Pababain ang High Cholesterol ng Hindi Umiinom ng Gamot. - By Doc Willie Ong
00:32.2
Ang cholesterol level po kasi, meron niyang mga milligrams per DL.
00:37.1
Normally ako bilang internist, cardiologist,
00:40.4
bago ako nagbibigay ng mga home remedies or later on yung gamutan,
00:46.2
kailangan lampas mga 240 mg per DL.
00:51.0
Kung medyo mataas-taas na at saka ako nabinibigyan.
00:53.6
Pero kung wala pang 240 mg,
00:56.1
mga lampas ng konti ng 200 mg, kasi cut of 200 mg.
01:00.5
Lagyan natin, 205 mg, 210 mg o 220 mg lang.
01:05.1
Sinasabi ko, try muna natin itong natural remedies.
01:08.8
Baka makuha naman kaysa iinomagad tayo ng mga simvastatin at orvastatin.
01:14.9
Maganda naman yung mga gamot.
01:16.8
Pero syempre, kahit anong gamot, possible may side effects.
01:20.0
Mas maganda walang gamot kung makokontrol mo naman.
01:24.3
Lalo na kung bata ka.
01:26.1
Wala ka namang komplikasyon.
01:27.7
So meron tayong 15 tips
01:29.3
paano ibababa ang kolesterol natin.
01:32.5
Palagay ko hindi nyo pa alam ang iba dito.
01:34.8
Number one, malaking tulong ang exercise.
01:41.1
Kahit paglalakad, may pag-aaral niyan.
01:43.1
Mas naglalakad yung tao everyday, 30 minutes minimum,
01:47.4
bababa ang blood pressure,
01:49.6
bababa ang blood sugar,
01:51.6
at tataas ang good cholesterol, itong HDL.
01:55.8
At bababa ang bad cholesterol.
01:57.8
Kahit konting lakad lang, malaking tulong na yan.
02:00.8
Kasi gumaganda circulation natin.
02:03.8
So lower bad cholesterol, increase good cholesterol.
02:06.8
Lakad-lakad lang.
02:08.8
I-check nyo yung blood test nyo.
02:10.8
Number two, magugulat kayo.
02:14.8
Yung mga taong puyat lagi, wala pang 7 hours ang tulog,
02:19.8
tumataas ang kolesterol nila.
02:21.8
Nakita nila may connection.
02:23.8
Actually, ang puyat,
02:24.8
ang problema sa puyat,
02:26.8
tataas yung blood sugar mo.
02:28.8
Diba? Mapapansin nyo yan.
02:29.8
Yung diabetes, mas mataas pag puyat.
02:32.8
Blood pressure mo, tataas.
02:34.8
Diba? Mas naa-high blood ka pag puyat.
02:36.8
Mas mabilis heart rate mo kung puyat.
02:38.8
Mas hilo ka kung puyat.
02:40.8
At kung puyat ka, mas marami ka nakakain.
02:43.8
Diba? Pag marami ka nakain, tataas din kolesterol mo.
02:46.8
Kaya exercise and good sleep, pampababa ng kolesterol.
02:51.8
Number three, syempre yung sigarilyo.
02:54.8
Diba? Bukod sa pagkain, ang sigarilyo kasi sinisira niya yung mga ugat.
02:59.8
Yung lining ng blood vessel natin, may kolesterol na nga siya.
03:04.8
Mas namamaga pa siya.
03:06.8
Swollen and inflamed yung mga ugat natin pag naninigarilyo.
03:11.8
Bukod pa sa taas ng cancer risk.
03:14.8
So, tigil sigarilyo, pati alak din. Nakakataas din ang kolesterol po yun.
03:22.8
pag-inom ng sapat na tubig, malaking bagay.
03:25.8
Sasabihin mo, Dok, anong connection ng tubig sa kolesterol?
03:29.8
Kasi ang kolesterol, ang nagmamanage ng kolesterol natin, yung atay natin, yung liver.
03:36.8
Yung liver ang nagbe-breakdown ng kolesterol, siya nagmamanage ng kolesterol.
03:41.8
Ang tubig, kailangan ng atay natin.
03:44.8
Para gumana yung atay natin, kailangan marami kang tubig iniinom.
03:48.8
First time nyo lang narinig yan.
03:50.8
Yung puso natin, para gumana ng maganda, kailangan kompleto ka sa tubig.
03:56.8
Bakit? Pag dehydrated tayo, kahit anong bagay naman eh.
04:00.8
Pag kulang sa tubig, ayaw umandar eh.
04:02.8
Mga halaman, huwag mo tubigan o hindi yan bubunga.
04:06.8
Kahit itong tinatanim ko ng mangga eh, lagi ko nilalagyan ng tubig eh.
04:10.8
So, kahit ano, pag walang tubig, mas kulubot ka.
04:13.8
Walang tubig, mas nag-heart failure.
04:16.8
Pati atay, walang tubig, hindi gumagana.
04:19.8
Walang tubig, hindi ka makadumi, hindi ka makaihi-maigi.
04:22.8
Paano? Masyadong matigas ang dumi, masyadong madilaw ang ihihi.
04:26.8
Water, 8 to 10 glasses.
04:31.8
Isa pang tip pang papaya, sabi mo,
04:33.8
Dok, tubig, tatanungin ako ng pasyente,
04:35.8
Dok, ano ba pwede kong inumin para bumaba ang kolesterol?
04:39.8
Ang pwede mo inumin, tubig.
04:41.8
Dok, pwede ba mag-juice, orange juice, pineapple juice?
04:46.8
Siyempre, hindi pwede.
04:47.8
Sinabi na nga ang Paolo,
04:49.8
Kailangan natin magpapayat, magju-juice ka pa, di ba?
04:52.8
Healthy naman yun eh. Healthy kung di tayo overweight.
04:56.8
Dok, pwede ba buko?
04:58.8
Pwede naman buko. Kaya lang, matamis pa rin yung buko.
05:01.8
Kahit anong gawin mo eh.
05:03.8
55 calories per glass of buko.
05:07.8
Pwede bang iced tea, soft drinks, kung ano-ano pang iniinom.
05:12.8
Tubig na lang, pampapayat para bumaba ang kolesterol. Okay?
05:16.8
Number, kung gusto nyo, tsaa.
05:20.8
Kunti lang lemon para hindi mataas calories.
05:24.8
Number five, very important ah.
05:26.8
Bababa kolesterol nyo dito sa number five.
05:28.8
Soluble fiber. Ano ang soluble fiber?
05:32.8
Yan ang oatmeal. Di ba? Oatmeal.
05:35.8
Araw-araw, mag-oatmeal kayo sa umaga.
05:38.8
One cup of oatmeal a day, bababa ang kolesterol mo ng 20 to 30 points.
05:45.8
Kaya pag-kolesterol mo, 230 milligrams.
05:47.8
230 milligrams per DL, sobra ka.
05:50.8
Mag-oatmeal ka araw-araw, bababa yan siguro.
05:53.8
Hanggang mga 205 na lang bababa.
05:56.8
So oatmeal, may soluble fiber.
05:58.8
Parang walis-walis siya eh fiber.
06:01.8
Mga gulay. Lahat ng gulay high in fiber.
06:05.8
Kangkong, ano pa, okra, talong.
06:10.8
Lahat ng favorite natin.
06:12.8
Mga spinach, broccoli, ampalaya. Lahat yan napakaganda.
06:16.8
High in antioxidant.
06:18.8
So pag maraming kangkong kinakain or spinach, di ba?
06:22.8
Pag kumain kayo ng maraming gulay, anong mangyayari sa dumi nyo?
06:25.8
Ang ganda ng pagdumi nyo.
06:27.8
Kasi nga para siyang walis eh. Puro siyang mga fiber.
06:31.8
Itong mga soluble fiber, pag kinain natin, mapupunta yan sa bitukan natin.
06:37.8
Kailangan sasabayan nyo rin ng maraming tubig.
06:40.8
Hindi kayo pwede kumain ng high fiber diet ng kulang sa tubig.
06:45.8
Yung mga brown rice, wheat bread, at itong mga gulay.
06:49.8
Pag nakain niya yan, inom kayo maraming tubig.
06:52.8
So itong mga parang walis-walis na gulay na ito pupunta sa tiyan,
06:57.8
makukuha niya yung taba eh ng katawan.
07:02.8
Mas nakukuha niya yung taba, natatrap niya yung fats, nalalabas niya.
07:07.8
Nalalabas niya. Maganda na pagdumi mo.
07:10.8
Good for almoranas.
07:12.8
Good for anal fissure.
07:14.8
Good for constipation.
07:15.8
Bababa pa kolesterol mo sa mga gulay at oatmeal.
07:23.8
Manzanas, pwede rin.
07:26.8
O pears, pwede rin.
07:28.8
O munggo, pwede rin.
07:32.8
Itong mga gulay talaga, napakaganda.
07:34.8
Bababa kolesterol mo.
07:36.8
Huwag lang masyadong mamantika.
07:38.8
Number six, gusto natin ito.
07:41.8
Tinuro ko sa inyo.
07:44.8
Lutuin lang konti.
07:45.8
Isama sa pagkain.
07:46.8
Bababa ang kolesterol mo pero a few points lang.
07:50.8
Gano'ng karaming points ibababa?
07:53.8
Medyo mababa lang eh.
07:54.8
Siguro mga four points, five points lang ibababa sa garlic.
07:59.8
Tapos sa blood pressure, ibababa mga three points lang.
08:04.8
Three millimeters mercury.
08:07.8
Pero may tulong na rin.
08:09.8
Ang garlic lang, ingat lang tayo.
08:11.8
Medyo ma-half decent yan.
08:14.8
Medyo nakakalabnaw ng dugo.
08:17.8
Kung kayo ay naka-aspirin, clopidogrel, mas malalabnaw pa.
08:22.8
Kasi talagang effective siya eh, garlic.
08:24.8
Gano'ng karaming bawang everyday?
08:27.8
Dalawa hanggang tatlong butil.
08:29.8
Alam niyo yung butil na maliit, di ba?
08:31.8
So medyo iluto konti.
08:34.8
Paghilaw kasi masakit sa tiyan.
08:35.8
Huwag lang susunugin.
08:36.8
Tapos isama sa pagkain.
08:39.8
Huwag yung bawang lang kakainin.
08:41.8
Sasakitan niyan mo.
08:42.8
So pwede with meals, with salad o ano.
08:45.8
Number seven, soy product.
08:49.8
Monggo, tokwa, tofu, soy beans.
08:54.8
Hindi ko sinabi taho ah.
08:58.8
Basta yung tokwa mismo.
09:00.8
Hindi tokwa at baboy.
09:01.8
Tokwa lang at suka.
09:03.8
So tofu, soy milk, yogurt.
09:08.8
Nakakababa ng kolesterol din siya.
09:11.8
Siyempre, isda tsaka omega 3 fatty acids.
09:16.8
Na mataas sa omega 3 fatty acids.
09:18.8
Alam niyo naman yung mga isdang mataas sa omega 3, di ba?
09:21.8
Pwede ang sardinas.
09:24.8
Sardinas lang kung may gout, konting ingat.
09:27.8
Pag may gout, mataas yung uric acid, iwas sa sardinas.
09:30.8
Pero kung hindi naman, okay ang sardinas.
09:33.8
Pwede ang tuna, salmon, mahal.
09:36.8
Kahit bangus, okay na rin yan.
09:39.8
Lahat ng mga isda natin, napakaganda.
09:42.8
Mataas sa omega 3 fatty acids, bababa ang triglyceride.
09:48.8
Mababawasan ang heart disease.
09:50.8
Three times a week isda, pwede.
09:54.8
Mas maganda hindi prito eh.
09:56.8
Gawin na lang paksu o ibang luto.
09:58.8
Kung magpiprito mga kayo, konting mantika lang.
10:02.8
Number, sa bukod sa isda, number nine.
10:06.8
Avocados maganda.
10:10.8
Nakakababa ng cholesterol.
10:11.8
Pwedeng a few slice.
10:14.8
Medyo mataas sa calories yung avocado.
10:16.8
Pero maganda rin siya sa cholesterol.
10:22.8
Ang pwede lang talagang manzanas.
10:24.8
Nakakababa ng cholesterol.
10:25.8
Pears, pwede rin.
10:26.8
Kasama yung balat.
10:27.8
Strawberry, pwede rin.
10:29.8
Huwag nalagyan ng maraming cream at gatas.
10:33.8
Siyempre, ayaw natin full cream milk.
10:36.8
Full cream milk bawal eh.
10:37.8
Mga low fat milk lang tayo.
10:43.8
Pears, apples, berries.
10:46.8
Pagdating sa mantika.
10:48.8
Sa pag-aaral kasi, olive oil eh.
10:51.8
Kaya lang mahal ang olive oil.
10:52.8
Ang maganda kasi sa olive oil, kahit malamig, hindi siya tumitigas.
10:57.8
Hindi ka tulad ng ibang taba.
10:59.8
Talagang pag nalamigan, lagay mo sa ref, diba tumitigas?
11:03.8
Lagay mo yung adobong baboy mo na niluto.
11:10.8
So, pag kinain mo yung adobo, ang daming mantika sa kanin, mainit.
11:14.8
Pagdating sa tiyan, baka mag-cebu yan.
11:17.8
So, yan ang problema. May taba na nag-cebu.
11:20.8
Yun yung ayaw nating saturated fat, ma'am.
11:23.8
So, olive oil, a little better, pero mahal.
11:26.8
Kung iba yung mantika nyo, okay lang.
11:28.8
Pero, konti lang ilagay nyo.
11:31.8
Walang unli na oil.
11:37.8
Black tea, green tea, pwede.
11:39.8
Black tea, green tea, may anti-oxidant.
11:42.8
Nakakababa ng kolesterol. May anti-cancer properties pa.
11:47.8
Ingat lang sa cream, sa honey, sa sugar.
11:52.8
Number thirteen. Ito kalaban natin. Okay?
11:56.8
Itong thirteen, fourteen, hindi nyo alam.
11:59.8
Ito nagpapataas ng kolesterol nyo.
12:03.8
Number thirteen is trans fat.
12:04.8
Number fourteen is saturated fat.
12:05.8
Ano itong trans fat?
12:08.8
Ito yung trans fat na lagi nating kinakain sa fast food.
12:12.8
Diba? Ito yung french fries, chicken nuggets, hamburger, mga fried chicken.
12:19.8
Sa supermarket, processed food.
12:22.8
So, lahat yan. Margarine. Lahat yan. Okay?
12:27.8
So, ginagawa ito. Parang may industrial process. Tawag nila hydrogenation.
12:33.8
Kaya nababago yung pagkain na nagiging trans fat.
12:36.8
Yung mga cookies, yung mga apple pie. Diba?
12:41.8
Napakasarap. Pero alam mong mamanti ka at nakakataas ng kolesterol.
12:46.8
Pwede naman i-check eh. Diba?
12:48.8
Ginawa na nga ito nung isang tao. Yung supersize me. Diba?
12:51.8
Yung supersize me na documentary. Kumain siya na puro fast food everyday.
12:57.8
Alam mo anong nangyari? Nasira atay niya.
13:00.8
Atay niya yung SGPT, SGOT niya. Tumain niya.
13:01.8
Tumaas. Blood pressure, blood sugar, cholesterol.
13:06.8
Nag-high lahat. Nag-high kakakain ito.
13:10.8
Pwede ba kumain? Pwede. Ako, kumakain ako sa fast food.
13:14.8
Lalo na pag sa labas, wala akong makainan. Diba?
13:17.8
Pag pupunta kami sa mga medical mission, ganyan.
13:21.8
So, ano lang. Once a week o once a month o walang choice ka.
13:26.8
Wala kang choice. Kakain ka sa labas.
13:28.8
So, trans fat, ingat. Okay? Mga fast food.
13:31.8
Number 14, saturated fat. Saturated fat, ito yung taba talaga mismo.
13:36.8
Mga nila sinigang na baboy. Taba ng baboy, taba ng baka. Yan talaga fat.
13:43.8
Okay? Manok yung balat mismo. May saturated fat.
13:47.8
Butter, cheese, full cream milk, ice cream. Yan talaga yung mga fatty foods.
13:54.8
Okay? So, saturated fat, ibig sabihin niya solid yung taba sa room temperature.
14:00.8
Nakita niyo matigas yung butter. Diba? So, yun na na. Diba?
14:05.8
Number 15, siyempre dapat relax din tayo. Okay?
14:09.8
Ang chronic stress. Chronic stress. Lagi ka nai-stress, tumataas ang kolesterol mo. Bakit?
14:17.8
Siyempre, chronic stress, hindi ka makatulog. Diba? Pag puyat ka, kakain ka.
14:22.8
Pag chronic stress, lagi kang stress, lagi ka nagugutom. Kung ano-ano naisip mo, hindi mo makontrol yung pagkain mo.
14:30.8
Pero mas relax, mas kalmado, mas bumababa din yung mga kolesterol, sugar, at blood pressure sa katawan.
14:39.8
So, lastly, yung matatamis. Alam naman natin yung mga doughnut. Diba?
14:43.8
Masarap lahat yan. Yung mga sausawan. And especially, restaurant food.
14:49.8
Pag nag-restaurant talaga tayo, talagang gagawin nilang masarap, malasa. Eh, hindi po pwede. Kailangan malakas talaga self-control natin. Okay?
15:00.8
Kasi may pag-aaral, mas mahaba ang buhay ng mas payat. So, tubig lang, kain lang sa bahay.
15:07.8
And lastly, tuturuan ko kayo. Ang last tip ko, very important. Ano ang processed food sa unprocessed food? Okay?
15:16.8
Unprocessed food, ito yung binigay ng Diyos sa atin. Binigay ng Diyos na food. Yun ang healthy.
15:23.8
Processed food na hinaluhalo na natin. Ano yung unprocessed food na healthy? Let's say, patatas.
15:30.8
Pwede kang kawain patatas. Baked potato. Diba? Anong ginawa natin sa patatas?
15:35.8
Ginawa nating french fries. Ginawa nating potato chips. So, hindi na. Healthy.
15:41.8
Karne. Pwede naman karne. Beef, pork. Pag karne mismo, chicken mismo, yun lang mismo kakainin mo. Pwede.
15:49.8
Pero anong ginawa natin sa chicken? Ginawang fried chicken, chicken nuggets. Maraming tayong binago-bago. Diba? Kaya nag-iba na siya.
15:59.8
Yung karne, ginawa natin langgunisa. Pina-processed natin maigi. Kaya nag-iba-iba na.
16:07.8
Kamatis. Diba? Pwede kang kawain ng kamatis. Gawa ng Diyos yan. Kamatis. Anong ginawa natin?
16:13.8
Ginawang ketchup, ginawang sauce. Kasi maalat na. Marami ka nang na-processed. Naging supermarket food na hindi mo na makita yung itsura ng manok.
16:27.8
Mas normal looking. Yun ang unprocessed. Yun ang mas healthy.
16:33.8
Okay? Kaya nga sa prutas, mas maganda yung prutas mismo kakainin mo. Yung orange, yung dalandan. Siya ang kakainin mo.
16:41.8
Kasi pag ginawa mo ng bottled fruit juice, iba na yun. Nilagyan na ng sugar yun. Diba?
16:48.8
Baka konti lang ang tunay na prutas. Puro tubig. Puro asukal na lang nilagay. So, hindi na po healthy. Okay?
16:55.8
So, more unprocessed foods at bawa sa processed foods para bumaba ang iyong cholesterol.
