Sa Mga Babae: Tips Para Humaba ang Buhay. By Doc Liza Ramoso-Ong Panoorin ang Video: https://youtu.be/mh7pyNKJZkI

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Topic natin, paano humaba ang buhay ng ating mga kababaihan.

Meron pong apat na sekreto para pahabain ang buhay ninyo.

Una po, ito po proven ng syensya.

Number one, pinaka-importante po, ehersisyo.

Bakit tayo kailangang mag-ehersisyo?

Ito po yung pinaka-importante.

Hindi po ito option at kailangan ninyong gawin.

So lahat po nagsasabi mag-exercise.

Pangalawa, kumain ng tama.

Siyempre yung nutrisyon, eh para siyang gasolina.

Diyan kukuha ang katawan ninyo ng pampalakas.

Tulog, minimum seven hours of sleep.

Kailangan po tamang tulog kasi nakita nila,

yung mga taong kulang sa tulog, sila ho yung mabilis tumanda.

Kasi pati yung selulan nila, nag-a-age din.

At number four, kailangan po merong regular health check-up.

Parang kotse tayo, nagche-check-up para prevensyon.

Maaga pa lang makita na kung nasaan ang problema at magawan agad ng solusyon.

Unahin po natin ang kahalagahan ng pag-eexercise.

Marami pong klase ng exercise.

Isa po sa favorite namin ni Doc Willie, walking.

Pero marami pa ngayon, nauuso na rin ang pagbisikleta.

Stretching, kailangan ho gagawin natin yan.

Lalo na pagkagising para hindi sumakit.

At ang katawan natin, dun sa mga iba pa, dancing-dancing, uso na rin ho ngayon.

Kailangan ho kasi ng ehersisyo para magkaroon tayo ng energy sa buong araw.

At saka yung mood natin, mas nagiging masipag tayo kapag nag-exercise tayo.

Halimbawa po, walking ang inyong napili, yung paglalakad.

Maganda ho yan.

All exercises, kaya siya maganda.

Kasi nga, nagpapagaling ng puso.

Ibig sabihin, healing, hini-heal niya, sabi ng American Heart Association.

Ang walang ehersisyo, sila yung pangunahing dahilan ng pagkakaroon ng sakit sa puso.

Kasi alam niyo po ba, kapag nag-exercise kayo, pinapagaling yung puso.

Lalo na kung na-heart attack kayo.

So, part yan ang healing.

Tapos yung ugat, pinalalaki.

Kasi pagbomba nun, mas nagiging pliable.

Yung ugat, mas napapalaki at tumutulong maiwasan yung pagkakaroon ng next heart attack.

At saka, alam niyo ba, kapag nag-exercise kayo, lahat ng parte ng katawan nyo, lahat ng muscle ninyo, pinapagana.

Kasama na rin yung inyong heart muscle.

So, nagagamit lahat.

At saka nga, kung merong mga pagbabara dyan sa inyong mga ugat, sa ibang-ibang ugat ng buong katawan,

eh, mas lalaki ang inyong mga ugat.

At saka, marami naman yung mga exercises.

Alimbawa nga, yung walking.

Na pwede nyo namang gawin kahit anong oras.

Ang maganda lang sa walking, pwede sa umaga, break time sa trabaho, pagkatapos ng pagkain sa gabi.

So, mas maganda naglalakad-lakad kayo.

Kasi may benefit yan, sasabi ko mamaya.

So, meron lang, may ilang exercises na kapag ginawa nyo, kailangan may resting day yung inyong katawan.

Yung iba, pag talagang heavy exercise,

kailangan 24 to 48 hours, kailangan mag-recover yung muscle ninyo.

Kailangan makabawi.

At saka, may ibang exercises, pawis na pawis kayo.

Unlike yung walking, hindi kayo gaano pinapawisan.

So, pwede kayong bumalik sa trabaho.

Hindi nyo kailangang mag-shower.

At saka, alam nyo po ba, pag tinatamad kayo sa umaga,

pagkagising ninyo, pwede ko kayong mag-exercises.

Kasi, para magising yung inyong mga ugat at yung inyong utak din.

Yung inyong nervous system.

Para hindi kayo parang malungkot, parang lulugulugo.

At saka, maganda, kapag nag-exercise kayo, pag mag-isa kayo,

ito yung panahon ng pag-iisip.

So, mas makakaisip kayo.

Kasi, wala namang cellphone, emails, o chat na pwede gawin kapag nag-exercise kayo.

At ang maganda pa, pag nag-exercise kayo,

bukod sa puso, maganda din siya sa inyong blood pressure.

At nagpapataas ng good cholesterol.

Maganda din siya sa blood sugar ng mga tao.

Tsaka, kung nalulungkot kayo, nakakatulong po ang exercise.

Tsaka, alam niyo po, pag nag-exercise kayo,

maraming cancer ang pwede nating maibaba ang wrist.

Maiwasan ninyo.

So, ibat-ibang klase ng cancer, nakakatulong po.

Lalo na sa kababaihan, nakita nila, nakakatulong para hindi kayo magkaroon ng breast cancer,

endometriosis,

renal cancer.

Actually, lahat.

Colon cancer at ibat-ibang cancer pa.

So, kung sana po, gawa natin ang oras.

Kaya, di ba sabi ko nga po, hindi siya option.

Ito ho ay kailangan ninyong gawin.

Pag nalulungkot kayo sa inyong brain, sa inyong muscle,

pampatibay din ho ng buto nyo para hindi kayo ma-fracture.

Tsaka, siyempre, ayaw nyong tumaba.

Tamang weight kasi mas hindi ho kayo magkakasakit ng mga high blood,

ng mga diabetes.

Kapag yung weight ninyo, e, mabigat.

Tapos, yun ho mga tao na nahihirapan dumumi.

Yung mga constipated o kaya, e, laging makulu yung tiyan.

Bagay ho ang maglakad-lakad after kumain sa gabi.

Tsaka, sasabihin nyo, nako, ayokong mag-exercise.

Ayokong maglakad.

Ayokong gumalaw.

Kasi, masakit ang katawang ko dahil sa arthritis.

Hindi po.

Lalong dapat nyong gumalaw.

Kasi, para yung mga dugtungan ng buto nyo,

e, parang nalalagyan ng oil.

So, ika nga, kailangan mas lalong gagamitin.

Tsaka, meron naman hong mga exercises na walang special equipment.

Katulad nga ho ng paglalakad.

So, maganda sa ang exercise, maibaba ang bad cholesterol,

maitaas ang good cholesterol,

makapagpababa ng mataas na blood pressure.

So, nakakatulong din po sa diabetes, sa cancer,

sa matibay na buto.

So, napakarami po.

Alam nyo, pag nai-stress kayo,

try nyo pong maglakad-lakad.

Or, mag-exercise.

Kasi, masasaya ho kayo.

Napakadami po talagang benefit.

Maganda nga, maaarawan kayo.

Magkakaroon kayo ng fresh air at saka vitamin D.

Tapos, yung mga parang laging natutumba,

maganda ho ito sa ating balance at sa ating coordination.

At, ang sinabi ko nga po,

diba ang next, tulog.

Kailangan ho ng pahinga ng tulog.

Seven hours of sleep.

Tulog at gising, same oras palagi.

Diliman nyo po yung inyong kwarto.

Sana po, mas tahimik.

Tamang temperature kung kailangan ng electric fan.

Layo ho kayo sa mga maiingay na aso.

Tsaka, nakita nyo dito sa amin, maingay.

So, kung pwede yung tulugan nyo,

mas malayo doon sa bintana.

Kasi nga,

yung mga taong tulog ng tulog,

nakita nila mas maganda yung skin

at mas nagiging bata sila.

Yung ikaapat po na sikreto na sinabi ko,

check-up, maintenance, prevention,

parang kotse.

So, ano po yung mga check-up?

Edad 50 pataas,

kailangan natin magpa-urinalysis,

mura lang naman ho yun.

Magpa-check ng blood pressure natin.

Kasi, para makita kung high blood,

mabigyan kayo ng gamot.

Magpa-check-up ng sugar.

Nakikita po yun sa blood test.

So, kada taon po sana itong ating blood test.

Yung chest x-ray,

pwede na po yan kada 5 years.

Yung ECG, pwede po yan kahit every 3 years.

Pero yung ating blood test,

sana yearly kung edad 50.

Pataas na tayo.

Tapos, isasama na rin po natin yung check-up

para sa colon rectal.

Ito muna,

pag sa kalalakihan,

pag 20 to 45,

kailangan po nagsa-self-exam kayo

or nagsa-self-check ng inyong balls.

Kasi po, nakita nila yung age 15 to 34,

nakita nila medyo maraming nagkakaroon ng

cancer dun sa kanilang balls.

So, yun po ang self-exam ninyo.

Tapos, isasama na rin po natin lagi

yung prostate tsaka yung sa colon cancer.

Yung sa colon cancer po,

pwede po tayong mag-submit ng ating dumi

kasi meron pong tinatawag na

dun sa ating dumi,

tinitignan po kung may dugo dun sa ating dumi.

Yun yung fecal occult blood test.

At kung meron po tayong doktor para sa chan,

sila po yung gumagawa ng colonoscopy,

lalo na kung 50 years old and above.

At saka paglalaki po,

kailangan may digital rectal exam.

Alam ko po, medyo ayaw nyo yun.

So, kung talagang ayaw nyo,

pwede rin naman yung blood test,

yung PSA,

kasi para mahuli natin agad

kung merong problema sa inyong prostate

o may tinatawag na lumalaking prostate,

yung BPH,

benign prostatic hyperplasia.

So, yan po.

So, PSA, kailangan po natin.

Tsaka self-exam.

Pagdating naman po dun sa mga kababaihan,

kailangan din po nilang mag-check ng sarili.

May tinatawag na self-breast examination.

Kailangan ho, magkakapaho kayo ng inyong breast

kada buwan at hindi lang ho yun.

Para hindi nyo makalimutan,

pwede nyo gawin kada 15

or kada katapusan ng buwan

habang nadidigo kayo kapa-kapa

para maagang makita yung problema sa breast.

At saka, kailangan din ho,

kapag 18 years old and above,

kapag may partner na po,

kailangan din ho bumisita sa inyong OBGYN

kasi sila po ang gumagawa ng pelvic exam

para makita kung may infeksyon

at sila yung OBGYN ang gagawa ng inyong pap smear.

Sa mga kababaihan naman,

kailangan din ho ng ultrasound of the breast

or mammogram.

Kung kayo ho ay may lahi ng breast cancer,

mas madalas na ipapayo sa inyo ng doktor

ang inyong mammogram.

Baka gawin niya,

yearly.

Tapos, kasama na rin ho yung mga blood test nyo.

Sa mga girls,

sinasama din ho yung thyroid test

kasi napansin nila,

marami din ho may problem sa thyroid.

So, kaya nagkakaroon ng TSH.

Pero nakita nyo,

pag sa girls,

kasama daw yung height and weight,

BMI,

waist to hip ratio

kasi nagiging mas mataba yata ang ating mga nanay.

So, kasama yan.

Anyway, pag nagpunta naman kayo sa laboratory,

eh,

nakapackage na ho yan.

So, hindi na ho kayo mahihirapang magpili-pili.

And, kapag nagsisinyor na tayo,

kailangan din ho check up sa mata.

Kasi, lumalabo ho ang ating mata.

Ayaw ho natin na matumba at maaksidente kayo.

Tsaka, syempre, yung grado,

syempre, pataas ng pataas yan.

Kaya kailangan, magpapalit din naman tayo ng ating salamin.

Tapos, titignan din kung may catarata,

eh, nagkakaroon din ng mga age-related macular disease.

Nagkakaroon din ng mga age-related macular degeneration.

O kaya, ayaw mo rin na magkaroon kayo ng mga diabetic retinopathy,

kung diabetic,

or kaya aglaucoma.

Tsaka, pag nakaramdam ho kayo na,

bakit parang kalahati na lang yung nakikita ko?

O kaya, parang biglang nag-itim-itim,

maraming patse-patse doon sa inyong mata.

O kaya, biglang sumakit ang inyong mata.

Punta na ho kayo sa inyong ophthalmologist

or doktor sa mata.

Ah, kailangan din ho ng check up sa ating

ear ang pinupuntaan ho dyan ENT doktor.

Bakit po?

Kasi pag nag-age tayo,

lalo na kung senior humihina ang pandinig,

baka bumabara na yung tutuli.

At marami sa atin nagkakaroon ng vertigo

o yung problema doon sa balance,

nawalan ng pang-amoy, pang-lasa.

So, itanong po sa inyong ENT doktor.

So, ito po ang apat na sikreto

para pahabain ang inyong buhay,

lalo na sa kababaihan.

Pero ganun din po sa ating

kalalakihan, ehersisyo, pagkain,

tulog, check up.

Salamat po.