I-Check ang Dila, Para Malaman Kung May Sakit. - By Doc Willie Ong
00:26.4
Iisa-isahin natin ito.
00:27.8
Katulad nito, puro hindi ito normal.
00:30.9
Hindi ito normal sa dila.
00:32.9
Katulad nito, may mga sugat-sugat siya.
00:36.9
Hindi po normal yan.
00:39.5
Ito, masyadong masmooth.
00:43.7
Kulang ito sa vitamins.
00:46.1
Ito, may puti-puti.
00:47.8
Papakita ko ito mamaya, may infection.
00:57.1
baka oral cancer, binabantayan natin.
01:02.3
Ito po, umpisa na natin, number one, geographic tongue.
01:06.1
Ano ang geographic tongue?
01:07.7
Ibig sabihin, ito po yung normal ng dila.
01:10.9
Yung may light kulay puti na medyo pinkish.
01:15.3
Merong mga papillae.
01:17.8
Yan ang mga taste buds natin.
01:22.7
nawawala yung papillae.
01:24.0
Parang ito, nawala.
01:27.1
Nagbabago yung anyo.
01:29.1
In 3% of tao, ganito nangyari.
01:31.1
Parang nagkakamapa-mapa.
01:33.1
Kaya tinawag ng geographic tongue.
01:35.1
Kung mas marami ang nagbabago,
01:39.1
Ano ibig sabihin ito?
01:41.1
Hindi naman ito delikado.
01:43.1
Pero minsan, ito related sa stress.
01:45.1
Related sa stress.
01:47.1
Pwede sa psychological problem.
01:49.1
Pwede kulang ka sa zinc.
01:51.1
Kulang ka sa vitamin B.
01:53.1
Pwede dahil sa psoriasis.
01:55.1
Pwede dahil sa psoriasis.
01:57.1
Yung mga menopause.
02:03.1
Yung iba, dahil sa pagkain niya.
02:13.1
Sumosobra sa alak.
02:15.1
Kaya nasisira din ito.
02:17.1
Parang nagpapalit itong mga papillae.
02:19.1
Pero hindi po siya delikado.
02:21.1
Nagbabago lang yung panlasa mo.
02:23.1
Geographic tongue.
02:25.1
Next, sa bata o matanda,
02:27.1
bright red tongue.
02:31.1
Strawberry tongue pa nga tawag dito.
02:33.1
Ito nakikita sa mga bata.
02:35.1
Pag ganito, pwedeng may lagnat siya.
02:37.1
Pwedeng sore throat.
02:39.1
Pwedeng Kawasaki disease.
02:41.1
Meron pa nga mga scarlet fever.
02:43.1
Meron pa nga mga scarlet fever.
02:45.1
Pag sa medyo matanda,
02:49.1
Strawberry tongue din.
02:51.1
Baka kulang din siya sa vitamins.
02:53.1
Kulang sa folic acid.
02:55.1
Kulang sa B vitamins.
02:57.1
O kulang sa iron.
02:59.1
Yung mga may dentures, may pustiso.
03:01.1
Minsan nagiging ganito din ang dila nila.
03:05.1
nag may menopause,
03:09.1
Ito meron din infection.
03:13.1
At may mga gamot.
03:15.1
Minsan iba nagkakos din ito.
03:17.1
So hahanapin ng doktor kasi hindi siya normal.
03:19.1
In the meantime, mag vitamins muna tayo.
03:23.1
So check niyo po ang dila niyo.
03:25.1
Mamaya after this video.
03:27.1
Tingnan ang salamin.
03:29.1
Burning mouth syndrome.
03:33.1
Di ba pag napaso tayo, iba pa ang lasa natin?
03:35.1
Parang napaso ka.
03:37.1
Anong cause nito?
03:39.1
Pwedeng na dry mouth ka sa diabetes.
03:45.1
May acid kaya nag iba pa ang lasa mo.
03:47.1
Pwedeng may sakit ka, may infection.
03:53.1
O nasobrahan ka sa toothpaste.
03:55.1
Nasobrahan ka sa mouthwash.
03:57.1
Naluto yung dila mo.
03:59.1
Naparami ang candy.
04:05.1
Wala namang kaso ito.
04:07.1
Ito walang sakit.
04:11.1
Itong mga tinuturo ko.
04:15.1
Pag isang singaw lang.
04:17.1
Titignan mo bakit ka nakasingaw.
04:19.1
Baka nakagat mo ang dila mo.
04:21.1
Na sugat, magkakasingaw.
04:23.1
Na sugatan ng ipin,
04:27.1
May braces ka, magkakasingaw.
04:29.1
Pero may ibang singaw na baka may virus.
04:31.1
May ganun din yun.
04:33.1
Tapos may singaw na baka kulang ka rin
04:35.1
sa vitamins. Pwede rin yun.
04:39.1
Tapos, pag isang peraso lang, okay lang yan.
04:41.1
Pero kung maraming masyadong
04:45.1
baka mahina immune system
04:47.1
o baka may nakatagong cancer. Pwede rin.
04:49.1
Pero pag isang perasong singaw lang,
04:53.1
merong nilalagay ng mga cream,
04:55.1
ang doktor, pero akong gusto ko rin,
04:59.1
Pag kumakain ako ng yogurt,
05:01.1
parang natatapala ng
05:03.1
sugat. Hindi na sumasakit.
05:05.1
Parang tinatapala ng yogurt.
05:07.1
May sugat man dito sa lalamunan
05:11.1
Yogurt lang. Baka every
05:13.1
2 hours para lang mababasa
05:15.1
yung sakit at gumaling siya.
05:19.1
Common to sa atin sa Pilipinas.
05:21.1
Cancer sores or singaw.
05:23.1
Next, ito kulay puti. Creamy white
05:25.1
patches. Ito po ay
05:27.1
tawag dito thrush
05:29.1
or fungal infection.
05:31.1
May fungal infection to.
05:33.1
Baka nagkasakit ka,
05:35.1
may gamot kang iniinom,
05:37.1
nagulo yung mga bakteriya sa bibig mo,
05:39.1
humina immune system mo,
05:41.1
nagkaroon ng infection dito.
05:43.1
Fungal infection. Papakita natin
05:47.1
Maraming klase ng puti-puti.
05:49.1
Iba-iba yung mga pangalan. Ito yung thrush.
05:59.1
Linya to ng ENT. Ear, nose, throat.
06:03.1
puti-puti rin pero mas matindi.
06:09.1
Minsan to, early sign
06:11.1
of cancer. Pwede may infection
06:13.1
o baka may gamot kang iniinom.
06:15.1
Medication, infection
06:17.1
or early cancer. Babantayan natin ito.
06:21.1
Minsan ganung kagrabe,
06:23.1
ito meron ng puti-puti rin din sa tabi.
06:27.1
Babantayan. Sisilipin maigi ang bibig.
06:29.1
Baka may nakatagong bukod.
06:31.1
Hindi naman ito nakakahawa.
06:35.1
ibig sabihin niya, may inflammation
06:39.1
Tignan niyo mamaya para makatipid tayo
06:43.1
Leucoplakia. Isang klaseng puti rin ito.
06:45.1
Trichine-wide patches. Pero hindi
06:47.1
sa dila. Sa gums naman ito.
06:49.1
Sa side ng bibig.
06:51.1
Sa ilalim ng dila. Ganito
06:53.1
itsura niya. Puti-puti.
06:55.1
Kala mo wala lang siya. Pero kahit
06:57.1
iscrape mo, hindi matatanggal.
06:59.1
Naka-stuck na siya doon.
07:01.1
Pwede sa sigarilyo, mga chronic
07:05.1
Or pwede rin ito, early sign of
07:07.1
cancer. Hahanapan din.
07:09.1
Bakit may ganito? Baka may bukol
07:13.1
So ito, hanapan ng
07:15.1
cancer. Itong ganitong puti,
07:19.1
Meron naman, oral
07:21.1
hairy leucoplakia.
07:23.1
Maputi din, pero parang mabuhok
07:27.1
Ito, nakikita to sa mahina
07:29.1
ang immune system.
07:31.1
Pag may ganito, mahina ang katawan mo.
07:33.1
So baka may sakit tulad ng
07:35.1
AIDS, Epstein-Barr
07:37.1
virus. O basta meron kang sakit
07:39.1
na nagpapahina ng katawan,
07:41.1
nagkakaroon puti-puti na mabuhok-buhok.
07:43.1
Yan ang tawag po.
07:45.1
Oral hairy leucoplakia.
07:51.1
Pero kung makikita mo,
07:53.1
normal naman yung papilin niya,
07:57.1
So ito, baka dumi
07:59.1
lang. Hindi siya gumagamit ng
08:01.1
tongue cleaner. Kaya sinasabi ko sa inyo,
08:03.1
mura lang naman ang tongue cleaner.
08:05.1
Matagal mong gagamitin, ilang taon.
08:07.1
So kumakain siya ng
08:09.1
something brown, baka tsokolate
08:11.1
o cocoa, o anuman.
08:15.1
Nag-toothbrush siya, pero hindi niya
08:17.1
na-scrape. Nag-ipon ang dumi
08:19.1
sa dila. Kaya nagmukhang buhok-buhok.
08:21.1
So kailangan ito, scrape ng...
08:23.1
Hindi po delikado to.
08:29.1
macroglossia. Malaki ang dila.
08:33.1
para sa bibig. Pwedeng may
08:35.1
congenital problem kung bata pa to.
08:37.1
Pero pwede rin hypothyroid.
08:41.1
ito rin isang simptom. Mas malaki yung dila.
08:43.1
O may allergy na mamaga.
08:45.1
May underlying problem.
08:47.1
Ba't lumalaki yung dila
08:49.1
ng pasyente, kumpara sa
08:51.1
bibig. Punong-puno.
08:55.1
nakakatakot din tignan. Fissured tongue.
08:57.1
Minsan, diba tayo, nag-fissured
08:59.1
tongue tayo kung napasok.
09:03.1
fissured tongue, pwede
09:05.1
ito pag nagkakaedad. Or may
09:07.1
merong mga sakit. Down syndrome,
09:11.1
at ibang syndrome, nagkakaroon ng ganitong
09:13.1
fissured tongue. Harmless daw ito.
09:15.1
Hindi daw delikado. Basta
09:17.1
lilinisin lang maigi ng tongue
09:19.1
cleaner para hindi
09:21.1
mag-ipon ang dumi sa gitna.
09:23.1
Diba? Mumog lang na
09:25.1
mumog na mumog. Diba? Kahit
09:27.1
ano, gusto ko mumog na mumog.
09:29.1
Tanggal bad breath, dumi-dumi.
09:31.1
O kung di kayo maka-toothbrush, at least
09:33.1
mumog pati dila at malilinis.
09:35.1
Ito yung bad sign.
09:39.1
Pag may bukol, misa nagkaka-bukol talaga
09:41.1
sa bibig natin. Basta
09:43.1
dapat mawawala siya in 2 weeks.
09:45.1
Diba? Kung meron kang bukol,
09:47.1
nakagat mo. Basta 2 weeks
09:49.1
na wala, okay lang. Pero kung lampas
09:51.1
na 2 weeks, nandiyan pa ang bukol,
09:53.1
ipacheck natin agad sa ENT doctor.
09:55.1
Baka cancer ito. Diba?
09:59.1
Lalo na kung naninigarilyo,
10:01.1
umiinom ng alak, may lahi
10:03.1
ng cancer. Diba? Oral cancer.
10:05.1
Tsaka hindi lang sa dila. Ito ganito.
10:07.1
Kaya pwede niyong gawin.
10:09.1
Silipin sa taas ng
10:11.1
ipin. Sa ilalim, baka
10:13.1
nakatago yung bukol. Dito
10:15.1
kakapain. Kinakapa
10:17.1
yung bibig. Sa side,
10:19.1
para sa dentist. Diba? Tingnan mo
10:21.1
baka may nakatago dyan.
10:23.1
O dito sa ilalim ng
10:27.1
Sa ngalangala, check mo rin.
10:29.1
O baka may bukol dun sa loob.
10:31.1
Tingnan natin. Sa ilalim ng dila.
10:35.1
dila. Baka nakatago doon sa ilalim
10:37.1
o sa ilalim o sa ibabaw.
10:39.1
Okay? Eight step.
10:41.1
Oral cancer screening.
10:45.1
Pag oral cancer, baka may sugat-sugat
10:47.1
sa tabi. Baka may
10:49.1
rough na sa dila.
10:53.1
Namamanhid ang bibig, ang leeg.
10:55.1
Hindi makalulon. Hindi
11:01.1
bad breath. Baka oral cancer
11:03.1
na pala ito. Okay?
11:05.1
So yan po. Ito po.
11:07.1
Summary lang ulit. O. Parang
11:09.1
review lang. Nung mga tinuro ko kanina.
11:11.1
Kung may maputi nga sabi ko,
11:13.1
baka fungal infection.
11:15.1
Okay? Pag red and white
11:17.1
spot, para tong geographic
11:19.1
tongue. Tulad na sinabi ko,
11:21.1
normal lang to. Baka nagbabago
11:25.1
nagbabago lang yung papili.
11:27.1
Nagpapalit lang. Okay?
11:29.1
Pag masyado mapula,
11:31.1
strawberry tongue. Sinabi ko sa inyo, baka kulang
11:33.1
sa vitamins. Kung matanda,
11:35.1
kulang sa iron, folic acid,
11:37.1
B12. O kung bata,
11:39.1
baka may sore throat. Kawasaki,
11:41.1
scarlet fever, strep throat.
11:45.1
Itong puti-puti, maghahanap ng
11:47.1
cancer. Baka may nakatagong cancer.
11:49.1
O mahina yung immune system. Ito,
11:51.1
ridge. Nangyari na ba
11:55.1
Nadehydrate ka nung gabi. O baka
11:57.1
nasobrahan ka ng mouthwash.
11:59.1
Nadehydrate. Tapos
12:01.1
pag tulog mo, yung dila mo
12:05.1
sa ipin. Kaya pagising mo,
12:07.1
yung forma ng ipin, nakaporma sa
12:09.1
dila mo. Hindi po ito delikado.
12:11.1
Parang nagkalinya
12:15.1
Ito, bukol. Kahit anong bukol,
12:17.1
delikado po. Either
12:19.1
singaw o baka cancer.
12:21.1
Ang bump, chinecheck for oral
12:23.1
cancer. Last slide.
12:25.1
Tulad ng sinabi ko, pang pink,
12:27.1
healthy, strawberry
12:29.1
red, lagnat, o kulang
12:31.1
sa vitamins. Purple.
12:35.1
Kulang sa oxygen. Mga may
12:37.1
butas sa puso. Purple yan.
12:39.1
Yellow. Baka sigarilyo.
12:43.1
Medyo maputi-puti. Sabi ko,
12:45.1
fungal infection.
12:47.1
Pag may heartburn,
12:49.1
luluto din yung dila. Pwede
12:51.1
maputi. Medyo parang grey.
12:53.1
Ito, baka may nakain very
12:57.1
Baka kape, tsaa, tsokolate.
13:01.1
may kilain maitim.
13:03.1
Sabi nila sa diabetes, meron din
13:05.1
nagkakaitim konti sa gitna.
13:07.1
Hindi buong dila, pero may part sa maitim.
13:11.1
Sana po, nakatulong tong video
13:13.1
na to. Tingnan natin yung dila natin.
13:15.1
After this, at least may clue na tayo
13:17.1
kung healthy tayo o hindi.
13:19.1
Ang magagawa nyo, kahit anong sakit
13:21.1
naman dito, ay adjust yung kinakain nyo.
13:23.1
Huwag sobra init. Huwag sobra lamig.
13:25.1
Pwede naman mag vitamins muna.
13:27.1
Pwede magpa-blood test.
13:29.1
Tapos, tingnan natin yung mga clues.
13:31.1
Pero kung mga bukol-bukol na,
13:33.1
lalo na kung naninigarilyo,
13:35.1
tigil sigarilyo, kung sobra daming
13:37.1
alak na hard drinks na luluto
13:39.1
yung sa bibig natin,
13:41.1
hindi rin po maganda. So, pwede natin
13:43.1
adjust yung lifestyle natin
13:45.1
para makaiwas sa matinding sakit
13:47.1
na kikita natin sa dila.
13:49.1
Sana nakatulong po sa inyo.
13:51.1
Share po natin. God bless.
