00:36.2
Oo, yan ang mga picture ko noon.
00:38.1
Yan ang dating picture ko nang hindi pa ako nagkakatwok-katwok.
00:41.6
Tingnan mo, mukha ako dyang ano, ang tawag sa probesya yung punggok.
00:45.3
Ang laki na, in-improve mo talaga.
00:48.9
Sino ba talaga ang Sinon Loresca?
00:51.3
Paano siya nagsimula?
00:52.7
Alam mo naman, mixed emotions ang buhay ko.
00:54.7
So ang Sinon Loresca ay nagsimula sa mas bati.
00:57.8
Nangarap ako, nabalang araw, aabutin ko ang pangarap ko.
01:04.0
So Sinon, ano naman ang nagpapaligaya sa'yo?
01:07.4
Ay ako, nagpapaligaya sa'kin si Sinon Loresca.
01:10.0
I remember nang nasa Payatas ako, gusto ko yung mga tao, sumasabay ako nakikipag-inuman sa kanila sa labas sa kalye.
01:20.9
Nagbago ba yun na yung gusto mo dati nang nasa Payatas ka at ngayon na isa ka ng Sinon Loresca?
01:25.6
Para sa akin, walang nagbago.
01:27.8
Kasi hanggang ngayon, gusto ko pa rin, inahanap ko yung bagay na yun.
01:32.5
Minsan may moment talaga, napupunta ako.
01:34.5
I don't care kung makilala niyo man ako, pero gusto ko mag-spend pa rin ang moment na gano'n.
01:39.4
Kasi masaya, doon ako nag-galing.
01:41.8
Hindi ko siya pwedeng kalimutan lang basta-basta.
01:44.1
Tama, no? So ang narinig ko sa'yo, ang sinasabi mo, ay tinanggap mo yung pagkatao mo.
01:48.2
At doon sa, meron kasi akong ginawa at ang tawag ko dito ay ang Pera Progress Mastery.
01:54.1
Ang Pera Progress Mastery ay ang batayan para sa maayos.
01:57.8
na personal finance practice.
02:01.1
Nagsisimula ito sa Self Mastery, and then Situation Mastery, at ang huli ay ang Pera Mastery.
02:09.6
At ang unang level niyan ay tinatawag na Self Mastery.
02:13.2
Yung binabanggit mo ngayon, Sinon, sa akin na tinatanggap mo yung sarili,
02:17.6
kung ano yung nagpapasaya sa'yo noon, yun pa rin nagpapasaya sa'yo ngayon,
02:21.7
ang tawag dyan, Self Mastery.
02:23.6
Ang Self Mastery ay ang pagtanggap sa sarili,
02:27.0
upang magsilbi itong gabay sa ating life decisions at maayos na money management.
02:33.0
Tapos ang susunod naman ay Situation Mastery.
02:37.0
Ang Situation Mastery naman ay tumutukoy sa kung gaano ka kahanda tuwing may emergency o mga bagay na hindi inaasahan.
02:47.0
For example, ngayon nasikat na sikat ka na at malamang isipin ng mga tao ang dami mo ng pera,
02:53.0
nauutangan ka ba?
02:58.8
Pero minsan talaga tinatanggihan ko din kasi yung moment na wala na rin para sa sarili ko.
03:03.8
So sa ganyan, situation mastery na yan, example na sinasabi mo, kaya mong tumanggi.
03:08.8
So dahil sa matmalakas yung Self Mastery mo,
03:12.8
pag meron ng sitwasyon na nahaharap sa'yo, kaya mong magdesisyon ng maayos.
03:17.8
Nag-a-guide ka ng mabuting financial decisions.
03:20.8
Pag sa mga situation mastery na ganyan, lalong-lalong sa mga OFWs, ang tinitignan natin dapat,
03:25.8
naglalaan ka lang ng kung hanggang magkano yung kaya mong ibigay.
03:31.8
Kung sa baga may limitasyon.
03:33.8
Oo, may limitasyon siya.
03:35.8
So yung pera progress mastery natin, di ba, nagsimula sa self mastery,
03:40.8
situation mastery, at yung pangatlo naman ay pera mastery.
03:45.8
Ang pera mastery ay ang pagkakaroon ng iba't ibang klase ng source of income.
03:50.8
So bago ka naging catwalk king,
03:54.8
Ano yung mga pinagkakitaan?
03:56.8
Sa Payatas, kasi may chewing ako doon.
03:58.8
Nung bagong salta ako ng Maynila, wala akong alam.
04:01.8
So in a very short way, nanambakan ako ng basura.
04:06.8
Na-experience ko yun, nanambakan ako.
04:07.8
Uy, may mga ilaw dito, alam mo ba?
04:10.8
Nagpupulot-pulot na gano'n?
04:11.8
Oo, eto yung mga sa dekuryente. Ang taon niyang tanso.
04:13.8
Binibenta namin yan. Alam mo ba kung magkano ang kilo yan?
04:22.8
Nagpakatulong ako.
04:23.8
I-applyan ko lang PA.
04:25.8
Oo, PA lang siya.
04:27.8
Ngayon, all around katulong.
04:29.8
At may car wash pa sila.
04:31.8
Ako pa, nagka-car wash?
04:35.8
Nag-service ko ako for almost 2 years.
04:39.8
And then, after that, nalaman ko ang kapatid ko, yung higitin ako ng pagkakataon,
04:43.8
na makapang-ibang bansa ako.
04:46.8
Una, naging trabaho ko.
04:48.8
Sa ano ko, care home.
04:49.8
Pero sa kitchen department ako.
04:55.8
Ito yung sinasabi ng punas tayo.
04:57.8
One time, naumusan kami ng plastic bag lalagyan ng mabigay mo yung mga nakagigil.
05:00.8
So, ginawakan mo?
05:02.8
Ako mag-isa na tira.
05:04.8
Kalit ang nyo eh.
05:07.8
Kung pa-care me, care me, care me.
05:09.8
Hindi ko alam yung naglalagyan ni Tess.
05:12.8
Ang next ko dyan, nagtaas na ako ng eksena.
05:13.8
Nagtrabaho na ako sa restaurant.
05:16.8
Pero ang mga crew lahat foreigner.
05:18.8
Mag-Italian, Spanish.
05:20.8
From that, gumaling ako magsalita.
05:24.8
At yun na pumunta yung next mong trabaho?
05:27.8
Ang next mong trabaho, nagwork na ako sa retail.
05:31.8
So, nagbibenta ka ng ano?
05:32.8
Nagbibenta na ako ng mga luxury bags.
05:36.8
So, i-summarize ko lang.
05:37.8
Sa mga narinig ko sa'yo, actually, it is a very perfect example ng pera mastery,
05:41.8
Kasi ang dami mong iba't ibang paraan ng pagkukuha ng pera, ng source of income.
05:52.8
Pero most of that ay sa pamamagitan ng employment, no?
05:56.8
Mula nung sa Pilipinas hanggang sa nag-abroad ka, lahat employment yan.
05:59.8
Meron kasi tayong tatlong klase ng pagkakaroon ng kita.
06:04.8
Tatlong pamamaraan.
06:05.8
Ito ay through employment, entrepreneurship o negosyo, at investments naman.
06:10.8
At investments naman yung pangatlo.
06:12.8
So, ang kailangan mo pang dagdagan ay yun sa pagnenegosyo at sa pag-i-investment.
06:18.8
Lahat tayo ay dumadaan sa mga pagsubok sa buhay at minsan nawawalan ng pag-asa.
06:25.8
Ngunit kailangan natin magpakatatag at lumaban para malampasan ang bawat pagsubok ng ating buhay.
06:33.8
Ako nga pala si Sinon Loresca.
06:35.8
Ako naman si Sir Vince.
06:38.8
Ang pagyaman ng buhay.
06:39.8
Ang pagyaman ng buhay.
06:40.8
Ang pagyaman ng pag-aaralan.
06:46.8
In fairness, nakakapamiss din si Sinon ha.
06:48.8
Summarize lang natin yung ating Pera Progress Mastery.
06:51.8
Self-mastery mo na kailangan talaga pagkilala, pagtanggap, pagmamahal sa sarili.
06:57.8
Dito talaga magkasimulan.
06:59.8
Kasi walang amount ng pera ang makakapagpasaya sa'yo kung hindi mo tanggap ang sarili mo.
07:07.8
Because what you will always do is to
07:08.8
to prove yourself
07:11.1
to everyone, di ba?
07:13.0
Hindi mo naman talaga kailangang gawin, di ba?
07:15.6
Kasi kung tanggap mo yung sarili mo,
07:17.4
wala yun. After that,
07:19.4
situation mastery naman. Ito,
07:21.1
kung gaano kakahanda sa mga emergency
07:25.2
inaasahang pangyayari sa buhay.
07:27.0
And then, yung last natin is yung
07:28.8
pera mastery, yung pagkakaroon na
07:31.1
ng iba't ibang sources of income.
07:33.5
Sa totoo lang, yung
07:34.9
situation at saka pera
07:38.4
mas madali yan eh, kaysa sa self-mastery.
07:41.6
Talagang ang basic muna
07:43.0
talaga ay self-mastery. If you already
07:45.2
have that self-mastery, mas madali
07:47.3
mong magagawa yung situation at
07:49.1
saka yung pera mastery.
07:51.1
Set realistic expectations.
07:53.0
Ganito po yung paggawa ng life goals
07:55.4
natin. Ililist natin yung ating
07:57.3
mga problema at yung mga
07:59.2
kinakatakutan. Sir Edwin,
08:02.8
pinoproblema mo o yung kinakatakutan
08:05.4
mo? Ako alam yan na
08:06.7
ang ito sa mga pinakakatakutan ko
08:09.4
talaga ay mawalan
08:11.2
ng pera kapag matanda.
08:15.3
hindi sa pagtanda. Maski ngayon, sa totoo
08:17.4
lang, meron siyang feeling of insecurity.
08:19.6
Feeling of insecurity.
08:21.5
Kaya ngayon, ganyan din no, ilistanin
08:23.5
nyo. Ano ba yung mga
08:25.0
pinoproblema ninyo sa buhay? Ano ba yung
08:27.2
mga kinakatakutan ninyo? Natatakot
08:29.2
ako na baka hindi graduate yung
08:31.3
anak ko, baka mabuntis.
08:34.8
bigla akong mamalimos. O kaya natatakot
08:37.1
akong magutom. Natatakot
08:39.0
akong magkasakit. O kaya natatakot
08:41.4
kayong mamatay yung
08:43.1
kamahal nyo sa buhay.
08:45.2
After doing that,
08:47.5
ang next naman natin na
08:50.3
ibabaliktad nyo lang, ilalagay nyo
08:53.3
lang as positive statement
08:55.4
or positive equivalent yung
08:57.1
problems or fears.
08:58.6
So, ang sabi mo kanina
09:00.6
ay natatakot kang
09:04.2
Sa ngayon at sa hinaharap.
09:06.5
Paano mo ngayon yung gagawin
09:08.0
na positive statement?
09:10.0
Gusto kong magkaroon
09:13.8
ngayon at sa hinaharap.
09:15.2
So, yun yung positive equivalent nyan
09:18.1
at doon na natin actually
09:19.9
mabubuo yung life goal.
09:21.7
Pag titignan mo yan ay financial
09:29.7
So, ilalagay nyo lang yun. Lahat ng mga kinakatakutan
09:32.2
ninyo, problema nyo, isulat-sulat-sulat nyo.
09:34.2
Ilalagay nyo yung positive
09:35.8
statement nyan. Doon sa
09:38.2
positive statement, doon yun
09:40.3
na makikita ano ba yung
09:42.2
mga life goals mo.
09:44.5
Sinasagot nyo yun, ano ba yung
09:46.1
nakakapagmasaya sa'yo? So, kapag ba
09:48.3
ikaw ay laging may pera
09:50.4
ngayon at sa hinaharap,
09:52.3
magiging masaya ka ba?
09:53.7
I think so. Kasi,
09:55.8
panatag yung loob, ganun yung pakiramdam
09:58.0
ni Edwin. Sa mga Pilipino,
10:00.2
ang kalaniwang mga life goals ay ito.
10:02.1
Magkaroon ng comfort.
10:04.2
Magkaroon ng retirement. Magkaroon ng
10:06.1
bahay. Magpag-aral
10:08.2
ang mga anak. Magkaroon ng kapital
10:10.2
para sa negosyo. At mabayaran
10:12.5
ang mga hutang. Kayo siguro
10:14.4
iba, no? O baka dalawa
10:16.4
dyan. O baka may dagdag.
10:18.1
May dagdag o may bawat. Ang example, Sir Vince,
10:19.9
ay makapagpakasal sa
10:21.8
ng engrande. Travel around the world.
10:26.4
ang mahalaga, kapag tinignan
10:28.4
natin yung ating life goals,
10:30.6
kapag nailista na natin siya,
10:32.3
mapapangiti tayo.
10:34.2
Kaya, kailangan natin talaga kilalanin
10:36.3
at mahalin ang ating
10:38.3
sarili. Kasi dyan talaga
10:39.8
naguhugat yung maayos
10:42.4
na paghawak sa pera. Focus and
10:44.2
think long term. So, prioritize
10:46.0
your goals. Pag sa pagpaprioritize
10:50.5
si Warren Buffett, meron lang siyang
10:51.9
pinagawa yung mga not-to-do list
10:54.3
strategy. Paano yun
10:56.0
ginagawa? Nalista na ninyo yung
10:58.0
inyong mga life goals.
10:59.9
Si Warren Buffett, ang sabi niya,
11:02.4
yung top one dyan,
11:04.2
ay ang iyong goal talaga.
11:08.9
6, 7, 8, 9, 10, yan ay
11:12.7
Oo, nakakaloka, diba?
11:14.6
Kaya, ang na-advise ko,
11:16.6
in terms of achieving our
11:18.7
life goals, we have to do it
11:20.6
one at a time. Focus on one
11:22.8
main goal per year.
11:24.5
Meron kang tema na ito talaga yung main
11:26.7
goal mo per year. And then, maximum
11:28.7
of three goals per five years.
11:30.9
Parang talagang nakakonsentrate.
11:34.2
tapos mo na yung isa, then you go to the next.
11:36.1
If you have too many goals, these are
11:38.2
a source of distractions.
11:40.8
And it's difficult to achieve your goals
11:42.6
simultaneously. Kapag pinagsasabay-sabay mo
11:45.1
ang mga bagay. Ang mga jowa,
11:46.9
pag nagsabay-sabay mo sila,
11:48.4
mahira. Mahindi. So, dapat
11:50.1
isa muna, i-break mo.
11:52.3
Next. Break. Next.
11:54.3
Thank you. Next. Thank you. Next.
11:58.6
Dahil ang pinakamabilis na paraan ng pagyaman
12:00.6
ay kung tayo ay magdadahan-dahan.
12:03.2
And then, if you intend to do it, you can do it.
12:04.2
To help, include this in your
12:09.5
idagdag natin yan.
12:12.1
Kaya kami nang magbakasyong kami sa Hong Kong.
12:16.4
Mga pamangkin mo to?
12:17.9
Oo. Mga pamangkin ko yan.
12:22.6
Ganon talaga siguro yung naging
12:24.0
kultura natin. Halos lahat ng bagay
12:26.2
ginagawa natin. Malapit kasi
12:30.0
Pamilang Pilipino.
12:34.2
kaya yung gastusin ng pamilya.
12:36.2
Oo. Kasi dahil masyado tayong
12:38.1
closely knit, masyado tayong malapit sa isa't isa,
12:41.0
pakiramdam natin,
12:42.1
responsibilidad natin ang lahat.
12:43.7
Tama. Hangtang saan ba dapat
12:47.6
pagtulong sa pamilya?
12:54.2
Yung isasagot ko dito sa'yo,
12:56.2
Minus, nilinawin ko lang ha,
12:57.7
na ito ay about the finance side.
13:00.8
Okay? So, meron kasi tayong
13:02.6
iba't ibang dimensions dyan.
13:04.2
Na kailangan tignan. Baka, in terms of the relationship,
13:07.2
maging iba yung desisyon.
13:08.5
So, dapat yung sagugot ko, isa sa konteksto natin na
13:11.4
this is the financial answer.
13:13.2
Okay. Okay? Una, dapat tayong tumulong financially
13:17.4
kapag tayo ay financially stable.
13:19.6
Malalaman mo na financially stable ka na
13:22.2
kapag na-meet mo itong tatlo kong requirements.
13:26.6
So, number one is, kailangan meron ka ng emergency savings.
13:30.8
Okay. Number two, kailangan meron ka ng
13:33.8
adequate insurance coverage.
13:36.3
And number three, kailangan, very conscious ka din
13:40.1
na nagkakreate ng passive income mo.
13:42.8
So, kung wala ka nitong tatlong to, para sa akin,
13:46.8
you are not allowed to help financially.
13:49.8
Kung may nakita kong taong nalulunod,
13:52.3
at ikaw hindi marunong lumamoy, tapos sasagipit mo siya,
13:56.3
pareho kayo ang malulunod.
13:58.8
Ganon din sa finance.
14:00.3
Kung may isang tao na humihingi ng tulong sa'yo finance,
14:03.7
sa financially, at hindi ka rin financially stable,
14:07.7
pag tumulong ka, maaaring kayong dalawa ay mabaon sa utak.
14:11.7
Or I could probably pray for someone.
14:13.7
Aside from that, you can also provide moral support.
14:17.7
You can provide advice.
14:19.7
And you can also, maybe you can link them,
14:22.7
pwede mo silang ipakilala sa mga taong financially stable
14:25.7
na maaaring tumulong sa kanila.
14:28.7
Kung halimbawa financially stable ka na,
14:30.7
and then you can extend help na within the family,
14:33.7
ayun lang yung mga responsibilidad mo.
14:35.7
Ayon sa batas, ang responsibilidad natin ay ang ating mga compulsory heirs.
14:40.7
Ang ating mga magulang, mga anak, at asawa.
14:44.7
Pero para sa akin, hindi mo responsibilidad ang asawa mo.
14:48.7
Katuwang mo siya sa responsibilidad.
14:50.7
Tama. Tama naman.
14:51.7
So, ikaw ba Venus, may boyfriend ka ngayon?
14:54.7
Wala pa? Okay, hanap na agad.
14:56.7
Para meron kang katuwang sa responsibilidad.
14:58.7
Wala pa akong itutuwang.
15:03.7
Like and share our page and
15:06.7
Be free for life!
15:11.7
So, ipaprioritize mo siya.
15:13.7
Tapos, ipapaliwanag mo yung bawat financial goals.
15:16.7
Dito, yung matiwasay na retirement, bakit yan yung priority mo?
15:20.7
Kasi gusto mo ng magandang pamumuhay na hindi inaalala ang pang-araw-araw na gastusin
15:24.7
at magkaroon ng quality time kasama ang pamilya at mga kaibigan.
15:29.7
Sa pamamagitan naman ng bahay, Sir Vince, karaniwan ang gusto natin
15:31.7
na magkaroon ng sense of security.
15:33.7
At syempre, maipapamanaw mo kasi yan sa mga anak mo.
15:36.7
Yung mapagtapos yung mga anak, syempre responsibilidad mo yun.
15:39.7
Source ng pride din.
15:40.7
Ngayon, kapag may paliwanag yan at may lumapit sa'yo na mangungutang,
15:45.7
sasabihin mo, ay naku, pang-retirement ko kasi yan.
15:48.7
Ay naku, ito ay pang-paaral ko sa anak ko dahil source ng pride ko yan at responsibilidad ko.
15:54.7
So, kung hindi mo mababayaran, ay hindi ko kakayanin yun.
15:58.7
At ayokong malagay ka sa sitwasyon na ikaw ang siya.
16:04.7
Pag may financial plan talaga, madaling magpaliwanag.
16:07.7
At saka, di ba pwede ko sabihin na hindi ko pwede isacrificio ang pag-aaral ng anak ko para makatulong sa'yo.
16:12.7
Yes. Kasi hindi kita responsibilidad. Ang anak ko responsibilidad ko.
16:16.7
Money is not the goal. Money is just a tool.
16:19.7
Practicing your life goals, you have to set it, you have to prioritize,
16:22.7
and then you have to communicate it to your family members.
16:26.7
Yun talagang naiintindihan ng ating katuwang samoy.
16:29.7
Like asawa, may paunawanan sa ating mga anak, at kung maaari, pati sa ating mga kamag-anakan.
16:34.7
Sa ating mga magulang, mga kapatid, para maintindihan nila kung bakit tayo tumatanggi.
16:39.7
For example, sa kanilang mga hiling sa atin.
16:42.7
Maganda rin na pinapaliwanag sa kanila para ma-sense din nila na they are valued.
16:49.7
Hindi lang basta-basta sila binabaliwala.
