00:33.6
o naka-beach dyan po sa Ayungin Shoal
00:36.4
Alam natin, hinarang sila ng China
00:39.1
pero aalamin natin kung ano ba yung talaga nangyari
00:41.6
So kasama natin ngayon, presidente ng Akbayan
00:44.0
si Rafaela Paeng David
00:46.4
Magandang araw sa iyo, Paeng
00:47.5
Yay! Hello, Christian! Hello sa ating mga viewers
00:50.6
Okay, Paeng, so paano ba ito?
00:52.5
Ikaw yung nanguna, tama ba?
00:54.0
Ikaw yung namuno sa project?
00:56.9
Well, dun sa paglalayag, yung tinatawag nila sa akin ngayon
01:01.0
ay civilian commander
01:02.2
So ayun, isa sa mga co-convenor ng ating ITA campaign
01:06.9
at kasama nung paglalayag din ng ating mga volunteers
01:11.0
Ikaw yung na-designate to head the mission?
01:15.2
Hindi ko rin alam
01:16.3
Ako yung napagkaisahan ng mga convenors na sumama
01:21.2
Pero ano naman, learning experience
01:23.6
Tsaka talagang exciting din
01:25.5
Okay, so atin to?
01:26.9
What is this? Parang consortium ba yan?
01:30.8
Well, actually, yun nga yung pinagkakwento ka namin nung nakaraan
01:33.7
Hindi pa siya talaga...
01:34.6
It's a loose gathering
01:35.7
And hopefully, it also is a space for everyone to come in
01:40.8
So hindi siya tipo bang, oh, sa akbayan yan
01:44.4
or sa artists yan
01:45.4
Kasi sa totoo lang, when we started it
01:47.3
it was a loose gathering of different individuals, organizations
01:50.7
na gusto lang magsama-sama
01:52.2
tsaka mag-ambag doon sa gusto nating gawing mission
01:55.4
Kaya nga yung sinasabi namin na dapat yung atin ito
01:59.2
pwede siyang sabihin ng kahit sinong Pilipino
02:01.7
Kasi sa totoo lang, yung West Philippine Sea
02:04.4
ay sa atin lahat, diba?
02:06.3
So, it's hopefully not just a loose gathering of different individuals
02:12.6
It's a space, it's a movement
02:14.3
It's a place where ordinary Filipinos can really take part of this historic mission and campaign
02:24.7
So, sino nag-initiate?
02:26.3
Tsaka, kailan nabuo yung atin ito?
02:28.2
Ano, halo-halo eh
02:29.3
Kasi parang itong mga iba-ibang grupo
02:31.7
Matagal na rin kaming nagkakampanya para sa West Philippine Sea
02:35.4
And then, nag-meet sa mga forum, mga activities
02:37.9
And then, one conversation led to the next
02:41.3
And then, napag-usapan, napag-kwentuhan
02:43.3
Baka, may magagawa ba tayong something creative?
02:46.2
Something out of the box?
02:48.0
Something innovative na
02:49.5
That can really pull in ordinary citizens?
02:54.7
Yung tipo bang, hindi yung parang magpapa-activity ka
02:59.0
Or magpapapreskon ka
03:00.2
Something na talagang you want to also show solidarity dun sa frontliners
03:05.3
Hanggang sa napag-usapan na, ano ba?
03:06.9
Papakonsert ba tayo?
03:08.3
Should we pull in artists?
03:10.0
Tapos, esakto, magpapasko
03:11.8
Malapit na yung Christmas
03:13.5
So, napag-kwentuhan, napag-isipan
03:16.6
What if magdala tayo ng pamaskong handog naman dun sa frontliners
03:20.7
Lalo na yung mga coastguard na araw-araw nilang kinakaharap yung pananakot ng tiyan?
03:24.7
And, you know, it could be a lonely Christmas also
03:29.1
Lalo na kung nandoon ka sa nakadeploy
03:31.5
Tapos, yung mga fisherfolk din na ahirap yung kanilang kabuhayan
03:34.9
So, nabuo yung konsepto na
03:36.8
What if magdala tayo ng Christmas cheer doon sa ating mga frontliners?
03:42.6
And at the same time, baka pwedeng ipakita din natin na
03:45.7
We're asserting our right to movement sa sarili nating katubigan
03:49.6
Kasi sa dulo, ordinaryong Pilipino dapat may access dun sa area
03:54.7
Ano yung mga target beneficiaries niya dapat?
03:56.5
Hindi lang pala yung mga nandoon sa BRP Sierra Madre
04:00.6
So, we're looking at the different fisherfolk communities na affected
04:04.8
Tapos, gayon din yung mga coastguard na nakastation doon sa iba-ibang features
04:11.2
ng Kalayaan Island Groups
04:13.3
At actually, hindi lang doon sa area na yun
04:15.5
We're looking at and mapping yung mga partner communities
04:18.9
para talagang kahit pa pano malawak din yung ma-reach natin
04:23.2
Dito sa first Christmas convoy, this was when?
04:26.5
December 10 to 12 ba?
04:27.9
Yes, December 10 to 12 yung
04:29.6
Ano yung rutan nyo dapat?
04:32.0
So, ang nangyari ay we started sa San Fernando Port, sa El Nido
04:36.6
Tapos, from there, talagang unang pupuntahan ay yung Ayungin Shoal
04:40.6
or doon sa vicinity niya
04:42.4
Tapos, kung kaya nga as close as possible dun sa BRP Sierra Madre
04:47.8
Ang sabi pa nga namin, dapat yung kaya na natin kawayan
04:50.4
yung mga nasa BRP
04:51.9
kung hindi man tayo makasakay doon
04:56.0
And then, from Ayungin Shoal, pupunta sa Lawak Islands
04:60.0
and then sa Patag Islands
05:01.4
So, we're looking at the three features na meron doon sa area
05:05.2
Nagkaroon lang talaga ng changes along the way
05:07.8
kasi ang daming nangyari
05:08.9
Tapos, in the morning, padiretso na kaming Ayungin Shoal
05:14.0
Nabalitaan namin na nagkaroon na ng water cannon incident
05:17.7
doon sa Ayungin Shoal
05:18.8
Meron din sa Scarborough
05:20.5
Meron din sa Scarborough
05:20.5
Meron din sa Ayungin Shoal
05:20.9
Meron din sa Ayungin Shoal
05:21.0
Tapos, meron doon sa Ayungin Shoal
05:21.1
Tapos, meron doon sa Ayungin Shoal
05:21.9
Tapos, meron doon sa Ayungin Shoal
05:22.3
Yung ML Kalayaan na nag-reregular na supply mission doon
05:25.8
yung RORI mission
05:26.7
So, nung umaga, we said na, ano, mag-aayungin ba tayo?
05:30.9
Eh, meron ng water cannon incident doon
05:33.5
So, we decided in the morning ng 10th na
05:37.0
Sige, unahin muna natin yung Lawak Islands
05:39.4
Tapos, pabalik tayo, dumaan ng Ayungin Shoal
05:41.9
So, doon palang may onting changes na
05:43.7
because, of course, parang itong China
05:46.0
Nag-ano na sila eh
05:47.1
Nag-first move sila in the morning
05:48.8
Wala pa nga kami eh
05:50.8
They were expecting you?
05:52.7
Si General Bronner na nga nagsabi na
05:55.3
parang, ano ah, parang ang daming mga vessels ngayon
05:58.4
na parang pinaghahandaan
05:59.9
But, you know, those are things that
06:01.9
were, in a way, hypothesizing
06:06.5
Kasi nga, parang, ano eh
06:07.8
Mukhang ang joke namin ay
06:09.7
Hmm, nat-threaten ba sila ng ating gift-giving?
06:12.4
Kasi tayo, ang dala natin, mga regalo eh
06:16.0
Ano yung mga regalo?
06:17.3
Tapos, ilan kayo?
06:17.9
So, yung total ng volunteers doon sa mothership
06:22.6
Pero, if you include the fisherfolk
06:24.4
Kasi may mga kasama tayong fishing vessels
06:27.3
na at certain points of the route
06:30.0
doon sila sumasabay sa ating convoy
06:31.9
So, pagkasama, almost mga 200 tayo
06:34.4
Um, and then, may pa kasama yung
06:36.8
Yes, kasama yung fisherfolk na sumama
06:39.9
May mga iba lang na, ano eh
06:41.8
Kasi nga, medyo umiinit na hindi na namin na meet along the way
06:44.4
Ang hirap pala mag-convoy at mag-rendezvous sa karagatan
06:47.4
Grabe yung computation namin para magkatagpo-tagpo
06:50.7
Pero, at one point, may mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga
06:51.6
Umaboy kayo sa 200
06:52.6
Um, na volunteers
06:54.0
Na volunteers, okay
06:55.1
Um, and then, ang dala nating mga
06:57.2
Pamaskong handog, syempre may
06:59.1
Noche Buena package
07:00.4
Halimbawa, yung napaubot natin sa Lawak Islands
07:03.2
ng almost 100 Noche Buena package
07:05.4
So, syempre, dahil magpapasko, gusto natin
07:07.5
Um, meron ding paspageti
07:09.6
Merong pa-fruit salad, yung ating mga
07:11.7
Uh, nasa front lines
07:13.7
Um, meron ding kasamang mga
07:15.2
Other food packs, uh, soya rice
07:17.8
Um, ilang basic necessities
07:19.9
Medicines, vitamins
07:21.3
May mga ilang toys din tayong kasama
07:23.6
Lalo na, yun gusto natin ipaabot sa
07:25.6
Pag-asa Islands, kasi may civilian
07:27.2
Uh, ano talaga doon, community
07:29.6
No, um, sa Pag-asa Islands
07:31.6
So, may mga ilang toys, may ilang mga damit, at iba pa
07:34.0
So, ano nangyari? Hanggang saan
07:35.7
Kayo umabot? And, how was the experience?
07:42.0
PM, nung hapon, December
07:43.6
10 pa lang, so, parang
07:45.7
Ano, alam mo yung parang papasok ka pa lang, kasi
07:47.6
Malapit na kami sa Sabina Shoal doon, eh
07:49.3
Yun yung entrance, papuntang Ayungin
07:51.3
Kasi doon din ang Daan Palawak Island
07:53.2
Ano, um, so this is
07:55.8
South of Cayumanggi Bank
07:59.3
Meron na kaming namataan
08:01.0
Ano po, sa horizon pa lang makikita mo, ang laki-laki
08:04.0
Sabi namin, parang
08:05.5
Warship yun na, kasi
08:07.2
Coast Guard, Navy, or ano siya? Navy
08:09.2
Warship, oo, so, alam mo yung
08:11.8
Ano mo, um, eh, nagdala kaming
08:13.5
Binoculars, in case may makikita
08:15.3
Kami, na, when we're there
08:17.9
We didn't even need a binocular
08:19.7
Kita mo sa horizon, may malaki
08:21.1
Binoculars, in case may makikita
08:21.3
May malaki barco, tapos, alam mong
08:25.6
It was just a question of
08:27.0
Chinese warship ba siya, kasi baka naman
08:28.9
May mga allies ka, na nandun sa area
08:31.1
Pero grey, grey ship siya, grey ship
08:35.0
Papalapit sa amin, so, ang ginawa namin
08:37.4
Nag, ano na kami, radio na kami sa
08:39.1
Coast Guard, uh, ano, um
08:41.5
Uh, Malchora Aquino
08:43.0
Um, can you confirm, is this
08:45.1
Uh, uh, warship that we're seeing
08:47.3
And is it a Chinese warship
08:49.4
Tapos yun nga, later, ano sila
08:51.3
Yes, ma'am, confirmed
08:52.6
Um, warship siya, Chinese warship
08:55.1
The destroyer pa, so talagang
08:57.3
Matindi yung, uh, matindi yung
08:59.6
Unang salubong nila sa amin
09:01.8
And, hindi lang siya basta nakita
09:03.7
Sumalubong siya sa amin, pa gano'n
09:05.5
Pa, pa, opposite direction
09:07.3
So, talagang nakita namin siya, and, um
09:09.9
Talagang, magugulat ka rin
09:13.5
At talagang intimidating, kasi
09:15.1
Um, imagine the first
09:17.4
Vessel that, uh, that
09:19.4
Uh, na, na sumalubong sa amin
09:21.3
Ay warship, the destroyer
09:24.4
Pero kayo, puro civilian, or you were escorted also by the Coast Guard?
09:28.0
We were escorted by, uh
09:30.1
The Philippine Coast Guard
09:31.3
Yung Malchora Aquino
09:32.3
And then, um, kaya kami
09:35.4
Nagtataka kami, kasi ang dala namin
09:37.2
Mga Christmas gifts, sila ang dala nila
09:42.4
Matindi rin, kasi talagang
09:45.5
Yung bilis niya, imagine kami
09:47.5
10 knots, sila yung bilis
09:49.7
Sila ang bilis nila, 20
09:51.3
21 knots, so twice as fast as us
09:53.3
Wala pang 20 minutes, 30 minutes
09:55.2
Nalampasanin nila kami, kasi pasalubong siya eh
09:57.8
So, parang, mang-intimidate?
09:59.4
Oo, yun talaga, tapos wala man lang
10:01.4
Radio, uh, na parang
10:03.2
Kasi kapag gano'n, ang etiquette daw
10:05.1
Pag nasa dagat ka, pag syempre
10:07.2
Magkakadaanan kayo, lalo na warship siya
10:09.3
Mag, ano siya, magsasabi, dadaan kami
10:11.6
Ganyan, pero ayun
10:13.2
Talagang, alam mong may intent to intimidate
10:15.9
So, what happened? Dun sa first instance
10:17.7
Ang intimidation, anong ginawa niyo?
10:19.2
Syempre, tuloy lang kami, eh, sakto may
10:21.3
Isa kami during that time
10:22.7
We were about to start
10:25.2
Around 4pm yun eh, yung mass namin
10:27.2
Nagpapa-assembly na kami
10:28.4
So, si Father Robert Reyes, kasama namin
10:30.8
He, together with si Father Mon
10:32.8
We conducted a mass
10:36.6
Simula pa lang yung misa, wala pang first reading
10:39.2
Nag, may bumulong na sa akin
10:41.5
Ate Paeng, Ate Paeng
10:42.7
May isa pang Chinese vessel na
10:45.1
Ano, na kita, na mataan
10:48.4
So, ayun na nga, napansin namin na parang dumadami
10:51.2
Sila, um, and a few minutes
10:53.4
After, nag-announce na sa PA system
10:55.2
Nung barko, pinapatawag na ako dun sa bridge
10:57.4
Ni Kapitan, pag-akyat ko sa
10:59.4
So, ako naman, takbo na ako, eh, ang layo
11:01.4
Nang, ng beck, dun sa
11:03.3
Bridge, ilang floors up
11:04.9
So, takbo na ako pa-akyat, and then pag-akyat ko
11:07.7
Nalaman ko na nga na
11:09.2
There's another Chinese vessel, and another Chinese
11:11.3
Warship, na, naka
11:13.0
Yes, na pa, ano sa amin
11:15.1
Na, palapit, so, and makikita mo siya sa
11:17.2
Radar, talagang, you have us
11:19.5
And then the Philippine Coast Guard, and you have
11:21.2
Yung lumampas sa amin, yung
11:23.0
Parating na Chinese vessels
11:25.1
Um, tas may, meron pang ilan sa
11:27.4
Malayo, na, unconfirmed
11:29.1
Pero, you're seeing na parang may
11:31.0
Pakiramdam ko na they're closing in
11:33.0
Eh, kumusta yung feeling mo ng time na yun?
11:34.8
Tsaka ano yung mood sa ship?
11:36.7
Mararamdaman mo talaga yung, ano, intensity
11:38.7
Nung situation, talaga, oh
11:41.0
Tense talaga, kasi parang
11:43.5
Um, hindi mo alam
11:45.2
Ano na yung, parang binabantayan mo
11:47.2
Ano yung magiging acts
11:48.6
Yung gagawin ng mga papalapit sa'yo
11:51.2
Dadaan lang sila, medyo kaya mo pa eh
11:53.1
Pero yung Chinese Coast Guard
11:55.2
Nung palapit na siya sa amin, malapit na siya
11:57.5
Biglang nagiba yung direksyon niya
12:00.7
Paharap sa amin, ibig sabihin
12:02.7
Parang ang dating ay
12:04.5
Nag-aantabay siya na, or
12:07.1
Nag-move siya, na parang in a collision course
12:09.6
Sa amin, tapos last minute
12:11.1
Digla siya, so parang yun
12:12.8
Eh, yun na yung point na si Kapitan
12:15.1
Nag-decide na siya, nag-judgment call
12:17.4
Na rin siya, na parang babanggain tayo nito
12:19.2
Kasi tumapat sa atin, so nag-ano siya
12:21.2
Nag-decide siya na, ah, balik na tayo
12:23.7
Eh, during that time, yung Coast Guard
12:25.2
Sinasabihan pa kami na, hindi ma'am
12:27.3
Proceed tayo, tuloy lang tayo
12:28.9
Punta lang kayo sa gilid namin, para siya yung gigit na
12:31.5
So, very tense yung
12:33.6
Situation, pero at the same time
12:35.6
You also feel the
12:37.4
A sense of courage
12:39.5
Dun sa mga tao dun, kasi tuloy lang
12:43.7
People were trying to
12:47.4
Each other's spirits up, hawa kamay
12:49.4
Tuloy tayo, even the Coast Guard
12:51.2
Bilib ka rin talaga sa kanila, kasi
12:53.2
Yung, hindi ma'am, proceed tayo
12:55.2
Tapos punta kayo dito sa gilid namin
12:57.2
Para nga, protectahan namin
12:59.2
Sa port side, oo, yung ship
13:01.2
The mother ship goes
13:03.2
Doon sa parang port side nila, para gigit na
13:05.2
Sila doon sa atin, at doon sa Chinese Coast Guard
13:07.2
Para protected kayo
13:09.2
So you really also feel, and
13:15.2
Tapang din, nung mga kasama mo
13:19.2
Lalo na sa Coast Guard, kasi
13:21.2
Imagine yun, naramdaman namin
13:25.2
In some hours sila, araw-araw
13:27.2
Halos, yun yung kinakaharap nila
13:29.2
Yung pananakot ng China
13:31.2
So what happened after that, nung nag-decide yung
13:33.2
Nag-make na call yung Coast Guard, what happened?
13:35.2
So sinabi nung Coast Guard
13:37.2
Pam, proceed tayo, tuloy tayo
13:39.2
Eh si Kapitan, medyo decidido na
13:41.2
No, it's final, babalik na tayo
13:43.2
So parang kahit nakikipag
13:45.2
Subukan pa namin mag-hagel, yung
13:47.2
The crew and the engine
13:49.2
Mga crew din sa engine
13:51.2
Nag ano na, inactivate na ni Kap
13:53.2
Mas alam kasi nila eh
13:55.2
Siyempre we also recognize the expertise
13:57.2
Of the master of the ship, kasi
13:59.2
Nag-aalala din siya dun sa mga pasahero niya eh
14:01.2
Tsaka sagutin niya kayo kung yung nangyari
14:03.2
Oo, kahit na medyo yung
14:05.2
Karamihan sa amin, parang hindi, tuloy muna tayo
14:07.2
Kaya ano palang eh, malapit na tayo eh
14:09.2
Sayang, but again
14:11.2
We recognize and respect the captain
14:13.2
So nung bumalik, what happened? Diba may nakalusot na isa?
14:15.2
Naku, ayan, masaya tayo
14:19.2
Yung mothership natin, kinailangang
14:21.2
Bumalik sa El Nido
14:25.2
Yung ating supply boat, kasi nga convoy tayo
14:27.2
Diba, um, nakalusot
14:29.2
Nakarating dun sa destination natin
14:31.2
Nakapunta sa lawak, and kasi
14:33.2
Yung supply boat naman, andun yung mga
14:35.2
Gifts that we wanted to give
14:37.2
At early on pa lang, sinabihan na namin siya
14:39.2
Na mauna na, kasi nga
14:41.2
Kaya niyang mag-shortcut eh
14:43.2
Kaya niyang dumaan sa shallow waters
14:45.2
Mas maliit siya, tapos hindi siya mapapansin
14:49.2
Kasi kami, papaayungin pa
14:51.2
Kasi kailangan namin umikot dun sa medyo mas deep
14:53.2
Sila diretso na may ruta sila na
14:55.2
Diretso sa lawak islands
14:57.2
Um, kaya nasigurado naman natin
14:59.2
Na makakarating yung ating mga gifts
15:01.2
Dun sa intended beneficiary
15:03.2
So nung nakuha na namin
15:05.2
Na-deliver lahat? Na-deliver yung mga ipapadala
15:07.2
Kasi yung in-apportion na natin eh
15:09.2
Yung para sa lawak islands
15:11.2
So lahat yun, napadala sa kanila
15:13.2
Um, so sa dulo, success pa rin
15:15.2
Kasi yun naman yung pinakamahalaga
15:17.2
Yung mga gifts that came from
15:19.2
Uh, ordinary citizens
15:21.2
May ipadala natin dun sa frontliners natin
15:23.2
Dun sa lawak islands
15:25.2
So, um, sobrang hands down naman
15:27.2
Sa crew din ng ML Xiaowei
15:29.2
Paano nila nagawa yun? Paano sila nakalusot?
15:31.2
Ano, ang magaling
15:33.2
Tinanong din namin sila, may mga nakasalubang din daw silang
15:35.2
Chinese vessels, pero magaling kasi mag-stealth mode
15:39.2
Bukod sa pag nakita mo siya, it's a blue
15:41.2
Medium sized fishing vessel
15:45.2
Sanay naman din sila dun sa
15:47.2
West Philippine Sea
15:49.2
Um, dun din sila nangingisda kadalasan
15:51.2
At ayun, medyo, ang maganda dun
15:53.2
Dahil mas maliit sila
15:55.2
Um, dahil kaya nila sa shallow waters
15:57.2
Hindi kakayang sundan ng mga big vessels
15:59.2
Ng China, even kami hindi namin
16:01.2
Kaya dumaan dun sa ilang dinadaanan nila
16:03.2
Um, kasi malaki yung mothership natin
16:05.2
So kaya nilang dumiretso
16:07.2
At yun nga, magkikita dapat kami
16:09.2
The next day morning
16:11.2
Sa lawak islands, kasi yun yung ETA namin
16:13.2
Yun din yung ETA nila
16:15.2
Um, so pagdating nila dun
16:17.2
Ang joke pa ay, naku baka pagdating dun
16:19.2
Magulat siya wala tayo
16:21.2
Sabihin ni Emil Chawi
16:23.2
Mga sirs, mga ma'am, nasan na kayo? Dito na kami
16:25.2
Where na you? Here na us
16:27.2
So nauna na sila, so sobrang
16:33.2
Ayan, shout out kay Kapitan
16:35.2
Cancer Shula at saka kay na Mac
16:37.2
Dun sa crew nila, kasi ano talaga
16:39.2
They were the ones who really made sure
16:41.2
That our mission would in the end be successful
16:43.2
So this wasn't the first no?
16:45.2
Meron pa mga paparating
16:49.2
So ang intention ng grupo ay
16:51.2
Inaugural lang ito
16:53.2
Ibig sabihin first time
16:55.2
Kasi gusto natin talaga
16:57.2
I-normalize at i-regularize na
16:59.2
Dapat yung mga ordinaryong mamamayan
17:03.2
A-access natin yung sarili nating katubigan
17:05.2
Kasi sa totoo nga lang
17:07.2
Hindi dapat controversial yung pagpunta dun
17:09.2
Hindi siya dapat rare occurrence
17:11.2
Dapat tayong mga Pilipino
17:13.2
Kaya natin pumunta sa sarili nating karagatan
17:15.2
We're hoping that next year
17:17.2
We can do this again
17:19.2
Yung pinag-nag-joke nga kami
17:21.2
Na baka ano naman, Valentine's
17:25.2
Alam na ng Chinese, Valentine's
17:27.2
Oo nga, dun tayo pwede
17:29.2
Mag-date yung mga volunteers natin dun
17:31.2
Kasi baka hindi daw maganda
17:35.2
So we're thinking baka near summer
17:37.2
Yung ating magiging next convoy
17:39.2
But again, the intent is really to
17:41.2
Strategically increase
17:47.2
Kasi again, sa dulo
17:49.2
Teritoryo natin yan
17:51.2
At dapat mga Pilipino yung
17:53.2
May access din dun sa area
17:55.2
Ano pa ba yung mga lessons na dapat
17:57.2
Mapuro dyan sa experience niya?
17:59.2
Definitely it wasn't the last
18:01.2
Ano yung mga realizations?
18:03.2
Sa tingin ko, mahalagang bagay yung
18:07.2
Para siyang test case din ng isang
18:09.2
Whole of nation approach
18:11.2
Usually kasi pag pinag-iisipan natin yung West Philippine Sea
18:15.2
May support yung Navy, yung Government
18:17.2
May National Task Force ka ng West Philippine Sea
18:21.2
Pero this time around, you're seeing na
18:23.2
You have young people
18:29.2
Meron kang business sector
18:31.2
Meron kang ilang mga political leaders
18:33.2
Meron kang, itong t-shirt ko
18:37.2
May mga, so iba-iba talagang
18:39.2
Grupo nagsama-sama
18:41.2
Parang kung may mga ibang political issues
18:43.2
Na we may not agree on
18:45.2
Pero pagdating sa West Philippine Sea
18:47.2
Nagkakaisa tayo, and we're united
18:49.2
Against a big bully
18:51.2
Like China, and I think yung pinakamahalagang
18:57.2
Yung path forward
18:59.2
It's a path na magkakasama tayo
19:01.2
Kasi sa dulo, klaro sa atin kung sino yung
19:03.2
Sa issue na to, klaro sa atin sino yung
19:05.2
Kaaway, at yun yung China
19:07.2
Na binubuli, hinaharas
19:09.2
Yung nakwapawa Pilipino natin
19:11.2
So napakahalaga nung
19:13.2
Mag-ambagan, magsama-sama, magkaisa
19:21.2
Para masiguradong
19:25.2
Mawawala sa atin yung West Philippine Sea
19:27.2
Despite that clarity, malino naman talaga
19:29.2
Kung sino yung tama at saka mali
19:31.2
Pero may nakikita pa rin tayo, especially in social media
19:33.2
Yung mga Pilipino
19:35.2
Na pinagtatanggol pa rin yung posisyon ng China
19:37.2
Na parang binibili nila yung larit
19:39.2
Ng China na kayo pa yung nagpo-provoke
19:41.2
Diba, nadinig mo yan, kayo pa rin nag-provoke
19:43.2
And I think this is also the line of the
19:47.2
Tsaka wag daw ipo-provoke
19:49.2
Ano mga naisip mo, given what you saw
19:51.2
First hand, tapos sa social media
19:53.2
May mga ganyang klase ng Pilipino
19:57.2
Na ang dala mo mga regalo
19:59.2
Tapos ang dala nila mga kanyon
20:01.2
Parang klaro naman kung sino yung
20:03.2
Nagpo-provoke at tsaka parang
20:05.2
Alam mo yung pakiramdam minsan na
20:07.2
Ano yung sinasakop
20:09.2
Tapos tayo pa yung may kasalanan
20:11.2
Kapag sa nangyayari
20:13.2
Sa West Philippine Sea
20:15.2
Grabe yung sense of victim blaming
20:19.2
Kasi klaro naman kung kanino yung karagatan na yun
20:21.2
Nasa ruling na yan
20:29.2
Yung arbitral ruling
20:31.2
Klaro yun sa batas ng mundo
20:33.2
Batas ng Pilipinas
20:35.2
Yung West Philippine Sea ay sa atin
20:39.2
I think doon pa lang
20:43.2
Nasa atin yung karapatan
20:45.2
Na maglayag sa sarili nating tubig
20:49.2
Marami lang siguro silang funds
20:51.2
Para sa pang fake news
20:53.2
At para baliin at baguhin yung naratibo
20:55.2
Pero sa atin, klaro yun
20:57.2
Sa atin ang West Philippine Sea
20:59.2
At ang mga Pilipino dapat
21:01.2
Yung nakakapaglayag doon
21:03.2
So, ito nagka-catchy
21:05.2
Yung pokain ito, at paano
21:07.2
Paano yung naging process d'yan
21:09.2
Masulte tayo kasi nagba brainstorming dati
21:11.2
Doon kasama natin yung PRRM
21:13.2
Kasama yung mga artists
21:15.2
Siyempre, medyo creative
21:17.2
Medyo malikot yung pag-iisip
21:19.2
Yung iba pa sabi atin ito talaga
21:21.2
So, ito actually are artists
21:23.2
Who are saying na, oh maganda yan
21:25.2
Kasi actually, ang maganda sa kanya
21:27.2
Any Filipino can say it
21:29.2
Nasa Luzon, Visayas-Mindanao-Caman
21:33.2
galing sa LGBT. Pag sinabi mo
21:35.4
West Philippine Sea, atin ito,
21:37.7
klaro yung mensahe. And at the same
21:39.6
time, ano siya? May pagka-collective
21:44.2
Hindi siya yung amin.
21:45.5
Na parang it's just
21:46.5
for a few people. Merong
21:49.0
invitation din for every Filipino
21:52.7
you know, really be part of that movement.
21:56.0
Tsaka ang hirap i-counter ng mga
21:57.4
makapiling Pinoy, no?
21:59.8
Alalagay mo, hindi atin to.
22:01.3
Oo nga. Parang hirap kontrahin.
22:03.7
I think walang magdi-disagree
22:05.4
na ang West Philippine Sea ay atin.
22:07.1
Parang may invincibility yung messaging.
22:10.1
So, shout-out sa mga
22:11.2
artists natin. Galing na, congrats sa inyo.
22:13.6
By the way, may mga politicians ba na
22:15.1
nag-indicate na they would want to join?
22:17.5
Kasi ngayon, medyo nabubuhayin yung mga
22:19.0
mga politiko, yung mga dating pro-China.
22:21.3
For whatever motive, biglang nagiging
22:23.3
atin ito, di ba? Nakiki-atin to sila.
22:25.8
Shout-out sa mga politikong
22:27.1
sip-sip ngayon. Ah, sip-sip dati.
22:29.4
Ngayon, nagiging patriots.
22:32.6
May mga ganyang feelers ba na, miski hindi sila,
22:34.7
may mga politicians who would want to join?
22:36.6
Maswerte tayo kasi may mga ilang
22:38.4
political leaders who have always been there
22:40.4
na hindi talaga natinag noon pa
22:42.8
hanggang ngayon. Siyempre, kasama si
22:44.3
Sen. Teresa Ontiveros,
22:48.5
nagsusupport din.
22:50.5
You have not just politicians, actually.
22:52.3
You have church leaders.
22:54.3
Sila, Bishop Pabilio,
22:58.1
Kaya talagang makikita mo
22:59.8
very broad yung support natin.
23:01.3
Yung mga political leaders natin,
23:03.1
it's not too late to, you know,
23:05.2
be part of this movement.
23:07.3
Kasi sa dulo, again,
23:08.7
kung they saw the light,
23:14.6
ang dapat pinoprotektahan naman talaga nila
23:17.4
yung mga interest ng Pilipino.
23:19.4
After this Christmas convoy,
23:21.0
mas nakatanggap ba kayo ng parang
23:22.4
expressions of support from ordinary Filipinos?
23:25.8
Yung parang gusto silang sumama
23:26.9
at siguro mas lumaki atin to?
23:28.5
Oo. Alam mo nito lang, parang
23:31.8
ang daming dumarating ng messages.
23:34.4
Tapos nagsasabi nga na,
23:37.7
uy, sama kami next time.
23:39.6
Tapos meron ng isang kapitan
23:40.7
na nag-message sa akin na,
23:41.9
oh, kung may next, ha, game ako,
23:43.2
ako magkakapitan nung...
23:44.4
Oh, siya nag-volunteer.
23:45.1
Oo, nag-volunteer.
23:46.7
Hindi ko nalang muna papangalanan.
23:48.6
Pero yun, nakakatawa kasi,
23:49.7
may mga ganun din.
23:51.2
Oo. Well, nakasama na rin sa
23:53.3
mission sa West Philippine CB4.
23:55.1
So hopefully, pag nag-push through,
24:01.1
nung nag-presscon kami
24:05.2
At nakakatawa kasi,
24:11.2
na gustong mag-join,
24:14.2
para join sila sa next.
24:17.4
this builds a momentum
24:18.7
na talagang Filipinos
24:20.9
So at least to organic
24:23.4
Kasi yung kabila kasi,
24:25.5
yung Grey Zone Operations
24:27.6
meron silang maritime militia.
24:31.0
under the employ naman
24:32.0
ng Chinese government.
24:33.0
Yung mga nagpapanggap na
24:35.0
Sa atin, civilian.
24:38.0
ordinary citizens.
24:39.0
Tsaka wala tayong pera
24:43.0
Ang bagan din talaga ito.
24:44.0
Eh, sa amin naman,
24:48.0
the sweat and the tears
24:49.0
and everything na nilagay
24:54.0
Kasi, mas magiging costly
24:55.0
kung hakayaan natin
24:57.0
Kasi, mas magiging costly
24:58.0
kung hakayaan natin
24:59.0
tuluyang makuha ng China
24:60.0
yung West Philippine Sea.
25:03.0
Hindi natin papayagan yan.
25:05.0
Maraming maraming salamat sa'yo,
25:07.0
Thank you very much
25:09.0
Salamat, Christian.
25:10.0
Dito sa Fox First Convos.
25:11.0
Thank you, thank you.
