Ano ang mga political issues na tumatak sa’yo nitong 2023? Saan hahantong ang Uniteam?

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

🎵 Music 🎵

Kamusta mga ka-Faxnatics?

Maraya po nangyari ngayong taon, 2023.

Pero ano po kaya dito yung mga talagang tumatak sa atin?

Sa ating ala-ala, at saka yung talagang nagkaroon ng kongkretong epekto sa ating buhay.

So ang gawin natin, kakausapin natin yung paboritin yung guests

na madalas po natin makausap dito sa Fax First.

At tingnan natin, mukhang nagpapagupit eh.

🎵 Music 🎵

O, kapusta?

Ba, nadayo ka.

Oo nga eh, parang discrited no?

Oo, nadayo ka.

Parang, hindi ka dito ka ba?

Dati, dati.

Okay.

So inabutan natin dito sa isang barbershop sa Tunsuya, Malabon.

Ang inyong paboritong guest natin, si Ronald Llamas.

Kasi lakuin nagpapagupit.

Ano, kamusta boss?

Ayos, may gugupitin pa.

Tatakbo ka ba sa election?

Kaya meron ka mga ganitong gimmick?

Oo, magbibigay.

Mga, magpe-presidente daw ako eh.

Di ba ikaw, spokesperson ko?

Ayoko pa rin.

Sisiraan na kita ng sobra.

Anyway, kaya po tayo nandito sa Malabon.

Dito sa Tunsuya, Malabon.

Actually, malapit sa puso ko yung Tunsuya kasi

a part of my childhood was spent sa Tugatog, Malabon.

Hindi naman kalayuan dito.

So hindi tayo alien sa Malabon.

Maganda, dito tayo mag-uusap ngayon, no?

Habang nagpapagupit si Mr. Ronald Llamas.

Dahil yung mga alaala ko nung bata ako eh.

Ganitong mga,

barbershop ang balitaan eh.

Dito nagde-debate eh.

Dito nagkakikwentuhan.

Dito nagmamaritest.

Tsaka may kasamang masahe.

May kasamang masahe.

Hindi tayo ngayon kasi pag-uusapan natin yung 2023.

Usually pinag-uusapan dyan yung mga year-ender, no?

Pero dito mag-uusapan natin ano ba yung mga defining moments itong taon na ito, 2023?

Oo, dami.

Dami defining moments eh.

Historic din na almost after ng election,

nawala yung unity.

Nagsimula na mag-unravel.

At ngayon ay makikita mo na hindi lang siya antagonistic.

Very antagonistic.

Ang sabi ko nung minsan nag-guess ako sa'yo,

existential.

Existential for both of them.

For both, no?

Kaya maraming historic na nangyari.

Even yung mga natalo.

Yung tinatawag nila pink wave.

It was historic.

Hindi ganun kaliit yun eh.

15, 16 million votes.

Yan ang boto ni Pinoy tsaka ni Digong eh.

When they won, no?

Ang kaibahan, yung quality.

Nakita mo, sabi ko nga kay Randy David eh.

Nung nakita namin yung gano'ng rally, parang EDSA.

Ngayon lang kami nakakita uli ng gano'ng kalaking mga mobilization.

Ganun yung voluntarism.

Since nung EDSA days.

It remains to be seen kung talaga na-maintain yan, no?

Basically like dissipate kasi, diba?

Tama. Yan ang isang historic na hindi siya na-sustain.

At hindi na-harness.

At may duda ako kung kaya i-harness yan.

At least yung scale nung 2022, no?

Papuntang 2025.

Ang sinasabi ko lang, it was also historic.

Kahit pagpalagay na natin yung natalo.

Historic yung nanalo, historic yung natalo.

At ngayon, no?

Yung mga building blocks papunta dito sa tinatawag nating existential crisis.

No?

Or...

Ang...

Sabi nung kaibigan mo ay...

Civil war, no?

Ay...

Very, very historic yung mga events going here.

Political civil war.

Hindi naman literal na civil war.

Pero ito, pag-usapan natin.

Kasi 2023, no?

So basically, ito yung taon na pwede na munang husgahan talaga yung Marcos administration.

Kasi yung 2022, kalahati pa na, no? Duterte, no?

Yes. Tapos na yung honeymoon period.

At tapos na yung paghuhula. Anong klaseng leader ito?

Oo.

So dito, what kind of leadership ba nakita natin dito sa unang taon?

Dito sa 2023, yung first full year ni President Marcos.

Well, ito yung classic good cop, bad cop, no?

Yung presidente mo, yung kanyang nature is conflict-averse.

Kaya yung kanyang projection is more of a statesman.

Kaya almost every month, bumabiyahi siya, no?

At nire-rebrand niya yung Marcos brand.

Hindi lamang dito sa loob ng bansa, kundi internationally, no?

Pero meron din siyang bad cop na tigatira, no? Yan si Speaker of Walters.

Yan yung bad cop?

Oo. Yan yung bad cop. So very classic yan. Ang kaibahan lang, napaka-bilis, no?

First year pa lang, nangyari na yung ganyang klaseng banggaan.

Bakit niya parang ang bilis? Nag-unravel? Hindi man lang umabot ng midterms?

Well, partly dahil hindi naman ganung kalalim yung unity talaga.

Ah.

Lagi natin tinatawag na hot air balloon, no?

Walang substance, walang vision, walang principles, walang platform, no?

Ikalawa ay, siyempre, dahil ang unity lang naman ay common interest,

yung common interest na yan ay nag-unravel na mabilis.

Lalong-lalo na going into the midterm na magiging foundation para sa 2028 election.

So nag-mabilis na nagbunguan yung mga ambisyon going into 2028.

As early as 2022, no?

Kaya yung mga political pundits, yung mga nanonood sa pagngayari,

mismo sila nagulat na ganyang kabilis.

Ikaw ba nagulat ka?

Medyo, dahil usually nangyayari yan after the midterms.

Ito eh, immediately after the election, nagsimula nang mag-maneuver, magbapakan, no?

At unstoppable na yung slide towards political civil war or existential crisis.

Nakita natin yung Tambalus Laws.

As early as just a few months after ng pagkapanalo,

the worst you can say about anybody, publicly.

Kaya ang Tambalus Laws define what happened nitong mga nakaraang mga buwan at what will happen in the future.

Pamaya, isa-isahin natin yan. Yung mga reflections, yung manifestations, itong cracks na to.

Teka muna si Kuya. Boss, okay ka po ba yan?

Okay.

Agree ka ba sa mga sinasabi niya?

Yes, love it.

Pag ano, diinan mo lang ng konti yung ano.

Sa'yo ba, Boss, anong tumatak doon tong ano to?

Nang balita? Anong pinaka-naalala mo?

Naalala ko, okay sana. Kasi na.

Mahirap eh.

Mahirap?

Mahirap sa buhay.

Sa buhay?

Oo.

Mas mahirap ba ngayon kaysa?

Mahirap. Mahirap ba ngayon kasi napakamahan ang pilingin.

Pero nasusundan mo ba yan, yung bakbakan ng mga Duterte tsaka nila Marcos?

Oo na siguro hindi. Pero hanggang sa huli.

Sino palang binoto mo, Boss, kung pwede kita nung 2022?

Siyempre si Duterte.

Duterte?

Dito si Marcos.

Marcos Duterte?

Dito si Marcos Duterte.

Eh anong pakaramdam mo ngayon na medyo migirihan yung dalawa?

Wala ko sa kanila. Sinala naman nakakaanap yun.

O baka naman chinichismis lang yan. Wala naman yata eh. Meron ba talaga?

Actually meron kasi pag tinignan mo yung mga ano, no?

Eh nga, so ang bilis nag-unravel?

Napaka-bilis, no? Napaka-bilis, no?

At isa rin yung historic, halos walang oposisyon.

Yun niya eh.

Halos walang oposisyon.

Parang irrelevant yung traditional na oposisyon ngayon.

Siguro nakatulong yun doon sa mabilis na unraveling. Dahil kung merong malakas na oposisyon, baka hindi ninyang kabilis yung disunity.

Dahil mat-threaten sila ng isang primary enemy. Dahil walang primary enemy, nakita nila ang isa't isa as the primary enemy. No?

Going into the 2025 at saka 2028 elections.

Pero diba traditionally pa ganyan, you create an enemy. Diba? Eh ganoon yan eh.

Yes.

Kung wala kang real enemy, you create an enemy. Parang nandun yung tutok.

Yung mga populist authoritarian leaders around the world, no? Kama na siguro din si Digong noong 2016. Nag-create sila ng malaking kaaway, no?

Si Trump, mga migrants. Si Oban, mga migrants. Si Digong, mga addict at saka mga pusher.

No?

Tapos na-create siya ng kanyang itsura, bigger than life. The Punisher. Si Trump, maga. Make America great again.

So nakikita mo yung mga paralelisms eh. They create a huge narrative for themselves. A huge persona. At kinontrapose nila yan sa isang malaking kaaway. No?

Build the wall. No? Build the wall. Sa atin, tokhang. No? Iyon yung nangyayari. No?

Tanong natin si Boss, dito ba sa inyo, kumusta? Nag-improve ba yung problema sa drugs?

Ah, talaga. Eh ngayon, nung wala na si Digong.

Nag-valley ka ba? Wala pa naman. Wala pa naman. Pana-maintain.

Iba nag-regret na binoto si Bongbong. Iba naman okay pa rin, di ba? Ikaw ba, Boss? Satisfied ka pa rin?

Satisfied.

Ayun naman pala eh. Anong pinagsasabi mo?

Hindi. Sabi naman niya, mataas ang presyo ng bilihin eh. Ibig sabihin, mas naghirap. Siguro isa yan dun sa mga...

Siyempre, ang economics naman, related sa politics eh. Hindi mo naman mahihiwala yun. Pero, isa siguro yan dun sa weaknesses ng kasalukuyan gobyerno.

Very strong siya in terms of foreign policy.

Mandate. Saka mandate. Malakas.

Very strong siya dun sa usapin ng pagbabago ng tokhang ni Digong. Human rights.

At very strong siya dun sa mga dating tinarget ni Digong like Laila de Lima, Sunny Trillanes. Hindi niya piniling mga kaaway ang mga yan.

At iba pang mga bagay. Pero yung isang possible weakness niya is the economy. Tumataas yung ating economy because of the region.

Yung buong regiyon tumataas eh.

Nadadala tayo.

Oo, nadadala tayo. Pero, nalampasan na tayo ng Vietnam. From number 5, tayo na yung number 6.

At kung hindi tayo mag-aayos na maigi, pwedeng malampasan tayo ng Cambodia in the next few years. Maging number 7 tayo.

So, ikocontrapose mo yan dun sa... Yes, may improvement ng kaunti sa ating economy because of the regional economy. Pero, in comparison with relative to other countries, medyo naiiwan tayo.

Kanya kung magiging totoo yung almost 90 billion na commitment sa mga biyahe ni Presidente, na papasok daw. Eh baka maganda yan para sa bansa. Pero for now, walang pumapasok pa significantly.

Lumalabas pa nga ang foreign direct investment. Nga 30 percent.

PFI... Pera nga, pag-aiyo, it takes time. Usually may investment plagiarism yan eh. Ang tanong lang kung mairealyz yan within the ... most of them within the first six years.

Jaime.

Uhm?

Algerian merchant so?

Yes. Dahil kailangan dyan quick burn. Dahil alim na taon lang ang termino ng presidente. At yung first year, learning curve. Nag-a-adjust siya. At yung last year, usually, lame-da ka na. Practically, operationally, four years. Kailangan pumasok yan.

Hindi ko sinasabi na dapat baguhin yung konstitusyon at magkakaroon ng second term.

Huwag yan. Huwag yan.

Hindi natin pausapan yan.

Although pinapalutang nila ngayon.

Pero kaya kasabi ko kanila, this is siguro, it would be fair to judge him now.

Kasi ito yung first full year.

Pero sa pagtingin niyo ba overall, all things considered, are we better off now?

Kumpara dun sa pinarita niya.

At least judging the first full year.

Well, after Dicong kasi, you went so low.

You cannot go lower.

Kaya, halimbawa.

Kung titignan mo yung mga zona, masaya halos lahat.

International, diplomats, mga middle class, mga intellectuals, etc.

Napakalayo dun sa mga zona ni Dicong.

Na puro-mura yung dumalabas.

So, alimbawa lang yan na after Dicong, so popogi ka.

Popogi ang itsura mo.

Pero, ang pinamala ni Dicong kay Bongbong,

in terms of the economy, ay saib.

Halimbawa, yung Pinoy government, ang iniwan kay Dicong, almost 1 trillion in savings.

Si Dicong, halos walang iniwan.

Puro utang.

Ang iniwan kay Bongbong.

Kaya, Bongbong is not in the best position in that context.

Pero kung ikukumpara mo sa nakaraang presidente, eh, poging-pogi siya.

Pero in fairness, kasi nakikita natin yung pattern din si Sian, di ba?

Pero at least wala tayo nanditinig naman kay BBM na sinisise na ito'y inabutan ko.

Wala pa. Wala pa.

Although, yung kanyang mga vloggers, yung ilan sa mga tao niya ay nagsisimula lang bumalat.

Dahil nga rin sa pagkakabiyak ng UNITV.

Yes. Kaya makikita mo yung mga dating vloggers si Dicong na lumipad kay BBM.

Pero, by himself, ano yung nakikita niyang earned achievement niya?

Si BBM?

Si BBM. Kasi, sabi niyo, sa idang yung inabutan niya, di ba?

Hmm.

So, siya mismo, ano yung nagawa niya?

Well, sabi ko nga kanina, kung yung 80 to 90 billion ng MOU sa kanyang mga trips,

kahit 25% lang yan, o 20% ay pumasok, no, malaki yung impact niya sa ekonomiya.

Lalo na lumalabas sa mga foreign direct investments, no?

Duda ako na yung Maharlika ay magkakaroon ng magandang impact na hanggang ngayon ay hindi malinaw kung anong klaseng kabayo ba yan.

No?

Ah, yan kasi yung mga na-highlight sa kanyang economic program, eh.

Ah, ngayon, ah, pinapanood natin, siya, dudurugin ba niya yung mga kartel?

Alimawa sa agrikultura. Yan, malaki yung impact niyan kung may magagawa siya diyan, no?

Pero sa ngayon, one and a half years ends, hence, parang wait and see pa rin tayo, eh.

In terms nung ano ba talaga yung economic direction?

Lalo na, baka pwedeng mapaltayin yung economic minister niya, si Jocno.

Yun ang lumalabas ng mga cheesesteaks.

Anong bulutang na pangalan? Ralph Rector.

Oo. Ibig sabihin, hindi siya masaya.

Kung sakaling makapaltan si Ben Jocno, hindi siya masaya dun sa mga naging economic strategies.

Na sabi ko nga, hanggang ngayon ay hinihintay natin kung ano ba talaga yung tunay na impact.

Oo nga. Tsaka importante, binanggit niyo yung FDIs, no?

Ito yung investment na talagang direkta na mararamdaman, supposedly, ng tao.

Hindi yan yung investment na papasok, kikita, labas uli.

Yung speculative capital na tinatawag nyo.

Ito talagang magbibigay ng employment, magbibigay ng sahod, magbibigay ng revenue sa gobyerno, yung FDI.

Pero medyo ano, di naman lang ngayon tayo laggard when it comes to FDIs dito sa region. Medyo matagal na rin eh.

Yes, pero very competitive ang ating mundo ngayon, especially after COVID.

Na-pressure tayo na maging highly competitive, lalo na sa advent ng artificial intelligence, chat GPT.

Dahil isa sa mga growth corridors natin yan eh.

Yung BPOC.

Yung sector. Diba?

Yan yung isang unang tatamaan dito sa advent ng bagong AI technology like chat GPT.

Baka pati yung mga bloggers katulad nyo, pagtalaga ng AI.

Hindi ko sinasabing improvement yan eh.

Na may mga bagong Christian Esguerra na AI.

Huwag namang gano'n eh.

Pwede mo lang, pwede mo lang alayin eh.

Pagbuhin talaga para malinis na.

Pag-alit ka sa mga sinasabi ko. Parang lang.

Hindi ako nag-alit sa mga sinasabi.

Puro kwentong barbero eh.

Pag-presidente ka, lahat problema mo diba?

Lalo na yung kapatid mo.

Sino?

Si Aimee.

Kapatid ka ba yun?

Balat ng balat.

Oo nga eh.

How do you explain that?

Maraming tayo nadidinig dati na ano eh.

Parang siya yung counterbalance sa ano.

May mga kwento-kwento.

Pero ang point ko, bakit parang gano'n yung positioning niya?

Parang hindi naman fiscalizer technically.

Parang inuurot mismo yung kapatid niya eh.

Bakit gano'n?

Well, partly kasi baka may mga awayan sa loob

na hindi nating kabisado.

As a brother and sister.

Ang chismis nung iba, ang sinasabi,

ang tingin ni Aimee, siya yung hinanda ng tatay eh.

Para maging presidente.

Eh bakit yung isang medyo bulakbol

ang naging presidente?

Parang siya yung mas deserving.

Oo. May ganyang klaseng mga marites sa loob.

At sa kalawa, isa pang marites,

hindi sila close ng first lady.

Na very powerful na yun.

Kahit hindi siya elected or appointed.

Last year pa natin nakita yung ganyang klaseng dynamics.

At ikatlo, yung mga sinasabi niya,

parang hindi naman sinusunod ng presidente.

As early as yung first zona.

May mga suggestion na siya,

na denied mo lang ng presidente.

Eh ngayon, nag-escalate na yan.

Ito talagang parang all-out support

sa mga kalaba ng presidente.

Kay Digong, kay GMA, kay Sara.

Pero how solid yan yung kanyang

alignment doon sa kabila?

Well, for now ay parang solid.

Dahil nagagamit siya nung kabila.

Para ipakita. Tignan niyo, mismo yung kapatid.

Tignan niyo, mismo isang Marcos ay bumabalat.

So medyo solid.

Pero alam mo naman, sa Philippine politics,

wala naman talagang solid eh.

Dati rin, solid din yung unity me.

Ang bilis na lusa.

Pero nga, iniisip ko, ano yung magiging

positioning or placement politically ni Ivy Marcos,

for instance sa 2028,

kung doon siya napupadpad sa kabila?

Well, may proposal si Harry Roque.

Yung idol natin.

Idol natin yun.

Gusto mo mag-shoutout si Harry Roque?

Kamusta? Spokesperson Harry.

Kung sakaling maging presidente ako,

kukuha niyo kita na spokesperson.

Kailangan ko na isang sinungaling eh.

Para depelsahan yung presidente.

Pero kaya, yun yung proposal niya.

Na dalawang babae.

Sarah and Amy.

For the first time in history.

Dalawang may bayag ang tatakbo sa 2028.

Sarah-Amy.

May ganoon siyang proposal.

Duda ako kung yan yung magiging

kompleksyon ng 2028.

Para kay Sarah. Duda ako diyan.

Pero lumalabas na ngayon. Pinofloat na siya.

Pinofloat na.

Ang tawag ni Harry Roque.

Dati, impossible. Ngayon, probable.

Talaga?

Pero kung manggagaling kasi kay Harry,

medyo you have to take it with a ton of salt.

Hindi lang grain.

Hindi lang grain.

Sea bed of salt.

Talagang sobrang alat.

Hindi kasi, may mga ganyan ay palutan na rin before.

Pero ang tanong diyan,

ready na ba yung mga butante natin?

Sa dalawang kandidato,

sa dalawang pinakamataas na posisyon na parehong babae?

Pero sa panahon ng social media,

sa panahon ng TikTok, Twitter o X ngayon,

anything is possible eh.

Kumaga nag-mature na yung electorate?

Hindi. Nag-mature na yung technology.

To manipulate the electorate.

Kaya nga nakikita mo yan sa Amerika.

Yung ganyang klaseng paralelism sa atin.

Yung modernity o yung reform ay tinabunan ng tawag nila diyan,

reactionary, recidivist.

Kung ano ba halang magpaliwanag, kung ano ibig sabihin niya.

Mga elements ng lipunan.

Yung mga backward na political elements.

Racist, ng mga ganyang klaseng mga tao.

In a way, sa atin din eh.

Dahil ginaya ni Digong eh.

Si Trump.

Alimbawa, yung kanyang mga one-liner ni Trump.

Lying Ted. Crooked Hillary.

Low emotion o low energy Bush.

Fake news media.

Et cetera, et cetera.

Na-maximize niya ng gusto.

Eh si Digong, ang marites nun eh.

Tinulungan siya ng Cambridge Analytica.

Iyon yung marites.

Kaya mga balat niya.

Kemar Rojas. Bayot.

Ang balat niya kay Binay.

Sinong? Kwan?

Hindi. Yung basketball.

Yung basketball team na ng corruption.

Oo. Ganun yung balat niya.

Ang balat niya kay Grispo. Hindi Pinoy.

So mga one-liners na katulad ng mga balat ni Trump.

Iba pang mga populist leaders katulad niya.

So kinakabahan ako sa...

Parang may convergence eh.

Yung technology at yung emotional populist messaging

ng bagong wave ng populist leaders.

Ang tingin ko lang, parang hirap si Sara doon.

Parang wala siya nung character, authenticity, at yung disruption ng kanyang tatay.

Hindi niya naman na lahat?

Hirap siya eh. For now.

Yung ganyang klaseng strategy, yung ganyang klaseng katauhan.

Parang kinaka-push yung anak.

Kaya kahit mataas yung kanyang ratings, duda ako kung masusustain niya.

Kumbaga mas vulnerable siya?

Yes. Mas teflon yung tatay.

Pero dito, sa dinami-dami ng pinaproblema ng kasulukoyang presidente,

saan mo ilalagay yung problema niya doon sa mga Duterte?

Tingin ko, dahil nakasandal sa pader yung mga Duterte,

simula nung tinanggal yung daang-daang milyon na confidential at intelligence man

na sabi nung iba ay ginagamit para sa machinery building.

Dahil tinanggal yung kanilang main supporter, si GMA,

may na-arginalize sa lakas,

at tinanggal sa senior deputy speaker, eventually as deputy speaker,

medyo na-disarmahan yung isa sa mga main supporters nila.

At may mga kaso ngayon laban sa tatay.

At may mga kaso rin sa vice president,

mismo sa Supreme Court, na potential na maging impeachable offense.

Kaya nakikita natin,

ito ang counterpunch ng mga Duterte.

Anti-comm.

Tinatawag nila si speaker na kaalyado ang mga komunista sa Congress.

May red tag na yung Kongreso eh.

Nakita mo na binanatan mismo si President Bongbong ng kanyang vice president

na dealing with the devil.

Sabi ko nga, belly compelling yan dahil expert sa devil ang mga Duterte.

Hindi katulad ng Fox First.

Dito, mga hanghel ang makikita mo rin.

Parang demonya kausap mo rin.

Hindi halata eh.

Kaya yung tanong mo, kaya nga sinabi ko, existential.

Nakasandal sa patera.

Ano yung number one problem niya?

Or parang underlying everything?

Dahil a heartbeat away from the presidency ang vice president.

At sa ngayon, parang dudurugin sila with extreme prejudice.

So kailangan yung heartbeat na yan ay talagang mailagay sa posisyon.

Sooner.

Soonest than later.

Ano naman?

Pag presidenting incumbent, nasa kanya yung pinakamalaking bala eh.

Exactly.

ICC, di ba?

Pwede niyang gamitin yan anytime eh.

Exactly.

Mukhang yung sword of Damocles ni BBM sa ulo ng mga Duterte ay medyo bumaba na ng gusto.

Dimidikit na sa bumbunan eh.

Dimidikit na sa bumbunan yung sword of Damocles.

Bumagasgas na.

Oo.

At balita ko ay medyo advanced na yung usapin o yung pagkikipag-ungay ng Bongbong Marcos sa ICC.

Ang natitinig natin merong silent cooperation ba?

Yes.

O low-key.

Yes. Pero hindi na silent dahil lumabas na sa Fox First eh.

Ah, ganun ba?

Hindi na ganun ka-silent.

Pero eh nga, hindi ba ano naman yan? Hindi ba parang, I wouldn't say suicidal, pero malaki rin ang balikman kung sakaling…

Mabigo.

Sakaling mabigo.

Oo.

Pero papunta na sila sa zero-sum game eh, nothing to lose.

Alimawa, kung papasok talaga yung ICC sa second quarter ng taon, next year, at kung sakaling kasama mismo si Vice President sa kaso, eh kailangan ubusin na nila yung kanilang lakas.

Hindi naman papakulong ng buhay si Digong eh.

So talagang zero-sum game yan. Ibig sabihin na parang silang suicide bomber.

No?

Yun yung threat ngayon kay BBM. Not the traditional opposition, not the Fox First na nagkakalat ng marites. Ito yung talagang threat sa kanila na seryoso. Parang yung Fox First, ikalawa, distant second lang eh na threat.

Nadadamay.

Nadadamay eh.

Oo. So hindi naman pwede ako lang madamay. Damay-damay tayo.

So 2020 parang nakikita mo nga no?

This will only get worse.

Oo na. Early campaigning na yan for 2025.

E tsaka ito pa, for instance, pag hindi nila natalo yung Salmon threat from the Lutertas before midterms, I suppose, talo sila.

Yes. Ano, yung strength nila hanggang midterm yan eh. After the midterms, kung mataas pa rin si Sara, then yung mga umalis kay Sara magbabalikan.

Magbabalikan.

At yung mga sumama kay BBM, potentially ay lumipat.

No.

Kaya yung kanilang future ay wala sa kandidato ni Bongbong kung hindi nandun sa vice president.

Kaya yung kanilang window para masustain yung kanilang political project na Marcos political project na hindi nakasama yung Duterte ay next year lang.

2024 lang. Magsisimula na yung campaign for the midterms.

Yung political project na yan na hindi kasama yung Duterte sa equation.

Yan ba yung isa sa mga konteksto nitong pagbuhay doon sa usapin ng charter change?

Definitely. Isang track yan. Isang track ng 2028. Pero yung mukhang isang significant track.

Isa rin yung historic ha. In less than two years, may dalawang cha-cha initiative. May nakita ka na bang ganyan? In less than two years.

So, isa pa yan doon sa mga pinag-uusapan natin na historic.

At dahil kasi hindi na yan.

Okay.

Hindi na yan uubra kung after the midterms.

Oo. Kasi yung kay Duterte na federalism parliamentary experiment nila, it took a while, di ba? Hindi siya nagawa within the first year actually.

Nanganabuhin consultative committee.

Yes. Kaya medyo massive yan kung sakaling gagawin nila. Kailangan nila na magagaling ng mga talking heads.

Ng mga ex-ANC. Kailangan nila ng mga ganyan.

Sino bang ex-ANC?

Ng mga talking heads.

Oo.

Ito naisip ko dyan. Kasi technically, baka ito hindi masyado malinaw sa mga nag-oobserve ba sa nangyayari. Kundesente kasi yung ating mga politiko na,

kunwari, gustong paritan yung ilang provision ng konstitusyon, eh meron naman yung transitory provisions, di ba?

Yes.

Na kundesente ang gagawa ng bagong konstitusyon, hindi dapat makikinabang yung mga incumbent.

Yes.

For instance, term-limited ka na na bilang congressman o senador. Pag pinayagan ka rin ng tumakbo, let's say, for two terms, four years.

Four years each. Hindi ka dapat makinabang doon, di ba?

Yes.

Doon ka sa susunod. Pero ang tanong ko, hindi ba delikado pa rin kahit nandoon yung model of decency?

Dahil pag binuksan mo na yan, whether con-as, con-con, pwede mo talagang mapakinabangan kung ikaw yung politiko?

Delikado talaga dahil yung binabanggit mo, Sir Christian, ay parang ibang planeta, no?

Masyadong naive, no?

Masyadong, oo.

Hindi Pilipinas.

Oo. Parang, saan ba yan? Saan ba yung idea?

Ang ideal, Shangri-La na yan. Ang dominant ay decency. Yan yung medyo ang hirap hanapin.

Magandang aspiration, pero as things stand now, balance of forces, balance of culture, parang hindi ganun kadali, Sir Christian.

Yung aspirational Shangri-La.

Okay.

Ito, lastly.

Oo.

Ito yung sabi niyong girihan between the Dutertes and the Marcoses slash Romualdes. Matatapos ba yan? O magkakaroon ng defining victories or defeats within 2024?

At sino yung sa tingin niyo yung parang mag-i-emerge? Parang pelikula? Explosion yung lalakad na siya yung last man standing?

Sabi ko nga, no? Ito ay may re-resolve in the next few months. Not in the next few years.

Months because of the ICC?

Yes.

At yung buwan na yan, mga buwan na yan ay 2024. Baka nga hindi nga buong taon eh. Baka first half eh. Nung taon. Yan ay ma-resolve in favor of one or the other. Yan yung maganda panoorin.

Parang wala naman tayo masyadong stake eh. Dahil wala namang stake na nakalagay sa hapagkainan eh. Sabi nga ng ating mabuting barbero.

Eh patuloy na tumataas ang bilihin. At hindi yan bababa. Lalo na yung food inflation.

Kaya tayong mga nanonood, mahalaga na makita natin yan sa ating lens. Yung lagi mong sinasabi. Diba? Lagi mong sinasabi yan eh. Paulit-ulit eh.

Dapat may pakinabang. Dapat may pakinabang dito yung bawat mamamayan.

Oo. Yan ang mantra ng faxpers eh.

Kasi kahit nag-aaway yung mga higanti sa politika, masarap pa rin ang kinakain ng mga yan.

Yes.

Nandun pa rin yung mga negosyo nila. Pero yung tayong nanonood, nag-oobserve, eh nakikinabang pa tayo.

Yes. Eventually, yun ang ating sukatan. Offhand kasi ang ating sukatan, yung constitutional order eh.

Kung merong extra-constitutional na pamamaraan, merong mga disruption. Alimbawa, destub, insurrection, coup, or assassination.

Tingin ko, no-brainer na yung mga options na yan ay hindi pabor sa atin.

Oo.

At immediately, hindi natin nakikita sa presyo ng pagkain. Yan ay clearly kontra sa mamamayan.

Baka pala, tanungan natin si Kuya bago magtapos.

Kuya, nakikinig naman. Buse mo na eh, sabi ko sa iyo.

Hindi, ano ka ba boss? Pabor ka ba na pumasok ang ICC? Tapos papanagutin si Duterte?

Sa mga libo-libong namatay.

Oo. Anong opinion mo ron?

Pwede rin.

Pwede? Okay.

Nanaya naman ako dito para...

Ayun.

Ayun, nadinig mo kay Kuya.

Oo. Hindi unscripted ah.

Masyado na maganda yung kumpet. Ano, okay na tayo?

Ayos, ayos.

Sige, maraming salamat, ano, Mr. Ronald Llamas.

Lalo kong gumawa po, ano.

Okay. Tuminis eh.

Dapat niya pinalinis na eh. Ilubos na eh.

Salamat, salamat.

Maraming salamat dahil sa babalik.