* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Pangako nila pagsulong, pero sa pagbuo ng 1987 Constitution, na-ed sa puwera tayo.
00:06.8
Kita nyo to? Biglang lumabas yung commercial sa mga TV.
00:10.8
Panahon na para ayusin, itama ang hindi-batas na 1987 Constitution.
00:16.7
Tapos bigla may ganito,
00:18.3
Signature Campaign para Mangumbinsin ng Mga Tao para Suportahan ang People's Initiative o PI.
00:26.9
O, easy, easy ha?
00:30.0
Hindi yung ganun.
00:31.6
Pero may mga napapamura nga sa galawa na ito na pakana ng People's Initiative for Reform, Modernization, and Action o Pirma.
00:39.6
Sila yung pro-tsa-tsa na grupo na naglabas din ng commercial.
00:42.8
May mga allegation kasi na may offer na 100 pesos kapalit yung pagpirma.
00:47.3
E syempre, deny mo yung mga pakana.
00:49.4
Pero kung totoo, mapapamura ka talaga.
00:53.3
Anyway, yung People's Initiative o PI kasi,
00:56.2
isa to sa mga paraan para amyandahan ng konstitusyon.
01:00.0
Amienda lang, ha?
01:01.8
Hindi revision kung saan overhaul na ng konstitusyon yung usapan.
01:05.9
O yung tipong mababago na yung structure ng gobyerno.
01:08.9
O kaya magsasangasanga na yung epekto.
01:11.9
Meron ding Constitutional Convention o CONCON sa Ka-Constituent Assembly o CONAS.
01:18.6
Yung CONCON, pwedeng ipatawag pag two-thirds ng kongreso ang bumoto pabor dito.
01:23.6
O labing-anim na senador at 210 na congressman.
01:28.5
Pwede rin ipaubayan ng kongreso.
01:30.0
So ang desisyon na to sa mga tao.
01:32.5
Pag CONAS, yung mga senador at kongresista mismo yung mag-a-amienda o magre-revise ang konstitusyon.
01:41.0
nasa konstitusyon kasi na mangyayari lang ito pag may suporta ng three-fourths ng lahat ng miyembro ng kongreso.
01:48.2
Meaning senado sa ka-House of Representatives.
01:52.7
dapat ba hiwalay ang boto ng mga senador at kongresista?
01:56.7
Kasi nga, by-camera le.
01:57.8
O yung dalawang kapulungan.
02:00.0
O dapat ba, sama-sama yung lahat ng boto?
02:04.3
Kaso 24 lang ang mga senador, samantalang more than 300 ang mga kongresista.
02:09.8
So pag pinagsama yung mga boto ng dalawang kapulungan,
02:12.2
eh madaling matabunan,
02:13.7
o ma-overwhelm o masagasaan yung boto ng mga senador.
02:18.3
Sa totoo lang, nakaligtaan kasi ng mga sumulat ng konstitusyon na linawin na dapat separate voting.
02:23.7
Eh kasi nga, may senado ka sa kakamara eh.
02:26.6
Ang unang plano kasi, unicameral.
02:28.5
Ibig sabihin, isang kapulungan lang, hindi dalawa.
02:32.0
Ngayon, balik tayo sa signature campaign.
02:34.6
Gusto ng mga nasa likod nito na suportahan ng mga taong amyenda
02:38.2
na nagsasabing bo-boto ng magkasama ang mga senador at kongresista sa CONAS.
02:44.6
Eh syempre, kung senador ka, mababanas ka talaga.
02:47.8
Inaichepuwera ka kasi eh.
02:49.5
To think na binoto ka nationwide ha?
02:51.8
Unlike yung mga kongresista na nanalo either sa distrito o party list.
02:56.4
I did a simple computation.
02:58.5
Kung 300 congressman yun, at 24 senators, that's 324.
03:04.0
Technically, three-fourths vote is only 243.
03:08.6
So, maski na po mag-walkout po tayo,
03:11.7
maski na po absent kami, they can amend the constitution.
03:17.1
But more than that, nakakaduda yung ganitong galawan.
03:21.0
Sinisira kasi yung sistema ng checks and balances sa lehislature.
03:25.1
Yung dalawang kapulungan kasi, nagsisilbing bantay.
03:27.7
Sakaling may mali o pang-aabuso yung isa sa kanila.
03:30.7
Example, kung magpasa ng walang kwentang batasyong kamera, eh pwedeng upuan o hindi pansinin ang mga senador.
03:37.7
O kunwari, nagsingit ng kung ano-ano sa national budget yung isang kapulungan, eh pwedeng harangin yung isa.
03:44.7
Sa PIPO's initiative, tao ang direkta nagpo-propose sa amyenda.
03:49.7
Kaso, kailangan at least 12% ng total number of registered voters ang may gusto ha.
03:56.7
Tapos dapat represented ang at least 3% ng bawat legislative district.
04:02.7
Kaya sa galawang pagpapapirma, importante ang mga kongresista.
04:07.7
You get the idea?
04:08.7
Pero kung sakaling makakuha ng sapat na pirma, hindi pa rin automatic na tuloy na yung amendment ha? Bakit?
04:15.7
May Supreme Court decision kasi, 1997, Santiago vs. Comelec, kung saan sinabi na hindi sapat yung Republic Act 6735,
04:25.7
para sa PIPO's initiative?
04:27.7
Kasi kahit nasa Constitution yung PI, eh kailangan pa rin ng batas o enabling law.
04:32.7
Eh sabi ng Korte Suprema, hindi sapat yung RA 6735 o yung The Initiative and Referendum Act.
04:40.7
Pero yung mga nasa likod ng pirma, eh push pa rin.
04:43.7
Eventually, aakit naman yung issue sa Supreme Court eh.
04:46.7
In the meantime, dapat magbantay at magmasid tayo.
04:50.7
Sa totoo lang kasi, mahirap magtiwala sa mga politiko.
04:53.7
Lalo kung marami ang mga politiko.
04:54.7
Lalo kung marami ang mga politiko. Lalo kung marami ang mga politiko.
04:55.7
Mayroon namin sa mga kababayan natin yung hindi pamilyar sa Constitution.
04:58.7
Madaling mabudol ah.
05:00.7
Imagine na, budol ka na nung eleksyon, mabubudol ka na naman ng mga binoto mo.
05:06.7
Wag basta-basta maniniwala pag sinabi ng mga politiko na,
05:09.7
Uy, economic provisions lang yung paparitan namin pag nag-con ass.
05:14.7
Pag binuksan na kasi yung Constitution,
05:16.7
kahit ano pwede naggalawin o pakialaman.
05:19.7
Binigyan mo na kasi ng kapangyarihan yung mga politiko eh.
05:24.7
Saligang patas ang saligang batas.
05:28.0
Gagawin kaya nila talagang patas para sa atin o para pabor sa kanila?
05:33.1
Kaya ingat-ingat, huwag basta-basta magtiwala.
05:36.0
Baka kasi sa huli, ikaw at ako ang kawawa.
05:39.4
Baka tayo ang mapasabi ng...
05:54.7
Thank you for watching!
