01:20.0
Kung kaya't palagi na lamang akong napagsasabihan ng aking ina.
01:25.5
Nang mga panahon ito kasi, kapag binata ka ay sisiga-siga ka.
01:30.0
Kung maga kahit sino na lamang ang binabangga mo, wala kang pakialam.
01:36.5
At inaamin kong isa ako sa mga napapabilang sa mga binatang yon.
01:43.5
Inaamin ko rin dahil sa katigasan ng ulo ko, ay hindi ako nakikinig sa mga ipinapayo ng aking ina.
01:53.2
Sa tuwing pinapagalitan niya ako ay binabaliwala ko lamang ang mga sinasabi niya.
01:57.3
Kung minsan pa nga ay sinasabihan ko siyang tumigil na sa pagtatalak,
02:03.2
dahil wala namang katuturan ang kanyang mga sinasabi.
02:07.2
Magsasayang lamang siya ng laway dahil kahit kailan ay hindi ako makikinig sa mga sinasabi niya.
02:16.2
Ahayaan niya na lamang ako sa mga gusto ko.
02:19.8
Pinandidilatan ako ng mga mata ni mama at sinasabihang,
02:24.6
Paano kung may masamang mangyari sa akin?
02:27.3
Dahil sa katigasan ng ulo ko na yon.
02:30.8
Paano kung mapapaaway ako sa labas ng bahay?
02:36.2
Hindi naman po mangyayari ang mga iniisip mo ma.
02:39.8
Kaya tigil-tigilan mo na yung pagkapraning mo.
02:43.4
Minsang sagot ko pa sa kanya.
02:46.5
Hindi ko na kasi mapigilang sagutin siya.
02:49.3
Dahil iritang-iritan ako sa paulit-ulit na litanya niya noon.
02:54.0
Alos tuwing inaabot ako ng madaling araw ay ganoon palagi ang sinasabi.
02:57.3
Hindi siya titigil sa kakadaldal hanggat hindi napapagod ang bunganga niya sa pagsasalita.
03:06.3
Ang buong akala ko ng mga panahon yon ay tama ang lahat ng mga pinaggagagawa ko.
03:13.3
Pero yun pala ay isa lamang maling akala.
03:18.8
Isang araw, may nakaalitan akong matandang lalaki.
03:24.0
Sa tansya ko noon ay nasa edad 80 anos.
03:27.3
O mahigit na ang matandang yon.
03:31.0
Hindi ko naman sinasadyang masagi ito sa paglalakad.
03:35.3
Nagmamadali na ako ng mga oras na yon kaya hindi ko napansin ang matandang ito.
03:42.0
Pupunta kasi ako sa bahay ng kaibigan kong nasa Karatig City noon.
03:46.8
Dahil usapan namin magkakaibigang dumayo sa ibang baryo para makipag-inuman.
03:52.4
Dahil sa inis ko,
03:54.5
imbis nahihingi na sana ako ng paumanhin sa matandang,
03:57.3
ay nag-init pa lalo ang ulo ko.
04:02.0
Nagsalita ito ng kung ano-anong masama laban sa akin kaya
04:05.0
sinagot-sagot ko ito at binara sa tuwing nagsasalita yon.
04:11.1
Bulag ka bang bata ka?
04:13.3
Kita mo nang may matandang naglalakad.
04:15.8
Hindi ka naghinay-hinay.
04:18.2
Galit pang wika sa akin ang matandang yon.
04:21.9
Kasalanan ko pang nasagi ko kayo.
04:24.3
Kung hindi kayo haharang-harang sa daan ko,
04:25.9
hindi sana hindi ko kayo nasabi.
04:27.3
Tanda-tanda nyo na puro kabastusan yung lumalabas sa bibig nyo.
04:35.3
Ganyan na ba yung mga kabataan ngayon?
04:37.7
Mga walang modo, walang respeto sa matatanda.
04:44.2
Nakita ko ang panggigigil sa mga mata ng matanda
04:47.5
habang marahan itong tumatayo.
04:51.6
Kahit na nangangatog ang kanyang katawan habang tumatayo
04:54.8
ay hindi ko talaga siya tinulungan.
04:57.3
Pinairal ko ang kasutilan ko ng mga sandaling yon.
05:02.3
Sa susunod ko kasi,
05:05.3
dapat hindi na kayo lumalabas-labas pa ng bahay.
05:08.3
Kita nyo nang uugudugod na kayo at hindi na halos makapaglakad.
05:12.3
Gala pa kayo ng gala.
05:14.3
Wika ko pa sabay sinamangutan ang matandang yon.
05:18.3
Patuloy pa rin ang pagsasalita ng matanda.
05:21.3
Hanggang sa narinig kong nagwika ito ng,
05:27.8
Malulumpo ka rin.
05:29.8
Pakatandaan mo yan.
05:32.8
Malutong na salita sa akin ng matanda.
05:35.8
Dahil sa narinig ko ay umakyat ang dugo ko sa ulo
05:39.8
at sa sobrang inis ko sa kanya.
05:42.8
Bukod sa nakakaperwisyo na nga siya sa pupuntahin ko
05:45.8
ay kung ano ano pa ang sinasabi.
05:49.8
Hindi na ako nakapagbigil nun.
05:52.8
Agaran ko na siyang pinatid at walang lingong-lingong
05:55.8
Ngunlingong, nagpatuloy na ako sa paglalakad patungo sa bahay ng aking kaibigan.
06:03.9
Nang makarating naman ako ay nakasimangot pa rin ako.
06:08.2
Tinanong ni Roy kung ano ang nangyari sa akin at bakit parang ang init raw ng ulo ko nun.
06:14.1
Sinabi ko naman sa kanya mga nangyari.
06:17.4
Inilarawan ko sa kanya ang itsura ng matanda at ang kasuotan nitong aakalain ng basurerong matanda yon.
06:25.8
Saglit na natigilan ang kaibigan at napalatak.
06:30.6
Teka, parang kilala ko yung matandang tinutukoy mo ah.
06:36.8
Sinabi niya pang parang taga karatigbaryo ang matandang tinutukoy ko at base sa pagsasalarawan ko sa kanya.
06:45.9
Mukhang yon ang bantog na aswang na naninirahan sa karatigbaryo.
06:52.9
Hindi lamang umano aswang ang matanda.
06:55.8
Hindi lamang umano ang matandang nasagi ko.
06:58.4
Kundi kilala din ito.
07:01.6
Bilang mangkukulam o mambabarang.
07:07.3
Taas noong sinabihan ko siyang wala akong pakialam kung aswang man o mambabarang ang matandang nasagi ko.
07:15.8
Dahil kailanman ay hindi ako natatakot sa mga ganoong klaseng kampon ng demonyo.
07:22.6
Kahit anak pa siya ni Satanas ay hindi ako natatakot sa mga mababarang.
07:25.8
At sa kanya, gigil na gigil talaga ako noon.
07:30.7
Natawa-tawa naman yung kaibigan ko.
07:33.3
At para hindi na mas dalong uminit ang ulo ko ay iniba ko na lamang uusapan.
07:39.2
Sinabihan ko ang mga kaibigan kong pumunta na kami sa lugar na pagdadayuhan namin noon.
07:45.2
Naging maayos naman ang araw kong yon, Sir Seth.
07:48.7
Pero kinagabihan, nang naglalakad na ako pa uwi ng bahay,
07:54.4
may napansin akong iyon.
07:55.8
Itim na pusang nakasunod sa akin.
07:59.1
Simula sa bahay ng kaibigan ko,
08:02.0
hanggang sa pag-uwi ko ay hindi ako nilulubayan ang pusang yon.
08:07.5
Kapag humihinto naman ako at nililingon ko ang pusa,
08:11.6
humihinto din ito sa paglalakad.
08:15.3
Umaangil at nagtataasa ng mga balahibo sa buong katawan.
08:20.0
Na para bang nakahanda ako nitong sunggaban.
08:23.9
Ano mang sandali.
08:25.8
Ano kayang nakain ang pusang to?
08:29.4
Bakit kanina pa ako nito sinusundan?
08:32.2
Sunod-sunod na tanong ko sa aking isipan.
08:36.0
Nang nasa parting palikuna ko at walang kabahayan,
08:39.6
ay nakalanghap ako ng napakabahong amoy.
08:43.5
Napabuga pa ako ng hininga,
08:45.9
sabay dura ng laway sa lupa.
08:49.8
Nakakasulasok na napakabahong amoy ang nalanghap ko noon.
08:57.8
Bulalas ko pang saad sa sarili ko.
09:03.1
nanindig ang mga balahibo ko sa batok.
09:06.8
Nang makarinig ako
09:08.1
ng mahihinang pagpagaspas na mga pakpak.
09:14.9
Kinakabahan ako noon
09:15.9
para talagang may kakaiba sa paligid.
09:21.4
Nagmadali na lamang akong maglakad.
09:23.9
Makaraan lamang ang ilang sigunod.
09:27.1
kumaripas na ako ng takbo pa uwi ng bahay
09:29.5
sa kadahilan ng nararamdaman kong bukod sa pusang nakita kong nakasunod sa akin noon.
09:37.2
Ay meron pang ibang hindi ko mapaliwanag.
09:41.5
Alos masira ako ng pintuan
09:43.0
dahil sa lakas ng pagkatoko.
09:47.3
Malakas na tinawag ko ang pangalan ng aking ina
09:50.1
at sinabihang buksan niya ako ng pintuan.
09:57.0
Tumigil ka sa pagkatok at masisira mo yung pintuan.
10:00.5
Rinig kong pabulaw na wika ng aking ina mula sa loob ng bahay.
10:05.7
Nang mapabuksan na niya ako ay agaran na akong pumasok
10:08.4
at isinarang maigi ang pintuan na yon.
10:12.4
Halos murahin ako ng nanay ko
10:13.9
kung ano ba ang nangyayari sa akin
10:16.5
at kulang na lamang aywasakin ko yung pintuan na yon.
10:22.2
Ganon din ang sinabi ng aking ama.
10:23.7
Nahalatang na alimpungata nun.
10:28.5
Tinanong nila ako kung saan ako nang galing.
10:31.7
Dis oras na naman ang gabi kong umuwi.
10:34.8
Muli ay sinabihan nila akong tigil-tigilan ko na yung mga kalokohang ginagawa ko nun
10:39.3
dahil kapag hindi nakapagtimpi ang tatay ko
10:42.9
baka tamaan na umano ako.
10:47.7
Pigil na pigil ang ama ko sa galit nun
10:49.5
samantalang ang aking ina naman ay tahimik na lamang.
10:53.7
Pero alam kong nagpupuyos rin ito sa galit.
10:58.5
Para hindi na humaba pa at hindi na mauwi sa pagtatalak ang aking ina
11:02.6
humingi ako ng tawad sa aking ama.
11:07.2
Sinabi ko na lamang sa kanyang naiihi ako
11:09.7
kaya hindi ko sinasadyang magmadaling kumatok.
11:14.6
Humuusok ang ilong na nagwika ang aking ama nga.
11:18.0
Kung naiihi umano ako ay dapat sa labas na ako ng bahay umihinon.
11:22.7
Para naman hindi ako uminom.
11:23.6
Hindi ako nakakabulabog na mga taong mahimbing nang natutulog.
11:30.3
Susunod, kapag inulit mo pa yung ginagawa mo ngayon
11:33.5
sa labas ng bahay ka na matutulog
11:38.5
naglakad na ito papasok ng kwarto nila.
11:43.5
Nang tingnan ko naman ang aking ina ay tahimik lamang siyang sumunod
11:47.0
nang maglakad sa aking ama.
11:50.1
Napabuga ako ng hininga
11:51.4
pinahiran ang pawis ko.
11:53.6
Pinahiran ang pawis kong sunod-sunod na tumatagaktak.
11:57.5
Pumasok ka na sa kwarto mo at matulog na.
12:00.6
Pahabol pang wika ng tatay ko nun.
12:03.7
Humayon naman ako sa kanya.
12:06.5
Kinakabaan pa rin akong tumugon
12:08.2
at naglakad na ako papasok sa kwarto ko.
12:13.3
Makalipas ang ilang araw
12:14.6
napapansin kong parang
12:16.9
namamaghang binti ko nun.
12:20.5
Nung una ay para lamang itong kagat ng ipis.
12:23.6
Namumula at namamaga na makati sa loob.
12:28.2
Pakiramdam ko ay may insektong kumukot-kot sa loob nun pero
12:31.7
nung tingnan ko naman ito kung may sugat ba
12:35.5
o kaya ay yung marka ng kagat na kahit maliit na butas man lang
12:40.1
wala akong makita.
12:45.4
Naisip kong kung hindi kagat ng ipis
12:47.7
ay baka may kung anong maliliit na hayop lang
12:51.4
ang kumagat sa binti ko.
12:53.6
Marahil ay hindi ko lamang yung napapansin.
12:59.4
Hindi ko sinabi sa mamagulang ko
13:01.6
ang tungkol sa namamaga akong binti
13:03.7
dahil paniguradong sesar muna na naman ako
13:09.8
Lalong-lalo na ang nanay kong daig pa
13:11.7
ang armalay kong magsalita.
13:14.9
Naguumpisa na naman itong magdaldal
13:16.6
kapag nalaman ito ang nangyari sa akin
13:18.7
at malamang sa malamang
13:21.2
ay uungkatin na naman ito
13:23.0
ang nangyari sa akin.
13:23.6
Yung mga kapanahunan pa ni Kopong-Kopong na mga ginagawa kong malinon.
13:30.1
Kung kaya't nangyari sa akin ang mga bagay na naranasan ko.
13:34.9
Ganon kasi ang aking ina, Sir Seth.
13:37.6
Kapag nagkamali ako o kaya naman ay dumain ako sa kanya at sabihin may masama akong nararamdaman.
13:45.6
Tiyak, haahalongkatin niya na naman ang mga sinaunang pangyayaring mga nagawa kong kasalanan.
13:51.9
Kaya naman hinayaan ko na lang muna yun at balik sa dating gawin.
13:58.2
Puro ako barkada.
14:00.4
Halos hindi na nga ako mautusan sa bahay namin dahil sa kakalakwat siya noon.
14:06.8
Nakalimutan ko na rin ang minsang sinundan ako ng hindi pang karaniwang pusa.
14:12.0
At nila lang na hindi ko nakita kung ano.
14:16.2
Natakot na kasi ako lumingon ang gabing mangyari sa akin yun.
14:19.5
Dahil naisip kong baka mamaya ay kung ano.
14:21.9
Ano nang nila lang ang nakasunod sa akin.
14:24.6
At bigla na lamang akong lapain o kaya ay dambahan.
14:28.9
Gaya na mga napapanood ko sa palabas.
14:33.2
Kahit na masakit ang binti ko at hirap na hirap na akong maglakad ay hindi ko yun iniinda.
14:40.4
Hindi ko rin ipinahalata sa mga magulang ko.
14:44.3
Nang sa ganon ay hindi nila malaman ang nangyari sa akin.
14:51.9
Kasalukuyang natutulog na ako nang bigla akong nanaginip.
14:56.2
Sa panaginip ko na yun.
14:58.7
Ay may isang matandang lalaki ang may hawak ng malaking karayom.
15:04.5
Tinutusok-tusok nitong binti ko.
15:08.3
Naririnig ko pang humahagikik ang matanda habang ginagawa niya yun.
15:14.3
At talagang doon pa sa parting namamaga niya itinutusok ang karayom na hawak-hawak nito.
15:21.9
Napapahiyaw na ako sa labis na sakit.
15:27.6
Sa tuwing bumabaon ang malaking karayom na ito sa binti ko.
15:32.5
Humihingi na ako ng tulong at pilit na kumakawala mula sa pagkakagapos nun.
15:39.0
Sinabi ko sa matandang itigil niya na ang ginagawa dahil nasasaktan na ako pero
15:44.3
tila ba mas lalo pang nasisaya ng matanda sa naririnig nitong pagmamakaawa.
15:51.9
Kahit anong pilit kong tingnan ang itsura niya, hindi ko yun maaninagan.
15:59.0
Napakadilim ng silid na kinahihigaan ko at tanging mga kandilang itim lamang ang siyang nagbibigay ng liwanag
16:07.9
kung kaya't hindi ko makita-kita ang itsura ng matandang yun.
16:14.8
Pero Sir Seth, pamilyar sa akin ang boses nito.
16:20.1
At parabang minsan nakamitin.
16:21.9
Nagkita at nagkausap ng matanda pero
16:24.7
hindi ko alam kung kailan
16:27.8
o kung saan ko nakausap yun.
16:33.3
Nakita ko pang mayat-maya ang pagsasalita nito ng mga lingwaheng
16:37.1
hindi ko alam kung anong klaseng mga salita ba yung sinasabi niya.
16:43.2
Pero ang masasabi ko lang
16:44.6
sa bawat salitang binibitawan ng matanda
16:48.6
at iniihip sa katawan ko
16:51.9
ay para akong pinarurusahan ng isang batalyon.
16:57.6
Pakiramdam ko ay pinagtutulungan akong bubugin ng mga taong hindi ko makita nun.
17:03.7
Pakiwari ko ng mga sandaling yun.
17:06.8
Hindi isang panaginip ang nangyayari sa akin.
17:12.2
Dahil sa nararamdaman ko
17:13.8
at nasasaktan ako sa bawat pagbaon ng karayom sa binti ko.
17:20.1
Lalo na sa tuwing
17:21.9
may binabanggit na katagang hindi ko maintindihan
17:25.5
at iniihip sa katawan ko nun.
17:30.7
Pupungas-pungas ako ng magising at sa pagising ko, Sir Seth.
17:35.3
Ay nakakarinig na naman ako ng may hinang ingay sa taas ng bubungan ng bahay namin.
17:42.5
Yun bang parang may kutsarang marahang itinututok sa babasagin plato.
17:48.7
Ganon na ganon ang naririnig kong ingay nun.
17:51.9
Maya-maya pa ay nakarinig na rin ako ng ingay sa silong ng bahay
17:56.5
at parang nipin yung pinapatunog.
18:01.0
Nakakangilong pakinggan.
18:04.1
Nakakapangilabot sa buong katawan.
18:08.2
Ilang sandali pa ay narinig ko ang boses na mga magulang ko.
18:13.3
Naguusap ang mga ito.
18:16.4
Naririnig din pala nila ang nadinig kong ingay sa labas ng bahay.
18:20.0
Nagalit pa ang aking ama at hinahanap ang buntot ng pagi nun
18:24.8
Tinanong niya pa ang aking ina
18:27.7
Kung nasaan ang buntot ng pagi
18:30.3
Isinabit niya sa may bintana
18:32.4
Sinabi naman ang aking inang itinabi niya yun sa loob ng kanilang kwarto
18:38.5
Akin na yung buntot ng pagi
18:41.7
Dalian mo at baka makatakas pa ang aswang na yun
18:47.3
Kahit na nagngingit-ngit ang binti ko ay marahan akong bumangon at lumabas ng silid
18:53.7
Mabuti naman at nagising ka Lucas
18:57.4
Halika't samahan mo akong lumabas ng bahay
19:00.6
At hahanapin natin yung aswang na yun
19:03.1
Huwi ka sa akin ang aking ama
19:05.9
At agad na iniabot sa akin ang dos por dos na kahoy
19:09.9
Matapos may abot ng aking ina ang buntot ng pagi
19:16.0
Ay kaagad nang lumabas
19:17.3
Pagkalabas ng bahay ang aking ama
19:18.7
Iika-ikang sumunod naman ako sa kanya
19:22.5
Pagkalabas nga ng bahay
19:26.0
Tinanaw ko ang bubungan namin nun
19:28.2
Samantalang si tatay naman ay sinilip niya ang silong ng bahay
19:32.2
Mataas ang buwan ng gabing yun
19:35.8
Kung kaya't maliwanag ang buong paligid
19:39.0
Hindi kami nanganga pa sa dilim
19:42.3
Kahit wala kaming dalang flashlight
19:44.7
Alam kong maliwanag ang buong paligid
19:47.3
Kung dito lang yun
19:48.0
Dito ko naririnig kanina sa silong ng bahay
19:51.7
Ang mahihinang pag-atungal ng hayop na yun
19:54.8
Napapalatak pang huwi ka ng aking ama
20:00.7
Dahil noong silipin niya ang silong
20:04.3
Ay wala siyang nakitang kahit ano
20:07.0
Nibakas nang nila lang
20:09.6
O kaya'y hayop ay wala siyang nakita nun
20:17.3
Mahinang sabi ko sa aking ama
20:19.9
Itinuro ko ang niyog na lumagpas lamang ng bahagya
20:24.2
Ang katawan sa may bubungan ng bahay namin
20:26.3
Para kasi akong may nakitang kung anong
20:30.2
Nakadikit sa kalagitnaan ng katawan ng niyog na yon
20:33.8
Nagtila bayawak na nakakapit
20:37.5
Noong titigan namin ang puno ng niyog
20:42.4
Halos lumuwa ang mga mata ko
20:45.7
At sunod-sunod ang kabang nararamdaman ko nun
20:51.8
Nakita kong hindi bayawak
20:55.7
Ang nakakapit sa katawan ng niyog
20:58.6
Kundi isang taong
21:02.1
Nanlilimahid sa langis ang nakayapos
21:06.1
Napamura ang aking ama
21:10.4
At nagsabing yun na umano ang aswang
21:14.5
Na nakikita namin sa aking ama
21:15.7
Napatingin naman ako sa aking ama
21:19.4
At noong ibalik ko ang paningin sa taong nakayapos sa puno ng niyog
21:26.0
Sa halip ay nakita ko ang napakalaking ibong
21:30.8
Aakalain mong malaking paniki ang nakakapit
21:34.5
Malalapad ang mga pakpak nito
21:37.9
Nagbabaga ang mga matang
21:40.8
Mabalasik na nakatitig sa gawin namin nun
21:45.7
Napamura si tatay
21:47.1
Sinabihan niya akong ihanda ang sarili
21:50.6
Dahil mukhang mapapalaban kami kung sakali mang
21:54.5
Bababa ang nilalang na nasa puno
21:57.8
Pilit na nilakasan ko ang aking loob
22:02.1
At hindi inaalis ang tingin ko sa nilalang na yon
22:05.0
Nakita ko itong marahang gumagapang bababa
22:09.2
Habang humuhuni ng nakakapanindig balahibo
22:15.7
Ang pagmumura ng aking ama
22:17.3
At sinabihan niya akong umatras na muna kami
22:21.0
Pumalik na kami sa loob ng bahay
22:24.4
Dahil napakalaki ng buwan
22:26.9
At tiyak kapag ganoon ay napakalakas ng nilalang na yon
22:31.2
Walang wala kaming panama doon
22:35.4
Maliba na lamang kung isang albularyo o manggagamot
22:38.5
Ang kakalaban umano sa nilalang
22:43.9
Bilisan mo na maglakad
22:45.7
Magmadali na tayong bumalik sa loob ng bahay
22:48.0
Bago pa man makababayang nilalang na yan
22:50.4
Kaagad naman akong tumakbo pabalik sa loob ng bahay
22:55.6
Sumunod naman ang aking ama
22:58.3
At pagkapasok nga namin ay nagmadali nang isinara ni nanay ang pintuan noon
23:03.5
Kamuntik na akong atakahin sa altarpisyon ha
23:10.8
Habang hinihingal at marahang tinapik-tapik ang dibdib niya
23:15.7
Dali-dali namang kumuha ng tubig ang aking ina
23:19.3
Hinabot kay tatay noon
23:21.3
Sinabihan niya itong uminom ng tubig para maibsan ang hingal na nararamdaman
23:26.4
Matapos niyang uminom ng tubig
23:29.9
Inutusan niya akong kumuha ng asin at bawang
23:33.3
Magsaboy umano ako ng asin sa labas ng bintana
23:39.3
At magdiktik ako ng mga bawang
23:42.3
At ilagay ko rin sa bintana at pinto
23:45.7
Sinunod ko ang utos niya
23:48.9
Pagkatapos kong gawin ang iniutos ng aking ama
23:52.6
Ay nakiramdam na muna kami sa buong paligid noon
23:56.2
Panakanaka ay nararamdaman namin ang mga yabag ng paa
24:00.9
At parabang may kung anong hayop
24:04.2
Ang nagpapalakad-lakad sa labas ng bahay
24:07.5
At nagpapatunog ng ngipin na
24:10.4
Parabang ikinikis-kis
24:13.2
At pagkatapos kong gawin ang iniutos ng aking ama
24:15.7
Bukas na bukas na lang
24:17.4
Kukuha ko ng makabuhay at isabit ko sa bakuran ng bahay
24:22.7
Hindi na makapasok sa bakuran yung bahay yung impaktong yun
24:26.2
O kung sino man na yun
24:33.9
Hindi kami nakatulog ng maayos
24:36.8
Kinabukasan naman ay napasama ang aking ama
24:40.5
Ang maganap na makabuhay
24:43.1
Tulungan ko raw siya para malagyan na
24:45.7
Sa aswang ang bakuran namin
24:47.1
Para wala nang nilalang na makapasok nun
24:50.3
Noong nangunguha na kami ng pangontra
24:54.5
Ay tinanong ako ng aking ama kung ayos lang ba ko
24:57.8
Tumangu naman ako at sinabi sa kanyang ayos lang
25:05.5
Bakit kanina pa kitang napapansin iika ikang maglakad?
25:09.6
Kunot noong saad niya pa
25:10.8
Ayos nangunguha ko pa
25:14.3
Medyo pinulikat lamang
25:15.7
O kaya iika-ika akong maglakad
25:17.6
Tugon ko at pilit na hindi ipinapahalata
25:21.8
Ang sama ng pakiramdam ko nun
25:23.8
Nang mga sandaling yun ay napakainit na nang hininga ko
25:28.4
Parang inaapoy na ako ng lagnat
25:31.5
Masakit na rin ang ulo ko at
25:34.3
Ngulngul na masyadong binti ko nun
25:37.1
Tiniis ko lamang yun
25:39.6
Hanggang sa natapos na nga naming lagyan ng pangontra sa aswang
25:43.6
Ang bakuran ng bahay
25:45.5
At ang mga bintan at pintuan
25:47.3
Sa paglipas na mga araw
25:50.7
Nawalan na ako ng ganang kumain
25:53.4
Ang gusto ko na lamang ay magmukmuk sa kwarto at matulog
25:57.8
Dahil sa sakit na nararamdaman
26:00.7
Nakita kong unti-unti nang lumaki ang pamamaga ng binti ko
26:05.8
At walang pag-aalin lang ang puntok yun
26:09.3
Kitang-kita ko ang pagbulwak ng dugong nagmumula sa binti ko na yun
26:15.5
Napapangiwi na lamang ako sa sobrang pananakit
26:19.4
At pilit na itinulog ko na lang para maibsa ng pananakit na nararamdaman
26:27.7
Muli ay nanaginip na naman ako
26:30.6
Pero sa pagkakataong yun
26:33.6
Grabe na ang panaginip ko
26:36.4
Hinahabo-lumano ako ng isang maitim na nilalang
26:41.0
Nanlilisik ang mga mata ng nilalang na yun
26:45.5
Pilit na hinahabol ako at lalapain
26:48.5
Iyak ako ng iyak sa panaginip ko at humihingi ng tulong
26:53.8
Isang sampal sa pisngi ko ang nagpagising sa akin
26:59.0
Nang magising ako ay nakita ko ang aking ina na nag-aalala
27:04.1
Habang may hawak-hawak itong tsinelas
27:07.4
Nagwika siyang binabangungot tumano ako
27:11.2
At kanina pa nila ako ginigising
27:14.0
Pero hindi ako magising-gising nun
27:17.5
Kaya ang ginawa ng aking ina
27:20.6
Ay kumuha siya ng tsinelas at isinampal yun sa akin
27:26.6
Kapag binangungot ka at hindi ka magising kahit anong gising nila
27:31.1
Kailangan naman nung sampalin ka ng tsinelas
27:34.4
O kaya naman ay buhusan ka ng malamig na tubig
27:37.3
Yun naman o kasi ang mga pamaiin
27:40.6
Ng mga nakakatanda nun
27:44.0
Pupungas-pungas akong napabalikwas ng bangon
27:47.6
Ang buong akala ko talaga noon ay mamamatay na ako
27:51.9
Mabuti na lamang at ginising nila ako
27:55.4
Pinagkape muna ako ng aking ina para may masmasan mula sa bangungot
28:01.0
Habang nagkakape kami
28:04.0
Ay tinatanong niya ako kung ano ang nangyari sa akin nun
28:10.5
Napapansin niya umano na ilang araw na akong nangyari sa akin nun
28:13.6
At nangyari sa akin nun na akong nangyari sa akin nun
28:13.8
At nangyari sa akin nun na akong nangyari sa akin nun
28:14.0
At nangyari sa akin nun na akong nangyari sa akin nun
28:14.5
Hindi na rin ako lumalabas ng bahay at palagi na lamang akong nagkukulong sa kwarto ko
28:20.4
Kapag naman sinusubukan niya akong kausapin
28:24.8
Ay hindi niya magawa-gawa
28:27.5
Dahil sa tuwing tinitingnan niya ako ay may kung ano ang pumipigil sa kanya
28:33.1
Hindi ko rin alam sir Seth kung ano ang nangyari sa akin nun
28:38.0
Nung mga nakarang araw kasi bukod sa inaapoy ako ng lagnat
28:42.8
Ay may mga napapansin akong insektong gumagapang sa paako
28:47.6
At kung minsan ay may nakikita akong matanda sa hindi kalayuan
28:53.2
Na nagmamasid sa akin nun
28:58.8
Kung may problema ka man
29:00.9
Sabihin mo sa amin ang papa mo
29:03.4
Kahit na palagi ka naming pinapagalitan
29:06.3
Nakaanda naman kaming makinig sa iyo
29:10.5
Ano? May problema ka ba?
29:13.6
Malumanay na tanong ng aking ina nun
29:15.4
Hindi ko alam kung anong isasagot sa aking ina
29:19.4
Natatakot akong sabihin sa kanya ang tungkol sa mga kakaibang nangyari sa akin
29:24.8
Nitong mga nagdaang araw
29:26.9
Baka kasi masamain nila kapag nalaman nila ang nangyari
29:31.3
O kaya naman ay sisihin na naman ako
29:34.5
Kung bakit ko yung naranasan
29:39.5
Sinabi ko na lamang sa kanilang wala akong problema
29:44.9
Huwag silang mag-alala dahil wala naman akong pinoproblema
29:49.3
Sadyang wala lang talaga ako sa hulog na lumabas ng bahay
29:53.2
Nagwi ka naman ang aking amang
29:57.6
Baka kaya hindi ako lumalabas ng bahay nun
30:00.7
Dahil sa may nakaalitan ako o kaya naman ay
30:03.9
Isa sa mga kaibigan ko ang nakaaway ko
30:07.6
Mga ganong sistema lamang kasi ang naiisip nila nun
30:10.9
Dahil ako ang tipo ng taong hindi mapermis sa loob ng bahay
30:15.5
Kaya napakahimalao man nung ilang araw akong hindi lumalabas nun
30:20.9
Wala nga po akong problema ma, pa
30:25.2
Ayos lang po ako at wala akong kaaway
30:27.9
O kaya naman wala din naman akong nakaalitan dyan sa labas ng bahay
30:33.7
Siya sige, kung talagang wala kang problema
30:36.7
O kung ayaw mo mang sabihin sa amin kung anong nasa sa loobin mo
30:40.9
Maaari ka nang bumalik sa silid mo at magpahinga na
30:45.8
Inubos ko na ang kape at bumalik na ako sa pagtulog
30:50.7
Naging paya pa ang tulog ko ng gabing yun
30:54.0
Hindi ako binabangungot o dinalaw man lamang ng matanda sa panaginip ko
31:03.6
Hanggang sa dumating ang araw
31:05.5
Na hindi ko inaasahan
31:11.9
At mang tatayo na ako mula sa aking pagkakahiga
31:16.0
Pero kahit anong pilit kong bumangon
31:19.7
Ay hindi ko maigalaw ang dalawang pa ako
31:24.0
At sobra na yung namimilipit
31:27.6
Hindi ko napigilan ang sakit na nararamdaman
31:32.2
Napasigaw na ako nun
31:34.7
Tinawag ko ang aking ina para humingi sa kanya ng tulong
31:40.0
At hindi ko naipigilan ang sakit na nararamdaman
31:40.8
Dahil hindi ko na alam kung ano ang nangyayari sa akin
31:44.5
At kung ano ang gagawin ko
31:47.1
Nag-ala lang nagtanong ang aking ama kung anong nangyari
31:53.2
Nang makapasok na sila ng aking ina sa loob ng kwarto
31:57.2
Luwa ang sinabi ko sa kanilang hindi ko maigalaw ang mga pa ako
32:02.8
Dahil sa sobrang sakit nun
32:04.7
Para akong namumulikat na may kasamang pagngulngol
32:10.8
Dahil nangangamatis na sa pula
32:12.7
Ang mga butling na animoy
32:15.4
Mga pigsang nagsipagsulputan sa binti ko
32:19.5
Papunta sa hita ko
32:24.7
Hindi ko na po kaya yung sobrang sakit
32:27.4
Luwa ang daing ko sa aking ina nun
32:30.2
Agad namang tinignan ng aking ina ang bitbit ko
32:34.2
At nakita kong nanlaki ang mga mata niya
32:38.5
Matapos alisin ang kumot na nangyayari sa aking ina
32:40.8
At nakatabon sa binti ko
32:42.4
Dahil sa sobrang namamagana ito
32:46.5
At parang konting sagi na lamang ng matutulis na bagay
32:52.1
Dismikang bata ka
32:55.1
Ano bang nangyari sa'yo?
32:57.8
Bakit nagkaganyan yung binti mo?
33:00.7
Sambit ng aking ama sa'kin
33:02.2
Napasingapat na pahawak naman sa bibig ang aking ina
33:07.3
At hindi makapaniwala sa nakita
33:10.8
Sinabi ko sa kanila ang akala ko noon na pigsa
33:14.2
O kaya ay kinagat lamang ng ipis ang binti ko
33:17.7
Kaya yun namamaga
33:19.8
Hindi ko naman inaasahang mas lalo palang lalala ang ganong sitwasyon
33:25.6
Bakit hindi mo naman sinabi sa aming may dinaramdam ka na pala?
33:32.0
Bakit hinintay mo pang umabot sa ganyang sitwasyon?
33:35.9
Magkahalong pag-alala at galit ang nararamdaman ko sa tanong ng aking ina
33:40.8
Humingi ako ng tawad
33:42.3
Dahil hindi ko naman talaga alam ang magiging kahihinatnan ng nararamdaman ko noon
33:47.7
Hindi na naituloy ng aking ina mga sasabihin niya dapat
33:53.6
Dahil sa agara na siyang pinigilan ni tatay at sinaway
33:57.3
Sinabihan siya nitong huwag na munang manermon dahil nangyari na nga ang nangyari noon
34:03.5
Mas mainam umano na dalhin nila ako sa pagamutan para
34:08.7
Matingnan ka agad ang kalagayan ko
34:10.8
Kesa magtatatalak si nanay doon
34:14.4
Kinatanghalian nga
34:18.1
Dinala ako ng aking ina sa pagamutan
34:21.0
Nang tingnan na ng doktorang binti ko ay
34:24.5
Sinabi na lamang nito na may pilay ako kaya namamagano
34:28.2
Marahil ay may nakain lamang umano akong pagkain hindi iyang
34:33.2
Kung kaya't nagkaroon ako ng allergy sa binte
34:38.4
Neresetahan ako ng pagtanggal ng pamamagano
34:41.4
Pagka uwi namin ay tumawag naman ang albularyo ang aking ama
34:45.7
Kung hindi nyo kasi naitatanong
34:48.9
Mapamahiin ang aking tatay
34:51.4
Kaya hindi siya kumbinsido sa sinabi ng doktor
34:55.0
Mas mabuti na umanong nakakasiguro
34:59.3
Kesa hintayin pang mas lalong lalala ang nangyari sakin
35:03.7
Kung sakali mang hindi epektibo ang mga nereseta ng doktor sakin
35:10.8
Sinabi naman ni nanay na si tatay na umano yung bahala noon
35:14.5
Ayos lamang sa kanya kong patingnan ako sa albularyo
35:18.8
Dahil hindi naman siya tutol sa suwistyo ng aking ama
35:22.5
Pinuntahan nga ng aking ama ang malayong kamag-anak naming albularyo
35:28.2
Sinabi niya rito ang tungkol sa nangyari sakin
35:31.8
At sinabi niya rin ang ilang gabing pagpaparamdam ng aswang
35:38.1
Pagdating sa bahay ng albularyo
35:40.8
Naglita niya na naman ang aking ina
35:43.2
Dahil nagumpisa na naman itong magungkat ng nakaraan
35:47.9
Habang pinapagalitan niya ako
35:50.1
Panay pa ang paglalakad niya't paruot pa rito
35:53.9
Napakapasaway mo kasing bata ka
35:57.6
Hindi ka nakikinig sa mga magulang mo
36:00.5
Kaya yun ang nangyari sa'yo
36:02.6
Muli ay sinaway siya ni tatay at sinabihang tumigil na
36:07.2
Dahil hindi naman nakakatulong ang ginagawa niyang pagtatalaknan niya
36:10.8
Mas mabuti pa umanong maghanda na lamang sinanay ng pagkainon
36:15.8
Para pagmamaya, natapos na ang gamutan ni Tiyong
36:20.0
Ay makakain na siya
36:21.8
Nakinig naman sinanay at agaran na itong naglakad papunta sa kusina
36:27.4
Inumpisan naman akong gamutin ng albularyo
36:31.1
Matapos niyang mailatag ang mga laman ng aparato na bitbit niya nun
36:38.2
Dumampi pa lamang ang daliri ng albularyo
36:40.8
Sa namamagakong binte
36:44.9
Sunod-sunod na umiiling-iling
36:47.9
Grabe yung nakabangga mo iyo ah
36:52.0
Hindi ito basta-basta
36:54.5
Napakunot noo ako nun
36:58.3
At nagtanong kung ano ang ibig niyang tukuyin yung nakabangga ko
37:02.7
Wala naman kasi akong naaalalang may nakabangga ako nitong mga nagdaang araw
37:10.8
Hindi mo ba alam na ang may gawa sa'yo nito?
37:15.0
Isang malakas na aswang?
37:18.0
Isang batikang aswang ang pamilya ng taong binangga mo
37:22.1
Saad ng albularyo
37:25.2
Sinabi niya na alam niya kung saan naninira ng aswang na tinutukoy niya
37:31.7
Hindi ko pa rin maintindihan kung ano ang ibig tukuyin ng albularyo
37:37.8
Kaya nagtanong ulit ako sa kanya
37:40.1
Kung ano ang ibig niyang sabihin nakabangga ako nun
37:43.7
Wala talaga kasi akong naaalalang may nakabangga ako noong mga panahon na yon
37:50.6
Tumahimik sandali ang albularyo
37:55.2
At nakikita kong nakayuku siya habang umuusal ng orasyon na para bang may kinakausap
38:02.9
Nung matapos na siya sa ginagawa ay tinignan niya ako ng maigi nun
38:10.1
Ikaw naman kasing bata ka
38:11.6
Bawas-bawasan mo yung katigasan ng ulo mo at palasagot
38:15.6
Imbis na umingi ka ng tawad dun sa nasagi mo
38:19.2
Pinatid mo pa yung matanda
38:21.6
Ayang tuloy yung nangyari sa'yo
38:24.4
Binigyan ka ng leksyon
38:26.7
Minarkahan ka ng aswang
38:31.1
Dahil sa narinig kong sinabi ng albularyo
38:35.5
Doon pa lamang ako naliwanagan
38:40.1
Bumalik sa isipan ko ang tungkol sa matandang sinagot-sagot ko nitong nagdaang araw
38:45.3
Ang matandang yun pala
38:48.4
Ang may kagagawan sa nangyari sa akin nun
38:51.4
Biglang kumabog ang aking dibdiba
38:57.3
Hindi na alam ang gagawin nun
38:59.6
Naalala ko kasi ang mga pinagsasasabi ko sa matanda
39:04.3
At alam kong kahit baliw na aso yata
39:08.0
Ay hindi kayang lunukin ako ng mga pinagsasabi ko sa matanda
39:10.1
At hindi kayang lunukin ang mga masasakit na salitang binitawan ko
39:12.7
Nag-aalala lang tinanong ko ang albularyo kung kaya niya ba akong pagalingin
39:18.5
O alisin ang kung anumang marka ng aswang
39:21.4
At barang na sinasabi niya
39:24.2
Diyan sa tanong mo kung mapapagaling ba kita?
39:31.0
Pero hindi kita gagamutin hanggat hindi ka humihingi ng tawad doon
39:37.7
Sa matandang ginawan mo na masama
39:40.1
Uwi ka ng manggagamot
39:42.5
Nagulat naman ako sa sinabi ng albularyo
39:46.2
At sinabi ko sa kanyang papano ako hihingi ng tawad doon sa taong nasagi ko
39:51.5
Gayong hindi ko naman alam kung saan siya nakatira
39:55.3
Kaya malabo ang sinasabi niya
40:00.0
Na humingi muna ako ng tawad doon sa ginawan ko ng masama
40:03.2
Ayon sa kanya ay kailangan ko umanong magtanda
40:08.7
Dahil hindi lang ako magtanda sa mga pinagsasakit na salitang binitawan ko
40:10.1
Lahat ng bagay ay nadadaan sa init ng ulo
40:12.9
At sa mga masakit na salitang lumalabas sa bunganga ko
40:17.3
Mamayang alas 5 umano ng hapon
40:21.8
Pupunta umano kami sa bahay ng taong pinagsalitaan ko
40:26.4
At ginawa ng masama
40:28.2
Humingi umano ako sa kanya ng tawad
40:31.8
Bago niya ako gagamutin
40:34.0
Nagpahanda ng bisayang manok at itim na baboy ang albularyo
40:40.1
Yun ang magiging kabayaran namin
40:42.5
Kapalit ng gagawing pagbaklas ng aswang ng marka at barang na ibinaon sa katawan ko noon
40:48.6
Naghihimutok man sa galit ang aking ina
40:53.1
Ay wala itong nagawa kundi sundin ang sinabi ng albularyo
40:57.2
Kesa naman ako ang bawian ng buhay
41:00.3
Kung hindi ko umano maibibigay ang kahilingan na iyon
41:04.1
Noongang sumapit na ang nakatakdang oras ng usapan sa pag-aaral
41:10.1
Pagitan ng albularyo at ng aswang
41:12.0
Marahan na akong binuhat at isinakay sa kulong-kulong na motor
41:17.7
Dadalin ako ng albularyo sa bahay ng taong ginawan ko ng hindi maganda
41:23.5
Yun ang naging usapan
41:27.1
Nasaktan ko umano ang damdamin ng matanda
41:30.7
Mabuti na lamang umano at napakiusapan siya ng albularyo na huwag akong patayin
41:38.6
Kapalit ng mga alay
41:41.6
Aalisin niya lahat ng iyon.
41:44.9
Matapos niyang magsalita
41:46.1
ay hindi na ako umimik pa.
41:50.2
binaybay ang daan papunta
41:51.8
sa liblib na lugar.
41:54.0
At sa pakiwari ko
41:55.3
ay parang nasa kadulu-duluhan
41:58.4
na yata kami ng probinsya.
42:01.8
Napakaliblib na ng lugar
42:03.0
at halos wala ng kabahayan.
42:07.0
Saktong pagdating namin
42:08.3
sa lugar na iyon.
42:12.6
Nang makapasok na kami
42:13.8
sa baryong sinasabi
42:16.0
baryo na mga mambabarang
42:20.1
Napansin kong puro
42:21.4
mga naglalakihang puno
42:23.7
ang nasa gilid ng daanan.
42:26.4
At bawat kabahayan
42:27.6
ay may kanya-kanyang
42:29.9
mayayabong na puno.
42:32.9
Tanging liwanag ng sulo
42:34.3
sa labas ng bawat bahay
42:35.8
ang siyang nagbibigay liwanag
42:38.1
sa rinadaanan namin
42:44.1
kung bakit ganong oras
42:48.7
Nakakatakot at tigit sa lahat
42:50.3
ay napakadelikado.
42:54.3
ay bigla na lamang
42:59.0
Huwag kang magalala.
43:00.9
Malaking tiwala ko
43:01.8
sa matandang nakausap ko.
43:04.6
Hindi siya gagawa
43:05.3
ng hakpang na ikakasira
43:06.6
ng usapan naming dalawa.
43:12.8
akong nakikiramdam
43:17.5
ng mga oras na iyon
43:18.7
hindi ako nagpahalata.
43:24.9
parang may sumusunod
43:26.6
isang malaking kulay
43:31.8
ng aming pinasukan
43:34.6
humihiwalay sa amin
43:36.4
ang ibong itim na iyon.
43:44.4
ihinto ang minamaneho
43:48.8
Nasa tapat na umano kami
43:50.1
ng bahay ng matandang iyon.
43:53.3
Natanaw kong bumukas
43:54.4
ang pintuan ng bahay
43:55.6
na natapatan namin
43:56.6
at may dalawang lalaking may
44:01.2
ang presensya na lumabas.
44:05.2
ang paglunoko ng laway
44:06.9
at hindi ako makatingin
44:10.1
At ito sa dalawang iyon.
44:13.0
Kagad na akong binuhat
44:15.2
at ipinasok sa loob ng bahay
44:18.9
sa mahabang upuan
44:20.1
ay doon ko nakita
44:26.7
at sinagot-sagot ko noon.
44:31.1
Luha ang umingi ako
44:32.4
ng tawad sa matanda.
44:34.9
Sinabi ko sa kanyang
44:35.8
hindi ko na uulitin
44:37.3
ang maling nagawa ko
44:38.4
at pinapakalimutan
44:45.9
ang mga nakakatanda.
44:51.1
Patawarin niyo po ako.
44:53.0
Hindi na po ako uulit.
44:55.4
Paulit-ulit kong sabi noon.
44:59.5
bagkos ay matalim lamang
45:01.8
ako nitong tinitigan.
45:04.4
Ang buong akala ko talaga
45:06.5
makakauwing buhay.
45:08.7
Ang akala ko ay doon na ako.
45:10.1
Akala ko mamamatay
45:10.8
dahil ni isang salita
45:12.8
ay wala akong narinig
45:14.1
mula sa matandang iyon.
45:17.0
Maya-maya ay may nakita
45:19.0
akong may inuusal
45:21.0
na orasyon ng matanda.
45:23.5
Inihip nito sa binti ko.
45:28.2
at ipinahid sa binti ko iyon.
45:34.2
sa ginawa ng matanda
45:35.3
pero tiniis ko iyon.
45:38.4
Tikit matang hinayaan
45:40.5
ang matanda sa ginagawa niya.
45:45.4
ang ilang minuto.
45:48.9
may hinuhugot na sinulid
45:53.1
ng namamagakong binti.
45:56.9
ay walang ano-anong
45:58.1
bigla na lamang bumuluwak
46:01.1
ang napakaraming likidong
46:04.4
kulay dilaw noon.
46:08.1
Nakita kong halos
46:14.5
ang likidong kulay
46:15.9
dilaw sa binti ko.
46:19.2
Inisa-isa pa iyon
46:20.1
ang matandang pahiran
46:23.9
lamang sa pag-uusal
46:25.3
ng mga katagambuhay.
46:29.9
Nang matapos na ito
46:32.1
ay sinabi na nitong
46:34.2
magpapahinga lamang
46:35.3
ako ng tatlong araw
46:36.4
at kusang mawawala
46:41.5
na ginawa sa akin.
46:44.5
Nagpasalamat naman ako
46:46.1
at muli ay humingi
46:49.4
Sa pagkakataong iyon
46:52.0
ngumiti na ang matanda
46:53.1
at sa garagal na boses
46:55.8
ay pinayuhan niya
46:59.5
Huwag puro barkada
47:02.0
dahil kahit kailan
47:04.5
ay walang napapala
47:09.6
Pagkatapos akong gamutin
47:28.7
hanggang sa bungad
47:32.3
ay ligtas kaming makauwi
47:45.5
ay tuluyan na akong gumaling.
47:48.4
Nakakalakad na ulit.
47:54.4
ang magaspang kong
47:58.3
naglalakwat siya pa
48:00.8
ay tumutulong na lamang
48:02.8
ako sa pag-aasikaso
48:06.7
ang mga magulang ko
48:07.7
at palagi pa nila
48:08.7
akong binibirong.
48:09.6
Mas nakakabuti pala
48:12.4
ang nangyaring yon.
48:14.5
Dahil sa hinabahaba
48:15.8
ng paglilita niya
48:17.7
ay ang matandang aswang
48:21.9
ang makakapagpabago
48:26.5
Tanging ngiti na lamang
48:27.6
ang naging tugon ko
48:29.1
at hindi na rin ako
48:30.8
sumagot ng pabalang.
48:33.3
Dahil natatakot na akong
48:37.5
ang mga tumutubong
48:40.7
kapag sasagot-sagot
48:44.1
sa aking mga magulang.
