Gamot sa High Blood: Paano Binabago ang Dose. - By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:43.0
Yan, napakahalagang high blood. 25% ng Pilipino may high blood.
00:49.0
Diretso agad ako sa importanteng parte. Maraming dito, I think hindi nyo pa alam.
00:56.0
Matututo kayo dito, lalo na kung may high blood kayo.
00:58.0
Maganda itong graph. Itong graph ng high blood, normal blood pressure, pati low blood.
01:05.0
Ang normal na blood pressure, itong green. 120 over 80.
01:10.0
Ibig ko sabihin, pag kayo ay may high blood,
01:15.0
naka-maintain kayo ng amlodipine, naka-maintain kayo ng losartan or wherever,
01:20.0
meron kayong combination at ano pa, kung naka-maintain na kayo ng ilang buwan,
01:25.0
ilang taon, tapos ang blood pressure nyo 120 over 80, ang gagawin nyo ay tutuloy nyo lang ang gamot nyo.
01:34.0
Maraming nagtatanong, Dok, normal na blood pressure ko, titigil ko na?
01:38.0
Siyempre hindi. Ibig ko sabihin, kaya nga bumaba.
01:43.0
Mula sa mataas na blood pressure, 160 ka dati, nababa mo na 120 over 80 dahil nga sa gamot.
01:50.0
Usually, amlodipine yan. Tapos, ano mangyayari pag tinigil mo?
01:54.0
Pag tinigil mo, eh tataas ulit. Tataas ulit yung blood pressure mo tulad ng dati
02:01.0
kung hindi mo babaguhin yung lifestyle mo, saka siyempre nagkakaedad tayo.
02:06.0
Ganon po talaga yun. Pero kung nagpapayat ka naman, namayat ng 10 pounds,
02:14.0
tapos binawasan mo, alat mo, nag-vegetarian ka, pwede natin bawasan.
02:19.0
Pero ang point ko, pag 120 over 80 ka, nakatay ka ng gamot, tuloy-tuloy yung gamot.
02:24.0
Hindi po tinitigil. Maganda po yun. Pampahaba ng buhay yun.
02:29.0
Kasi nga, mas nakocontrol nga niya. Lagi ko nga sinasabi,
02:33.0
yung mga tao sa ibang bansa ang hahaba ng buhay, 90 years old, 100 years old,
02:38.0
kompleto sila sa gamot. O yung kababayan natin, hindi makabili ng gamot sa high blood,
02:43.0
kaya hindi nakakainom, kaya mabilis pumanaw.
02:47.0
Ito naman, napakahalaga. Paano kung ang blood pressure mo 90 over 60? Merong ganyan.
02:54.0
Ang nangyayari yan, high blood dati, nabigyan ng amlodipine, tinutuloy-tuloy ang inom ng gamot.
03:00.0
Tama naman. Yan ang utos ng doktor. Kaya lang, dapat tatandaan natin,
03:04.0
yung amlodipine at ibang gamot, patagal na patagal mo iniinom, usually palakas ng palakas.
03:11.0
In one week, two weeks, nandun pa yung full effect. Epekto nga niya mga 35 hours. So more than one day.
03:19.0
So pag iniinom mo na tatlong buwan, paganda na paganda yung control.
03:24.0
May pagkakataon, may ibang tao, nasosobrahan.
03:28.0
Baka hindi ka naman high blood dati. Baka na-stress ka lang nun.
03:32.0
Tapos nabigyan ka 10 mg amlodipine, tinuloy-tuloy mo. Pag bumaba ng 90 over 60, tigil ang gamot.
03:39.0
Hindi mo nakalahang paalam sa doktor mo, tigil na.
03:42.0
Basta naka-maintain ka ng high blood, 90 over 60, that's too low. Stop na. Okay?
03:48.0
Pero kung wala ka na mainiinom na gamot, 90 over 60 ka, okay lang yun.
03:52.0
Ang point ko, yung umiinom ng gamot.
03:55.0
Paano kung ang BP mo 100 over 60?
03:59.0
Naka-maintain ka ng amlodipine.
04:02.0
Medyo mababa na sa akin 100 over 60. Pwede pa.
04:06.0
Pero monitor mo na lang umaga-gabi. Medyo on the low side.
04:10.0
Kung ako, babawasan ko na. O babawasan ko na yung dose.
04:13.0
O baka minsan titigil muna ako. Depende.
04:16.0
100, depende. Medyo babawasan.
04:19.0
Kung ang blood pressure mo ay 110 over 80,
04:23.0
naka-maintain ka, tuloy lang.
04:26.0
Unless nahihilo ka, okay lang yung 110. Tuloy lang.
04:30.0
Minsan naman, pag nagpagod ka, 120 ka na.
04:33.0
Pag 120, tuloy-tuloy ang gamot.
04:35.0
Paano kung 140 over 90 ka, naka-maintain ka?
04:39.0
Tuloy-tuloy. On the high side pa nga yun.
04:42.0
Medyo magyayelo ka na. Malapit ka na mag-red.
04:46.0
Paano kung 160 over 90, o 160 over 100 ka?
04:51.0
Naka-maintain ka ng amlodipine, sobra na yun.
04:55.0
Kailangan na itaas yung dosis ng gamot.
04:59.0
Dagdagan ng ibang gamot. Pangalawa, pangatlong gamot.
05:03.0
Kung 160, 180 ka, over 100.
05:06.0
So ang gusto mo, nandito ka sa green o hagan dito ka lang sa yellow.
05:10.0
Yun ang simpleng explanation ng pag-adjust.
05:14.0
Pero hindi lang ganun kasimple. Marami akong tuturo ko ng magandang gamot sa inyo.
05:18.0
Ang nagpapataas ng blood pressure,
05:20.0
normally nagpapataas talaga nasa dugo natin.
05:24.0
Tumatanda, tumataas ang blood pressure.
05:28.0
Puro maalat kinakain. Stressful ang job.
05:32.0
Pero may ibang bagay tulad ng anger, stress, anxiety, nakakataas siya.
05:37.0
Pero temporary lang.
05:41.0
Na-stress ka, nagpanik ka, tumaas.
05:44.0
O ano gagawin mo? Ay control mo na yung stress.
05:47.0
Hindi mo kailangan taas yung gamot mo.
05:50.0
Kung paano, na-stress ka lang. Kailangan ibaba mo lang.
05:52.0
Iba ang gamotan diyan, anti-stress.
05:55.0
Naninigarilyo, tumaas ang blood pressure, tigil mo si garilyo.
06:00.0
Anim na tasang kape na brewed coffee.
06:04.0
O kaya na high blood, nag-palpitate. E bawasan mo yung kape mo.
06:08.0
May kidney disease, pacheck sa kidney.
06:11.0
Yan, droga at iba pa.
06:14.0
Pag isang tao, tumaas ang blood pressure ito. Makinig kayo.
06:18.0
Let's say, nakunan kayo.
06:21.0
Mataas, nandun tayo sa red. 160, 100. O 170, 110.
06:27.0
Ang unang tatanong ko sa inyo bilang internist, cardiologist, linya ko ito.
06:32.0
Ano nararamdaman mo? May chest pain ba?
06:35.0
May baraba sa puso ng chest pain? Hinihingal ka ba?
06:39.0
Nabulol ka ba? Naglabo ang mata? Nanghina ba kamay? Namamanhid ba? Ano ba?
06:47.0
Kasi, siyempre, tumaas yung blood pressure, mataas siya.
06:52.0
Medyo emergency ka nun. Ayokong may pumutok na ugat sa utak.
06:58.0
Yan talaga nakakatakot.
07:00.0
O ayaw natin biglang sumikip sa puso.
07:03.0
Kaya may angina papuntang heart attack or stroke.
07:07.0
Nangyayari yan pag mataas yung blood pressure.
07:10.0
Ito ang stroke. Alam nyo na yung mga symptoms ng stroke.
07:15.0
Mahina, manhid, nguwi. Yan ang malaking stroke.
07:19.0
Ito usually ang mga gamot na binibigay.
07:23.0
Pag sinabing amlodipine, may grupo yan ng class of antihypertensive.
07:30.0
Ito yung mga calcium channel blocker. Lahat ending nila pin.
07:34.0
Felodipine, calcium channel blocker, nifedipine, nicardipine, lasidipine, amlodipine.
07:42.0
Halos pare-pareho yung mga kakapatid.
07:45.0
Malakas siyang magpababa ng blood pressure. Lahat ng pin.
07:50.0
Next, mayroon tayong mga sartan.
07:53.0
May law sartan, valsartan, telmisartan, kandisartan.
07:57.0
Basta may sartan ang ending, isang class din siya.
08:02.0
Maganda siya sa heart failure and diabetes na may high blood.
08:07.0
Pero pag super high blood ka, yung talagang mataas, mataba, lalaki, talagang matigas ulo,
08:14.0
ito talaga tayo. Malakas. Ito, second na malakas.
08:18.0
Itong mga olol, hindi naman bad word. Lahat na may olol.
08:23.0
Favorite ko ito ay betoprolol, atenolol, pindolol, carbidilol, nebibelol.
08:28.0
Lahat ng lol, pampabagal ng heart rate, pamparelax ng puso, pero mahina siya sa high blood.
08:39.0
Kung masyado mataas ang blood pressure mo, tatawa na lang ito.
08:43.0
Hindi nakakababa masyado.
08:45.0
Sa high blood, ito may nakamalakas, ito second, ito ang third.
08:49.0
Pero meron sila kanya-kanyang bagay.
08:52.0
Ito kung may nervyus, high blood na may nervyus, pwede bigyan ito.
08:57.0
Ito favorite ko, iniinom ko tayo.
09:00.0
Pero tulad na sinabi ko, ayaw natin high blood, ayaw mo rin low blood.
09:05.0
Dapat saktong-sakto lang yung dami ng gamot mo sa high blood, yung dosis,
09:11.0
at yung dosis, tsaka kung ilan ang iniinom mo.
09:14.0
Pag 90 over 60, nakamaintain ka sa amlodipin, ibang gamot, mababa na masyado.
09:21.0
Tigil na gamot. Pataasin muna. Usually, manghihina ka na dito.
09:25.0
80 over 60, masuso ka, mahihina, ihimatay na.
09:30.0
So, pag bumaba ang blood pressure, bihira naman. Usually, pag high blood ka hanggang 90-80 lang pinakamababa.
09:40.0
Itong ganito kababa, iba na yan. Heart attack na yan.
09:45.0
Kailangan tamang-tama ang timpla. Ayaw mo very high, ayaw mo very low.
09:50.0
Ang problema sa mga senior citizens, mapapansin ninyo, panagkakaedad tayo,
09:58.0
yung range ng blood pressure masyado ng malapad.
10:03.0
Bata ka, ang blood pressure mo, let's say 140-100 high blood.
10:08.0
Pag matanda na, 70 years old, ang blood pressure 170 over 60. Maraming ganon.
10:16.0
170, mataas yung una, 60. O minsan, 170 over 50. Ang layo na ng difference. Bakit?
10:25.5
Yung mga artery natin, matigas na siya. Medyo stiff na siya. Hindi na siya rubbery.
10:33.0
Kaya pag konting taas lang ng pressure, taas na eh.
10:38.0
Tapos pag nag-relax naman, hindi na masyado nagre-relax.
10:42.0
Kaya gano'n ang nangyayari.
10:44.0
Kaya medyo iba ang timplahan.
10:46.0
Panagkakaedad, prone nga ma-stroke.
10:48.0
Kasi nga, minsan very high, minsan very low.
10:51.0
Katulad ang nangyayari sa nanay ko nung nabubuhay pa siya.
10:55.0
Sa nanay ko nung nabubuhay siya, 89 years old siya noon.
10:59.0
Sa gabi, 110 over 50 siya.
11:02.0
Ang baba, 110 over 50.
11:05.0
Sa umaga, 190 over 80.
11:09.0
Sobra taas sa umaga.
11:11.0
Ang gulo, ang hirap gamutin.
11:14.0
Sobra taas, tapos sobra baba.
11:17.0
Pag sinobrahan mo yung gamot, babagsak yung blood pressure.
11:20.0
Pag kinulangan mo, ma-stroke naman.
11:22.0
Tulad na sinabi ko, doktor niya magtidecide.
11:25.0
Pero yung akin, mabibigyan ko kayo ng guide.
11:27.0
Huwag kopyahin ang gamot ng kapitbahay.
11:31.0
Bawal ito. Iba yung kapitbahay mo.
11:34.0
Kung gusto niya uminom ng aspirin, buhay niya yun.
11:38.0
Baka aspirin, maganda sa kanya.
11:40.0
Pero aspirin, mamamagamo ka mo sa allergy.
11:43.0
Hindi porke kumain siya ng adobo.
11:46.0
Bagay rin sa iyo adobo. Iba ito.
11:49.0
Ang gamot sa high blood, kanya-kanya.
11:52.0
Pag gusto niyo bumaba blood pressure niyo,
11:55.0
mabawasan yung gamot ninyo.
11:57.0
Loose weight talaga kung overweight.
11:59.0
Bawas alat talaga. Yan ang proven.
12:01.0
Bawasan yung alat.
12:03.0
Bawasan yung bigat.
12:04.0
Bababa ang BP. Bawa stress.
12:06.0
Meron din mga trabaho na nakakahigh blood.
12:10.0
Sa akin, yung mga executive, stressful, puyat,
12:16.0
kahit mataas ang sweldo.
12:19.0
Mga lawyers, nakita ko.
12:22.0
Kung may kaso talaga.
12:24.0
May kaso, nasampahan,
12:27.0
o nababash sa social media.
12:30.0
Meron talagang mga stressful.
12:33.0
Tumataas yung blood pressure.
12:35.0
Ito yung sinasabi ko.
12:37.0
Ito yung gamot. Ito yung class of medicine.
12:40.0
Ito yung mga ending niya.
12:42.0
Tinuro ko na sa inyo.
12:44.0
Calcium antagonist.
12:49.0
Beta blocker o lol.
12:53.0
ARB. Angiotensin receptor blocker.
12:55.0
Sartan. Valsartan.
12:57.0
Meron ding ACE inhibitors.
13:00.0
Actually, favorite ko itong ACE inhibitor.
13:03.0
ACE inhibitor, mga pril.
13:05.0
Captopril, enalapril,
13:07.0
lisinopril, perindopril.
13:11.0
Ako, mas gusto ko ito. Medyo lumaluma ito.
13:14.0
Halos pareho naman itong dalawa.
13:16.0
ACE inhibitor, ARB, halos pareho sila.
13:19.0
Diuretics, pampaihi. Usually,
13:21.0
sa may manas, may heart failure,
13:23.0
at sa mga may edad, pwede rin siya.
13:25.0
Ito, napakahalagang slide.
13:28.0
Tingnan nyo maigi. Kung pwede nga, screenshot nyo.
13:33.0
Ganito malalaman kung bagay yung gamot nyo sa inyo o hindi.
13:40.0
Ang mga ACE inhibitor, pril.
13:44.0
Lahat ng may pril.
13:46.0
At mga ARB, sartan.
13:48.0
Basta ang gamot mo, losartan, enalapril, captopril,
13:52.0
or any of the sartans,
13:55.0
maganda dito, bawal dito.
14:01.0
Ang sartan at mga pril bagay sa malaking puso
14:06.0
at mahina ang puso.
14:08.0
So, may high blood ka, malaki puso mo.
14:10.0
Actually, kahit hindi ka nga high blood,
14:12.0
bibigyan ka nitong sartan at pril.
14:15.0
Pag malaki puso mo, napapaliit niya yung puso.
14:20.0
Ventricular remodeling.
14:22.0
Yan ang turo sa amin. Ayan, cardiologist.
14:25.0
Sa may diabetes, maganda itong mga sartan at pril.
14:29.0
Misa nga nakaka-prevent ng diabetes.
14:32.0
Sa may kidney disease na mild lang.
14:36.0
Ulitin ko, mild kidney disease. Siguro stage 1, stage 2.
14:40.0
Pwede itong sartan. Pwede ito.
14:43.0
Sa na-stroke, maganda rin ito.
14:46.0
So, yung losartan nyo at ibang mga sartan,
14:49.0
may heart failure, may diabetes, may konting kidney disease, may stroke.
14:55.0
Although, may control din ng blood pressure.
14:58.0
Kanino siya hindi pwede?
15:00.0
Kung dialysis na.
15:02.0
Stage 5 kidney, stage 4, stage 5 kidney disease.
15:05.0
Hindi na po pwede.
15:06.0
So, umpisa lang siya maganda.
15:08.0
Ang beta-blocker, yung olol, yung mga metoprolol.
15:11.0
Atenolol, favorite ko.
15:13.0
Hindi siyang malakas pang high blood.
15:15.0
Pero, bagay na bagay siya sa nervyos.
15:19.0
Kung kayo nervyoso, kahit walang high blood, may nervyos, makabog.
15:23.0
Lagi, maganda ito.
15:26.0
Ninom ko yan eh, pero konting dose.
15:29.0
Mahilig ako sa low dose.
15:30.0
Pag ako minom ng gamot, usually,
15:32.0
pag di naman ako high blood, low dose lang.
15:37.0
Hanggang makontrol yung BP, kung ano,
15:39.0
or makontrol yung palpitation.
15:41.0
So, beta-blocker, maganda sa anxious.
15:43.0
Kaya sa mga may thyroid problem,
15:45.0
di ba, makabog, ito rin binibigay.
15:48.0
Bawal siya, or medyo iniiwasan sa may hika.
15:52.0
Kung malalahika mo, hindi binibigay yung mga olol.
15:55.0
Misan lumalalahika.
15:57.0
Sa athletes, sa mga runner, kasi nga,
16:01.0
ang beta-blocker, pinapabagal niya yung tibok.
16:04.0
Pinapahina niya yung cardiac output, yung contraction.
16:08.0
May time, pag nasobrahan ka ng mga olol,
16:11.0
ng mga metoprolol, medyo pagod ka.
16:14.0
Paano mabagal yung heart rate, mahina.
16:17.0
So, hindi pwede pag atlete ka.
16:19.0
Paano ka tatakbo ng malayo.
16:23.0
Calcium antagonist ang mga pin.
16:25.0
Amlodipine, nifedipine, felodipine.
16:28.0
Pinakamalakas sa high blood.
16:30.0
Pwede rin sasakit sa puso.
16:35.0
Wala siyang ganun bawal. Pwede siya.
16:37.0
Itong diuretic pampaihi kung may manas.
16:40.0
So, yan. Alam nyo na.
16:42.0
Itong mga gamot na ito,
16:44.0
actually, amlodipine maganda pa rin hanggang ngayon.
16:47.0
Top of the line pa rin siyang gamot.
16:49.0
So, pag gusto nyo calcium channel,
16:51.0
compared to felodipine, nifedipine,
16:54.0
mas gusto ko ito.
16:56.0
Pinabantayan lang yung manas.
16:58.0
Pag nagmanas, babaan ang dosis.
17:00.0
Ang losartan, luma na itong losartan.
17:06.0
1997, cardiology fellow ako sa PJ.
17:10.0
Losartan na eh. Bagong invento lang noon.
17:12.0
So, ibig sabihin, medyo luma siyang sartan.
17:15.0
Kaya natin nabibili ninyo kasi nga wala na siyang patent.
17:19.0
Marami ng generic.
17:20.0
Kaya mura, mura, mura na.
17:23.0
Misan, apat na piso, tatlong piso na lang.
17:25.0
Kasi nga, luma na siya.
17:27.0
Pero yung mga bagong sartan,
17:29.0
Irbe sartan, Valsartan, Telmisartan, mas mahal.
17:34.0
Itong mga bagong sartan o ito,
17:38.0
parang cellphone. Anong gusto nyo?
17:43.0
Mas maganda siguro yung mga bago-bago.
17:45.0
Mas maganda pa konti.
17:47.0
Pero hindi rin naman gaano.
17:49.0
Siguro mas may studies, mas maganda konti.
17:52.0
Sobrang naman mahal.
17:53.0
Pero itong mga luma, okay pa rin naman siya.
17:56.0
Okay pa rin naman.
17:58.0
Metoprolol, okay pa rin ngayon.
18:00.0
Walang ganong bagong lumalabas.
18:02.0
O ito na yung mga dosis.
18:04.0
Medyo maliit lang ito.
18:05.0
Pero ang point is, yung mga sartan, itong mga dose niya.
18:09.0
Minimum dose, maximum dose.
18:11.0
Candesartan, Irbe sartan, yung mga Aprovel.
18:14.0
Valsartan, Valsartan, Telmisartan.
18:18.0
O calcium channel blocker.
18:20.0
Amlodipine, Felodipine, Nifedipine.
18:24.0
Yan ang mga dose.
18:25.0
So ang maximum ng amlodipine, 10 lang.
18:28.0
Huwag niyong susobrahan.
18:30.0
Usually 10, minsan nagmamanas na siya.
18:34.0
Beta blocker, Atenolol, Bisoprolol, Metoprolol, Propranolol.
18:38.0
Gusto ko metoprolol, mas nasanay ako sa metoprolol.
18:41.0
50 mg twice a day ang low dose.
18:44.0
Pero ako binababaan ko pa sa 50 twice a day.
18:47.0
1 half ng 50, hindi lang 1 half, 1 fourth pa nga eh.
18:51.0
Sanay kami si Doc Lisa magaling mag-cut eh.
18:54.0
Pag nadurog, pati yung nadurog, kainin niyo.
18:56.0
Sayang mahal na rin yun.
18:58.0
Mas gusto ko kasi low dose.
19:01.0
Lower dose, less side effect.
19:04.0
Na yung kaya makontrol yung blood pressure mo.
19:07.0
Pero kung talaga mataas blood pressure mo, kailangan mo high dose.
19:10.0
Sige, high dose ka muna.
19:12.0
Pero ayusin mo yung pagkain mo.
19:14.0
Try mo mag-diet talaga.
19:16.0
Yung alat talaga kalaban.
19:18.0
Diuretic Ace Inhibitor ito.
19:23.0
So dapat alam nyo kung ano generic name ng gamot nyo.
19:27.0
Generic kasi yung pinaka, kumbaga sa hamburger, yan ang generic.
19:31.0
Alam mo kung anong kinakain mo.
19:33.0
Yung brand name, okay naman.
19:35.0
Pero mas kailangan yung generic name.
19:37.0
Pwede na generic.
19:39.0
Kung medyo gipit sa budget, mahal ngayon ang bilihin ngayon.
19:45.0
Wala namang kaso.
19:47.0
Basta naiinom nyo everyday.
19:51.0
Yung mga high blood medicines, maganda siya sa kidney, sa puso, sa brain.
19:58.0
Oo. Ito lagi tinatanong,
19:59.0
Dok, masisira kidney ko, masisira puso ko.
20:03.0
Pag uminom ako ng high blood, hindi po tunay.
20:05.0
Nakakatulong siya.
20:07.0
Sinasabi ko nga sa inyo, plus 10 years sa buhay mo yan.
20:11.0
Kung aabot lang dapat ng 80 years old ang buhay mo,
20:14.0
pag uminom ka, magiging 90 years old ka.
20:18.0
Kung 90 years old na aabotin, aabot ka 100.
20:21.0
Kaya nga mahaba ang buhay.
20:22.0
Yung gamot kasi, mas nako-control niya.
20:25.0
Isipin nyo lang yung kotse.
20:26.0
Parang pag kotse mo nag-overheat, anong gagawin mo?
20:29.0
Ayusin mo. Lagay mo ng tubig, nag-overheat eh.
20:33.0
So yung katawan mo, naka-overheat din.
20:36.0
Kung ang taas ng blood pressure mo, 160, 100, overheat.
20:40.0
Pag ang kotse nag-overheat, hindi mo pinansin,
20:44.0
tinakbo mo ilang kilometro, titirik.
20:47.0
Pag ang katawan mo nag-overheat, 180, 100 ang BP mo,
20:51.0
pinatakbo mo pa yung katawan mo, 180, 100,
20:54.0
baliwala sa'yo, wala kang naramdaman.
20:56.0
Titirik yung katawan.
20:57.0
May stroke, may heart attack, mamatay.
21:01.0
So para hindi tumirik, kailangan mo ng gamot
21:03.0
para bumaba yung blood pressure mo.
21:05.0
Mararamdaman nyo yan.
21:06.0
Pag 180, 100, bumaba ng 130, 80.
21:10.0
Sabihin mo, sarap ng pakiramdam ko.
21:13.0
Parang binata ang blood pressure.
21:16.0
Ang dami ng kalokohan.
21:19.0
So maganda po siya talaga.
21:21.0
Basta sa right dose.
21:23.0
Sinasabi ko, right dose.
21:25.0
Pag tama ang dose, siyempre maganda siya sa kidney, sa puso.
21:29.0
Napiprevent nga niya yung dialysis.
21:31.0
Para hindi ka mag-dialysis.
21:34.0
Kasi pag iniwan mong mataas blood pressure mo,
21:37.0
masisira ang kidneys.
21:40.0
Iwan mo high blood ka, lalaki yung puso.
21:43.0
Iwan mo high blood ka, maistro ka talaga.
21:45.0
Puputok yan, maghemorrhage yan.
21:48.0
Nanay ko ha, 190 ang blood pressure.
21:51.0
Kaya pumutok ko yung ulo.
21:53.0
Nasabayan pa ng init.
21:56.0
So tulad na sinabi ko,
21:58.0
ito yung mga gamot mo, ito ang target natin.
22:03.0
Pag medyo diabetic, pwede pa 130, 80.
22:07.0
Pag may edad 65 na kayo and above, siguro.
22:11.0
Minsan hanggang 140 pwede-pwede pa.
22:15.0
Sa mga 65, 70 years old.
22:17.0
140 over, kahit ilan over.
22:19.0
60 over, 50 over.
22:21.0
Basta yung taas mga 140, 130 po pwede.
22:25.0
A little higher kung mas matanda.
22:28.0
Pero huwag din lalampas ng 140.
22:30.0
Ayaw mo rin siya.
22:31.0
So tinuro ko na sa inyo diba, paano mag-adjust.
22:34.0
Tapos yung pag-adjust, ang gamot kasi sa high blood,
22:38.0
hindi porke ininom mo ngayon,
22:40.0
ang efekto niya mamaya.
22:42.0
Hindi ganun siya.
22:43.0
Hindi siya ganun na ininom mo ngayon,
22:45.0
efekto na today agad.
22:48.0
Pag ininom mo ngayon yung amlodipine,
22:50.0
may efekto siya first day.
22:52.0
Ininom mo ulit bukas, may efekto rin siya bukas.
22:55.0
Pero pag ininom mo yung gamot mo ng 2 weeks sa high blood,
23:00.0
palakas ng palakas.
23:02.0
Ibig sabihin, bagas sa ano yung katawan mo,
23:05.0
yung mga arteries mo, parang namamasahe talagang.
23:10.0
na kocontrol niya.
23:11.0
So in 2 weeks, pababa na, pababa yung blood pressure mo.
23:14.0
Kaya let's say, blood pressure mo 160-100.
23:18.0
Binigyan ka taong amlodipine 5.
23:20.0
In 2 days, yung 160-100, bumaba ng mga 150 over 90.
23:28.0
Diba, kahit mataas pa sabihin ko, ah okay lang ngayon.
23:31.0
Hintayin mo 2 weeks.
23:33.0
Hindi porke 150-90, sabihin mo kulangan dose.
23:36.0
5 lang binigyan mo. Hindi, okay na yung 150-90.
23:39.0
In 2 weeks, bumalik ka at 5 mg ng amlodipine, bababa na yan.
23:46.0
Patagal na patagal, bagas sa ano eh.
23:49.0
Mas ano, mas nakababad.
23:52.0
Kung nagluluto ka ng adobo, mas nakababad.
23:56.0
Mas nanunood sa katawan.
23:58.0
Kaya in 2 weeks ang efekto.
24:00.0
Kaya nga pag tinigil yung gamot sa amlodipine,
24:03.0
minsan di pa tataas agad.
24:05.0
2 weeks din bago tumaas ulit.
24:08.0
Meron pa tayo isang problema.
24:11.0
Problema natin, morning hypertension.
24:14.0
Ito ang sinasabi ko.
24:15.0
Sa umaga, ang taas ng blood pressure.
24:18.0
Sa gabi, ang baba. May taong ganun.
24:21.0
May tao, makita lang yung doktor, nakaputi.
24:23.0
Ayoko nga magputi.
24:24.0
Nahahigh blood na.
24:26.0
White coat hypertension.
24:28.0
May tao, mannervious lang, high blood na.
24:31.0
Makita yung boyfriend, makita yung amo, high blood na.
24:35.0
So, pag nagbakasyon, low blood naman.
24:39.0
Morning hypertension, usually mga may edad.
24:43.0
Nai-stroke ang tao sa umaga.
24:46.0
Usually sa umaga.
24:50.0
Kasi pagising sa umaga, nandun lahat yung stress.
24:53.0
Magtatrabaho, tatayo, magliligo, magtututbrush, dudumi.
24:58.0
Diyan nai-stroke.
24:59.0
Ang taas ng stroke incidence sa umaga.
25:02.0
Kaya usually, ang gamot sa high blood, binibigay sa gabi.
25:05.0
Iniinom na to. Midnight to eh.
25:08.0
Mga 10 o gabi, inumin mo na.
25:11.0
Para pag taas ng BP mo sa umaga, nakakontrol ka na konti.
25:18.0
Morning hypertension, mas mataas ang blood pressure sa umaga kaysa sa gabi.
25:23.0
Pero hindi lang morning hypertension ang problema.
25:26.0
May ibang tao, daytime hypertension na stress sa trabaho.
25:30.0
Meron naman, sa gabi natutulogin na high blood.
25:34.0
Ito yung mga may sleep up niya.
25:36.0
Humihilik. Ang lakas humilik. Hindi makahinga.
25:40.0
Kailangan naka-sipop machine. May insomnia.
25:43.0
Binabangungot sa gabi naman ang target.
25:47.0
Para bumaba ang blood pressure, bukod sa gamot.
25:49.0
Diba sinabi ko, ina-adjust. Tinuro ko na sa inyo.
25:52.0
Kung kailan tinitigil, 90 over 60, sobra baba.
25:56.0
120-80, 130-80 target natin.
25:59.0
Siyempre, relax muna upo.
26:05.0
Pag nirelax mo sarili mo, ito, deep breathing lang.
26:09.0
Kaya rin, na-high blood ka.
26:11.0
Namamaga yung ulo mo. Diba?
26:13.0
Usually, mamamaga yan eh.
26:15.0
May nakaaway ka, nakipagsigawan ka.
26:20.0
Pag chinect blood pressure mo, taas yan.
26:22.0
150 over 110. Yan.
26:27.0
Gamitin mo yung utak mo para maligtas ang buhay mo.
26:32.0
Hinga ng mabagal.
26:40.0
Puno yung baga. Pigil.
26:41.0
4-5 seconds. Exhale.
26:44.0
Gawin mo mga 2 minutes, 3 minutes.
26:47.0
Tuloy-tuloy lang. Slowly lang.
26:49.0
Huwag mo na isipin yung inaway mong tao.
26:52.0
Isipin mo lang yung paghinga mo.
26:54.0
Mag-isip ka ng magandang lugar.
26:56.0
Nasa probinsya ka.
26:58.0
Kalmado. Bata ka pa ulit.
27:01.0
Naglalaro ka ng bata ka.
27:02.0
Imagine mo nung lumang panahon. Relax.
27:05.0
Kalimutan mo mo na yung away ngayon.
27:07.0
Yung gulong ngayon.
27:09.0
Yung anumang problema.
27:11.0
Basta ilagay mo yung utak mo sa magandang lugar.
27:15.0
Yung paghinga mo. Bagalan mo.
27:18.0
Unti-unti. 15 minutes. Bababa blood pressure mo.
27:23.0
Merong mga music.
27:25.0
Check nyo sa internet. May music na pampakalma.
27:28.0
Makinig ka lang ng mga instrumental.
27:30.0
Mga dagat, tubig, alon, ibon.
27:37.0
Yung tunog ng ibon. Merong ganyan.
27:40.0
Mga ambient sounds.
27:42.0
Huwag masikip ang pantalon.
27:45.0
Pag na-high blood ka, pumunta ka.
27:48.0
Magpahinga. Punta ka sa rest.
27:50.0
Ano yung rest? Rest room.
27:52.0
Kaya nga tinawag na rest room. Pahinga.
27:55.0
Kaya tinawag na comfort room. Binibigyan ka ng comfort.
27:58.0
Yan ang favorite place ko.
28:00.0
Ilabas mo lahat ng ihi. Relax.
28:03.0
Pag ihing-ihi, ma-high blood.
28:05.0
Kung uminom ka ng maraming kape, tigil.
28:08.0
Kung naninigarilyo, tigil.
28:10.0
Luwagan yung baro.
28:12.0
Relax. Malamig na lugar.
28:14.0
Pag nagpapacheck kayo ng BP.
28:16.0
Ito. Tips to sa mga overseas workers.
28:18.0
Gusto mag-abroad.
28:20.0
Huwag muna magdadak-dak.
28:22.0
Nagkinukunan ka ng blood pressure.
28:24.0
Kwento ka ng kwento. Tataas ka.
28:28.0
Huwag muna mag-cross-legs. Relax lang muna.
28:30.0
Para maka-abroad, makapasa.
28:33.0
Finally, sa mother tips, exercise.
28:36.0
Pag mababa na ang blood pressure.
28:38.0
Habang high blood, bawal mag-exercise.
28:40.0
High blood, 180. Huwag muna.
28:43.0
Habang high blood, ang taas ng blood pressure mo, 180, 100.
28:47.0
Huwag muna mag-aspirin.
28:49.0
Yung aspirin, kung bibigyan ka ng aspirin,
28:53.0
Pag mababa na yung blood pressure. Hindi yung sobra taas.
28:56.0
Habang sobra taas, bibigyan muna aspirin.
28:58.0
Baka lalong dumugu.
29:00.0
Pag mababa na. Exercise.
29:04.0
Mag-vegetarian kung kaya mo.
29:06.0
Bawas kain. Bawas. Huwag lamon.
29:09.0
Yung BP kasi, ganito.
29:12.0
Ngayong pandemic, after pandemic,
29:14.0
Maraming stress, maraming anxious.
29:16.0
Maraming na topak yung mga ulo.
29:20.0
Kaya stress sa mga tao.
29:22.0
Nakahigh blood lahat sila.
29:24.0
Maraming may high blood, nao-obsessed.
29:28.0
O, taas ang kamay. Baka kayo. Kayo pinapatamahan ko.
29:31.0
Nao-obsessed ka kakuha ng blood pressure.
29:33.0
Every 10 minutes, kuha. Every 10 minutes, kuha.
29:36.0
Pag na-obsessed ka sa BP,
29:39.0
Dapat tawagan. Dapat may pangalan yun eh.
29:44.0
Ang payo ko sa kanila, huwag ka mag-check ng blood pressure.
29:47.0
Let's say, blood pressure niya 160, 100.
29:50.0
Binigyan ko na ng amlodipine.
29:52.0
Tapos binigyan ko ng bakalexotan.
29:54.0
Pampakalma o senor.
29:56.0
Pag nainom na, sasabihin ko sa niya,
29:58.0
Huwag ka na mag-check ng BP.
30:00.0
Hayaan mo na. Basta ako na mahala.
30:03.0
Matulog ka na. Mag-relax ka.
30:05.0
Makinig ka ng music.
30:06.0
Bukas na tayo mag-check.
30:08.0
Kasi pag nag-check siya na,
30:10.0
Nag-check ng buong gabi, hindi matutulog yan.
30:13.0
Lalo mo chine-check, nakikita mo ay 160, 100.
30:19.0
Lalo ka check ng check na o-obsessed.
30:23.0
Kaya misang kalimutan mo na.
30:25.0
Huwag mo na tingnan yung blood pressure.
30:29.0
Wala ka naman chest pain.
30:30.0
Naglalakad ka naman.
30:31.0
Nakainom ka na naman ng gamot mo.
30:36.0
May time na maganda mag-check.
30:38.0
May time di maganda mag-check.
30:40.0
Hindi ko nakikita.
30:41.0
Na-imagine ko lang.
30:42.0
Pwede ba ang digital?
30:44.0
Pwede naman digital?
30:46.0
Ako nga, kahit yung mga wrist, okay lang.
30:48.0
Medyo tama naman.
30:50.0
10 points lang siguro.
30:51.0
10 points lang siguro difference.
30:53.0
Pero basically, okay rin naman.
30:55.0
Tapos yung BP, dapat heart level.
30:57.0
Huwag na kaganyan.
30:59.0
Huwag na magbasyadong mababa.
31:03.0
Iwas sa maraming alak.
31:08.0
Relaxation technique.
31:10.0
And magpapacheck sa doktor nyo.
31:13.0
Sana po nakatulong tong video ko sa inyo.
31:16.0
Alam nyo na yung pag-adjust.
31:18.0
Yun ang gusto kong blood pressure.
31:23.0
Kailan nagdodoble ang gamot?
31:25.0
Pag hindi makontrol sa isa.
31:28.0
Pag hindi makontrol sa dalawang gamot, tatlo.
31:30.0
Pag hindi makuha sa tatlo, apat.
31:32.0
May pasyente nga ako, ABCD.
31:37.0
May B, may beta blocker.
31:39.0
May C, may amlodipine.
31:43.0
Lahat na bibigay namin,
31:44.0
hanggang clonidine, may dagdag pa nga eh.
31:46.0
Meron pang dagdag bukod sa ABCD,
31:48.0
meron pang ibang gamot.
31:49.0
Pero bihira naman yung maraming marami.
31:52.0
Usually, ayusin mo yung lifestyle mo
31:55.0
Para sa akin, tuloy nyo lang yung gamot nyo.
31:58.0
Basta 120-80, tuloy-tuloy lang.
32:00.0
Titigil lang natin kung sumobra-baba.
32:03.0
Tapos kung may pera,
32:06.0
patsyekay sa doktor natin.
32:08.0
Tsaka pwede naman magpa-blood test every year.
32:10.0
Wala naman masama sa mga basic blood test.
32:13.0
Sana nakatulong tong video ko
32:15.0
sa pag-adjust at pag-maintain ng gamot nyo
32:18.0
sa high blood pressure.
