00:22.4
Kayo ba, habang nandoon kayo sa ospital,
00:25.1
nanghingirin ba kayo ng tulong?
00:26.8
Nag-ano ba kayo? Naglabas kayo ng parang panawagan?
00:31.6
Okay. Paano kayo nagpalabas ng panawagan?
00:33.8
Nag-post mo kami sa social media po, ma'am.
00:36.3
Na kailangan po namin po ng pera po
00:39.0
para po sa pangangailangan po namin sa anak namin
00:42.1
dahil po sa sakit po niya.
00:43.7
Okay. So, ang pinost ninyo ay yung picture noong bata
00:46.8
na may sakit, nakaswero siguro or whatever, no?
00:50.0
Tapos, nagbigay din kayo ng account number, bank account, details?
00:54.8
Ano lang po? Gcash ko lang po.
00:56.8
Gcash. Okay. Alam ko, ang Gcash, registered yan eh.
01:00.2
Registered yan. At kahit hindi registered,
01:02.1
yung cellphone numbers natin ngayon,
01:03.9
registrado na yan, di ba?
01:05.5
Okay. So, pagkatapos, mayroon namang mga nagbigay sa inyo.
01:08.9
Mayroon namang po.
01:09.5
May acknowledge nyo naman yun, di ba?
01:11.5
Okay. Pero, paano nyo na-discover na itong picture pala
01:16.1
ng anak ninyo at yung circumstances ng anak ninyo
01:18.7
ay ginamit nitong magkapatid para sa sarili nilang scam?
01:21.9
Paano nyo na-discover?
01:22.8
Una po, ma'am, nakita po na mayroon pong concern na
01:28.5
Na nag-comment po dun sa post at ninesion po kami na
01:32.2
ang anak po namin ay ginagamit po sa social media.
01:36.7
Parang ginagamit po ng mga scammer.
01:39.3
Tapos, nawala po yung post na yun. Nawala po.
01:42.3
Nakuhanan nyo ba ng screenshot?
01:43.8
Opo. Meron po kami ng screenshot.
01:46.4
Tapos po, ano naman po, anong nangyari naman po,
01:49.4
ibang bata naman po ang pinost niya.
01:51.5
Pero, same case pa rin po.
01:53.5
Nag-ano po ng helmet.
01:54.6
Kunyari po, nangangailangan po siya ng pera kaya kailangan niya mabenta yung helmet na yun.
01:60.0
Ibang ano naman po.
02:01.2
Pero, hindi po kailangan nyo lang kasi sabi ko, same eh.
02:03.9
Ibang bata, ibang number po.
02:05.6
Pero, same lang yung tao na gumagamit.
02:08.3
So, ang una ninyo na-discover is the fact na ginagamit yung picture ng anak ninyo.
02:12.7
Tapos, itong magkapatid na ito ang nag-post.
02:17.1
Tapos, nakuha na nyo ng screenshot yan, ha?
02:20.3
Tapos, after that, ibang bata naman na picture ang ginamit.
02:23.6
Pero, same circumstances.
02:24.8
Parang yung sakit ng anak ninyo.
02:27.3
Hindi ko po alam, ma'am, kung ano pong sakit ng isang bata.
02:29.6
Pero, nahuli po namin sila.
02:31.1
Kaya lang sila iisang account.
02:32.5
Kasi po, yung Roberto D. Santos po, yung post niya po niya, ibang bata.
02:37.1
Then, nag-myday po siya.
02:38.6
Ang binayday po niya, yung anak ng baby po namin.
02:41.5
Ano yung myday na yan?
02:43.2
Lord, I need you.
02:44.9
Ayan po yung baby namin, ma'am.
02:46.0
Ayan po yung baby namin, ma'am.
02:48.2
At yung post na yan, kailan yan?
02:50.0
Patay na yung baby nyo.
02:51.5
Nakalibing na po.
02:57.5
Pero, pumanaw ng May 31.
02:59.8
Jericho, magandang hapon sa'yo.
03:03.4
Jericho, live tayo ngayon sa Wanted sa Radyo.
03:06.0
Ako si Atty. Ina Magpale.
03:07.1
At kasama namin ngayon dito, yung parents ng baby.
03:11.8
Na allegedly, ginamit ninyo yung picture para makapag-scam kayo at mahingi ng tulong.
03:18.5
Ma'am, paano manginis ito, ma'am?
03:20.6
Nagkatrabaho ako ng...
03:21.9
Nagjo-joyride po ako.
03:25.5
Matagang na po yung 2020 na po yung number na yan, ma'am.
03:29.3
2020 pa yung number.
03:31.3
Pero, active po sa pamistan, ma'am.
03:32.2
Ito tayo na po yung marangal.
03:35.8
Yung mga post naman, ma'am, paninira sa akin yung ma'am.
03:40.4
Apo, magkakalimutan po kami ng isang nugalang pati, ma'am.
03:44.6
Yung mga share post niya, pakama sa amin, ma'am, na babong doga, ma'am.
03:51.5
Apogi lang sa payatas, doon, ma'am.
03:53.8
So, Jericho, sumantotal nito, ay dinidenay ninyo na kayo ang nagpost.
03:59.9
At ang sinasabi mo is lost na yung number na yun at hindi na ikaw.
04:03.7
Hindi na tayo na ako nagpost yun, ma'am.
04:05.5
Nagkatrabaho po ako ng ma'am.
04:09.1
Itong number na ito ay wala na sa'yo.
04:11.7
Yun ang sinasabi mo.
04:12.4
Wala na po sa akin yun, ma'am.
04:14.5
Nakalalaan ng kapatid ko na nawala yung cellphone.
04:17.6
Andun po lang sa barangay, nakablatter.
04:19.5
Kailan mo pinablatter as lost yung cellphone?
04:21.5
Yung cellphone na ito?
04:23.2
Hindi po nablatter yan.
04:24.8
Pero nasabi na po namin sa barangay yan.
04:27.9
Kailan pa nawala ito?
04:29.2
Kailan pa nawala yung cellphone?
04:30.6
Matagal na po yan.
04:31.6
Hindi na wala yung cellphone.
04:36.0
Nai-stress po ako.
04:37.8
Nai-stress po ako sa ano.
04:39.9
Hindi po ako mapag-focus.
04:41.8
Nag-motor po ako.
04:43.4
Dito ang sabi ng...
04:44.4
Jericho, kasi ito naman, binibigyan ka naman talaga ng pagkakataon na magpaliwanag, ano?
04:48.8
Pero yun, tinatanong namin kasi, ayon sa kapitan, walang blatter, walang report na lost yung cellphone.
04:56.3
Tapos, ito kasi, kung itong cellphone na ito ay nasa pangalan mo pa rin,
05:01.2
diba itong huli, meron tayong cellphone number registration?
05:06.2
Kung nasa pangalan mo pa rin ito, alam mo ba na ikaw pa rin ang unang magkakaroon ng responsibilidad
05:12.5
sa kung ano man ang gamit nitong teleponong ito, nitong number na ito?
05:16.7
Kaya ako tinatanong, kung nagpa-blatter ka ba?
05:18.8
Ayon lang po, pasens, ano na po, di ko po alam yan, wala po ang blatter pa.
05:25.6
Okay, kailan mo ba nawala yung teleponong yan?
05:28.2
Ma'am, hindi pa ako nakawala, wala akong kapatid po po, ma'am.
05:30.7
Okay nga, kailan daw?
05:32.1
Di ko po alam, ma'am.
05:33.5
O, eh kasi sabi mo may blatter o na-report mo sa barangay, pero wala na yung blatter.
05:36.7
Oo, nagtatrabaho ako, ma'am.
05:39.0
Makilig ka muna, dito naman sa magkarelasyon na ito, kung bakit sila naniniwala na sa inyo pa rin yung teleponong ito.
05:46.3
Sige, magpaliwanag ka.
05:47.5
Ma'am, nag-usap po kami sa barangay nung Sabado po.
05:51.3
Ang sabi po niya, yung SIM card daw po, na number na po yan, ay nahawak pa rin po daw ng kapatid niya.
05:57.9
Oo yung nga po, ori ba, ma'am?
05:59.6
Lumabas sa sakin niya.
06:00.6
Nawala yung cellphone! Di ba nag-usap na tayo sa barangay nun?
06:04.0
Sige nga, pero, ayaw ko sabihin...
06:05.6
Di ba sabihin ko, di ba sabihin ko sa barangay na mag-usap?
06:08.8
So, ibig sabihin, nandun pa sa kapatid mo ang cellphone?
06:11.8
Wala na po nga, pati yung number na yan.
06:15.0
Ah, so ang sinasabi mo, hindi ikaw...
06:17.5
Ikaw ang nihawak, pero kapatid mo, at nawala na ito.
06:21.0
Kailan nga nawala?
06:22.4
Ayun nga po, hindi ko alam.
06:24.3
Kung kailan yung nawala.
06:25.5
Anong sabi nila sa barangay, kailan daw nawala?
06:27.8
Wala po yung sakto, ma'am.
06:29.6
Sabi lang po, yan lang po nawala, ma'am.
06:32.1
Ang sabi po nila, yung una po...
06:33.4
Ayun na pinipilit nila, ayun na pinipilit nila.
06:36.4
Ngayon, bakit nyo naman nasabi na sila yung nagpo-post sa social media?
06:40.6
Same number po, ma'am. Ito po.
06:42.5
Way back ng 9-10-20.
06:46.8
Ito po yung post niya in 2020.
06:49.8
Ito po yung number, ma'am.
06:53.8
Okay, 2020 post po.
06:55.3
Ang hinihingi nila ay tulong din.
06:58.1
Nanghihingi sila ng tulong.
06:59.6
Parang nangaruling ba siya?
07:01.6
Opo, yung nagpo-post po.
07:02.3
Parang nangaruling kasi kaysiglan ng gabi, ang lahat ay kaysaya.
07:06.0
Naka-prince lang po siya.
07:08.0
Ayun po, ayun po.
07:12.6
Tapos ito po yung, ano po, yung scammer po.
07:15.6
Ito po yung, ano niya.
07:17.0
Ito po yung number po niya.
07:19.7
Sa Gcash ba, pag binasok mo yung number na yan, may pangalan na lumalabas?
07:24.0
Anong pangalan na lumalabas?
07:25.9
Jericho L, JL lang eh nakalagay.
07:29.6
Pero kasi ano yan eh.
07:30.9
Pero pwede po pag-uwi yung dulo niyan eh.
07:33.4
Kasi may nakita ko nakaraan, parang ano eh.
07:35.1
Pero ano yan, may record naman si Gcash niyan.
07:38.2
So kung kunwari, ganito na lang.
07:40.8
Kasi hindi naman pwedeng mag-aminan tayo dito.
07:43.4
O pilitin natin silang, ano.
07:45.2
Ano, Shari, the usual due process natin, lahat ito, i-NBI natin.
07:52.5
Ayaw mo naman, ayaw mo yung number po ng scammer po.
07:55.8
The same po ng number niya.
07:57.5
Magkakilala ba kayo?
07:58.8
Kadugar po ka po.
08:00.1
Kadugar po, ma'am.
08:02.4
Magkalugar ka na lang, ma'am.
08:03.9
Sir Jericho, tinatanong lang naman tayo ni Atty. Ina, para magkalinawan.
08:08.5
Kasi unfair din naman yun.
08:11.1
Para mabigyan ka rin ng pagkakataon na magpaliwanag.
08:15.2
Kala Jericho, relax ka lang dyan kasi magbigyan ka naman ng pagkakataon para magpaliwanag
08:19.8
kung talagang hindi ikaw at wala kayong kinalaman ng magkapatid.
08:24.0
Kasi ang mahalaga dito is malaman natin kung sino ang punot-dulo nung panluloko at panlililang.
08:30.7
Nagkataon na ang cellphone number ay natitrace kasi sa inyo.
08:35.6
Tsaka hindi pa po yun, madam.
08:37.1
Yung una pong ginamit na number is nung kinagpo sa Viber, yung po yung nabas,
08:44.7
pangalan ng kapatid niya.
08:45.9
Pangalan ng kapatid niya sa Viber.
08:48.5
Matatawagan ba natin ang kapatid niya na si Jerome?
08:51.9
Hindi naman matatawagan naman kasi simula nung nalaman yata na ano, pati yung post po nila na,
08:56.7
yung post po na ito.
08:58.7
Yung post na ito wala na eh.
09:01.7
So bakit nila aalisin kung wala namang kinalaman?
09:05.3
Awareness na din po ito.
09:06.7
Lalo na ngayong Pasko po.
09:08.2
Dahil marami po ang gumagawa po nito at katunayan.
09:11.5
Gumagamit ng mga pangayan.
09:13.1
At yun eh, kaya malaking tulong din po kung maibibigyan tayo ng heads up ni Sir Efren, no?
09:19.4
Sa mga ganitong scam.
09:23.8
Ano po ba ang nasabi naman po ng kapatid niyo po patungkol po dito si Kuya Jerome?
09:29.1
Nagpag-usapan po namin yan, ma'am.
09:30.7
Pero malago naman, wala naman po aming alam ka sa ganyan.
09:34.6
Kaya nga, Sir, tinutulungan nga po namin kayo.
09:36.9
At patrabaho po kami.
09:38.2
At patrabaho po kami yung kapatid ko sa pandisalan.
09:43.1
Bakit pa po pag-post kami ng ganyan?
09:45.8
Di po kami ganyan.
09:47.7
Saan ba naka-post ito?
09:50.8
Ay, asa, yung ano po, yung number po, yung account niya.
09:53.8
Pero yung gamitin ko, ano po, dahil account daw.
09:57.5
Yung number lang.
09:58.1
Pero same number po.
09:59.6
Same number, okay.
10:00.8
Pero ano naman yan?
10:01.8
Same number lang.
10:03.3
Mababalikan naman natin si Sir Efren Abantawa, no?
10:07.0
Matitrace naman yan ng NBI.
10:09.3
Lalo na matitrace rin nila kung saan.
10:13.1
Kung saan yung gumagamit.
10:13.9
As in, ang tawag doon, nata-triangulate nila yung location.
10:20.0
Sige po, ita po na yung SIM card ko.
10:24.7
Pwede po ba, ano lang, hingi lang po kami ng mga, ano ninyo, ng guidance ninyo.
10:29.0
Ano po ang kakailanganin para po makapagsampan ng reklamo itong mga parents po nung bata, yung sanggol?
10:36.6
Kasi po, formalize po natin yung complaint.
10:40.9
Pag-file po tayo sa NBI.
10:43.1
And ipunin po natin lahat ng mga makakalap nating ebidensya tungkol doon sa transaksyon.
10:49.6
And regarding po doon sa internet, dapat po maipun din po natin yung mga ebidensya.
10:54.9
At kung may mga saksi po tayo, mas maganda kung makuha na na rin sila ng salaysay.
11:00.9
At makuha na rin po kung ano pa ng kanilang mga nalalaman.
11:04.7
So, tutulungan kayo na gagawa na tayo ng salaysay para makuwento na natin kailan nagkasakit yung bata,
11:10.4
Ang katulad nung tinanong ko sa inyo, di ba?
11:12.6
Tapos, a-assistahan kayo ng Wanted sa Radyo.
11:16.2
Tapos, ayan, Jericho at saka Jerome, dahil nakapangalan nga sa inyo yung GCash na ito na number
11:22.7
at saka yung account, no?
11:27.1
Traceable naman yan.
11:29.0
At saka lalo na kung sino nag-cash in at saka cash out, may mga CCTV tayo, makikita naman kung sino.
11:35.4
Ito para sa atin para fair lang.
11:37.2
Ang NBI naman natin, more than anything else, nandyan para rin.
11:42.1
Maging warning sa mga tao, no?
11:44.7
Kung paano huwag tayong nasa scam at huwag tayong maniniwala na yung kinakapitalize ba yung awa para gumawa ng kalukok.
11:51.1
Nakikiramay po kami sa pagpano ng anak po ninyo.
11:54.8
At ito na nga po, ano na rin ito, parang reminder na rin ito sa ating mga netizens, no?
12:02.8
Baka may mensahe din po si Sir Efren.
12:05.5
Sir Efren, baka may mensahe din po kayo sa mga kababayan po natin na...
12:10.7
Baka wag na victim.
12:12.1
Dahil nga po sa talamak na pang sa scam din po na nangyayari ngayon.
12:16.1
Yun nga po ma'am, hindi naman po tayo kailangang maging panalos-lalo sa pagkusga kung sino man yung mga taong involved.
12:25.2
Dahil naman po natin, yung mga nakaraan naming mga operations, may mga taong nagagamit sa pagre-rehistro ng mga e-cash.
12:38.9
In fact, may mga nahuli kami na mga fake ang registration.
12:42.1
Lalo na po yung mga IDs eh hindi naka-private.
12:48.6
At lalo na po yung mga photos ng Facebook na naka-public.
12:53.9
At sometimes, nagagamit po yan ng mga scammers.
12:57.7
So mag-ingat po tayo sa kung ano mga pinapost natin ng social media.
13:01.7
Opo, dahil nagagamit po ng mga scammers yung mga photos natin.
13:05.8
At lalo na po yung mga private information natin, kung pwede nilang magamit.
13:10.4
Huwag nang ibigay yung buong pangalan.
13:12.4
Yung iba nga, ginagawang Japanese yung pangalan nila eh.
13:15.2
Para mga kaibigan lang talaga nila.
13:18.5
Si Shari nga, palagi nakatupis lang yung mga pictures niya.
13:21.3
Para huwag talaga gamitin.
13:24.9
Pero yun po, paalala ng ating Cybercrime Division.
13:29.8
Sige po, Sir Efren.
13:31.6
Samahan po namin sa tanggapan niya po si Sir Eric Barcebal.
13:36.9
Opo, and si Ma'am Genevieve.
13:40.4
Pero Jericho, importante ha, na malaman natin.
13:43.9
Masabi mo sa NBI, kailan nawala, paano?
13:48.3
Hindi naman ako alam yun, Ma'am.
13:49.4
Yung kapatid ko, Ma'am, yung ano, Ma'am, sasalto niya.
13:52.9
Sir Jericho, inaayos natin to ha, para hindi na rin nadadrag yung pangalan mo.
13:58.5
Opo yun po, Ma'am.
13:59.4
Para sa kaputihan mo rin ito.
14:01.8
Sabihin ko lang sa kapatid mo.
14:04.5
Wala po yung kami dyan, Ma'am.
14:05.7
Kaya gusto ko lang po umarap sa kanila.
14:11.4
Salamat po, Sir Jericho and kay Sir Efren.
14:14.4
Sir Efren, abang tao.
14:15.6
Nabala po namin kayo, pero maraming salamat po sa servisyo.
14:23.9
So, ganoon na lang.
14:24.8
Okay na sa inyo yung itong proseso natin na ito, ha?
14:27.4
Para rin mailagay natin sa tahimik yung alaala ng anak ninyo.
14:32.0
Manawagan na din po kayo para po sa mga iba pang makakakita ng post.
14:36.5
So, yun guys, mga makakita ng post ng picture ng anak namin.
14:40.4
Yan po, yung mga nakikita nyo pong picture na ganyan,
14:43.1
pag nangingi po ng tulong sa inyo, huwag nyo na pong bibigyan.
14:45.5
Kasi po mga scammer po yan.
14:47.1
So, muli po ang aming taus-pusong pakikiramay na masakit na nga po yung nangyari sa inyong anak na dagdagan pa ng ganito.
14:54.1
So, thank you very much pa din po sa pagpunta sa amin.
14:56.8
And sasamahan po kayo ng reporter po namin sa NBI.
15:06.5
Thank you very much.
