* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Dahil sa matinding selos, dalawang buhay ang kinuha niya.
00:03.7
Ngunit bakit nga ba napawalang sala ang sikat na pintor na si Antonio Luna?
00:18.0
Ikukwento ko sa inyo ang isa sa pinakakontrobersyal na kaso sa kasaysayan.
00:22.7
Ipinanganak bilang si Juan Luna de San Pedro y Novisio Ancheta sa bayan ng Badoc sa Ilocos Norte.
00:31.7
Ikatlo sa pitong magkakapatid, may kaya ang pinagmulan niya na pamilya.
00:36.9
Nang taong 1886, si Juan Luna ay dalawampu at siyam na taong gulang na.
00:42.6
Nakipag-isang dibdib ito sa kanyang pinakamamahal at sinisinta na si Maria de la Paz Pardo de Tavera.
00:50.2
Madalas natawagin ito sa pangalang Paz.
00:52.7
Matapos ang seremonyas, agad na naglayag ang dalawa sa Europa.
00:56.3
Doon dumaan sila sa Venice, sa Italia, saka dumiretsyo na sila sa Roma.
01:01.8
Sa wakas nakarating sila sa Paris, na huling destinasyon nila na mag-asawa.
01:06.7
Dalawang taon na ang nakararaan, ipininta ni Juan Luna ang spolaryong.
01:11.1
Dito naging solido ang kanyang pangalan sa mundo ng mga pinakamagagaling na mga pintor.
01:17.4
Ang kanyang obra ay humakot ng pitong mga gintong parangal.
01:21.0
Ito ay dahil ipinakikita ng pintang ito ang kalagayan ng kapwa niya Pilipino sa kamay ng mga mapangaping dayuhan sa sarili nilang bansa na sinilangan.
01:33.2
Sa loob ng mga ilang taon, ang pagsasama ng mag-asawa ay talaga naman na naging napakaligaya.
01:39.3
Sa panahong ito, isinilang ang kanilang panganay na anak na pinangalanan nila na si Andres.
01:45.1
Makalipas pa ang isa pang mga taon, isinilang naman ang kanilang anak na babae na pinangalanan.
01:51.0
Ngunit sa kasawiang palad ay pumanaw ito agad pagka panganak pa lamang.
01:57.8
Parehong galing sa mayamang angkan ang mag-asawang Juan at Paz.
02:02.0
Dahil parehong mga estadong pinanggalingan, napakadaming bagay ang kanilang pinagkakasunduan.
02:08.5
Masasabi na maigi sila na nagkakaintindihan, pareho din sila na mga mayayaman na mga kaibigan.
02:15.6
Kabilang na dito ay ang ating pambansang bayani na si Gat Jose Rizal.
02:19.6
Ngunit ang lahat ay nagbago pagtungtong ng taong 1892.
02:25.3
Dumating sa buhay ng mag-asawa, itong si Mongeau de Zac.
02:29.8
Sa panahong ito, apat na taon na na mag-asawa si Juan at si Paz.
02:34.2
Tilaba sa mga panahong ito, ay lumalabas na ang pagkakaiba ng mag-asawa.
02:40.3
Kilala itong si Juan na katulad ng kanyang kuya na ang general na si Antonio Luna.
02:46.3
Napakaiklipo ng kanya rin na pasensya.
02:48.9
Minsan na nagkwento itong si Paz sa kanyang mister na si Juan na nagkakilala sila nito ni Dujac sa isang bakasyona na kanyang pinuntahan.
02:58.9
Ilang taon na rin naman ang nakararaan.
03:01.2
Ayon sa may bahay na kagiliw-giliw daw ang ginoo.
03:04.9
Ngunit ang kwentong ito ay hindi ikinatawa ng kanyang mister.
03:09.0
Hindi maganda sa pandinig niya ang kwento ng sariling misis niya.
03:13.7
Mas naging mainit pa ang tanyag na pintor.
03:16.9
Nang minsan pumunta sa bahay nila itong si Dujac at hanapin ito ang may bahay na si Paz.
03:22.5
Ang inkwentrong ito ay ang masidhing ikinagalit ni Juan Luna.
03:27.3
Dali-dali nitong hinanap ang kanyang may bahay.
03:30.2
Saka nang matagpuan niya ito ay halos kalad ka rin niya ito.
03:33.7
Pauwi sa kanilang sariling tahanan.
03:35.6
Saka doon ay kanya siya na pinagbantaan.
03:39.3
Ayon kay Juan, may hindi magandang mangyayari kay Paz kung patuloy nitong kakausapin si Dujac.
03:45.4
Ngunit ang bantang ito ay tila ba binaliwala ng kanyang may bahay.
03:48.8
Kaya naman minsan nang maabutan ito na nag-uusap ang dalawa ay matinding pinagbuhatan ni Juan Luna ng kamay ang kanyang esposa.
03:59.6
Sa tindi ng kainitan ng pangyayari, kinuha ni Juan Luna ang magagandang damit ng kanyang asawa.
04:06.0
Saka ito ay kanya na sinilaban.
04:08.6
Dahil sa tako na nakbo, paalis si Paz.
04:11.5
Paalis ng kanilang tahanan at ito ay nagtago sa bahay.
04:15.1
Ngunit nasundan pa rin ito na kanyang esposo na si Juan sa bahay na tinutuluyan nitong si Paz.
04:21.9
Naabutan mismo ng sikat na pintor na naroon din ang lalaki na si Dujac.
04:27.9
Sa pagkakataong ito, kumbinsido na itong si Juan Luna na pinagtatak silan nga siya ng kanyang pinakamamahal na esposa.
04:37.2
Umalis na ito nang nag-aapoy pa ang kalooban.
04:40.8
Kinabukasan, bumalik ito sa bahay na pinaglalagian ni Paz.
04:45.1
Gamit ang kanyang tungkod ay paulit-ulit nito siya na hinambalos.
04:49.4
Sa pagkakataong ito, mga katinagalog ko, narinig na ng ina ni Paz ang kaguluhan at ang komosyon.
04:56.1
Sa gulat nito, naabutan niya kung ano ang ginagawa ni Juan Luna sa mismo na anak niya.
05:02.3
Agad na tinawag ng ina ang kapatid ni Paz, ang mga kuya niya, upang awatin ang ginagawa sa kanya nitong si Juan Luna.
05:10.0
Ngunit naglabas ng arma si Juan.
05:12.6
At sinabi na gagamitin ito sa kanila ang sandata na kanyang daladala.
05:18.3
Kalaunan, kumalma rin naman itong si Juan na pag-usapan naman na nangyari sa kanilang mag-asawa.
05:24.0
Kaya naman unti-unti lumamig na din ang hindi magandang pangyayari sa kanyang mahal na pamilya.
05:30.5
Ngunit yun ay akala lang pala nila.
05:33.6
Matapos ang ilang linggo, ikadalawampu at dalawa ng September ng taong 1892,
05:38.2
dinalaw ng mga kuya ni Paz ang kanilang kapatid at pamangkin.
05:42.6
Si Andres, dahil nabalitaan nila na ang dalawa ay dinapuan ng karamdaman.
05:47.7
Sa pagkakataong ito, bumalik na si Paz kasama ang ina sa bahay nila ni Juan Luna.
05:52.7
Naging mabilis lang ang pag-uusap ng magkakamag-anak.
05:56.0
Nagpa siya ang magkapatid, nakakain lamang sila sa labas ng umagahan na ayaw sana nila na sila ay makaabala pa.
06:02.0
Sa paglabas ng magkapatid, susunod na sana ang mag-ina na si Doña Juliana at ang kapatid na si Paz sa kanila.
06:09.6
Ngunit sa pagbaba pa lang nila ng hagda na doon na si Juan ay nakaabang, hawak nito ang kanyang armas na dibala.
06:18.3
Kinalabit nito ang gatilyo, ngunit hindi tinamaan ang mag-ina.
06:22.6
Dahil sa alingaw-ngaw ng putok na siyang narinignamhan ng mga kuya nitong si Paz,
06:27.7
agad na sila ay tumakbo pabalik sa bahay nitong si Juan Luna, doon sinalubong sila ng kanyang mga bala.
06:34.2
Malubhang nasugatan ang magkapatid.
06:36.3
Saka umakyat si Antonio sa kanilang bahay.
06:39.6
Dan ang mag-ina na ngayon ay naggulong sa takot sa banyo ng kanilang tahanan.
06:45.7
Saka tinadyakan ni Juan Luna ng malakas ang pintuan.
06:49.8
Ang unang putok ay tumama sa ulo ni Doña Juliana, na siya namang agad nito na ikinasawi.
06:56.6
Muling ipinutok ni Juan Luna ang isa pang bala.
06:59.5
Sa pagkakataong ito sa kanyang may bahay, ito ay direkta sa ulo na tumama.
07:05.6
Nakaligtas man si Paz.
07:07.5
Ngunit matapos lamang ang labing isang abay,
07:09.6
dahil sa natamu nitong pinsala, ito rin naman ay binawian ng buhay.
07:14.8
Ngunit sa kabila ng pag-amin ng sikat na pintor sa kanyang pagkakasala na nagawa,
07:19.6
ito pa rin po ay napawalang sala.
07:22.6
Matapos lamang ang isang araw na letisan,
07:26.0
dahil sa Paris, lalaki lamang ang mayroong lamang na karapatan.
07:30.7
At sa batas doon, pinapayagan ang pagkuhan ng buhay ng isang misis na nangangalo niya.
07:36.9
Si Juan Luna ay inatasan lamang magbayad.
07:39.6
Sa korte, nang ginastos nila para sa kopya ng kaso na ibinigay sa kanya.
07:45.5
Ang halagang ito ay 40 francs lamang.
07:48.7
O kung dadalahin dito sa atin sa Pilipinas ng ngayong panahon, ay 2,600 pesos lamang.
07:56.3
At matapos lamang po ang limang mga araw mula nang ito ay mapawalang sala.
08:00.9
Lumipat agad itong si Juan Luna kasama ang supling niya na si Andres sa Madrid, sa Espanya.
08:06.6
At doon na natili ng labing pitong.
08:09.6
Matinding panibogho naman ang nadama ng pamilya ng kanyang asawa.
08:15.1
Dahil sa selos nito, kinuha nito ang buhay ng kanilang ilaw ng tahanan kasama na ang kanilang kapatid na babae.
08:23.2
Kaya naman binura na mga ito ang lahat ng letrato ng pintura sa kanilang mga pintang larawan at letrato.
08:30.4
Para sa kanila, pumanaw na rin itong si Juan Luna.
08:33.6
At dahil nga ang kapatid na lalaki ni Doña Juliana na inanipas,
08:38.4
ay isang tanyag na historyador at respetado rin na doktor.
08:43.1
Sinigurado nito na nakalagay sa aklat ng kasaysayan ang ginawa ng pintor na si Juan Luna sa kanyang sariling biyanan at asawa.
08:52.5
Ayon sa kanya na hindi dapat matakpan ng kanyang kasikatan ang kanyang nagawang matindi na kasalanan.
08:59.5
Taong 1894, bumalik tong si Juan Luna sa Pilipinas.
09:03.3
Taong 1899, pumunta naman ito sa Hong Kong.
09:07.3
At nang ikapito ng Desyembre ng taong 1899, inatake si Juan sa puso na siya naman itong agad na ikinasawi.
09:16.4
Ang marami sa ipininta nitong obra ay kasama na nasira at nasunog nang maganap ang ikalawang digmaang pandaigdigan.
09:24.8
Mga katinagalog ko, kung kayo po ang tatanungin, tama ba ang ginawa nitong si Juan Luna sa kanyang biyanan at sinasabing nagtataksil na asawa?
09:34.6
Isulat po ang inyong saluobin sa comments.
09:37.3
Teksyon sa ilalim upang sama-sama naman po na ito ay ating basahin.
09:42.3
Mga katinagalog ko, maraming salamat po sa pagsama ninyo sa segment natin sa araw na ito.
09:50.3
Thank you for watching!
10:07.3
Thank you for watching!
10:37.3
Thank you for watching!
11:07.3
Thank you for watching!
11:37.3
Thank you for watching!
