00:56.0
Dahil po nung nakaraang taon, kami po ay nakautang sa kanya dahil siya po ay nagpapautang.
01:01.0
Pero ngayong sinisingil niya po kami, ay sobrang taas na po ng tubo po.
01:05.2
Parang hindi na po makatao, kami po ay mahirap lamang.
01:07.9
Para bang, lalo niya kami pinapahirapan.
01:10.2
Gaya ko po, ako po ay nangutang sa kanya ng 30,000 nung nakaraang taon.
01:15.2
Ngayong sinisingil na po niya ako, umabot na daw po ng 117,000.
01:20.8
Pero nung kinumpiyot po namin, hindi po siya umaabot sa ganong halaga ng tubo po.
01:26.0
Parang sobra-sobra po, mahalos naging times 2, times 3 na po siya.
01:30.1
Nagpantapos siya sa amin na okay lang daw po na hindi kami magbayad, pero may kalalagyan daw po kami.
01:42.4
Paano kayo nangutang? Gusto ko lang malaman, Sitio Leader itong nireklamo nyo.
01:47.4
So ito bang si Sitio Leader? Meron siyang negosyong lending o pautang? Sige ma'am.
01:52.4
Ano po, ang sabi po niya sa amin, may amo daw po siya na nagbibigay ng pagpaputang.
01:56.0
Para ipautang niya po.
01:58.0
Ibig sabihin, hindi siya mismo yung nagpapautang.
02:00.8
Sabi po niya, pero simula't simula po, hindi po namin nakita yung among sinasabi niya po.
02:05.0
Pero matanong kita, bakit ka naman lumapit kay Sitio Leader at paano mo nalaman na siya yung nagpapautang sa lugar niya?
02:11.6
Ano po, simula't simula po, nangungutang na po ako sa kanya. Nung July 30, nagbayad po ako sa kanya ng 40,000, cash po yun.
02:19.6
And then po, nag-renew po ako ulit sa kanya ng 20,000 nung August po.
02:23.4
Ito ba, nakaabot na sa barangay?
02:26.4
Opo, nagharap na po kami. Bari dalawang beses na po kami nagharap.
02:29.4
Nagharap. Sino ang nagreklamo?
02:31.0
Si Sitio Leader Linda Diaz.
02:33.1
Kayo ang inireklamo kayo?
02:35.0
Hindi na daw po kami nagbabayad ng utang. Hindi na daw po namin siya inuhulog-hulogan.
02:39.6
Kaso lang po kasi, na kaya po ako nagkampante na hindi maghulog kasi hawak po niya yung ATM po ng death claim ng tatay ko.
02:47.5
So may collateral na ito na sabi mo, na death claim.
02:50.2
So alam niya yung password nung ATM?
02:52.0
Opo, binigay ko po yung password po.
02:53.8
Okay, gusto namin malaman kung talaga banguhanhan.
02:56.0
117,000 yung inutang mo.
02:57.5
Kasi napakalaki, triple o mahigit eh.
03:00.2
So sa aming personal computation, kung 38,000 yung inutang mo, ibig sabihin 10% yan, 3,800.
03:06.7
Sige, kung 7 months mam, hindi kayo nakapaghulog mula May 2023, tama no?
03:11.8
Oso may lapses sila?
03:13.3
Ano po, nung nakaraang taon 2022, hindi na po kami nakahulog sa kanya.
03:17.3
Nung May po, nagbigay po ako ng 20,000 sa kanya.
03:19.5
O, doon nag-stop?
03:21.1
Okay, o sige. So kundo ka nag-stop, so mula May hanggang ngayon hindi ka nagbayad?
03:25.3
Okay, so tatry mo.
03:26.0
Okay, natin i-compute at titignan natin.
03:28.0
So kung ang 10% ng 38,000 ay 3,800, itayos natin sa 7 months.
03:32.8
Hanggang ngayon Desyembre, mula Mayo hanggang Desyembre.
03:36.0
So lalabas, so matutal na nung 7 months na hindi ka nagbayad, nasa 26,600.
03:41.3
Okay, pero ang sabi ng situ leader nyo, 117,000.
03:45.0
Kahit i-add natin siguro mam tunet, 26,600 plus yung 38,000, hindi aabot ng 117,000.
03:51.6
Pero nalang, kung meron kayong sariling arrangement, meron ba kayong ano?
03:55.7
May kontrata ba kayo? May pinirmahan kayong agreement?
03:59.0
Bakit naman kayo pumayag na maghulog kayo kay situ leader?
04:02.2
Pero wala kayong, hindi black and white, hindi naman, walang katibayan na kayo ay naghulog.
04:07.2
Meron ba kayong logbook?
04:08.2
Meron po siyang logbook po na pinakita po sa amin.
04:11.1
Pag kumukuha po kami, may perma po kami, pero pag nagbabayad na po kami, binubura lang po niya, ginagano, paid, ginagano.
04:17.8
Sa logbook ba, naka-itemize ang tinatawag doon, naka-isa-isa.
04:22.3
Halimbawa, ngayong ba na to, nagbayad ka, ito ikukross na lang niya.
04:25.6
Ikukross niya, lalagyan na ng paid.
04:26.4
Ikukross na lang niya yun, paid na.
04:28.8
May nakita lang akong isang litrato kanina na pinadala mo ata sa amin yung computation na may mga, ano, yan.
04:35.6
So lumalabas dito, kung nakikita po ng mga nanonood sa atin, hindi lang pala isang bagsakan kayo umutang ng 38.
04:41.7
August 24, 2022, unan yung inutang 20k.
04:44.9
Kung unang utang ay 20, sumunod ay 2,000, sumunod ulit ay 2,000, sumunod ay 500.
04:52.3
Teka yung 500, magkano nang tumubo?
04:58.8
Ito ba, ano ito, naka-black and white ito.
05:00.5
Diba, kung ano mo ito, computation mo ito, diba?
05:02.7
Kasi sabi mo, hindi 117,000.
05:05.3
So ito, computation mo ito.
05:08.4
So kung i-add natin, ang magiging interest niyan, kasi akala namin nung umpisa, isang buong 38,000 eh.
05:16.2
So ang total na magiging interest ay 57,120 pesos.
05:21.7
So kahit i-add natin yung inutang mo na yung kabuuan na 38,000.
05:25.6
38,000 magiging 95,720 pesos.
05:30.3
O ito, may note ba dito, minus 20k.
05:32.5
Ano yung 20k naman?
05:33.7
Yan yung binayad ko nung may 30 po.
05:35.6
Ah, yun yung last mong binayad.
05:37.9
Hindi, nakapagbayad na siya ng 20k.
05:39.9
So ibig sabihin, yung una niyang inutang ay nabayaran na.
05:42.9
Pero ito, verbal agreement lang kayo.
05:45.9
So ito, sulat-sulat lang.
05:47.7
Ito, computation nyo.
05:49.4
Siyempre may bukod na computation din naman siya, na kanya, sarili niya.
05:53.6
Yung 20k na yun, ano lang yun?
05:55.6
Para sa interest.
05:58.2
Yung sinasabi pong 20k, 20k na magkasunod, hindi ko po pirmay yun.
06:01.9
Gusto ko pa sana ipalabas sa kanya.
06:03.4
Kung sinong po pirmay dun, kasi hindi ko po talaga pirmay.
06:08.3
Ikaw ba, pag kumukuha ka sa kanya, may sarili ka rin bang record?
06:14.1
Puro pirmay ko lang po.
06:15.3
Pumipirmay po ako sa logbook niya.
06:17.0
20k, 20k, hindi ko po pirmay yan.
06:18.7
Saan yun yung hindi mo pirmay?
06:20.0
Yung token na 9-4 saka 9-6, hindi ko po talaga pirmay yan.
06:25.2
Ah, yan dapat alamin natin kay Linang Linda.
06:27.5
Gusto ko lang malaman, no?
06:28.9
Kasi nung unang umutang ka, ano ang timeline nun?
06:31.5
Kailan ka umutang?
06:32.8
Kailan mo babayaran?
06:33.8
Kasi dapat may timeline nun, eh.
06:35.4
Ang agreement po namin, pagkatanggap po nung debt claim ni tatay,
06:38.2
doon niya kukuhanin po lahat.
06:39.9
Open yung agreement ninyo.
06:41.6
Paano kung 3 years mo na po na hindi mababayaran, hindi mauulugan?
06:46.4
So, medyo malaki nga naman talaga ang tubo, no?
06:50.0
Aware ka nung sinabi mo na kukuni nila lahat
06:52.6
pag dumating na yung ano ng tatay, debt claim ng tatay mo.
06:56.3
Ibig sabihin, kasama na yung tubo doon.
06:58.2
Na-compute mo ba yun?
06:59.6
Hindi pa, kasi hindi mo naman alam kung kailan.
07:02.4
Ikaw naman, matanong namin.
07:05.6
Yung sa akin po kasi is 5,000 nga po.
07:09.1
Ngayon po, umabot na po siya ng 9,100.
07:12.8
Yung naging pinakatotal na ng utang ko.
07:15.0
Ngayon po, dumating po kami sa last usapan po namin sa barangay.
07:19.1
Makikipag-settle po sana ako kay Sitio Leader.
07:22.1
Kasi po, hindi nga po ako nakapirma ng kasunduan namin.
07:25.6
Kasi yung una pong paghaharap namin is ano po,
07:27.8
sinesettle niya po na magbigay po ako ng every 1530 ng 1,000.
07:32.3
Hindi ko po yung pinayagan kasi po hindi pa po kaya sa ngayon.
07:36.0
Nakikiusap po ako na kung maaari is 500.
07:38.4
Hindi po siya pumayag.
07:39.4
So, ngayon po, nung may harapan sila, sumama po ako sa kanya.
07:42.8
Kasi gusto ko po siyang makausap mismo doon sa harap ng mga lupon sa barangay.
07:47.2
Nakausap mo naman.
07:47.9
Ang nangyari po is hindi po siya, ayaw niya daw po akong makausap.
07:52.3
Ang una, siya yung complainant eh.
07:56.0
Parang hindi naman natin siya kukwestionin doon kasi wala naman kayo nakaschedule.
07:59.4
Para nakisakay ka lang sa ano niya.
08:01.3
Dapat may sarili kayong usapan para ma-entertain ka niya.
08:04.5
Ito ha, ito, isa pa lang ito.
08:06.4
Pero yung computation natin, grabe na.
08:09.1
Ilang kayong ano?
08:11.8
Talaga dapat, ano yan, separate-separate na pag-uusap.
08:14.5
Makakausap natin ngayon sa linya.
08:16.4
Ang inireklamong,
08:47.5
So ang ganda po ng usapan,
08:49.1
na case yung babayaran pagdating ng tatay niya.
08:52.5
At pagdating ng claim ng tatay.
08:55.0
So dumating na po,
08:56.4
nag-two years na po,
08:57.5
tatay niya, ni Hoy ni Hay po, wala.
09:01.0
nakakakuha sila ng ibang linding.
09:03.2
Kahit po kayo magpa-investiga,
09:05.0
ganun po ang dating ng mga yan.
09:07.5
Nung last December po,
09:10.3
nanghirang sa akin yan,
09:15.9
sige, kukuha kita sa angagos ko.
09:17.5
Hindi, sabi niya,
09:21.9
3 to 4 days lang yan,
09:25.1
si loan sa pag-ibig ng asawa po,
09:29.7
labag sa loob ko,
09:30.7
na maniwala ako sa kanya.
09:32.0
Kaya nang pinaniwalaan po pa rin,
09:35.1
maibigay niya na yung utang.
09:37.6
So pinahirang ko po siya ng 6,000.
09:40.5
Hanggang ngayon po,
09:41.5
one year na mahigit,
09:42.7
ni hindi nabalik.
09:44.2
Nung last month po,
09:45.4
nandiyan naman siya,
09:46.2
nag-text siya sa akin.
09:47.5
Wala daw po silang makain,
09:51.4
Bigyan ko naman sila ng 500,
09:53.5
at ibabalik po nila sa akin,
09:56.4
ng araw ng linggo.
09:57.9
So lumipas na po,
10:00.3
niho'y hindi nagpapakita,
10:02.1
na madaling salita po,
10:05.4
niluloko kayo sa akin.
10:08.2
Binigay ko na lahat sa inyo,
10:09.4
ano ba ang problema?
10:10.9
Katunayan po madam,
10:12.3
mayroon siya sa akin,
10:15.2
sino kulateral ang lupan,
10:20.4
dinirmahan niya sa akin.
10:22.0
Pero hindi po ako nag-interest doon.
10:24.3
Ang interest ko lang po,
10:25.7
kung ano ang napag-usapan.
10:27.6
Kundi na lang po nila,
10:28.7
wala akong interest sa lupa,
10:30.0
wala akong interest sa bahay.
10:31.7
Ang akin lang po,
10:32.9
yung ginarrantor ko po sa kanila,
10:34.8
kasi ako po ang sinitingin.
10:36.9
So ibig sabihin po,
10:38.5
yung perang inutang nila noon,
10:41.8
yun po ay hindi sa'yo.
10:43.1
Di po sa akin yan.
10:43.8
Bilang garantor lang po,
10:46.0
ginarrantoran mo sila.
10:47.5
So ang nilapit niya sa amin,
10:49.8
bakit daw umabot ng
10:51.0
P117,000 yung kanyang utang?
10:54.2
Ito ba black and white yung ano niya?
10:57.4
may mga bali-bali pa siya?
10:59.5
Higit isang taon,
11:00.7
dinadaan-daanan na lang po ako nila.
11:03.5
Bumupunta sila doon sa ibang kuhaan nila.
11:06.2
Ako ang naghihintay.
11:07.6
Una, inintindi ko sila.
11:09.8
More than a year,
11:11.9
Hindi ako nila binapansin dyan sa utang.
11:14.2
O anong masasabi niyo sa sinasabing niya?
11:16.5
Hindi naman sa ganyan po.
11:17.5
Kasi nung hindi itong taon lang,
11:18.7
nagbayad ako nung naka-banay.
11:19.8
Isan lang ako yung lupa ko sa probinsya.
11:21.8
Although hindi po yun ang usapan namin,
11:23.5
nagbigay po ako ng P20,000 sa kanya.
11:25.6
Ayun nga, may collateral naman sa'yo.
11:27.7
Dapat na ano ka naroon.
11:29.8
Sa iyong computation,
11:31.4
magkano pa po ang utang nitong silordes sa'yo?
11:34.7
Kung anong nakalista po dyan na nakita nila,
11:37.7
yan po ang naging total na lang,
11:39.5
naging total po ng utang niya.
11:41.4
Ma'am Linda, P117,000?
11:45.2
Saan po nang galing yung computation na yun ma'am?
11:47.5
Madam, hindi po sila nakikipag-usap sa akin.
11:50.9
Ma'am Linda, sabi mo nga,
11:52.6
yung pera na yan,
11:53.6
ikaw ay nag-garantor lang.
11:56.5
Ngayon, sino yung pinaka-principal na yan
11:59.5
na iharap mo ito sa principal,
12:01.7
itong dalawa na ito,
12:03.0
para hindi ka maipit?
12:04.6
Okay, no problem.
12:06.8
para alam talaga nila,
12:08.2
kasi itong computation na to,
12:09.8
ay ikaw lang ang nagko-compute.
12:11.7
Alam po yan ang mayari po.
12:13.2
Kaya sa gumigit na ka at naiipit ka,
12:16.1
ba't hindi mo dalhin itong dalawa?
12:17.5
Ito, doon sa pinaka-utangan mo,
12:20.2
para alam din nila.
12:21.0
Okay po, nasa hindi po po.
12:22.0
O, kasi parang yung computation ninyo dito,
12:24.9
parang kung titignan natin,
12:26.3
kung hindi pa makabayad to,
12:27.5
hanggang next year o ano,
12:28.5
parang buong buhay na nila,
12:29.7
may utang sila sa inyo.
12:32.0
nagka-utang kayo sa kanya,
12:33.2
bati-batiin nyo naman.
12:34.4
Kaya nagbabalat si Buya si Madam sa inyo eh.
12:37.0
Ay baka pagkakuha nyo ng pera,
12:38.6
hindi na kayo nagpakita sa kanya.
12:40.3
Doon sa mga viewers,
12:41.6
hindi namin tinotolerate po
12:43.5
kung anong pantong ginawa ng dalawa
12:45.2
doon sa pagpapautang.
12:46.4
Hindi rin namin inihimok.
12:48.6
magmagbayad ng utang.
12:50.3
Ang punto lang dito is,
12:51.6
masyado naman yata,
12:52.8
parang kapag hindi pa makabayad dito,
12:55.8
mas malaki pa yung inutang nila,
12:57.6
mas malaki pa yung interest
12:59.2
kaysa doon sa pinaka-utang nila.
13:00.9
So paano na to, Madam?
13:02.2
Habang buhay ba sila?
13:03.3
May tatanawin na utang na loob sa'yo?
13:05.1
Na may pagkaka-utang
13:06.1
kung hindi pa sila makabayad sa'yo?
13:08.0
Kaya nga po din nila sa barangay,
13:09.9
para may staff na,
13:10.8
kinausap ko na po yung may-ari ng pera.
13:13.3
Kung ako yung pera doon,
13:16.5
hulugan na lang ninyo,
13:20.3
yung si Lordis, Madam,
13:22.6
yung yaman si Chairman Linda,
13:24.0
sabi ko di kung ayaw nyo magbayad,
13:26.5
Para may kalalag,
13:27.9
tutuloy ko sa kanila yung problema.
13:30.9
iba yung kalalag yan eh.
13:32.1
Ano yung kalalag yan?
13:36.2
Ibi-demanda ko sila.
13:38.0
Kumunta sila dito
13:39.1
para magkaroon tayo
13:41.5
hindi para makipag-away kami sa inyo.
13:44.4
Kasi sa nakikita ko dito,
13:46.5
dahil ganyan kayo,
13:48.6
hindi nakikipag-usap sa inyo,
13:50.0
siguro may miscommunication dito.
13:53.9
Lahat naman na problema
13:55.1
na dadaan sa magandang isapin,
13:57.6
So, I suggest lang,
13:59.1
Ma'am Lida, Ma'am Tunet,
14:00.9
di ba dahil nasa barangay na ito,
14:02.5
hindi na rin tayo makikialam eh, no?
14:04.0
So, pang ilang harapan nyo na ba sa barangay?
14:06.6
Nakadalawa na po kami.
14:09.0
So, may susunod pa?
14:11.5
Nasa'yo pa rin ba yung ATM?
14:14.1
O, sige, magkaroon kayo ng pag-uusap.
14:16.2
Nasa'yo pa rin yung ATM.
14:17.6
Pag pumasok ang ano nito,
14:19.3
ikaw pa rin yung kukuha.
14:20.5
Siyempre, tatawagin ko siya
14:21.9
kasi hindi ko alam yung pin number.
14:24.7
Nasa'yo po ang pin number, chairman.
14:26.3
Hindi ko sa'yo dahil hindi ka pumayag na nililigay.
14:27.8
Teka, ako nalilito,
14:28.7
chairman ba ng barangay to?
14:29.8
Sityo, sityo leader.
14:31.2
Ah, sityo leader.
14:32.9
O, kasi hindi siya si chairman.
14:35.6
Kasi nagkakaroon tayo ng ano ron eh.
14:38.0
O, ganito na lang, ano ma'am, no?
14:40.4
Ganito, susolusyonan natin.
14:41.8
Hindi namin kayo kinakampiyon po
14:43.5
or kaya kayo po'y pumunta sa amin, no?
14:45.0
Opo, alam po namin, ma'am.
14:45.4
Ang utang ay dapat bayaran.
14:47.1
Alam po namin po.
14:47.6
Ang amin lang dito sa bitag,
14:48.9
eh medyo nagkakaroon ng...
14:50.8
Sabi natin, ma'am,
14:51.6
eh kayo yung sityo leader dyan
14:52.9
para nagkakaroon yata ng conflict of interest dyan.
14:55.9
O, ngayon, ma'am,
14:57.1
para masettle yan,
14:58.6
mawala ang problema sa'yo
14:59.9
at hindi ka ma-stress
15:01.0
dahil ikaw ang nag-garantor dyan.
15:02.8
Nandito naman yung mga tao.
15:04.4
May hawak ka naman pong kulateral
15:08.1
kasi hindi natin alam kung kailan yan papasok eh.
15:10.3
Kaya siya nangangako din
15:11.3
dahil yun din ang pangako sa kanya.
15:13.7
So, ang utang ay dapat nyo pong bayaran.
15:16.3
At pag dumaan kayo doon,
15:19.0
batibatiin nyo naman
15:20.1
para hindi nagtatampo sa inyo.
15:22.2
Mag-hi-hello na nyo.
15:22.9
Mag-hi-hello kayo
15:23.9
kasi yun yung kinasasama ng loob nyo eh.
15:27.0
na makapag-usap kayo ng maayos doon
15:28.8
dahil hindi na naman papakalaman yung barangay.
15:31.9
nagbibigay kami ng suggestion sa inyo.
15:33.8
Kasi kaming bitag,
15:34.6
nanghimasok ko lang kami
15:35.5
kasi gusto namin malaman
15:36.7
kung nangyari bang hindi makatarungan sa inyo dito.
15:39.7
Kasi isipin mo nga naman,
15:40.8
kiniklaim nyo 38,000,
15:43.7
So, doon lang kami papasok.
15:45.5
Pero kapag talagang sa resolution na
15:47.7
kung ano yung mapag-uusapan,
15:49.6
sa barangay na yan.
15:51.1
Kasi hindi na namin pwedeng kontrolin
15:52.5
kung ano yung magiging solusyon
15:54.1
ng inyong reklamo.
15:56.0
magbibigay payo kami sa inyo.
15:58.0
So, at least na-bridge namin
15:59.0
kayo sa inyong re-reklamo ninyo
16:01.2
na sana sa susunod,
16:02.8
idaan natin sa maayos na usapan.
16:04.8
Di ba po, Ma'am Tunet?
16:06.5
pag-uutang po kayo,
16:08.1
alamin nyo yung mga terms and conditions po
16:10.6
para hindi rin kayo nalulugi
16:13.9
Ito ang nag-iisang pambansang sumbungan,
16:16.1
tulong at serbisyo.
16:17.1
May tatak, tatakbitag, tatakbentulfo, tatak,
16:21.0
hashtag ipabitag mo.
