00:46.0
Na ang dahilan ng paghihirap ng mga Yemeni ay hindi aksidente
00:52.6
Mayroong mga naniniwala
00:55.9
At marami din namang nagihinala
01:25.9
Pagkakataon ng mga rebelda sa labanan
01:30.3
Nung nagsimula ang digmaan sa Gaza Strip
01:32.9
Sumulpot sa pahayagan at balitaan ang mga rebelding hudi
01:36.5
Na bigla nalang sumali sa labanan
01:38.6
Nagpalipad ang mga ito mula sa kanilang bansang Yemen
01:42.3
Ng mga drone na pasabog sa Israel
01:44.5
At kalaunanay ng hijack ng mga barko sa karagatan ng Mediterranean
01:48.9
Marayal sa pandinig ng marami ang mga rebelda ay bagong balita lang
01:53.7
Pero ang hindi nila alam
01:55.5
Matagal na itong kalaban ng mga Israeli at mga taga-kanluran
01:59.5
At walang duda na hindi alam ng marami na mortal na kalaban ito ng mga Saudis
02:05.2
Bago naganap ang paghihirap ng mga Yemeni
02:08.2
Ang bansa ay marangya
02:09.6
Kilala sa pagawaang bakal
02:11.9
Pinanggagalingan ng kapeng moka
02:14.0
At may reputasyong kinagigiliwan ng iba
02:17.5
Ang kasaysayan ng Yemen ay puno ng politika
02:21.8
At mga pasikot-sikot na anomalya
02:24.1
Noong nabuwag ang kaharian ng Mutawakilayt
02:27.4
Ito ay naging Republika taong 1990
02:30.0
Ang simulaan ng pagbabago sa bansa
02:32.9
Ngunit sa pamumuno ni Ali Abdullah Saleh
02:36.4
Maraming nakawanan nangyari sa pamahalaan
02:39.0
At ayon sa Al Jazeera
02:40.6
Sinabi ng UN na abot mula 30 hanggang 60 bilyong dolyares
02:46.0
Ang nakulimbat ng dating presidente ng Yemen sa korupsyon
02:50.8
Nagkaroon ng mga paksyon sa Republika
02:53.3
Na nagnagawa ng mga paksyon sa Republika
02:54.1
At nangyari sa panasang patalsiki ng Pangulo sa kanyang pwesto
02:56.7
Isa dito ay ang grupo ni Hussein Al Hudhi
03:00.6
Kabilang sa sektang Zaidi ng Shia Islam
03:03.9
Na naninirahan sa bandang kaliwang itaas ng bansa
03:07.1
Mula noong makilala si Hussein
03:10.6
Sa mabundok na teritoryo ng Saada
03:12.8
Na alarma ang maraming bansa
03:15.0
Katulan ng mga nasa kanluran
03:17.0
Nang Saudi Arabia pati ang Israel
03:19.9
Sa dahilang kilala si Hussein
03:22.3
Bilang isa sa mga kamay ng Bansan
03:24.1
bansang Iran na nagpapalaganap
03:26.1
ng Islamic State sa rehyon.
03:30.0
sa grupo ni Al-Huti, nakapareho
03:32.3
ng kanyang layunin, na patalsikin
03:34.5
ang kurap nilang presidente,
03:36.6
tanggalin ang kapangyarihan ng Amerika
03:38.4
sa bansa, itumba ang
03:40.0
impluensya ng Saudi Salafism sa
03:42.1
gobyerno, at pasabugin
03:44.5
ang Estado ng Israel.
03:46.8
Nagtangka ang grupo sa
03:48.1
buhay ng presidente, ngunit
03:50.2
tila may agimat ang kurap na si
03:52.1
Sale, at madalas nakalulusod
03:59.0
maraming rebelde ang hinuli
04:00.5
at may pabuya sa buhay
04:02.4
ni Al-Huti. Dahil dito,
04:04.7
nagkaroon ng malaking pag-aaklas
04:06.4
laban sa gobyerno sa sumunod na taon.
04:09.4
Subalit salamat sa tulong
04:10.7
ng Saudi Royals, hindi ito
04:12.6
nagtagumpay. Pagkus,
04:14.8
makalipas lang ang ilang buwan,
04:16.5
napas lang ang matapang na pinuno.
04:19.3
Pero mas lalong nag-init
04:20.8
ang kalamna ng mga miyembro
04:22.0
nito. Imbis na mabuwag,
04:24.2
ay lalong nagtibay. Imbis na
04:26.2
manghina, ay lalong pang lumakas
04:28.1
at dumami. Pati yung
04:30.2
mga Shia sa ibabang banda ng Saudi
04:32.2
Arabia ay sumali na rin.
04:34.5
Mula noon, ginamit na mga
04:36.3
rebelde ang pangalan ng kanilang pinuno
04:39.8
bilang Huti. Ang kanilang pangalan
04:42.4
ay naging simbolo ng kanilang layunin.
04:46.0
isalba ang mga Yemeni.
04:48.6
Ngunit, upang hawakan
04:50.4
ang Republikang Yemen.
04:52.0
Mga rebelde at mga paamahalaan
05:03.7
Tuloy-tuloy ang labanan
05:04.7
sa pagitan ng mga rebelde
05:06.3
at ng paamahalaan isali.
05:08.8
Sa tinaguriang Operation Scorch Earth
05:11.0
noong taong 2009,
05:13.1
marami ang napatay.
05:14.6
Hanggang dumating ang Arab Spring
05:18.3
isa-isang mga bansa sa gitnang silangan
05:20.2
ang nakaranas ng pag-alsa,
05:22.0
mga protesta at revolusyon laban sa korupsyon ng kanika nilang pamahalaan.
05:27.8
Marami kasi ang naghihirap, lalo na sa Republika ng Yemen.
05:32.1
Tatlong dekada na namumuno ang kamay na bakal ni Salidon.
05:35.8
Nadama ito ng mga Yemeni nung daang-daang katawang nagprotesta at napatay.
05:41.2
Ganun po man, ang pag-aalsa ay naasahang magbabago sa buhay ng mga Yemeni.
05:45.8
Tungo sa karangian at kapayapaan.
05:48.9
Sa wakas, mababalik sa dati ang mahal nilang Republika.
06:12.5
Bakit naghirap ang Yemen?
06:18.9
Ang inaasam na magandang pagbabago sa bansa ay tila nagmistulang pangarap na lang.
06:28.9
Dahil sa darating ng mga labanan, mas magiging masahol ang kanilang kalagayan.
06:34.7
Bago matapos ang taong 2011 sa pangunguna ng Saudi Arabia at ng Gulf Coalition Council
06:41.5
na pagkasundoan na paalisin sa pwesto si Sale at palitan ng kanyang vicepresidente na si Abdrabbu Mansur Haidia.
06:48.9
Pero hindi ito nagustuhan ng mga Houthi at kahit ng ibang kaalyado ng dating pangulo.
06:55.5
At sa hindi inaasahang pangyayari, nagsani pwersa ang dating magkaaway.
07:01.1
Taong 2014, nakuha ng mga rebelde ang syudad ng Sana at ilang rehyon sa kaliwang bahagi ng Yemen.
07:08.9
Pero nanatiling hawak ng gobyerno yung kanang bahagi, ang pamunuhang kinilala ng United Nations.
07:16.6
Sa taong ding iyon, nag-alsahan ang mga rebelde ng United Nations.
07:18.9
At nagsasang muli ang Houthi laban sa bagong pamunuhan ni Haiti.
07:22.8
Dahil dito, pinangunahang muli ng Saudi Royals ang isang koalisyon na sa huling pagkakataon,
07:29.0
tatapos sa mga rebelde, ang Operation Decisive Storm.
07:33.8
At ito nga ang pinayag ng The Guardian, na naglunsad ng Saudi Arabia ng mga airstrikes laban sa mga rebelding Houthi.
07:41.4
Sabalit katulad ng grupong Hamas, natuto ang mga Houthis na umatake mula sa mga sibilyang gusali
07:46.9
sa ospital, paaralan.
07:50.7
At ang resulta? Marami ang nadamay.
07:53.7
Ayon sa World Socialist, sa loob lamang ng isang buwang pambobomba sa Yemen,
07:58.3
labing dalawang milyong katao ang nagutom.
08:02.4
Totoo na maraming gulo sa Republika, mga revolusyon at walang tigil na digmaan.
08:08.0
Pero isa sa mga talagang nagdulot ng lubosang pagbagsak nito, ay walang iba, kung hindi ang matinding korupsyon.
08:14.9
Ang sabi sa Slate, ay walang makapapantay sa lawak ng korupsyon.
08:18.9
Halimbawa, kumukuha ng pondo ang militar para sa buong kasundaluhan, pero kalahati lamang ang tunay na bilang ng mga tauhan.
08:27.9
Tapos, ibinibenta pa yung mga armas at sandata sa black market para mapagkakitaan.
08:33.9
Pero hindi lamang ang gobyerno nagnanakaw.
08:36.9
Dahil, sinabi sa The New Arab, na pati ang mga rebelding Houthi ay nakakakuha ng pera sa Central Bank ng Yemen.
08:43.9
Hanggang sa naubos ang imbak na pera nito, na dati ay umabot sa apat na binigay.
08:48.6
Ang pagkagahama ng mga namumuno sa Republika, mapa-rebelding Houthi o mapa-gobyerno nito, ay hindi isang aksidente.
08:59.6
Sadyang ninanakaw ang kaba ng bayan, kahit alam nila na ang bansa ay ang may pinakamalubang humanitarian crisis sa buong mundo.
09:08.6
Sa katunayan ng sabi ng UN, na kung magtutuloy pa ang labanan, ang Yemen ay ang magiging pinakamahirap na bansa sa buong mundo.
09:17.6
Marahil, mas masahol pa sa Afrika.
09:20.6
Ang masaklap dito ay, alam ito ng mga rebelde at ng pamahalaan.
09:25.6
Nakikita nila araw-araw na milyong mga kalahi, pamilya, kaibigan ang nasa gitna ng matinding kagutuman.
09:32.6
Ganun pa man, patuloy ang dalawa sa paglaspag ng pera ng mamamayan upang dire-diretso ang kanilang pakikipaglaban.
09:41.6
Anong aral ang mapupulot dito?
09:44.6
Totoo na may mga revolusyon at protesta na nangyayari sa mga bansa at walang masama kung may pinaglalaban ng isa upang ituwid ang kasamaan.
09:53.6
Sa katunayan, minsan nagkakagulo muna bago nakakamit ang katahimikan.
09:59.6
Pero kung ang motibo sa anumang gera ay upang matamu lamang ang kapangyarihan at hindi para sa kapakanan ng mamamayan, kawawa sa lahat ay ang mga walang laban.
10:09.6
Hindi aksidente ang paghihirap ng Yemen.
10:12.6
Dahil taong bayan ang tunay na biktima sa digma ang wala namang naidudulog na kabutihan.
10:19.6
Buksan mo ang iyong isip at hayang lumalim pa ng lubusan ng iyong pangunawa sa mga kasaysayang kapupulutan ng maraming arahan.
10:31.6
Tandaan, katotohanan ng susi sa tunay na kalayaan.
10:42.6
Pagdamihan ng pagdamihan ng perspective na nagkagulat at awit- kept...
10:48.6
Punta ng katahang nasa akin...
10:51.6
STUDYING NG AGREGABAYA
11:12.6
Thank you for watching!
11:42.6
Thank you for watching!
12:12.6
Thank you for watching!
