Akala Mo Maling Kasabihan, Pero Tunay Pala! - By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:41.2
Actually, may konting katotohanan ito.
00:45.6
Kasi ang chocolate, syempre medyo oily siya,
00:49.2
tsaka high glycemic index yan.
00:52.5
Nagpapataas din ng blood sugar kung marami.
00:55.2
May konting pag-aaral.
00:57.0
May connection, yung mga pagkaing nakakataas ng blood sugar, tsaka pimples.
01:02.5
So depende syempre kung prone ka rin magpimpols.
01:05.8
So bahawas chocolate, baka magkapimpols ka.
01:10.9
Okay, may konting katotohanan.
01:12.9
Number two, sasabihin ng mga lolo natin, lola.
01:17.1
Sasabihin, huwag kang magbasa sa madilim.
01:21.6
Mabubulag ka, lalabo mata mo.
01:23.9
Diba? Takot tayo magbasa sa madilim.
01:27.0
Actually, may konting katotohanan.
01:31.0
Hindi ka naman mabubulag.
01:32.6
Pero kung magbabasa ka lagi sa madilim,
01:35.9
sasakit ang mata mo.
01:38.5
May eye strain, may discomfort,
01:41.2
pipilitin ng mga muscle ng mata,
01:45.3
Hindi ka mabubulag, pero
01:47.3
pwedeng sumakit ang mata mo,
01:49.8
magkakapatig and discomfort,
01:52.2
pwedeng sasakit yan.
01:53.2
Parang magtutusok-tusok sa mata,
01:55.8
pwedeng gagalaw pa yung talimutan,
01:57.0
maglokap ng mata.
01:58.0
So, huwag din magbabasa sa madilim.
02:01.0
Actually, huwag din magbabasa ng cellphone sa kotse.
02:05.0
Masakit din sa ulo.
02:07.0
Pero hindi ka mabubulag.
02:09.0
So, may konting katotohanan.
02:13.0
Palagi ko iba dito hindi nyo alam.
02:17.0
Pwede daw uminom ng nilagang manok,
02:22.0
kung mayroong may sakit.
02:24.0
May trangkaso, may sipon, may ubo.
02:26.0
Uminom lang daw ng nilagang manok, gagaling ka.
02:32.0
Actually, totoo po ito.
02:34.0
Ang chicken soup, may pag-aaral yan.
02:37.0
Meron siyang amino acid eh.
02:39.0
Meron siyang anti-inflammatory properties
02:42.0
na nagpapaluwag ng plema natin.
02:45.0
At itong chicken soup,
02:47.0
pinapabagal niya yung pamamaga ng katawan.
02:50.0
Ito, pinapabagal niya itong mga neutrophils,
02:53.0
pati immune system cells natin,
02:55.0
para hindi masyado mag-react yung katawan natin.
02:58.0
So, maganda ang nilagang manok,
03:01.0
chicken soup, good for the sipon, sa ubo.
03:05.0
Kaya may mga libro, di ba?
03:06.0
Chicken soup for the soul.
03:08.0
So, pamparelax, pampakalma.
03:10.0
Tsaka yung paghigop ng mainit na sabaw,
03:13.0
pampaluwag din ng sipon tsaka ng ubo.
03:18.0
Bawal kumain sa gabi o madaling araw na kasi tataba ka.
03:28.0
Actually, medyo bawal.
03:30.0
Kasi nga, pag madaling araw na, gabi na,
03:34.0
eh dapat di ka na kumakain eh.
03:36.0
Dadagdag yan sa calories mo.
03:38.0
Tsaka pag kumain ka ng mga 12 midnight na,
03:42.0
mag-gagard ka pa.
03:43.0
Pero syempre, depende pa rin sa kinain mo sa buong araw.
03:47.0
Mas mahaba ang tulog mo,
03:51.0
Kasi tulog ka, hindi ka kakain eh.
03:53.0
So, pag magpupuyat ka,
03:55.0
syempre, gugutumin ang katawan mo.
03:58.0
So, yung mga midnight snack.
03:60.0
Kung gusto nyo mag-midnight snack, saging na lang.
04:03.0
Kasi kung o-order kayo ng pizza, nakakataba.
04:10.0
Kumain ng maraming carrots para luminaw ang mata.
04:15.0
Actually, kung talagang malabo na mata mo,
04:18.0
may katarata ka na, may problema sa mata,
04:21.0
hindi naman gagaling sa carrots.
04:23.0
Pero kung gusto mo for prevention,
04:26.0
para lang makaiwas sa paglabo ng mata,
04:29.0
ang carrots kasi maraming vitamin A.
04:32.0
So, vitamin A, maganda yan para sa mata
04:36.0
at para ma-maintain yung good eye health mo.
04:39.0
Kasi kung masyado mababa sa vitamin A,
04:42.0
lumalabo din yung mata.
04:43.0
Pero kung may katarata, ibang usapan yun.
04:46.0
So, carrots good for the eyes, pwede yan sa mga bata.
04:51.0
So, karamihan dito katotohanan, diba?
04:54.0
May konting katotohanan or talagang okay na advice siya.
04:58.0
Itong sabi ng mga lolo-lola natin.
05:03.0
An apple a day keeps the doctor away.
05:06.0
Kakain ng apple, di ka na magkakasakit.
05:09.0
Actually, may konting katotohanan kasi apple very healthy talaga.
05:14.0
Apple, pwede sa diabetes.
05:16.0
Ang mansanas, isa to sa prutas na pwede kayo
05:20.0
kainin ng may diabetes.
05:21.0
Konti lang ang pwede kayo kainin ng diabetic.
05:24.0
Apple, pear, suha, konti lang.
05:28.0
So, apple mataas sa fiber, maraming vitamins,
05:32.0
maraming anti-oxidant, maganda sa puso,
05:35.0
iwas sa mga sakit.
05:37.0
So, pag marami kang apple, baka hindi ka nga magkakasakit.
05:41.0
Keeps the doctor away nga.
05:46.0
Uminom ng salabat o may luya.
05:49.0
Para gumanda ang boses at hindi magsusuka.
05:58.0
Ito yung mga lumang panahon ginagamit.
06:02.0
Ang salabat, anti-nausea siya talaga.
06:06.0
May anti-nausea properties sa mga morning sickness, sa mga buntis.
06:12.0
Minsan yung nakikimo.
06:14.0
Basta pag nasusuka ka, salabat.
06:17.0
Medyo malabnaw lang.
06:18.0
Tapos hirap yung boses, okay din yung salabat.
06:22.0
Huwag lang masyado matapang.
06:24.0
Kung matapang at maraming luya,
06:26.0
minsan mahapdis at yan.
06:29.0
Magugulat kayo dito.
06:31.0
Sabi ng magulang natin,
06:33.0
magsuot ng jacket para hindi sipunin ang bata,
06:38.0
para hindi sipunin ang matanda.
06:43.0
Okay, nandito yung controversy.
06:45.0
Siyempre, iisipin natin,
06:47.0
ang sipon, ang trangkaso, virus yan, di ba?
06:51.0
Virus o baka minsan bacteria.
06:54.0
So, mikrobyo. Anong connection nung jacket?
06:57.0
May connection po ang jacket.
06:59.0
Kasi, pag ang katawan natin nalamigan.
07:03.0
Okay, let's say ang katawan natin, temperature natin 37.
07:07.0
Pag nalamigan ka sa labas, yung katawan mo manginginig.
07:12.0
Pag nanginig yung katawan mo,
07:15.0
mas mahina ang immune system mo.
07:18.0
Ayaw ng katawan nang nalalamigan, di ba?
07:21.0
Kasi, pa na-expose ka sa very cold weather,
07:24.0
hihina immune system mo,
07:26.0
kaya yung virus na lumilipad,
07:29.0
na imbis na hindi ka dapat natatamaan,
07:32.0
kahit konting virus lang malanghap mo,
07:35.0
pwede ka magkasipon, pwede ka magkatrangkaso.
07:38.0
So, kailangan mo talaga mag-jacket.
07:40.0
Kailangan mo mag-jacket para hindi sipunin, hindi magkasakit.
07:45.0
Lalo na sa matatanda.
07:47.0
Sa mga senior citizen, kailangan nyo,
07:50.0
minsan nga sa mall eh, kahit sa mall,
07:52.0
pag malamig ang panahon ngayon, let's say pag November, December,
07:56.0
yung mga bare months,
07:58.0
pwede ka na mag-jacket kahit sa mall.
07:60.0
Lalo na pag tumatanda at kung payat ka.
08:02.0
Mas payat, mas malamigin.
08:05.0
Mas matatama, mas matataba.
08:08.0
Meron sila sariling taba eh.
08:10.0
Hindi sila nalalamigan.
08:11.0
So, warm clothes prevents a cold.
08:18.0
Pag naulanan, magkakasakit.
08:21.0
Actually, tama rin yun.
08:24.0
Sabi mo, anong connection na nabasaan ng ulan?
08:27.0
Kasi nga, nalamigan eh.
08:29.0
Yun pa rin ang explanation.
08:31.0
Pag nalamigan, hihina immune system.
08:34.0
Pag mahina katawan mo, nanginginig ka,
08:37.0
nahirapan yung katawan mo, pwede ka magkasakit.
08:40.0
Ibig sabihin, napagod ka eh.
08:42.0
Kaya pag nabasa ka ng ulan,
08:45.0
pwede mo na ituloy sa ligo.
08:49.0
Nabasa ka ng ulan, malamig.
08:51.0
O di iligo mo ng warm water.
08:53.0
Maligam-gam na tubig.
08:55.0
Mainit-init para makabawi yung katawan mo.
08:58.0
Kasi gusto ng katawan natin mas mainit,
09:01.0
mas kalmado, mas relaxed.
09:03.0
Diba? Yan ang turo ko sa inyo.
09:05.0
Maligam-gam na tubig.
09:10.0
Paniniwala na kala natin hindi tunay-tunay pala.
09:13.0
Kumain ng isda pampatalino.
09:17.0
Actually, ang isda may tulong talaga.
09:21.0
Hindi lang para sa utak, maganda rin sa puso ang isda.
09:25.0
Ang isda may omega-3 fatty acids.
09:28.0
Pampaluwag ng mga ugat.
09:30.0
Pampababa ng kolesterol sa blood pressure.
09:34.0
Maganda sa heart rate ang pagkain ng isda na may omega-3.
09:39.0
Good for the brain din siya.
09:43.0
Mas hindi maulianin yung mga kumakain ng isda.
09:47.0
So, pwede kayo kumain ng isda.
09:48.0
Yung mga fatty fish.
09:50.0
Tamban, hasa-hasa, tuna, bangus.
09:56.0
Ito, magugulat kayo.
09:58.0
Maganda daw maglakad ng nakapaah
10:02.0
para gumana yung paa natin.
10:05.0
Para lumakas yung paa natin.
10:07.0
So, maganda ba yun?
10:08.0
So, maganda ba nakapaah o hindi?
10:12.0
Actually, tunay po.
10:14.0
Sinasabi ko sa inyo, siyempre,
10:16.0
pag maglalakad kayo sa labas,
10:18.0
dapat nakarubber shoes kayo.
10:20.0
Sabi ko, rubber shoes.
10:21.0
Kung magja-jogging kayo, magwo-walking kayo.
10:24.0
Pero kung nasa bahay lang kayo, malinis naman yung bahay nyo.
10:27.0
Wala namang nakapaah ko dyan.
10:30.0
Pag nakapaah kayo sa bahay, paminsan-minsan,
10:33.0
nagpapalakas ng foot muscles.
10:36.0
Tsaka yung paa natin, yung mga daliri sa paa,
10:40.0
mas nasasanay siya.
10:42.0
Yung pakiramdam mo, mas may grip.
10:45.0
Tsaka hindi maganda yung paa natin kasi diba ganito paa natin.
10:48.0
Tingnan yung paa nyo.
10:49.0
Yung iba kasi, yung pagbata tayo,
10:52.0
gusto natin masikip yung sapatos.
10:54.0
Kaya yung paa natin, nagpapatong-patong na yung daliri.
10:58.0
Nagkaka-problem, nagkaka-deformity.
11:01.0
Pag ganyan na yung paa nyo sa paa,
11:03.0
hindi na kayo makalakad maigi.
11:05.0
Mas maganda yung paa na medyo pangit.
11:09.0
Medyo buka yung paa para mas stable ka.
11:12.0
So, okay lang nakapaah.
11:14.0
Paminsan-minsan, good for foot health.
11:17.0
Walking barefoot.
11:19.0
Kaya nga may rubber shoes ngayon,
11:21.0
maninipis na lang ang sole.
11:23.0
Manipis na lang asuelas niya.
11:25.0
Pag naglakad ka nito, yung mga may Nike, may Adidas,
11:29.0
medyo manipis na siya.
11:31.0
Parang nararamdaman mo na yung sahig habang naglalakad.
11:35.0
So, para lumakas ang paa.
11:37.0
Less foot problem.
11:41.0
Laughter is the best medicine.
11:44.0
Tunay ba laughter is the best medicine?
11:49.0
Diba tinuro ko sa inyo,
11:51.0
yung mga lugar sa mundo na mahaba ang buhay.
11:56.0
Marami sa kanila, relax-relax lang.
12:04.0
Walang mortal enemy sa social media.
12:07.0
Tawa-tawa, relax lang.
12:09.0
Nakakabawas ng stress.
12:11.0
Kaya maganda yung mga comedy, diba?
12:13.0
Tumatawa, masaya, bawas stress.
12:16.0
Maganda sa puso ang tumatawa.
12:19.0
At maganda naglalabas ng good hormones.
12:22.0
So, okay lang yan.
12:23.0
Dapat masaya lang lagi.
12:29.0
Pwede daw kumain ng chocolate para sumaya.
12:35.0
Chocolate o ice cream pampasaya?
12:38.0
Actually, pag sinabi mong dark chocolate,
12:42.0
medyo may tulong siya.
12:44.0
Dark chocolate, yung 70% cocoa,
12:47.0
yung mapait na dark chocolate,
12:49.0
may mood-enhancing effect.
12:51.0
Pero dapat konti lang yung dark chocolate.
12:54.0
Maliit na slice lang.
12:58.0
Nag-i-stimulate ng production ng endorphins at serotonin.
13:02.0
Ang dark chocolate, pampasaya.
13:05.0
Hindi mo pwede damihan.
13:06.0
Maliit lang na slice.
13:15.0
Kumain ng bawang para lumakas ang immune system.
13:20.0
Actually, tunay ito.
13:23.0
Yung bawang, maganda rin para sa kolesterol.
13:27.0
Sa blood pressure, nakakababa konti ang bawang.
13:30.0
Sa cholesterol, maganda rin.
13:31.0
Sa cholesterol, nakakababa din.
13:33.0
Sa immune system, may tulong din.
13:35.0
Ang bawang kasi may allicin.
13:37.0
Allicin ang compound niya na may anti-microbial.
13:42.0
Laban sa mikrobyo at pampalakas ng immune system.
13:49.0
Ito tungkol kay Popeye.
13:51.0
Pag kumain daw ng spinach, si Popeye lalakas siya.
13:57.0
Diba napanood dyan yung mga Popeye cartoons?
13:59.0
Eating spinach makes you stronger.
14:01.0
Yung mga bata para lumakas.
14:03.0
Lalakas daw yung kamay ninyo.
14:07.0
Actually, may konting katotohanan.
14:09.0
Kasi ang spinach, mataas siya sa iron.
14:14.0
Ang daming vitamins, ang daming minerals.
14:17.0
Mataas siya sa iron.
14:19.0
Iron, kailangan ng dugo.
14:21.0
Pag mas marami kang dugo, hindi ka anemic, mas malakas ka.
14:30.0
Uminom ng inumin na may honey.
14:36.0
Para maghilom ang sugat.
14:40.0
Honey for wound healing?
14:42.0
Actually, may katotohanan.
14:44.0
May konting pag-aaral.
14:46.0
Ang honey nakakatulong sa paghilom ng sugat.
14:50.0
May antimicrobial properties.
14:52.0
Ginagamit na ito lumang panahon pa.
14:56.0
So may konting pag-aaral.
15:01.0
Ito hindi nyo ito alam.
15:03.0
Makinig sa classical music.
15:06.0
Katulad ni Mozart.
15:09.0
Alam niya si Mozart?
15:11.0
Pag nakikinig ka daw at yung mga bata nakikinig sa Mozart,
15:21.0
Actually, may konting katotohanan ito.
15:25.0
May pag-aaral siya.
15:26.0
Mozart effect ang tawag doon.
15:28.0
Pag nakikinig sa...
15:30.0
Hindi yung mga music natin.
15:32.0
Yung classical music,
15:34.0
parang nai-improve yung ano natin.
15:37.0
Yung pag-compute.
15:39.0
Pag-compute mga spatial temporal reasoning skills.
15:44.0
Ibig sabihin yung mga pag-solve ng mga IQ test,
15:47.0
mas tumatalino konti.
15:50.0
May konting pag-aaral yan.
15:52.0
Ngayon, kung yung mga buntis makikinig ng music,
15:55.0
maririnig ba ng bata?
15:57.0
Hindi ko alam kung doon na yun.
15:59.0
Wala tayong pag-aaral.
15:60.0
Pero kung ikaw makikinig ka ng classical music,
16:03.0
medyo maganda daw sa utak.
16:09.0
Uminom ng walong basong tubig para lumakas.
16:14.0
Actually, tulad nga sinasabi ko,
16:16.0
hindi naman kailangan tubig yung walong baso.
16:19.0
Pwede naman apat na baso yung tubig.
16:24.0
Basta makawalong baso ka.
16:26.0
O pag sa may edad,
16:27.0
pwede naman 6 na baso lang.
16:30.0
pag maraming iniinom na tubig,
16:33.0
maganda talaga sa katawan.
16:35.0
Safe ka sa kidney disease
16:37.0
para hindi magka-kidney failure.
16:39.0
Hindi ka magka-UTI.
16:41.0
Hindi ka ma-dehydrate.
16:42.0
Maganda sa balat.
16:44.0
Actually, maganda din sa puso.
16:48.0
ang pag-inom ng tubig.
16:49.0
May sakit sa lagnat,
16:51.0
lahat tubig pa rin.
16:53.0
Kailangan natin yan.
16:55.0
Lalo na pag tumatanda.
16:59.0
Last, meron akong bonus.
17:01.0
Meron akong bonus.
17:03.0
Bawal daw mag-crack.
17:05.0
Actually, itong isa eh.
17:07.0
Bawal daw mag-crack.
17:09.0
Bawal daw magpatunog.
17:11.0
Pag lagi daw nagpapatunog,
17:13.0
magkaka-arthritis.
17:17.0
dinagdag ko lang na tip.
17:20.0
hindi daw nagkakos ng arthritis ito eh.
17:22.0
Pwede naman daw ipatunog konti.
17:25.0
may konting pag-aaral.
17:27.0
Pag lagi mo kinakrack araw-araw,
17:30.0
minsan daw namamaga konti.
17:33.0
May konting pamamaga.
17:36.0
So, huwag din naman sobra
17:38.0
at huwag araw-araw.
17:39.0
Yung pampaluwag lang,
17:40.0
wala namang masama.
17:41.0
Pero yung paulit-ulit,
17:43.0
pwede lang mamaga.
17:45.0
So, sana po nakatulong ito.
17:47.0
Itong mga medical myth,
17:50.0
kasabihan, akala natin,
17:53.0
meron palang konting katotohanan.
