Sipon o Allergy: Paano Malaman Kung Ano Ito? By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist) Alamin ang Paliwanag: https://youtu.be/so90uR1Akl8

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Pag-usapan natin ang sipon, paano natin ma-de-differentiate kung allergy at yung sipon,

pwede rin magkaroon ng komplikasyon.

Although bihirang magkaroon ng komplikasyon ng ordinary sipon,

meron mga seven bad signs din na pwede siya magkomplikasyon.

Pwede lumala, trangkaso, at iba pa.

Okay, so pag-usapan natin ito.

Pati yung mga lunas at vitamins na pwede nyo gawin.

Lahat ng home remedies, tutulungan natin kayo para gumaling kayo na mabilis at ligtas sa sipon at ubo.

Una, differentiate muna natin kung sipon ba talaga yan o baka allergy lang.

Kasi ang daming may allergy sa atin.

Mausok, maalikabok.

O ganito, how to differentiate.

Pag-sipon, basically, medyo masama pakiramdam mo.

Pwede yung virus kasi.

Ang sipon eh.

So pwedeng may konting lagnat, pwedeng medyo masakit ang muscle, pwedeng medyo pagod-pagod ka.

Okay, alam mong may sakit ka.

May konting fever, konting body aches, konting fatigue.

Pag-allergy, wala lahat nito.

Wala kang lagnat, walang masakit sa katawan.

Hindi ka napapagod, ano ka lang, ubukal ano ka lang, bahing ka lang ng bahing.

Okay?

Ang sipon, dahil virus ito.

Unti-unti parating.

Unti muna, nangangati dito.

Tapos mamaya, may konting sipon.

Parami na ng parami.

Yun ang common cold.

Pag-allergy, bigla.

Nakaamoy ng sigarilyo, perfume, na usukan, nakalanghap ng pollen.

Inubo na na inubo.

Yun, biglaan yung allergy.

Pag-sipon, dapat mga seven days gumagaling na.

Okay?

One week to seven days to ten days, magaling na.

Pag-allergy, pwedeng isang buwan, dalawang buwan may allergy.

Habang nandyan yung nakaka-allergy.

Pag-sipon, wala dapat masyado nangangati.

Pag-allergy, parang makati ang ilong, makati ang mata.

Okay?

Pag-sipon, common cold, ang sipon mo malapot.

Okay?

Yung uhog mo, pwedeng madilaw.

Maputi, malapot, madilaw.

Common cold yun.

Virus yun.

Diba?

May halong ubo pa.

Pag-allergy, ang lumalabas sa ilong, malinaw lang, tsaka malabnaw lang.

Parang na-irritate lang ang ilong mo.

Clear, liquid, mucus lang.

Okay?

So, yan ang difference ng sipon at allergy.

Pag-trangkaso, mas malala eh.

Parang kaso, high fever, mas may ubo, mas masakit ang ulo, high fever.

Pero kahit sipon, ang topic natin, maraming ay nagkakasipon.

So, maraming klaseng virus nagkakos ng common cold.

Kaya tinawag na common eh.

Very common.

Sa mga adults, usually, dalawang beses, hanggang tatlong beses, bawat taon nagkakasipon tayo.

Ang bata, mas madalas.

Four times to five times in a year.

Bakit mabilis tamaan ng sipon ang bata, kumpara sa matanda?

Kasi, syempre, matanda na tayo, ilang sipon na episode na pinagdaanan natin.

So, pagkilala na ng immune system natin yung virus ng sipon, hindi na tayo tatamaan.

Ay bata, wala pa siyang immunity.

Kailangan pa niya mahawa sa iba't ibang sipon.

Pagdating sa sipon, may tatlong stage.

Okay?

Ganito.

Ganito, aabangan natin.

Three stages ng sipon.

Sa umpisa, sa gitna, at pagaling.

Stage one, stage two, stage three.

Tingnan natin, ah.

Ang stage one, ito yung umpisa ng sintomas.

Day one up to day three.

Mula unang araw hanggang pangatlong araw, nagumpisa yan, nangangati dito.

Fifty percent na magkakasipon, makati ang lalamunan.

Itchy throat.

Itchy sore throat.

Tapos, runny nose, barado ilong, nasal congestion, may konting ubo at namamaos.

Yan ang early stage.

Day one to day three.

Pagdating ng stage two, day four to day seven, dyan na lumalala.

Dyan lumalala sa day four to day seven.

Tumataas ang sintomas, mas sumasakit ang muscle.

Mas sumasakit ang ulo.

Mas maraming sipon, mas lumalapot.

Misan may konting lagnat sa bata at napapagod.

So, day four to day seven, medyo pwedeng lumalak pa yung sintomas mo.

Pagdating ng day eight hanggang day ten, lampas na one week, eh dapat pagaling na yan.

Nawawala na dapat ang sintomas, although yung ubo, minsan naiiwan pa rin ang ubo.

Okay?

Nakakahawa ang sipon dito sa uhog natin, sa ilong, sa bibig.

Kaya mabilis tayo makahawa sa ibang tao, eh.

Sa school, yakap-yakap.

Kaya kahit may sipon lang, either magmask kayo, hindi kayo makahawa, o huwag mo na kahit pumasok.

Depende kung gaano ka lala.

Kailan pinaka nakakahawa ang sipon?

Actually, nakakahawa ang sipon, one week up to ten days na may sintomas ka.

Pero, yung first three days.

Yung umpisa, first three days, doon ka pinakamabilis makahawa.

Kung one week na yung sipon mo, makakaunti na lang virus ang lumalabas.

Okay?

Pag nahawa tayo sa katrabaho o classmate ng sipon, ilang araw bago ako tatamaan ng sintomas.

Si Doc Lisa may sipon ngayon, eh.

Kaya ito topic ko, eh.

So, pag ako ay nahawa, dapat within...

one day to three days, magkakasintomas na ako.

Ganong kabilis yung incubation period.

Kaya na-expose ka sa isang tao na inuubo, sinisipon.

After one day, two days, or three days, nagkasipon ka rin, doon ka nahawa.

Okay?

Yung anak ko kasi may sipon, eh.

Nahawa si Doc Lisa.

So, papano mada-diagnose ang sipon?

Actually, sa sintomas lang.

Sa ilong, barado, erythema.

Irritated yung throat.

Although, check din yung tonsils, ha.

Mamaya, tonsillitis.

Mamaya, strep throat pala.

Kasi kung namamaga ang tonsils, may nana.

Ibang usapan yun.

Bakteriya yun.

Kailangan mo ng antibiotics.

Pero sipon, basically, hindi mo kailangan dapat ng antibiotics.

Pero yung pag-usapan ko mamaya,

pag nag-komplikasyon, minsan kailangan ng antibiotics.

Minsan, pinapa-X-ray din

para ma-check ang komplikasyon.

Baka nag-pulmon niya.

Pwede rin pa COVID test.

Common ngayon ang COVID test.

Pero ngayon ang kumakalat, hindi siya COVID, eh.

Ibang na ito, yung mga sipon, trangkaso.

Although, maganda dito,

siguro, sanay na tayo dito sa mga virus na ito,

hindi siya lumalala.

Hindi napupuno ang hospital.

So, usually, ano lang, masama lang pakiramdam.

Although, itong kumakalat na sipon at trangkaso,

medyo may pagkatindi konti. Diba?

Marami na absent.

Okay.

Ano ang gamutan sa sipon?

Okay.

Pag walang lagnat, hindi mo kailangan ng paracetamol.

Kung may lagnat, kailangan ng paracetamol.

Yung iba, umiinom ng gamot para sa sipon.

Although, hindi ako mahilig uminom nito.

Hindi rin ako nagre-resetan itong mga decongestants.

Kasi itong mga decongestants, minsan,

ay kardiologist ako, eh.

Ayaw ng mga kardiologist ito.

Kasi itong mga para sa sipon, cold medicines,

meron siyang pseudoephedrine.

Nakakabawas ng sipon pero nakakabilis ng tibok ng puso.

So, medyo not so good for the heart.

Kung may high blood, may palpitation kayo,

ayoko nitong gamot sa sipon.

Medyo bawal sa may heart disease.

Okay. So, medyo tubig lang ako.

Uminom ng maraming tubig, gargle,

pwede magpa-chicken soup.

Hindi na ako nagbibigay ng gamot sa sipon.

Sa plema, kung may plema,

pwede yung mga carbo-cysteine.

Basically, yan ang mga binibigay natin.

Guayaphenicin o ambroxol, pwede naman yan.

Pampalab na ako ng plema.

Pero sa akin, basically, tubig lang.

Eight to ten glasses of tubig.

Okay. Warm water.

Kung gusto nyo, mas maganda, lemon water.

Pwede yan.

Pag matindi yung ubo at walang plema,

ubo na walang plema, ang binibigay natin itong

butamerate, citrate, itong sinicod,

panghinto ng ubo.

Pero ito yung walang plema.

Kung may plema, carbo-cysteine.

At syempre, maraming tubig.

Kung allergy ang problema, yung kanina,

inom kayo ng anti-allergy ng gamot.

Okay.

Ano ang mga vitamins na pwedeng inumin?

Okay. Ito yung dalawang nire-reset ako

na wala namang masama kung iinom kayo.

Okay.

Usually, ang dalawang vitamins, pwede sa sipon, sa trangkaso, ay

vitamin C.

Kahit 500 mg lang, vitamin C.

Tsaka zinc.

Pwede ang zinc.

Pwede ang vitamin C.

Yung iba, dinagdagdagan pa ng vitamin D.

D, as in dog.

Pero itong vitamin C and zinc,

although yung medical studies,

para sa kapwa kong internist,

hindi ganung kalaki ang medical studies,

hindi ganung ka-positive.

Although may ilang pag-aaral, yung zinc,

na pag uminom ka ng zinc vitamins,

nababawasan yung tindi ng sintomas.

Tsaka itong 7 to 10 days na sipon,

iikli.

Imbis na 7 days ka may sakit,

baka 4 days na lang sakit mo.

Sa vitamin C, medyo hilaw yung pag-aaral.

Pero wala namang masama sa vitamin C.

Yung mga citrus fruits, orange,

dalandan, kalamansi,

wala namang masama.

Pampalakas ng immune system.

Nakakaiksi ba ng sintomas ng sipon?

Nakakabilis ba pag-galing?

Baka may tulong, baka wala.

Pero fluid pa rin naman eh

kung juices ang iinumin mo at tubig.

So, vitamin C and zinc, pwede i-try.

Walang masama.

Tapos, syempre, pahinga.

Todo pahinga.

Kung kaya mo higa-higa-higa, pwede.

Fluids talaga, pinakamagaling.

Tubig.

10 basong tubig, medyo warm water,

mas maganda pa.

Pwede yung lemon water.

Pwede mo saline nasal spray.

Merong mga saline spray eh.

O may nabibili ako eh.

Yung mura lang yan, mga 100 pesos.

Ini-spray sa ilong para lang mabasa.

Ano lang yun eh.

Tubig at asin.

Pwede ka rin mag-gargle, mumug.

Mumug ng tubig.

Isang basong tubig, konting-konting asin.

Medyo mainit, i-gargle mo dito.

Pangpaluwag kung medyo masakit ang throat mo.

Chicken soup.

Any sabaw na mainit-init, maganda rin yan.

Bawal manigarilyo.

Bawal ma-expose sa usok.

Lalong lalala.

Hugas kamay.

Very important.

Alcohol.

Hugas kamay.

Magmas.

Maglinis ng mga doorknob.

Kasama lahat yan para hindi mahawib ang tao.

Pag natutulog, taas ang ulo.

Dalawang unan para yung sipon hindi masyado barado.

Usually, barado ang ilong pag nakahiga.

Pag nakaupo, mas nawawala.

So, tulog, rest, malamig ang lugar.

Tubig.

Vitamin C and zinc.

May tulog lahat.

May tulong lahat yan.

Okay?

Hand sanitizer.

Immune system.

Exercise.

Pwede maglakad-lakad.

Pero, huwag magpagod.

Tsaka, huwag magpainit sa ilalim ng araw.

Ano muna tayo?

Sa malamig muna tayo ngayon. May sakit.

So, 7 to 10 days, gagaling na.

Ngayon.

Lastly, ito na yung topic natin.

Ano yung 7 bad signs na may komplikasyon na pala

ang sipon mo?

O yung trangkaso, nagka-komplikasyon?

Pwede rin ito.

So, ito ha.

Itong 7 signs, dadali natin sa doktor.

Baka kailangan na antibiotics.

Baka nagkaroon ng komplikasyon.

Ano itong 7?

Number 1, mataas na lagnat.

High fever sipon.

Dapat wala masyadong lagnat.

Kunti lang.

Dapat mga 38 lang.

Pag nagta-39 ka ng 4 na araw,

trangkaso na yun.

Pag naglagnat ka ng 5-6 na araw,

ibang usapan na yun.

So, check up na yan.

Pag matagal yung lagnat.

Number 2 bad sign, hirap huminga.

Hirap huminga.

May hika.

Hirap huminga.

Pagod na pagod.

Diba?

Baka may ibang problema sa baga.

Number 3, yung plema.

Padami ng padami.

Padilaw ng padilaw.

Okay, baka pulmonya na yan.

Baka bronchitis.

Number 4, masakit masyado ulo.

Masakit dito.

Baka varadocinuses.

O bacterial infection na yan.

Antibiotic din kung sinusitis.

Number 5, lalo na sa bata.

Masakit ang tenga.

Tenga masakit.

Very common yan.

Yung bata sipon muna.

After ilan days, sasakit ang tenga.

May infection sa tenga.

May luga pa lalabas minsan.

Otitis media.

Antibiotic din gamot sa otitis media.

Number 6, sore throat na hindi gumagaling.

I-check nyo yung sore throat.

Baka namamag-tonsils.

Baka may nana.

Bacterial strep infection.

And number 7, paano kung chest pain?

Mabigat ang dibdib.

O check natin.

Baka nagkomplikasyon.

Baka puso na yan.

Baka baga na yan.

So ito yung mga 7 bad signs na ayaw natin.

Fever.

Hirap huminga.

Malalang ubo.

Headache.

Ear pain.

Sore throat.

Chest pain.

Dagdag ko pa yung mga suka ng suka.

Suka tae.

Siyempre.

Baka may ibang sakit.

Sobrang pagod.

Sobrang hina.

At medyo nag-iiba yung pag-iisip.

Medyo disoriented.

Diba?

Pag medyo disoriented, baka mamaya may ibang brain problem.

Yung mga virus na yan.

Misa kumakalat kung saan saan.

May mga virus kumakalat sa puso.

May virus kumakalat sa utak.

Pero basically, ang common cold, 99%, dapat gagaling kayo.

Itong mga nagko-komplikasyon, usually, may edad, sobrang bata, o mahina ang immune system.

Sana po nakatulong ito para gumaling kayo sa sipon at rangkaso.

God bless po.