Close
 


Vince Rapisura 2738: Paghandaan ang 2024 financial future mo
Hide Subtitles
Click any subtitle word to view Tagalog.com dictionary results.
Computer Shortcuts: Left / Right arrows to jump 2 seconds back or forward. +Enter or Space to toggle Play/Pause button. Full Screen Mode
#UsapangPera: Mga Tips sa Pagyaman with Sir Vince tackles money issues such as savings, loans, budgeting, and investing among others. Visit Sir VInce's website: www.vincerapisura.com. How to join SEDPI Coop: 1. Join SEDPI Foundation at bit.ly/SEDPIOnlineSRI by clicking “Register” and filling out the form 2. Take the online Pre-Membership Education Seminar (PMES) at bit.ly/SEDPICoopPMES 3. Pay membership fee and initial share capital Simulan ang pagiinvest the socially responsible way sa: bit.ly/SEDPIOnlineSRI Pag-IBIG MP2: * Watch the play list: https://www.youtube.com/playlist?list... SSS Retirement: Watch the playlist https://www.youtube.com/playlist?list... How to invest 100K: https://youtu.be/dxHRZn7uP-4 Celebrity guests include venus Raj (Season 1); Nicole Cordovez and Sinon Loresca (Season 2); Atom Araullo (Season 3) and Porky (Season 4). Smart Parenting Board of Expert
Vince Rapisura
  Mute  
Run time: 24:59
Has AI Subtitles



Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )
00:00.0
Nasa linya na natin ang napakagaling naman pong financial educator at social investor.
00:07.4
Walang iba kundi ang aming pinakamamahal na si Professor Vince Rapisura.
00:13.1
Prof, good morning, happy new year!
00:15.8
Good morning!
00:16.7
Hello, Nori, good morning, happy new year sa inyo dyan.
00:20.0
Wala ba si Tuti ngayon?
00:21.1
Wala, may inaasikaso, usapin sa puso.
00:27.0
Sabi niya, sana all.
00:30.0
Kaya nga, tuti.
00:31.8
Oo nga. Anyway, Prof, medyo nagbigay natin ako ng konting background.
00:36.9
Kasi ang lagi namang unang iniisip ng mga tao, sana naman sa 2024 maging mas maganda yung aking kabuhayan.
00:45.4
Kumpara sa 2023.
00:47.0
Ganun naman na madalas na panalangin.
00:48.7
Bukod yun sa panalangin mo na sana manatiling masaya at puno ng pagmahamahal ang aking pamilya,
00:55.9
ang aking relasyon, ang aking pakikipagsama.
00:58.6
So, ngayon, ang tatalakayin natin, Prof, yung kaugalian na dapat iwanan pagdating sa datong.
01:05.8
Siguro yung una, yung pagbabayad sa utang.
01:10.3
Anong tawag dito?
01:12.0
Prof, kasi yung iba, ang nangyayari sa kanila, may utang.
01:17.2
Ngayon, sisigilin.
01:19.3
Ngayon, wala nga ng babayad.
01:21.5
Tapos, mangungutang.
01:23.9
Ipababayad sa utang.
01:25.6
So, nagiging cycle, diba?
01:27.3
Oo.
01:28.6
Death trap, ang tawag natin dyan.
01:31.7
So, yung paraan dyan para tayo makaiwas.
01:37.6
Wala talagang ibang paraan para matigil na ang pagkakabaon sa utang.
01:42.4
Kundi, ito ay dapat itigil na natin at huwag nang dagdagan.
01:46.2
So, magsimula tayo sa huwag gagawing solusyon ang utang sa iba pang utang.
01:53.0
Kasi hindi ka talaga matatapos sa pagbabayad niya.
01:55.6
Ang gagawin mo, pagpasok ng bagong taon.
01:58.5
Actually, bago pa siguro pumasok ang bagong taon, gawin mo na ngayon.
02:03.3
I-lista mo na sino ba yung mga pinagkakautangan mo.
02:08.0
At harapin mo kung sino yung mga yun.
02:10.9
Kasi kung kikilalanin natin sila, ay makakapag-negotiate tayo sa kanila.
02:17.1
Kumbaga, pwede ka pang makiusap ng mas maluwag na terms, Prof.
02:24.4
Yes, oo.
02:25.4
Kasi lahat naman ay nadadala sa mabuhay.
02:28.5
Mabuting usapan, no?
02:29.9
Lalong-lalo na kapag ang mga nakausap natin ay mga kapamilya o mga kaibigan,
02:34.5
mas maganda talaga na from now on ay kausapin natin sila.
02:39.9
Tapos, gumawa tayo ng kontrata kung ano yung ating agreement with them.
02:44.9
So, huwag tayong papayag.
02:46.9
Masyadong mataas yung interest na babayaran natin.
02:49.8
Ipalawanag ninyo na mahirap ang buhay ngayon, pare-pareho naman.
02:53.9
At gusto nyo talagang makabayad ng utang.
02:56.2
At kung mataas ang interest na ipapataw nila,
02:58.5
hindi ka matatapos sa pagbabayad nila.
03:00.8
Correct.
03:01.8
Maganda na ito sa listahan nila, oo.
03:04.9
Tapos, dun sa listahan natin,
03:07.2
Opo, go ahead, po, Prof.
03:08.5
Yung sa listahan natin,
03:11.3
ang uunahin mo, no, matematikal, no,
03:13.7
ang maganda na unahin mo sana ay yung may pinakamataas na interest.
03:17.9
Yun yung babayad mo, no?
03:20.4
Pero, sa nakita ko sa actual practice,
03:23.0
kasi tayo ano eh, hindi tayo robot eh.
03:25.6
Diba ang calculator, pag yung lagay mo 1 plus 1 ay 2.
03:28.5
Sa tao, may feelings kasi tayo, may emotions tayo eh.
03:33.3
Kapag, ang mas efektibo na nakikita ko kapag maraming mga utang, ano,
03:37.6
ang mas efektibo ay binabayaran muna yung maliit na amount.
03:42.6
Tapos, kasi kapag maliit na amount,
03:45.0
merong sense of accomplishment yung tao.
03:47.4
So, naiingan niya siya.
03:49.1
Alam ko pa lang gawin ko.
03:50.9
Kanya, no?
03:51.9
So, efektivo yun na nakikita ko on the ground
03:55.1
kaysa sa unahin yung interest.
03:56.7
Pero kung kaya mo, mas maganda sana,
03:58.2
na naunahin yung mas mataas ang interest.
04:01.4
Oo, mas practical yun.
04:03.2
Pero, kasi, ang iba naman, prof, no?
04:08.2
Tinatanong din eh,
04:09.5
kailan ba dapat mang utang?
04:12.3
Diba?
04:13.3
Kasi yung iba, nangungutang dahil wala silang choice.
04:16.9
For example, wala sila kasing ipon.
04:19.2
So, may nagkasakit.
04:20.8
So, mangungutang.
04:22.4
Pero yung iba naman, nangungutang kasi may gustong bilhin na magandang bag.
04:26.3
May gustong bilhin na magandang sapato.
04:28.2
Okay lang yun.
04:29.4
Kasi may suswelduhin naman ako eh, tapos utangin ko.
04:32.2
Eh, tapos hindi pa tapos yung inutang niya, biglang,
04:34.5
ah, hindi, mayroon ulit pa ni Bago.
04:36.7
So, paano natin ito may papaliwanag, prof?
04:40.4
Oo.
04:41.1
Actually, kung yung bagay ay hindi kikita,
04:43.6
katulad nung example na binigay mo na bag,
04:46.3
hindi naman talaga tayo kikita dyan,
04:49.1
ay dapat ito pinag-iipunan.
04:51.2
Kasi, kapag utang ang ginagamit mo dyan,
04:53.7
gaya ng pag-explain mo kanina,
04:55.2
hindi pa dumarating yung pera,
04:57.2
eh, ginagastos mo na.
04:58.2
Hindi magandang, magandang practice yan
05:01.4
sa paghawak ng pera.
05:03.5
Ang minimum dyan, sana ay,
05:05.7
gagamitin mo yan,
05:07.2
ang gagamitin mo ay galing sa income mo, no?
05:10.3
Pag-iipunan mo siya.
05:11.8
Pero ang mas maganda pa actually,
05:13.4
kung ito ay consumption, no, na wants, no?
05:16.5
Hindi mo naman talaga,
05:17.5
hindi mo naman talaga siya kailangan,
05:19.9
pang forma mo lang.
05:21.5
Ang pambili talaga dapat natin dyan ay
05:23.7
yung tinatawag na passive income.
05:25.7
Ito yung kita galing sa investment
05:28.1
natin.
05:28.6
So, never utang ang ginagamit dyan.
05:31.2
Mmm.
05:32.3
Hindi dapat utang.
05:33.8
Mmm.
05:34.3
Oo, hindi dapat utang.
05:35.4
Pero kung yung paggagamitan mo naman
05:37.7
doon sa utang ay kikita ka, no?
05:40.7
Katulad sa negosyo, for example,
05:43.3
o kaya makakatipid ka, no?
05:45.3
Um, kumari, kasi kung bibili ka ng bultuhan,
05:48.9
kailangan mo ng malaking amount,
05:50.5
pero makakadiscount ka naman,
05:52.2
pwede ang utang doon.
05:53.4
Kasi may savings tayo na makukuha
05:55.6
or pag nag-negosyo, meron naman tayong kikitain.
05:57.9
Mmm.
05:58.4
So, bawat talagang mangutang,
06:01.0
yun sana ang susundin natin
06:03.1
kung tayo ay, ah,
06:05.4
kung ito ay gagamitin,
06:06.5
hindi natin gagamitin sa kikitang bagay.
06:09.4
Mmm.
06:10.1
Pero, ano, prof, yung iba, sabi nga nila eh,
06:13.5
teka muna, paano ko yan makakaipon?
06:16.4
Eh, nagbabayad ako ng utang.
06:18.7
Oo nga, no?
06:19.8
Actually, ang tanong nga sa akin parate ay,
06:22.0
ano ba yung dapat kong uunahin?
06:23.7
Magbayad ba talaga ako ng utang?
06:25.7
O magkipon muna ako.
06:27.2
Hahaha!
06:27.9
Eh, nang kuunti na ka ng pera ko, Sir Vince,
06:30.6
ano bang gagawin ko dyan?
06:31.8
So, ang sagot dyan ay dapat sabay.
06:34.5
Okay?
06:35.2
Kasi, ang, kung puro utang lang yung gagawin natin,
06:39.1
hindi naman tayo gaganahan yan na magtrabaho, diba?
06:41.9
Parang, ano,
06:43.3
Parang feeling mo wala ka nagsinusweldo, prof.
06:46.7
Napupunta lahat sa pagbabayad ng utang.
06:49.2
Mmm.
06:49.7
Oo.
06:50.4
Kaya, dapat, ah, magbabayad ka ng utang,
06:52.8
pero bahagi din ay dapat ito ay meron kang iniipon
06:55.9
para sa sarili mo.
06:57.3
Ika nga, diba?
06:58.3
Pay yourself first.
06:59.3
Kapag tayo ay susweldo,
07:01.3
dapat ay mag-invest muna tayo sa sarili natin,
07:04.3
magtabi tayo ng ipon para sa kinabukasan natin.
07:07.3
At, ah, at the same time, magbayad din tayo ng ating utang.
07:11.3
Mmm.
07:11.8
So, pagsasabihin natin siya, dapat, no?
07:14.3
Kasi, may mga, ano, eh, may mga utang na hindi talaga natin may iwasan.
07:18.3
For example, ah, utang sa pagpapagawa ng bahay.
07:22.3
Mmm.
07:22.8
Medyo laki talaga yan, eh.
07:24.3
Parang, naku, wala pa akong kakilala na, talaga,
07:27.1
talagang bumili ng bahay in cash.
07:29.1
Mmm. Oo. Laka talaga yan. Oo naman.
07:33.1
Talaga tayong kukuha tayo ng home loan diyan, no?
07:36.1
So, yun yung mga okay na, ah, paggamitan natin ng utang
07:40.1
kasi, ah, nagagamit natin siya sa, ano, no, basic na pangangailangan natin.
07:46.1
So, ang sinasabing ganito ni Professor Rapisura, mga kapuso,
07:50.1
for example, gusto mo na magkabahay.
07:52.1
So, ilo-loan mo yan.
07:54.1
Halimbawa, sa pag-ibig man o sa banko man,
07:57.1
okay lang yan, na utang.
07:59.1
Kasi, kumbaga, napapakinabangan mo siya, eh.
08:01.1
Yun yung tinitiran mo na, eh, sa pang-araw-araw.
08:04.1
So, kasi ang iba naman iniisip nila,
08:06.1
kesa habang buhay akong magrenta,
08:08.1
so, kukuha na lang ako ng bahay
08:10.1
na po pwede kong bayaran sa pag-ibig
08:12.1
o kaya pag-akong sa banko man.
08:14.1
Yun, okay na utang yun.
08:16.1
Kaya lang, yun, pinaglalaanan din ang bayad nun.
08:19.1
So, sa sweldo mo, dapat meron ka nakalaan para sa pambayad mo dun sa inutang mo na yun.
08:25.1
At meron ka din naman na kahit papanong isusubi para sa iyong savings.
08:30.1
Diba? Tama ba, Prof?
08:32.1
Oo, tamang-tama yung sinabi mo, ano, na dapat talaga
08:36.1
yung pagbabahay ang pinag-usapan ay
08:39.1
kukuha tayo sa pag-ibig. Yan nga yung sinabi mo, ano.
08:42.1
At mas maganda kasi na nagbabahay tayo sa pag-ibig,
08:45.1
nagiging atin na yung bahay kesa sa nagrerenta tayo.
08:48.1
Opo, opo.
08:49.1
So, kahit dun sa mga, karamihan dun sa mga kapuso natin nakikinig mga minimum wage earners,
08:55.1
so sabihin natin, 16,000 pesos kada buwan ang kanilang sinusweldo.
09:00.1
Dun sa halagang yun, so babawas nila yung pambayad sa bay,
09:05.1
pambayad sa kuryente, pambayad sa tubig, pagkain, pamasay sa araw-araw,
09:09.1
magkano yung po pwede nilang i-save?
09:12.1
Okay. So, sa budgeting natin, ano, kung tayo kumikita ng 16,000 pesos kada buwan,
09:19.1
5% niyan, yan yung budget natin para sa insurance.
09:24.1
At 10% yung budget natin para sa savings.
09:28.1
So, dun sa savings, kung 16,000, 1,600 pesos yan kada buwan.
09:34.1
So, kung kinsenas katapusan, 800 pesos.
09:38.1
At ang tip ko nga dyan, Nori, para hindi na natin talaga, hindi na tayo abutan ng temptation na gastusin yan,
09:46.1
kapag mayroon tayong payroll account, iset up na natin na kasabay ng pagpasok kinsenas katapusan,
09:53.1
sa payroll account natin, ay yung 10% niyan, pupunta na agad doon sa ating emergency savings para magkahiwalay.
10:01.1
Alam mo na, uy, yung matitira sa payroll account, yun yung gagamitin mo pang araw-araw.
10:06.1
Pero itong binuksan mo na emergency savings na pumupunta doon, ay pang emergency lang talaga.
10:12.1
Oo. Pero ganun naman, ano, Prof, yung pwede ka makipag-usap sa HR nyo, kaya sa finance nyo, tama ba?
10:20.1
Yung ganun na set up na parang automatic na, at least, yung pwede ka makipag-usap sa HR nyo, kaya sa finance nyo, tama ba?
10:21.1
Yung ganun na set up na parang automatic na, at least, yung pwede ka makipag-usap sa HR nyo, tama ba?
10:23.1
Yung ganun na set up na parang automatic na, at least, yung pwede ka makipag-usap sa HR nyo, tama ba?
10:24.1
O mapupunta na siya automatic doon sa savings nyo.
10:27.1
Yes, oo. Pwede mo rin yan actually gawin sa online banking.
10:30.1
Ako kasi maraming ngayon, Norrie, ay sanay na sanay na sa internet eh.
10:34.1
So i-enroll lang nila, no, yung sa online banking. Ang tawag din muli dyan ay scheduled transfers.
10:40.1
So yun, lalagay mo every 15 and 30th of June, may scheduled transfer ka na na ganitong account from payroll to your emergency savings account.
10:49.1
Pero alam mo, totoo yan, Prof. At saka, pagka tumagal, nasanay ka na.
10:53.1
Ang feeling mo na talagang yung nakukuha mo na lang na sa'yo, ah, ito na yun.
10:58.1
So hindi mo na naiisip na may napupunta na doon, ano? Parang nakakasanayan.
11:03.1
Oo, oo. Nakakasanayan. At nagiging automatic na kasi, di ba?
11:06.1
Hindi mo na iniintindi kada kinsenas katapusan.
11:09.1
Ginagamit natin yung teknolohiya para tulungan tayo, no, magkaroon ng maayos na paghahawak sa pera.
11:15.1
Oo, ito naman, meron dito nag-text. Sabi niya,
11:18.1
Paano po makakaipon kung kulang pa ang kinikita sa araw-araw, Prof? Ayan. Oo.
11:25.1
Oo. So talagang ang kakailanganin natin dyan ay yung sinabi ko kanina na budgeting rule, ano?
11:31.1
5% para sa insurance, 10% para sa savings.
11:36.1
Tapos yung 85%, yan yung pagkakasyahin mo sa pang-araw-araw na bilhin, sa gamot, sa edukasyon.
11:43.1
Mahirap talaga siya, pero kailangan nating gawin.
11:47.1
At alam mo, kahit anong level ng income nori na nakita ko, maliit man o mataas, ay effective itong system na ito.
11:55.1
Kasi nga, inuuna mo na tinatanggal yung pang-ipon at saka pang-insurance para yung pagkakasyahin mo na lang ay yung matitira sa expenses.
12:06.1
Ngayon, kung kukulangin ka pa rin dun sa expenses mo, dun sa budget mo para sa expenses, ang isang option mo dyan ay pataasin naman yung kita.
12:16.1
So, maghanap ka pa ng ibang paraan para madagdagan yung kita mo.
12:21.1
Yun. Doon naman po pwede kang, kung gusto mo, magsimula ka lang ng maliit mong negosyo na naka-based sa bahay. Diba, Prof?
12:28.1
Yes. So, marami yan, no? Pwede kang maggawa ng lutong ulam, pwede kang, baka marunong kang mag-manicure-pedicure dyan o kaya marunong kang maggupit, pwede mong gawin yan part-time.
12:41.1
So, itong mga bagay na ito, kahit na mga maliliit na amount lang ay nakakadagdagan.
12:44.1
So, itong mga bagay na ito, kahit na mga maliliit na amount lang ay nakakadagdagan.
12:45.1
So, itong mga bagay na ito, kahit na mga maliliit na amount lang ay nakakadagdagan.
12:46.1
So, itong mga bagay na ito, katulad nito nag-text, Prof. Professor Vince Rapisuras, ito yung nag-text sa atin, sabi niya, ang tanong ilan yung mga member ng family, siguro kung marami ang member ng pamilya, tapos minimum wage earner.
13:05.1
Yun din yung sinasabi ko nga dyan. Kahit pa paano, yung makagawa ng paraan, kung paano madagdagan ang kinikita.
13:12.1
Oo.
13:13.1
May mga maliliit na negosyo na po pwede mong sinasabi ng paraan.
13:14.1
Oo.
13:15.1
simulan na hindi mo naman kailangan
13:16.8
ng malaking puhunan, correct, Prof?
13:19.4
Yes, oo.
13:20.9
Ako nga dati naalala ko,
13:22.7
gumagawa kami ng mga yema,
13:24.7
ganyan, ano?
13:26.5
At ano, kahit na, kung nga rin,
13:28.6
mga magulang, pwede naman
13:30.9
na tumulong ang mga bata sa paggawa
13:33.0
ng yema, for example.
13:34.8
Hindi naman yan child labor, ano?
13:36.6
Ito ay tinuturuan natin sila
13:39.0
para paano kumita ng pera
13:40.6
at paano dumiskarte sa
13:42.0
bay. Sa murang edad,
13:44.8
di ba, Prof? Mas maganda yun
13:46.8
na sa murang edad pa lang ng mga anak nyo,
13:49.0
turuan nyo na.
13:51.2
Oo, inoumpisahan na
13:52.9
dapat natin sila turuan ng
13:54.7
mga bagay na yan, ano?
13:56.9
Hindi lang sa paghawak ng pera,
13:58.9
kasi in mga gawaing
14:01.1
bahay, for example, hindi alam
14:02.6
ng marami na itong mga paggawa
14:04.7
ng gawaing bahay, nag-i-instill yan
14:06.7
ng magandang
14:08.2
kaugalian sa mga kabataan.
14:10.6
So, for example, pag sinasabi
14:12.8
natin sa kanila na, oh, patayin yung electric
14:14.6
fan o yung ilaw pag walang gumagamit,
14:17.3
iyan ay isang paraan para
14:18.7
sa pagtitipid, di ba? So,
14:20.6
natututo sila sa buhay na, ah, okay,
14:22.6
dapat pala ay kapag walang gumagamit,
14:24.6
papatayin yung TV o yung
14:26.8
electric fan para hindi
14:28.5
magastos sa kuryente. O kaya,
14:31.1
ang pagkain dapat inuubos
14:33.2
kasi sayang kapag itinutin.
14:35.3
Correct. So, itong mga bagay na ito,
14:36.9
mga mensahen na pupwede natin
14:38.7
ituro sa mga
14:39.7
anak natin.
14:42.2
Kami nga paggamitin ng pagkain, kinabukasan,
14:44.6
nilalagay ko lang sa rep, prof.
14:47.0
Tapos kinabukasan yung almusal
14:48.6
namin. So, ang mga sanay ko,
14:50.5
kasi may mga tao, alam mo,
14:52.7
may napansin ako doon na ibang tao
14:54.5
na, alam mo ba yung pagka ang ulam ngayon
14:56.8
at yung natira, tapos
14:58.5
kinabukasan, hindi na kinakain.
15:00.8
Alam mo, doon naman ako proud.
15:03.2
Prof, yung mga anak ko,
15:04.8
kahit yung ulam namin natira ngayon,
15:06.6
lalagay ko sa rep kasi sayang. Halimbawa,
15:08.5
adobo, kinabukasan, gagawin kong
15:10.4
breakfast, kakainin pa rin nila.
15:12.3
Yes.
15:12.8
Yes, oo. Alam mo, sa totoo lang,
15:16.1
ang pwede kasi din ay gawin mo,
15:17.9
gawan mo ng twist na tinatawag,
15:20.2
kunwari yung adobo na tira mo.
15:23.0
Yung tirang adobo,
15:24.3
actually, pwede mong gawin dyan,
15:25.8
kinabukasan, ay gamitin mo yung adobo
15:28.3
mga paste para pang sinangag.
15:30.6
Yes! Para flavor.
15:32.2
So, panin mo, diba?
15:33.9
Tapos yung karne, gawin mo siyang parang
15:36.0
adobo flakes, prof.
15:38.4
Yes!
15:39.2
Sosyal pa. Ihimayin mo lang naman yun.
15:42.8
Oo. Actually, yung ibang mga tao pa,
15:45.2
Nori, sa ibang pamilya,
15:47.4
ang nakita ko naman ay,
15:48.7
meron silang isang araw na nakalaan yan
15:51.2
para sa pagkaing tira-tira.
15:53.8
So, for example, every Tuesday,
15:56.2
lahat ng pagkain ng tira-tira
15:58.1
mula linggo, sabado,
16:00.6
lunes, kakainin natin yan,
16:02.5
yan yung ihahain ng dinner
16:04.1
for Tuesday. Ganyan.
16:06.0
May schedule sila.
16:07.9
Oo, may schedule sila na,
16:10.2
ano, ah, leftover day,
16:12.0
yun yung tawag sila.
16:14.0
Pero totoo yun, hindi,
16:15.7
kasi, basta't ilagay mo lang sa rep,
16:17.7
yung maayos lang yung pagkakaimbak,
16:19.7
ano, diba, prof? Tapos maayos pa na siya.
16:23.1
Talaga,
16:23.9
ako, doon ako natutuwa sa mga anak ko,
16:25.9
prof, talaga kumakain yan ng mga tira,
16:27.9
ng mga tirang pagkain, ano.
16:29.8
Yun yung sabi ko,
16:31.2
anak, sa dami na nagugutom,
16:34.0
hindi ka daw ang pamili.
16:37.2
Totoo yan, totoo yan.
16:39.1
Anyway,
16:39.5
oh, go ahead po, prof.
16:42.0
Meron pa rin siya, yung inaalala ko lang,
16:43.7
aside from leftover day, ito naman,
16:45.8
kaugalian ng isang kapatid ko, ano,
16:48.6
lahat ng mga tirang pagkain,
16:51.1
nilalagay niya into an omelet,
16:53.3
nilalagay niya sa bowl,
16:54.3
nilalagay niya ng ito,
16:55.5
tapos ipiprito niya, aba, masarap!
16:58.1
Yes! Totoo yun, prof.
16:59.9
At least, atuturoan natin,
17:01.2
totoo yun, ha, sa mga nanay.
17:03.5
Kahit kasi, katulad dito,
17:05.0
ang isa sa daing ng nanay na nag-text sa atin,
17:07.4
professor, sabi niya,
17:08.8
na babaon daw siya sa utang,
17:10.5
dahil sa baon,
17:12.0
ang baon sa mga anak niyang nag-aaral, no?
17:15.7
Tapos, ito naman, may nag-text ngayon, prof,
17:18.9
sabi niya,
17:19.7
kaming mag-asawa, when using po credit card,
17:22.6
ayan, ito, credit card, prof,
17:25.6
sa kanila naman daw mag-asawa,
17:27.6
strictly, tatapusin muna payment
17:29.8
ng mga big purchases nila.
17:31.5
Halimbawa daw, nakabili sila ng ref,
17:34.1
TV, siguro, baka nagsisimula lang to,
17:36.2
nag-iipon ng gamit, eh.
17:37.4
So, before sila mag-purchase ulit,
17:39.8
o ibig sabihin, bago sila bumili ulit,
17:42.0
gamit ang credit card,
17:44.2
pinatatapos muna daw nila yun,
17:47.0
bago sila muling bumili,
17:48.6
para daw hindi magpatong-patong,
17:50.6
at hindi malaki yung charge.
17:53.4
Pero actually, maganda lang yan,
17:56.5
kung yung kinuha nila sa credit card
17:58.7
ay 0% installment.
18:01.6
Pero, kung credit card yung ikinaskas mo kasi,
18:04.1
Nori, ano, tapos,
18:05.8
hindi siya 0% installment,
18:07.9
naku, mataas ang interest rate niyan kada buwan.
18:10.6
Kaya, mas maganda,
18:12.0
pa rin na pag iipunan mo siya kaysa sa credit card,
18:15.2
kung hindi 0% installment ang makukuha mo
18:18.6
pag kinaskas mo yung credit card.
18:20.6
Kung sa bagay sa ngayon,
18:21.8
marami na din nag-o-offer ng 0%,
18:24.1
ano, prof.
18:25.9
Tapos, meron pa sila na pay now, pay later,
18:29.0
tapos 0%.
18:30.4
Kaya lang,
18:31.9
ang problema sa, ano, credit card,
18:35.0
pagka hindi mo yan nabayaran ng buo na jumo,
18:39.6
yung finance charge.
18:41.3
Akala nila, diba, prof, sa credit card,
18:43.3
may nakalagay diyan, minimum charge.
18:45.3
So, ibig sabihin, ay, pwede pala na ito lang ang bayaran ko.
18:49.3
Hindi nila alam na yung binayaran nilang yun,
18:52.3
halos panta pa lang yun doon sa naging interest.
18:55.3
Tama, prof?
18:57.3
Oo, oo, oo.
18:58.3
Kaya, usually nga, kapag yung minimum lang yung binabayaran mo,
19:03.3
no, na charge doon, parang minimum amount due,
19:06.3
ito yung sabi nila sa credit card,
19:08.3
kapag yan lang yung binayaran mo,
19:10.3
aabutin ka ng 15 years, 20 years,
19:12.3
bago mo mabayaran yan.
19:14.3
Kaya, dapat, ang rule talaga,
19:16.3
kapag tayo ay gagamit ng credit card,
19:19.3
binabayaran natin ito ng buo,
19:22.3
walang balansa yung maiiwan.
19:24.3
Kasi, mahal ang interest na babayaran mo
19:27.3
kapag may naiwang balansa dyan.
19:29.3
Yes, kasi yung iba,
19:31.3
lalo na yung mga bagong gumagamit ng credit card, prof.
19:34.3
Diba?
19:35.3
Yung mga bagong gumagamit.
19:36.3
Oo.
19:37.3
So, excited yan,
19:38.3
tapos pagkakita lang,
19:39.3
eh, minimum mo,
19:40.3
ito daw pwede kong bayaran.
19:42.3
So, akala nila,
19:43.3
oo, okay to, pabor to.
19:45.3
Pero, pagkapansinin mo yung mga finance charge
19:48.3
kasi hindi mo nabayaran ng buo,
19:50.3
ah, yari ka doon.
19:51.3
Ang punto doon,
19:52.3
dapat,
19:53.3
mabayaran mo talaga yung buong due
19:56.3
para wala kang interest.
19:58.3
Tama ba yun, prof?
19:59.3
Tama, tama yun, no.
20:01.3
Ang lagi mong titignan ay,
20:02.3
mayroon bang laman yung savings account mo?
20:05.3
Prof, ito nga yun ang tanong.
20:07.3
Yung iba, yun daw po bang
20:08.3
isine-save nila?
20:09.3
Pwede na din daw po ba yun na
20:11.3
savings na para sa retirement nila?
20:15.3
Ah, okay, no.
20:17.3
Actually, kung retirement ang pag-uusapan natin,
20:21.3
ang pinakamaganda pa rin talaga
20:24.3
na gagawin natin ay tangkilikin natin
20:26.3
yung SSS, ha?
20:28.3
Kasi, yung SSS,
20:30.3
napakalaki noong kinikita natin dyan
20:33.3
kumpara sa amount na nilalagay natin.
20:35.3
So, for example,
20:36.3
kumikita ka ng 10,000,
20:38.3
10,000 pesos kada buwan, ano?
20:41.3
Ang contribution mo sa SSS ay 1,400 monthly nyan.
20:46.3
Kung ikaw ay employed,
20:49.3
ang kaltas sa'yo ay 450.
20:52.3
Tapos yung gari sa employer?
20:55.3
Employer yun, no.
20:57.3
Kapag ikaw naman ay voluntary or self-employed,
21:01.3
yung buong 1,400 talaga yung babayaran mo, no?
21:04.3
Kapag nagbayad tayo ng 10 years na ganyan, no,
21:08.3
sa SSS natin,
21:10.3
ang magiging monthly pension natin dyan ay
21:14.3
5,000 pesos kada buwan
21:17.3
kapag tayo nag-retire na, no?
21:19.3
So, kung sinuma ko na ito eh,
21:22.3
kapag ikaw yung empleyado
21:24.3
sa 10,000 pesos na income,
21:26.3
ang mababayaran ko sa 10 taon na yun ay
21:29.3
54,000 pesos lamang, no?
21:33.3
So, yun yung binayad mo,
21:36.3
pero mag-pe-pension ka ng 5,000 every month.
21:39.3
So, in 11 months,
21:41.3
bawin mo na yung 54,000.
21:44.3
Na binayad mo sa SSS.
21:46.3
Oo.
21:47.3
So, susunod na taon at sa mga marami pang susunod na taon,
21:50.3
kita mo na lahat yun, diba?
21:53.3
Ang hirap humahandap ng ganyang klase
21:57.3
ng pension products sa private sector.
22:01.3
Actually, wala pa talaga akong nakikita, no, Rino?
22:05.3
Sa totoo lang.
22:06.3
Talagang sa SSS lang.
22:08.3
So, kahit na tayo ay self-employed, no?
22:12.3
Yung buong...
22:13.3
Oo.
22:14.3
Total na mababayaran natin ay 106,000
22:16.3
kasi cargo natin lahat yun eh.
22:18.3
Pero, in 34 months,
22:20.3
in 34 months, within 3 years, no?
22:22.3
Bawin mo na yung 168,000 na yun.
22:24.3
After that, kita na rin.
22:26.3
Kita mo na.
22:27.3
Oo.
22:28.3
Kaya maganda talaga na SSS yung kunin natin.
22:32.3
Oo.
22:33.3
Parang yung sinasabing ni Prof,
22:34.3
kung hindi ka regular employee,
22:36.3
so meron namang voluntary membership eh.
22:39.3
Diba, no, Prof?
22:40.3
Oo. May voluntary membership yan.
22:43.3
Mas mataas yung babayaran natin,
22:44.3
pero malaki pa rin yung kikitain natin
22:47.3
kumpara sa ibang mga private pension products, no?
22:52.3
Ang maganda dito sa SSS,
22:54.3
ito ay secured ng gobyerno.
22:58.3
So, kapag malugi man ng SSS,
23:01.3
sasaluhin yan ng gobyerno.
23:04.3
Correct. Oo.
23:05.3
Wala tayong makitang ganyan sa pribadong sektor.
23:08.3
Kaya, tanggit natin ito, no?
23:11.3
At ang pandagdag din dyan ay, of course,
23:13.3
ang paborito nating pag-ibig MP2.
23:16.3
MP2. Yan.
23:17.3
SSS plus pag-ibig MP2,
23:20.3
yan yung pinakamagandang tandem talaga for retirement.
23:23.3
Correct.
23:24.3
Lalo na kapag tayo kumikita 25,000 pesos pababa kada buwan.
23:28.3
Ako, sinimulan ko na yung MP2 eh.
23:31.3
Dalawang taon na ako nage-MP2 eh.
23:32.3
Prof. Vince.
23:35.3
Kasi naghahanda na din ako sa aking retirement.
23:40.3
Talaga ba?
23:41.3
Yes.
23:42.3
Parang hindi pa naman halaga.
23:43.3
Hindi. Waka lang akong bata.
23:47.3
Anyway.
23:48.3
Prof, maraming salamat sa pagkakataon.
23:51.3
Alam ko nagbabakasyong ka na,
23:52.3
pero pinagbigyan mo pa rin kami.
23:54.3
Maraming maraming salamat.
23:56.3
Bibigay ko sa iyo ang pagkakataon
23:58.3
para ibigay mo naman ang iyong mensahe sa ating mga kapuso,
24:01.3
sa pagpasok ng bagong taon.
24:04.3
Go ahead, Prof.
24:06.3
Okay. Sige.
24:07.3
So ang mga financial goals sana natin for 2024.
24:09.3
Bumuno tayo ng ating emergency savings.
24:12.3
Paghandaan natin ang ating retirement fund.
24:14.3
Pag-ibig MP2 at saka SSS lamang po yan.
24:17.3
At bawasan natin ang ating mga utang.
24:20.3
Tapos punta lang kayo sa vincerapisura.com slash webinars.
24:25.3
Kasi the whole year ng 2024,
24:29.3
meron po tayong naka-line up na mga webinars
24:32.3
on money management diyan.
24:34.3
Diyan yung pumapitin.
24:35.3
Oh, please. Punta kayo. Marami kayong matututunan.
24:38.3
Maniwala kayo mga kapuso.
24:40.3
So ulitin lang natin, Prof. Saan ulit yung webinar?
24:44.3
Punta lang sa vincerapisura.com slash webinars.
24:50.3
Ayan. Maraming salamat, Prof. Vince. Happy New Year.
24:54.3
Okay. Happy New Year.
24:56.3
Bye.