00:40.4
Kahit masipag at matsyaga ka, pero pag wala kang alam sa buhay, forever trapped ka.
00:45.3
Kaya kailangan, hindi lang po sipag at syaga.
00:47.7
Sipag, syaga, karunungan, at syempre, diskarte.
00:51.3
When you say karunungan, talino at diskarte.
00:54.0
Hindi lang pwede tayo po masipag at matsyaga, pero wala tayong alam.
00:58.8
Kaya nga, para sa mga taong gusto talaga umunlad at mabilisan na makamit na ang iyong pangarap,
01:05.1
kung sipag at syaga lang ang basehan, dapat matagumpay ka na.
01:08.4
Dapat naabot mo na yung pangarap mo.
01:10.7
Pero bakit hindi mo pa nakakamit at naabot?
01:13.6
Kasi nga kapos nga ng talino at kapos din ang diskarte.
01:17.2
So ngayon, para sa mga gustong tumalino,
01:19.5
bibigyan ko na kayo ng five simple tips para madagdagan po ang ating katalinuhan pagdating po sa pera.
01:25.6
So, handa na ba kayo?
01:27.6
Tuma na kayo ng papel at bibilisan na po natin para meron kayong mapulot sa araw na ito.
01:32.2
Number one, educate yourself.
01:34.3
Kailangan po tuloy-tuloy ang pagpaaral po natin.
01:37.5
Yes, graduate na po kayo ng high school, ng college po para kayo ay magtrabaho.
01:41.9
Pero karamihan ng mga pinag-aralan po natin ay tungkol lang sa paglikha ng pera at pagtrabaho
01:47.0
at matutokan bilang profesyon.
01:48.8
Pero ang eskwelahan po naman natin, hindi po tayo tinuturuan kung paano naman hawakan ang pera,
01:54.7
palaguin ang pera, i-manage ang pera.
01:57.6
Sa totoo lang, kulang na kulang po.
01:59.6
Kaya nga karamihan po, impis na mapaganda ang ating buhay, nasisira ang ating buhay,
02:04.3
nagiging waldas po tayo.
02:06.7
Kaya nga it's very important for you to educate.
02:09.9
Ano po ang education?
02:11.2
Kailangan una matuto tayo magbasa.
02:13.7
Magbasa po tayo ng mga babasahin po at mga aklat na makakatulong po sa ating pagdating po,
02:18.7
sa ating career, profesyon, at syempre sa paghahawak ng pera.
02:22.4
Pangalawa po, hindi lang po pagbabasa ang kailangan po din natin.
02:26.0
Kailangan po ay matuto rin po.
02:27.6
Magbasa po tayo sa mga videos na katulad ng ganito.
02:30.5
Ang dami na pong libreng videos.
02:32.3
Or if not naman po, ay makinig po sa podcast.
02:35.3
Spotify or sa Apple Podcast ni Yours Truly.
02:40.3
Libre naman po, ang dami na pong free information.
02:43.6
At probably some of you na nagtatanong,
02:45.8
Ano ba ang mga books na dapat mong basahin?
02:48.5
Ako, huwag na kayo magpa-tumpik-tumpik.
02:50.7
Isishare ko po sa inyo yung six books na kailangan nyong basahin
02:53.5
in order to change your financial mindset.
02:55.8
Umpisa na po natin.
02:57.2
Para sa mga taong gusto mong magbagong financial mindset,
02:59.8
yung Diary of a Pulubi.
03:01.6
22 money mistakes para mabago ang financial mindset mo.
03:04.8
2 million copies sold na yan.
03:06.4
Gusto mo ba matuto mag-ipon?
03:07.9
Meron tayong may ipon diary.
03:09.6
Gusto mo matuto mag-budget?
03:11.0
May budget diary.
03:12.4
Gusto mo makawala sa utang?
03:14.0
May utang free diary.
03:15.7
Gusto mo matuto mag-negosyo?
03:17.3
Nako, patok na patok to.
03:18.9
May negosyo diary.
03:20.1
Ano po magagandang negosyo?
03:21.8
Ano ba bagay ng negosyo?
03:23.1
Paano pag-umpisa?
03:27.2
And last but not the least,
03:28.7
kung gusto mo maging financially free,
03:30.8
at the same time stress free,
03:32.4
basahin nyo itong Diary of a Yayamanin.
03:35.0
So, first, educate yourself.
03:37.9
pang mabilisan po para ikaw nga madagdagan
03:40.0
ng ating karunungan at kaalaman,
03:41.7
set financial goals.
03:43.2
Kailangan po maliwanag po
03:44.6
ang ating financial objectives.
03:46.6
Meron tayong tatlong goals na iseset po.
03:48.6
Short, medium, and long.
03:50.0
Ulitin ko, short, medium, and long.
03:52.4
Short, mga 1 to 5 years,
03:54.1
kung ano gusto mo makamit sa buhay.
03:55.4
Medium, mga 6 to 20 years.
03:57.2
And then, long term, 21 and above.
03:59.4
Short, siguro, makabayad sa upa.
04:02.2
mabayaran ito kasi ng anak,
04:03.4
medium term, bahay, sasakyan.
04:05.4
Or if not naman, lupa.
04:07.5
Long term, pang retirement fund.
04:09.3
Kaya kailangan po,
04:10.4
bago po tayo gumastos,
04:12.1
alamin na rin natin kung anong financial goals
04:14.1
para mapaglaanan po natin.
04:16.0
Ang third na kailangan po natin matutunan
04:18.3
para naman po madagdagan ng ating financial IQ
04:21.8
Ito yung pinakamahira.
04:22.7
Practice financial discipline.
04:24.3
Oo, kailangan po yan eh.
04:26.1
Disiplinado po tayo.
04:27.2
At talagang, pag kumita po tayo,
04:28.8
uunahin muna natin mga pangailangan
04:30.7
bago ang kagustuhan.
04:32.3
At disiplinado rin tayo na mag-impok at mag-ipon.
04:35.4
Because consistency is the key.
04:37.3
Alam mo, minsan ang galing lang natin sa umpisa eh.
04:39.5
Pero hindi tayo consistent.
04:40.9
Sino sa inyo guilty?
04:42.1
Type guilty sa comment section.
04:44.0
Kaya tatanungin ko na eh.
04:46.4
Doma, at the same time,
04:47.6
si Angelica Miles,
04:48.8
Marita, at the same time,
04:50.0
si John Paul Carilino.
04:51.6
Consistent ka ba sa pag-iipon?
04:53.8
And then, pang-apat po.
04:55.4
Ito po, para madagdagan po.
04:57.2
Ito po ang ating karunungan at kaalaman.
04:59.2
Learn from your mistakes.
05:01.7
Gusto ko, kumuha ka sa papel at ballpen.
05:03.9
For the last year,
05:04.8
anong lahat ng mga pagkakamali mo,
05:06.4
isulat mo na at huwag mo nang ulitin.
05:08.9
Again, kailangan mo i-analyze.
05:11.8
Diba? Nagigets nyo.
05:13.0
Sayang yung mga leksyon na pwede nating matutunan.
05:16.3
Hindi kang nagumuan ng pagkakamali
05:17.9
para maulit ang pagkakamali.
05:19.7
Gumuan tayo ng pagkakamali
05:20.9
para tayo ay matuto sa ating pagkakamali
05:23.5
at di na natin ulitin ang pagkakamali.
05:26.8
para sa mga taong na probably nalugi
05:29.0
or if na naman nagkamali kayo,
05:31.3
ito nang po ang payo ko po sa inyo.
05:33.1
Huwag kayong mawala ng pag-asa.
05:34.7
Huwag kayong aayaw.
05:36.1
Subok lang ng subok.
05:38.5
when you say keep on trying,
05:40.2
huwag lang tayo ng
05:41.0
pardon me for this word.
05:42.6
Don't jump into conclusion.
05:44.2
Huwag lang tayo TAE ng TAE.
05:47.5
Hindi po siya yung dumi.
05:50.1
Ang ibig sabihin ng TAE is what?
05:55.4
Masyado kang judgmental.
05:56.8
Huwag ka lang trial and error.
05:58.4
Trial and error nang parate.
06:00.0
Gusto nyo talaga madagdagang
06:01.4
ang inyong karunungan
06:02.4
pagdating po sa pera?
06:03.8
Itong pinakamatindi na advice
06:05.5
na pwede ko ibigay sa inyo.
06:07.2
Seek professional advice.
06:08.9
Maghanap kayo ng mga taong marurunong,
06:12.4
pagdating po sa pagnenegosyo,
06:14.4
sa paghahawak ng pera,
06:15.5
sa pag-iinvest ng pera.
06:17.3
Maghanap po kayo ng mga taong ganun.
06:19.9
Hindi lang naman talaga ako
06:21.1
ang nakakaalam ng lahat.
06:22.7
You learn from successful people.
06:24.3
People who you follow.
06:28.2
naku, pagdating ng panahon,
06:29.8
I wanna be like you.
06:31.8
I wanna be like them.
06:35.0
So that you don't have to do
06:39.4
Because you can learn
06:40.3
from other people's mistakes.
06:43.2
kung gusto nyo talagang tumalino
06:44.6
at gusto nyo talagang umaman,
06:47.6
na-educate man sarili mo,
06:50.1
nagiging confident ka na.
06:52.3
Nakakapag-set ka na
06:53.2
ng financial goals.
06:54.7
consistent ka sa ginagawa mo.
06:57.7
kung ano yung pagkakamali mo,
07:00.8
kumuha ka pa ng professional advice
07:05.6
magiging successful ka ba
07:08.7
Pakitype lang sa comment section.
07:10.7
para sa mga tao na sabi,
07:12.3
I want to learn pa more
07:14.6
I want to learn from you.
07:16.2
if you want to learn from me,
07:18.6
I want to bless you
07:19.4
with my latest free session.
07:22.3
itong tinatawag nating
07:25.7
Kung hindi mo pa alam,
07:26.8
may good news po ako sa inyo.
07:28.2
Meron ako ibigay sa inyo
07:30.0
so that I want you to watch it
07:31.5
for one straight hour.
07:33.1
One straight hour non-stop.
07:37.1
ang iyong kaalaman,
07:40.4
para ikaw ay makapag-retire one day.
07:42.8
Para gumanda ang buhay mo one day.
07:46.5
nasa link na lang sa ilalim.
07:48.2
Maraming maraming salamat.
07:49.4
Sana naman na-inspire kayo.
07:51.1
Sana na-encourage kayo today
07:52.4
sa ating episode na ito.
07:54.5
kung kailangan nyo
07:55.4
na talagang mag-elevate
07:57.6
sa inyong finances,
07:59.1
kailangan meron kang alam
08:01.8
may tamang kang diskate.
08:03.6
This is Chinky Tan saying
08:04.6
tamang karunungan,
08:06.4
ang susi sa pag-iyaman.
