00:34.7
merong mga minor na depresya lang
00:37.8
pero pag yung kuko nyo na may isang linyang malalim
00:41.5
kanyari, tingnan nyo po yung kuko ninyo
00:43.6
merong malalim na parang groove or ridge dyan
00:47.5
ibig sabihin, nahirapan yung katawan mo sa panahon na yun
00:52.6
okay, diba kung ilang buwan tumutubo yung kuko
00:56.6
kung natin, for example, yung mga nakikimotherapy
00:59.6
na heart attack, na ospital, let's say 4 months ago
01:03.8
pag tingnan mo yung kuko nila, nagkakaroon ng mga linya yan
01:07.0
ibig sabihin, nahirapan yung katawan, hindi nakatubo maigit
01:11.4
isa din, tinitingnan kung may clubbing
01:14.7
may clubbing, parang medyo nagiging blueish yung kamay
01:19.8
at nag-iiba yung hugues
01:21.2
tulad nga na sinabi ko, pag diniretso mo yung daliring ganito
01:25.0
walang buta siya, clubbing
01:26.6
Kulang sa oxygen yung baga, yung puso
01:30.7
Dapat rin tignan sa kuko kung meron mga itim-itim
01:35.9
Yung mga itim-itim sa ilalim, posibleng parang nunal yan
01:41.4
So pag nunal, meron masamang nunal, meron din melanoma
01:45.5
Yung kuko na laging nasisira, marupok, mabilis na matuklap
01:53.2
Pwedeng anemic, pwedeng may thyroid disease
01:56.9
Pag madilaw ang kuko, madilaw, pwedeng liver problem yan
02:01.8
At isa din, yung marang may dugo-dugo, may linya na pula-pula
02:07.6
Yung may pula-pula po, pwedeng splinter hemorrhage yan
02:11.6
Yan ang sign ng mga doktor na check-check kung may problema sa puso
02:16.5
So ang nail abnormalities, kailangan pa-check sa doktor
02:20.5
Number two, yung mga alcoholic at abusive behavior, hindi po maganda
02:28.6
Meron mga pag-aaral, yung malakas uminom ng alak
02:32.8
Usually, sila din yung nagkakaroon ng mga away-away
02:37.7
Naninigarilyo, risky behavior
02:41.5
At yung mga alcoholic, ayon sa pag-aaral, hindi rin nagpa-pa-check sa doktor
02:46.6
Kaya yung mga sakit nila, lumalala
02:49.4
So hindi natin alam, baka gusto lagi lasing
02:52.8
Kaya hindi pinapabayaan na yung sarili
02:55.1
So iwas tayo sa alak
02:57.4
Number three, simple sign na pwedeng masama
03:01.2
Yung pag natutulog, malakas humilik
03:04.7
O yung pag natutulog, hindi lang humihilik
03:08.9
Parang tumitigil yung hinga
03:11.9
Kung yung partner nyo, pag natutulog, malakas humilik
03:15.2
Tingnan nyo, anong klaseng hilik
03:16.7
Okay lang yung hilik na
03:19.4
Tapos mawala, hihinga
03:21.5
Kung gano'n lang, medyo may rhythm
03:24.8
Ang ayaw mong hihilik yung hihilik
03:28.4
Tapos hihinto yung paghinga niya ng mga 30 seconds
03:33.1
Kala mo, hindi na kumihinga
03:35.7
Biglang, gagano'n naman siya ulit
03:38.3
Hahabol siya ng hininga
03:39.4
Hindi po maganda yun
03:42.5
Yung mga pauses while breathing and sleeping
03:45.9
Sleep up niya, yun
03:47.5
May nagbabara sa lalala yun, yun e
03:49.4
Pwede magdulot ng heart attack, pwede magdulot ng hirap paghinga, at pwede pa magkaroon ng brain damage.
03:58.0
So sleep apnea, delikado yan.
04:00.1
Common yan sa malalaki ang leeg, mga overweight, at yung mga nakatihaya.
04:07.2
So yung mga may sleep apnea, dapat nakasight sila matuloy.
04:11.8
Number 4 sign is bad breath.
04:14.8
O pwede naman bad breath, hindi lang natutut brush, bad breath, may mga sira sa ipin, pwede pwede yun ang sign ng bad breath.
04:25.9
Pero ang mga doktor, merong mga ibang bad breath na kakaiba yung amoy.
04:33.2
Merong may amoy na parang frutas, fruity smell or ketone, parang acetone.
04:39.6
Pag amoy acetone ang hininga, pwedeng diabetes yun na sobrang tingin.
04:45.9
Hindi controlled.
04:47.4
Pag yung amoy na medyo mapanghi, yung amoy medyo mapanghi, pwede may kidney disease.
04:54.9
Hindi na lumalabas yung ihi, lumalabas sa hininga, yung dumi ng katawan.
05:00.5
Meron ding amoy na kakaiba yun, parang nabubulok na amoy, o parang plema.
05:07.4
Minsan yung mga may pulmonya, may bronchiectasis, may sira sa baga, na maraming plema.
05:14.8
So, medyo amoy plema.
05:18.4
Meron din namang amoy na masangsang din, nakakaiba, liver disease.
05:25.7
So, may liver failure, kidney failure, may diabetes, may maraming sira sa baga, pwede magbago yung hininga.
05:35.8
So, pag bad breath, pwedeng pa-check up sa dentista.
05:40.2
Pag hindi maayos, tingnan bakit.
05:42.3
Yung mga may GERD.
05:43.9
Yung mga may GERD.
05:46.3
Iba rin yung hininga.
05:51.0
Yung sobrang bilis ang heartbeat.
05:54.1
Ang normal heartbeat natin, mga 60 hanggang 90 beats per minute.
05:59.2
Mas bata, siguro mas 60.
06:01.3
Mas matanda, mas bumibilis yung heart rate.
06:04.0
Pag yung heart rate mo, lampas sa 100 sa isang minuto.
06:08.9
Kahit nagpapahinga ka, 100 ang tibok.
06:11.8
O, lampas 90 o 100.
06:14.8
baka kulang ka sa kondisyon.
06:18.2
Kulang ka sa kondisyon.
06:25.2
Kulang sa exercise.
06:27.2
O, pwede rin may heart problem.
06:29.2
So, yung sobrang bilis lagi tibok ng puso.
06:31.2
Lalo na kung may palpitasyon.
06:33.2
Malakas ng kabog.
06:35.2
Pwedeng nervyos lang ito.
06:37.2
Pero pwedeng may heart problem.
06:39.2
Sabihin, baka mahina na yung puso.
06:41.2
Kaya mabilis ang tibok.
06:42.2
Papacheck tayo sa cardiologist.
06:44.2
Hindi naman sigurado yan.
06:46.2
Pero, hindi naman siguradong masama.
06:48.2
Pero the point is, meron kayo nitong sintomas.
06:51.2
Papaayos natin sa doktor.
06:53.2
Para makasigurado tayo.
06:58.2
Biglang nawala ang pang-amoy.
07:03.2
I think uso ito nung nagkaroon ng COVID.
07:05.2
Pero kung hindi ka naman na COVID.
07:08.7
Wala ka naman infection.
07:10.2
Tapos, lalo na yung mga senior citizen na biglang nawalan ng pang-amoy.
07:12.2
Tapos, lalo na yung mga senior citizen na biglang nawalan ng pang-amoy.
07:13.2
Tapos, lalo na yung mga senior citizen na biglang nawalan ng pang-amoy.
07:14.2
Medyo not good sign siya.
07:18.2
Kasi yung pang-amoy, connected dyan sa brain.
07:21.2
Yung itong olfactory center natin.
07:24.2
So, pwedeng may problema sa utak na hindi natin alam.
07:29.2
Pwedeng magkakaroon siya ng Parkinson's disease.
07:33.2
Magkakaroon siya ng demensya, Alzheimer's disease.
07:37.2
At yung iba prone din magkaroon ng heart attack.
07:41.2
Basta yung anosmia na hindi dito.
07:43.2
Basta yung anosmia na hindi biglang nakaka-amoy.
07:46.2
So, medyo not good sign.
07:49.2
Kaya, pacheck tayo muna sa doktor para sigurado okay lahat.
07:54.2
Pero siyempre, meron namang ibang causes na hindi maka-amoy.
07:57.2
Kung may sinus ka, may sipon ka.
08:05.2
Gusto natin natutulog.
08:07.2
Ayaw natin kulang sa tulog.
08:09.2
Pero ang taong sobra sa tulog.
08:12.2
Siguro sampung oras na, tulog pa rin.
08:17.2
Hindi naman siya pagod.
08:19.2
Yung talagang, diba minsan merong mga senior citizen na talagang tulog na lang ng tulog.
08:25.2
Mahina na katawan, gigising sandali, tutulog.
08:29.2
Ibig sabihin, pwedeng bad sign yun.
08:32.2
Na tulog na siya ng tulog, gigising na lang sandali.
08:37.2
O diba, medyo iba na yung pag-iisip nila.
08:40.2
Pwedeng mahina na ang daloy ng dugo.
08:45.2
Mahina na ang daloy ng dugo sa utak.
08:48.2
Lagi na inaantok.
08:52.2
Pwedeng may iba nang nararamdaman.
08:54.2
Masama na pakiramdam.
08:56.2
Wala nang energy.
08:57.2
Kaya tulog ng tulog.
09:00.2
O baka nadidepress.
09:03.2
Yung mga may depression, higher risk din na magkasakit.
09:07.2
At magkaroon ng mga complication.
09:12.2
Laging nilalamig.
09:15.2
Okay? May taong nilalamig.
09:17.2
Kung anemic ka, nilalamig ka.
09:20.2
Kung hypothyroid ka, pwede ka nilalamig.
09:23.2
Kung malamig yung panahon, pwede.
09:26.2
Pero yung taong laging nilalamig.
09:30.2
Pwedeng mahina ang blood flow.
09:35.2
Lalo na sa may edad.
09:36.2
Lalo na yung may heart failure na mahina na yung puso.
09:40.2
Yung mga organs ay na masyado gumana.
09:43.2
Parang hypothermia yan.
09:46.2
Laging nilalamig sabihin.
09:48.2
Humihina yung mga organs.
09:51.2
Minsan, sumasabay ang mababang blood pressure.
09:54.2
Irregular ang pulso.
09:59.2
Itong seven and eight, common ito sa mga may edad na.
10:03.2
May edad na yung mahina na.
10:06.2
Tulog na ng tulog.
10:08.2
Paghawakan nyo. Malamig na sila.
10:11.2
So parang medyo sign na yun na pahina sila ng pahina.
10:18.2
Lagi ito ginagamit ng doktor.
10:22.2
Pagbukas ng grip o bote.
10:29.2
Tinitingnan ang grip.
10:30.2
Kaya dapat papalakasin yung grip nyo.
10:32.2
Mas malakas ang grip, mas mahaba ang buhay.
10:37.2
Mas mahina ang grip.
10:39.2
Mas maikli ang buhay.
10:41.2
Yan ang indicator ng heart attack and stroke.
10:45.2
Diyan din malalaman ang edad mo.
10:48.2
Kaya yung mga matatanda, seventy-eight years old, mahina na grip nila.
10:53.2
Pero pagbata pa, malakas ang grip.
10:57.2
Kung gaano kalakas yung muscle mo, parang ganyan din kalakas yung puso mo.
11:03.2
Pag weak ang muscle mo, higher risk of stroke and heart attack.
11:08.2
pag mahina ang grip mo, parang may arthritis ka na.
11:13.2
Rheumatoid arthritis.
11:15.2
Baka may sira na ang nerves mo.
11:18.2
Kaya kailangan laging maglalakad.
11:22.2
Papalakasin yung puso.
11:23.2
Papalakasin yung baga.
11:25.2
Papalakasin yung grip.
11:27.2
Yung mahina ang grip, ibig sabihin mahina rin ang muscle mo dito.
11:32.2
Pati paa mo, mahina na muscle.
11:37.2
Mahina ang muscle.
11:39.2
17% higher risk of dying of heart disease.
11:44.2
And 9% higher risk of dying of stroke pag mahina ang grip.
11:52.2
Masya-shock kayo dito sa number 10.
11:57.2
Pag meron ka nitong number 10, medyo hindi magandang sign.
12:02.2
O minsan napapaikli ang buhay.
12:04.2
Baka magulat kayo.
12:05.2
Number 10 is laging bored.
12:11.2
Laging tinatamad.
12:12.2
Walang gana sa buhay.
12:15.2
Empty ang pakiramdam.
12:17.2
Parang walang purpose sa buhay.
12:21.2
Iisip mo, bored lang ako.
12:22.2
Tinatamad ako eh.
12:24.2
Anong problema dun?
12:25.2
Nakita nila sa pag-aaral, yung laging bored.
12:29.2
Na parang walang gana.
12:32.2
Ano bang purpose nito?
12:33.2
Wala naman akong gagawin sa buhay.
12:36.2
Ano pang silbi ko dito?
12:38.2
Nakita nyo, nag-iiba na yung dialogue eh.
12:41.2
Papunta na yun sa hidden depression.
12:44.2
Walang gana sa buhay.
12:47.2
Parang depression yun.
12:49.2
Masasamang salita yun.
12:51.2
At yung laging nabobored ang isang tao.
12:54.2
Parang wala ng gana gumising.
12:56.2
Wala ng gana kumain.
12:58.2
Nakaka-stress din sa katawan.
13:00.2
Pagtataas ang stress hormones.
13:02.2
More heart attack, early death.
13:06.2
Sino pa ang connectado dito sa boredom?
13:09.2
Nakita nila, yung taong laging bored, mahina rin yung katawan.
13:14.2
Laging may sakit.
13:15.2
Yung taong laging bored, ayaw na mag-exercise.
13:19.2
Usually, minsan kabataan to.
13:22.2
Mga babae, laging bored.
13:24.2
At minsan yung trabaho nila, medyo boring.
13:28.2
Baka boring yung trabaho nila.
13:30.2
Baka ayos-ayos lang.
13:31.2
Parang wala kwenta naman itong trabaho ko.
13:34.2
Hindi maganda yun.
13:35.2
At yung laging bored, hindi stimulated yung utak.
13:39.2
Maaga nawawalan ng memorya.
13:44.2
At nagkakaroon ng Alzheimer's disease.
13:49.2
Ano pang connected sa boredom?
13:51.2
Yung mga laging bored, naghahanap ng risky behavior.
14:00.2
Nag-iiba ng behavior.
14:02.2
Kaya humihina yung immunity.
14:05.2
Para hindi ma-bored, gumawa ng bagong bagay.
14:10.2
Kung mausap sa maraming tao.
14:12.2
Isipin maigi kung anong purpose.
14:15.2
Maganda tumulong sa kapwa natin.
14:17.2
I'm sure meron kayo natutunan dito.
14:20.2
Sampung ordinary symptoms.
14:23.2
Pero pwedeng deadly ang iba dito.
14:25.2
Pero kung hindi naman, maganda lang ito alam natin.
14:28.2
Para ingatan natin.
14:30.2
At baguhin natin ito.
14:32.2
Para humaba ang ating buhay.
