpuan yung katawan
11:40.9
ni Mr. Ronaldo Valdes. Pwede, di ba,
11:42.8
makasun yung taong mismong naglabas nun?
11:44.6
Well, of course, pwede.
11:50.4
Hindi ko napanood yun.
11:52.8
Pero when it comes to, ano kasi,
11:54.8
mga kabatas natin, to
11:58.4
privacy, tapos yung mga implications
12:00.6
na mangyayari doon sa linabas niyang video,
12:03.6
pwedeng makasuhan.
12:06.9
depende sa kasong ipafile nila kung magpaprosper
12:09.1
ito. Kasi parang si Rafi Tulfo,
12:11.1
mga kabatas natin, kaso lang naman
12:12.6
ng kaso. So, pwede naman siyang magkaso.
12:14.4
Pero ang tanong dyan, magpaprosper ba yung kaso niya o hindi?
12:20.9
Yan. For comparison din,
12:22.5
if it matches the entry-exit wounds.
12:32.9
Yung first responder nag-post.
12:34.8
Hindi ko alam ha. Iabot na lang natin
12:36.7
siguro, ay susunod siguro natin
12:38.8
ano yun. I-ano nyo nga,
12:40.6
ilabas nyo nga sa batas natin o isend nyo sa akin.
12:54.1
nagbabago attorney ang ballistic signature
12:57.1
ng bala pag nagpalit po
12:59.2
ng barrel ang gun owner.
13:01.4
Oo, kaya nga doon titignan eh.
13:05.1
di ba, hindi naman papalitan
13:07.5
yung barrel na yun
13:10.4
kapag ipuputok yun doon.
13:16.9
Kasi, ang pinupunto kasi nila
13:19.0
yung barrel na natagpuan sa kamay
13:20.6
ni Ronaldo Valdez. Yun yung
13:30.8
Yan, mga kapatid natin.
13:32.8
Maraming salamat po.
13:34.6
Yun pong su... O?
13:37.1
Hindi ko alam yun, ah.
13:40.4
Sabi niya ganyan, attorney, bakit sabi
13:42.6
ni Dr. Rafael Fortune, unreliable
13:44.8
ang parafintest since 1980?
13:48.8
Hindi ko sure sa kaso yun ni
13:50.5
Percy Lapid, klinicist, ni NBI
13:52.6
attorney, unreliable daw. Sana mapansin.
13:55.5
Alam nyo, ginagamit pa rin
13:56.8
kasi yan sa korte natin eh.
14:00.7
Ginagamit pa rin. Pero,
14:02.7
ano, like I said,
14:04.4
pwede kasing mag-false positive eh.
14:07.8
Pwede mag-false positive.
14:11.0
it can be used as evidence.
14:15.2
Yung kay Dr. Raquel Furtado,
14:16.9
hindi ko alam eh.
14:21.6
ginagamit pa rin eh.
14:27.6
Taglitinan ko nga, ha?
14:55.4
Hi, pero yun nga.
15:16.9
Ito, ito. Meron akong ano.
15:39.3
Ito mga kapatid natin, GR number 179487.
15:46.9
Hide muna natin yan para makita natin ito.
15:55.1
Sabi niya, mukhang tama nga siya si Dr. Fortune.
16:00.6
Indeed, parafin tests in general have been rendered inconclusive by this court.
16:07.4
So in general, inconclusive.
16:10.7
Scientific experts concur in the view that parafin tests has proved extremely unreliable.
16:16.9
It can only establish the presence or absence of nitrates or nitrites on the hand.
16:26.0
Still, the test alone cannot determine whether the source of the nitrates or nitrites was the discharge of a firearm.
16:34.7
Well, yun nga rin yung sinabi ko.
16:37.3
Mga kapatid natin.
16:41.9
Well, ganun pa rin. It can be admitted.
16:43.9
Kasi ito yung sinabi dito.
16:46.9
Nitrates should be taken only as an indication of a possibility or even of a probability
16:53.0
but not of infallibility that a person has fired a gun.
16:59.7
Hindi naman conclusive mga kapatid natin talaga na nag-fire siya ng gun
17:03.9
pero may presence ng nitrates doon sa kanyang kamay or nitrites.
17:11.5
Ngayon, mga kapatid natin, pwedeng source nun kasi ay baril.
17:15.9
Pwedeng hindi rin.
17:22.9
So, ganun pa rin. You still have to prove.
17:25.2
Tulad nga nang sinabi ko sa inyo.
17:26.8
You still have to prove na siya yung pumotok ng baril.
17:33.9
Kasi pwede naman na makuha niya sa ibang bagay yun.
17:39.5
It's only the presence of nitrates or nitrates.
17:46.9
Obviously, the absence of gunpowder nitrates on petitioner's hands
17:51.2
the day after the incident does not conclusively establish that he did not fire a gun.
17:56.8
Neither are the negative results yielded the paraffin test
17:59.6
as insurmountable proof of his innocence.
18:03.2
So, ganun nga mga kapatid natin.
18:07.3
It can be conclusive proof that there are nitrates
18:12.4
pero you still have to establish the source of those nitrates.
18:21.9
So, maybe with this court decision,
18:25.6
we can agree na it is a conclusive proof
18:30.0
na may presence ng nitrates or nitrites
18:34.2
but like I said, you still have to prove
18:37.6
that those nitrates or nitrites came from firing a gun.
18:46.9
Sinan daw ni Ricol yung ano?
18:51.9
Sinan daw ni Ricol yung video.
19:06.8
Nako, delikado ito.
19:12.2
Supporting evidence, yeah.
19:23.9
Mga kapatid natin.
19:28.9
Well, mas klaro pag binabasa natin dito sa Supreme Court Decisions, di ba?
19:34.9
Sobrang graphic, ano? Ricol yung pinakita mo.
19:39.1
Hindi natin pwedeng ilabas ito dito.
19:42.8
Papanuorin ko muna.
19:44.7
Kasi pag nilabas natin ito dito,
19:46.3
baka ano, baka ma-shutdown na yung YouTube natin forever.
19:53.5
Yan, maraming salamat.
19:55.1
Sabi ni Makmakdo, Makmakdo.
19:57.2
Haha, tumagal tuloy.
19:58.3
Maganda nga yun, eh.
19:59.6
Maganda yun, maganda yun.
20:01.9
No, we have to find answers.
20:05.0
We have to find answers.
20:07.1
Hindi naman all the time we are correct.
20:11.2
That's why, that's why we have this community
20:14.0
for us to search or look for.
20:17.2
Kaya pag nakikita nyo dito sa comment section,
20:19.7
nagtutulungan tayong lahat, di ba?
20:22.4
Nagtutulungan tayong lahat.
20:24.0
Yan, maraming salamat mga kapatid natin.
20:26.1
At syempre, tulad na lang yung sinasabi,
20:27.5
matulog po tayo ng mahimbing dahil alam natin
20:29.5
na yung natutulog ng mahimbing,
20:31.3
siya yung laging panalo.
20:32.6
Paalam po, pansamantal.
