00:53.3
So, eto mga sangkay.
00:54.6
Okay, pag-usapan po natin ito.
00:55.8
Nangaraan, na-topic po natin ito.
00:58.4
So, mayroon po kasing kumakalat ngayon doon sa Baguio na kung saan isinugod po ang marami sa malang malalapit na pagamutan.
01:10.1
Ngayon mga sangkay, umabot na po ng 2,199 di umano.
01:17.8
Itong tinamaan mga sangkay.
01:19.2
So, talagang may matinding outbreak ngayon sa lugar na dinadayo po.
01:24.4
Nag-positivo sa kontaminadong tubig ang isang restaurant sa Baguio City.
01:30.2
Ito kasi galing po sa tubig, no?
01:33.8
Na kung saan, ito po ang nagiging dahilan kung bakit marami sa mga nasa Baguio, including mga sangkay, yung mga turista po doon, ay tinatamaan.
01:43.5
Mahigit dalawang libo na rin sa lungsod ang tinamaan ng acute gastroenteritis o pamamaganang tiyan.
01:51.1
Pero ang DOH, ayaw pa muna tawagin niyang...
01:54.4
...gastroenteritis yung sakit.
01:56.7
Nasa frontline ang balitan niyan, si JC Cosico.
02:01.0
Pero ang dami na ng bilang na yan, mga sangkay, oh.
02:06.7
In demand ngayon sa Baguio ang mga bottled water.
02:09.9
Marami kasi ang naniniguro ng malinis na tubig kesa uminom sa gripo.
02:14.9
Yan ay matapos magdeklara doon na outbreak na acute gastroenteritis o paumaga ng tiyan at bituka.
02:22.4
Kabilang sa mga tinamaan yan,
02:24.4
City Mayor Benjamin Magalo.
02:26.5
Grabe, pati mayor nila.
02:28.1
Dumalo raw sila sa isang kainan at uminom ng juice.
02:31.5
At mukhang yun daw ang nakadali sa kanila.
02:34.6
Meron daw mga hindi tinamaan dahil bottled water ang ininom.
02:38.3
Ang common denominator is water.
02:41.3
Pati ako, tinamaan kami.
02:45.1
Sa ngayon, maayos naman na ang lagay ng alkalde.
02:48.3
Kasama si Magalo sa higit 2,000 ng tinamaan ng acute gastroenteritis.
02:53.4
Kasama po yung...
02:54.4
kanilang mayor na tinamaan dito.
02:58.3
Kasama ang mayor nila sa 2,199.
03:04.4
Ito po yung outbreak ngayon doon sa Baguio.
03:07.8
Kaya nga po marami rin po ayon po sa report.
03:10.0
Kahit po yung mga turista po atan nila, mga sangkay.
03:13.2
Marami din po sa kanila ang tinamaan ng ganitong klaseng karamdaman.
03:18.2
Lagpas tatlong daan sa mga yan ay mga bata.
03:21.2
Karamihan din sa mga nakaranas ng paumaga ng tiyan.
03:24.4
Kaya kumain sa labas.
03:26.4
Kabilang ang mga turista.
03:28.5
Yan ang sinasabi ko.
03:30.3
Kabilang yung mga turista.
03:31.8
Kasi itong lugar na ito,
03:33.4
sa Baguio, malamig,
03:35.2
presko yung hangin,
03:36.4
maganda po yung kapaligiran.
03:37.8
Talagang makikita mo yung nature na napakaganda.
03:42.9
sa kabilang banda mga sangkay,
03:44.9
na marami po mga bisita,
03:47.0
dumadayo sa kanilang lugar,
03:49.3
itong mga turista ang tinatamaan din.
03:54.2
kailangan ma-i-try yung lahat.
03:57.3
may mga juice doon,
03:59.6
Ah, kahit po sa mga kabahayan nila,
04:01.8
siguro na tinutuluyan, mga sangkay,
04:09.0
mumibili po sila ng mga bottled water.
04:11.8
Para lamang po masigurado na hindi sila tatamaan.
04:15.5
Kaya naman higit dalawang daang restaurant
04:17.4
ang kinuhana ng water sample at sinuri.
04:20.6
Isa sa mga restaurant
04:21.8
ang nagpositibo sa fecal contamination
04:24.2
na negative naman
04:26.0
sa anumang bakteriya
04:27.1
ang tubig ng Baguio Water District.
04:30.1
Our supply is potable.
04:33.3
Kung may problema,
04:34.7
yung sasabihin namin,
04:35.9
na-isolate namin yan.
04:37.3
Kaya concerned din kami sa iyo
04:38.5
ng consumers natin.
04:42.4
Pero ano, mga sangkay,
04:44.6
tingin ko hindi po yan galing lang sa restaurant.
04:48.5
Tingin ko lang, mga sangkay,
04:50.0
kasi dami niya, no?
04:50.9
Just imagine, 2,199?
04:54.2
Na ganito po karami ang tinamaan?
05:01.5
ang Sanitary Bacteriology Laboratory
05:03.8
ng City Health Office
05:05.5
na nahihirapan sila
05:06.8
dahil sa dami na sinusuring water sample.
05:09.8
We hope to narrow it down
05:11.5
kasi dami nga namang water sources,
05:13.4
tap water, raw water,
05:15.4
purified water, etc.
05:17.1
So we need to narrow down
05:19.5
all these samples para naman
05:20.8
hindi po overwhelming din po
05:22.7
ang laboratory namin.
05:24.2
Nag-ibag-ugnay na sila sa DOH Cordillera
05:27.2
para magpadala ng sample
05:28.9
sa Research Institute for Tropical Medicine
05:34.9
Ang Department of Health naman
05:36.3
ayaw pa muna tawagin
05:37.8
acute gastroenteritis sa outbreak sa Baguio.
05:41.2
Hinihintay rin nila
05:42.1
ang resulta ng water analysis
05:43.8
na iba pang sample.
05:46.4
sa dami ng tinamaan, mga sangkay,
05:49.2
hindi pa daw kailangan
05:50.1
tawagin na acute gastroenteritis
05:57.7
it's probably gastroenteritis
05:59.4
pero kaya very careful kami sa reporting.
06:01.6
Sinasabi namin muna sa ngayon,
06:10.2
Tapos hindi na normal,
06:11.4
namamagaan na yung chan?
06:15.4
Sa tala ng Baguio City Health Office
06:17.3
sa DOH Cordillera,
06:18.9
simula noong December 21
06:20.4
hanggang noong Linggo,
06:24.5
ng diarrhea sa lungsod.
06:26.1
Pinakabata ay tatlong buwang sanggol
06:28.5
at pinakamatanda naman
06:32.5
Ano nga pong pinagkaiba ng diarrhea
06:34.3
at acute gastroenteritis?
06:36.1
Ayan, ito na, ito na.
06:38.1
Ang acute gastroenteritis
06:39.9
ay ang poang maga
06:40.9
ng chan at bituka.
06:42.8
so yan po yung nangyayari
06:44.0
mga sangkay ngayon.
06:45.4
Erya at pag-usoka
06:46.6
ang mga sintomas nito.
06:48.4
Nagpadala na ng mga tauhan sa Baguio
06:50.5
ang Center for Health Development Cordillera.
06:53.2
Layo nilang alamin
06:54.0
asan hinasakit doon.
06:55.8
Susuriin ng tubig sa lugar
06:57.3
at mga kinakain ng mga residente.
07:00.2
Dahil dito nakadepende
07:02.6
Ako, mababawasan po yung
07:04.3
mga turista nila dyan sa Baguio
07:07.0
dahil nga po sa pangyayaring ito, no?
07:09.1
Sino pa ang salarin?
07:10.2
Dahil depende kung sinong salarin
07:12.4
ay iibahin natin ang ating lunas
07:14.6
ang ating solusyon.
07:16.4
Kung ito ay isang mikrobyo,
07:18.3
baka antibiotic ang kailangan.
07:20.1
Kung ito ay isang problema
07:22.4
sa komposisyon ng pagkain
07:24.3
o ng tubig, mayroon rin ibang mga
07:26.2
pamamaraan para maayos ito.
07:30.3
ang payo na DOH sa publiko,
07:32.6
dalawang minutong pakuluan ng tubig
07:36.3
Agad i-report sa mga otoridad
07:37.9
kapag napansing iba ang kulay
07:39.9
at amoy ng tubig sa gripo.
07:42.4
Sakaling makaranas ng pagdurume,
07:44.5
magpakonsulta sa doktor
07:45.9
at uminom ng malinis na tubig
07:48.0
na may oral rehydration solusyon.
07:50.7
Nagbabalita mo...
07:51.8
Pero kayo mga sangkay, tingin nyo ba?
07:54.0
Kasi total, napag-uusapan ito.
07:57.5
Tingin nyo ba itong
07:58.3
nangyayari sa Baguio ay talagang
08:00.4
diarrhea lang o isa na pong
08:02.3
tinatawag na acute gastroenteritis?
08:05.4
Kasi ang dami na o,
08:09.2
Napakataas na po na bilang
08:12.4
Ang bira, ano po ang inyong opinion guys?
08:14.7
Just comment down below.
08:16.3
Nakakalungkot itong nangyayari ngayon sa Baguio.
08:19.2
Mabawasan po yung kita nila dyan
08:20.7
pagdating po sa mga pumapasok
08:24.0
Well, i-subscribe nyo po ako mga sangkay
08:26.5
itong isa kong YouTube channel,
08:27.9
Sangkay Revelation.
08:28.8
Hanapin nyo po ito sa YouTube.
08:30.5
Lalo na po sa mga born-again Christians dyan.
08:32.8
Makarelate kayo sa mga topic natin dito.
08:35.2
Hanapin nyo sa YouTube.
08:36.7
Kapag nakita nyo na click the subscribe,
08:38.3
click the bell and click call.
08:39.8
Ako na po ay magpapaalam.
08:41.4
Hanggang sa muli.
08:42.4
Sini, Sangkay Janjan.
08:43.4
Palagay nyo pong tatandaan
08:44.4
that Jesus loves you.
08:46.1
God bless everyone.
