00:33.8
Maraming taong nahihirapan sa pera kasi hindi nila alam na laki pala ng kanilang expenses
00:39.6
dahil hindi sila nagtatrack ng money.
00:42.5
Kaya dapat hindi ka magtaka kung bakit wala kang naiipon or kung bakit lagi kang kinakapos.
00:48.6
So ang simpleng adjustment na dapat mong gawin is ilistang lahat ng expenses mo.
00:53.3
Pwedeng sa notebook o inote mo sa cellphone.
00:56.5
Mula sa thousand.
00:57.7
Hundreds hanggang piso.
00:59.7
Ilista mo dapat yan.
01:01.2
Para malaman mo kung saan ka napapagastos ng malaki kahit hindi mo kailangan.
01:06.6
The next step is mag-adjust ka kagad.
01:09.2
Malay mong number 1 na gastos mo pala is online shopping.
01:12.4
So next time dapat bawasan mo yung gastos dito.
01:16.1
Iprioritize yung expected expenses tulad ng bills, renta, pagkain at iba pa.
01:21.7
Make sure na gamitin lang ang pera para sa needs imbes na sa mga wants mo lang.
01:27.5
Number 2. Magbayad gamit ang cash on hand.
01:31.2
Sa panahon natin ngayon, madaming instant na isang pindot mo lang, bayad ka na.
01:36.7
O isang swipe mo lang ng card mo, successfully paid ka na.
01:40.5
Pero the more na ganito ang ginagawa mo, more likely din na napapagastos ka ng malaki.
01:45.8
Kasi nga yung pera na yun, wala sa palad mo.
01:48.8
Kumbaga hindi mo siya physical na nahawakan, kaya subconsciously parang wala lang sa'yo yung pera na yun kahit gastusin mo pa.
01:57.2
Kaya mas maganda na bumili gamit ang iyong cash on hand para mas aware ka sa pera mo at hindi magkaroon ng maraming utang via credit card.
02:07.1
May mga research na nagpapakita na you tend to spend more kapag hindi ka cash on hand magbayad.
02:13.6
Kahit na yung digital payments or credit card ay parabang emotionless at painless way sa paggastos ng pera.
02:20.4
Pero once na nandyan na yung billing statement mo, e doon napapasok yung pain kasi hindi mo pala afford.
02:26.8
Yun ang iwasan mo para mas makatipid ka at mas madami kang may tabing pera.
02:32.4
Number 3, Bigyan ng Purpose ang Savings
02:35.5
Isa sa dapat mong iprioritize once kumikita ka na ay yung makapagsave ka ng pera.
02:41.3
Maganda nga na magset aside ka kagad ng pera para sa savings bago ka pa magumpis ang gumastos.
02:47.4
Pero may mga tao na nagihipon ng pera para may maipon lang.
02:51.7
Wala namang masama dito at mas magandang ito yung gawin hindi sa puro ka gastos.
02:57.0
Ngunit kung ganito lang yung mindset mo na basta ipon ka lang ng ipon, sa long run malulugi ka din.
03:02.8
Kasi matatalo ka ng inflation.
03:05.0
Kaya kung meron kang 50,000 pesos sa banko mo ng 10 years, panigurado na yung 50k na yan,
03:10.8
mababa na yung buying power once na gamitin mo dahil nga sa inflation at sa pagmahal ng bilihin kada taon.
03:17.5
Kaya importante na dapat meron kang purpose in mind para sa savings mo.
03:22.0
Example, mag-iipon ka for emergency fund.
03:24.7
O kaya yung purpose mo is para...
03:26.8
Mas maganda na meron kang malinaw na dahilan kung bakit ka nag-iipon ng pera para meron kang direction, motivation at para committed ka na makapag-ipon.
03:42.2
Makakatulong yan para hindi ka maging pabaya sa pera.
03:45.1
Kaya practice saving money kahit na malit lang ang income dahil kung hindi mo kaya makapagtabi kahit 50 pesos man lang per month sa malit na sahod,
03:54.0
for sure na pag malaki ng kita mo,
03:56.0
hindi ka rin makapag-iipon kasi wala kang disiplina.
04:00.6
Number 4. Gumastos ng mas mababa sa kinikita.
04:05.0
Kung gusto mo ng financial stability at security,
04:08.4
kailangan maging habit mo na gumastos lang ng naayon sa kinikita mo.
04:12.5
Hindi pwedeng laging puro luho,
04:14.3
hindi pwedeng puro utang para lang mapagbigyan yung gusto mo.
04:18.1
Kaya maraming taong hindi makaangat sa buhay kasi nabubulag sa kinikita nila ngayon,
04:22.4
na akala nila marami silang pera pero in reality,
04:26.0
kung nasobrang gastos mo sa kinikita mo,
04:28.5
sa long run, mas mahirapan ka kasi wala ka ng savings, wala ka ng investment,
04:33.3
tapos puro bad debt ka pa.
04:35.7
Huwag padala sa mga hype, sa mga trend, at ipractice ang delayed gratification lagi.
04:42.0
Number 5. Maging wise spender.
04:44.7
Iwasan ng overspending o yung wala ka ng control sa paggastos.
04:48.5
Kahit pa malaking kinikita mo, hindi ibig sabihin na malaki rin dapat ang gastusin mo kada buwan.
04:54.5
Maging matalino sa paggastos.
04:56.0
Matutong mag-budget lagi para hindi ka lalabis sa gastos.
05:00.2
O galing maglista ng mga bibilhin pagpupuntang palengke o grocery para hindi ka madali ng impulse buying doon.
05:07.6
Bawasan ng gasto sa luho at mga walang kwentang spending mo sa bisyo at sugal na hindi naman nagbe-benefit sa'yo.
05:15.1
Pero puro pandaliang pleasure at kasayahan lamang ang naibibigay.
05:19.7
Aim for long term na success sa pera dahil wise spender ka.
05:23.9
Number 6. Mag-upgrade para lumabas.
05:26.0
May dahilan kung bakit na-stuck ka na sa kinikita mo ngayon.
05:30.4
Kasi tinamad ka na at hindi ka natutong mag-upgrade ng skills at knowledge na meron ka.
05:35.9
Yung kinikita mo kadalasa nakadepende sa value o sa impact na kaya mong ibigay sa marketplace o sa clients mo.
05:43.2
Yung iba nag-i-spend ng maraming taon para mag-aral upang mas tumaas yung earning potential nila.
05:49.3
Yung iba naman nag-i-spend ng pera para sa mga seminars, courses, libro para tumaas yung skills at knowledge.
05:56.0
Na in return, nakakataas din ng income.
05:59.2
Kaya huwag kang matakot na matuto pa o i-improve yung sarili para lumaki pa ang sahod mo.
06:04.1
O kung meron kang business, i-level up mo na rin yung pamamaraan mo.
06:07.9
For example sa marketing para mag-level up din yung sales mo.
06:12.4
Wala ka bang benta kasi boring ang dating ng negosyo mo?
06:16.1
Gusto mo bang maging engaging at i-level up ito gamit ng whiteboard animation katulad na ang napapanood mo ngayon?
06:23.0
Walang problema kasi kami ang bahala sa'yo.
06:25.5
Sagot na rin namin ang script mo at ang professional voiceover.
06:30.1
Kaya mag-message ka na sa Johnny Digital Facebook page para magawan ka namin ng high quality na video.
06:36.9
Gamitin mo na ang code na ito na nasa description box or nasa comments below.
06:43.4
Number 7, iwas muna sa mga sablay sa pera.
06:46.6
Sa paligid natin maraming DI or body influence especially sa kaperahan.
06:51.8
Nandyan yung puro yayan ng inuman, ng mga gala.
06:55.5
Out of town kada week o kaya laging pinipressure ka na bumili rin ng bagong gadgets, bagong motor o kotse.
07:02.3
Pero kung nasa journey ka upang maging magaling sa pera, dapat iwasan mo muna yung pagsama sa mga ganitong tao at matutong mag-say no.
07:11.1
Hindi naman sa lahat ng panahon e pagbibigyan mo sila.
07:14.2
Hindi naman required na lagi mong gayahin kung ano yung ginagawa nila or kung ano yung meron sila.
07:20.6
Magkakaiba tayo ng sitwasyon at status sa pera.
07:23.0
Pero kung makikipagsabayan ka sa kanila lagi,
07:25.5
mas lalo kang maghihirap.
07:27.5
Walang masama na maisama ka sa ibang tao, pero dapat i-check mo rin kung kaya ba ng budget at wallet mo.
07:34.4
Number 8, Bawas ng Subscription.
07:37.1
Dahil sa dami ng distractions sa panahon natin ngayon, marami rin sa kanila ang kukuha sa pera mo.
07:43.0
Nandyan yung mga platforms na may mga series, pelikula, exclusive music, anime, drama at iba pa.
07:49.6
Minsan di mo napapansin sa dami mo nang binabayaran kada buwan na kailangan tulad ng mga bills,
07:56.6
eh dumadagdag pa yung mga samotsari na binabayaran mong subscription na kapag naipon eh masakit din yun sa bulsa.
08:03.6
May mga essential na subscription, pero marami din na kahit hindi mo kunin is okay lang naman at hindi malaking kawalan.
08:11.5
Kapag na-identify mo ang mga yun, mag-unsubscribe ka na para mas marami kang may tabim pera at mas maging flexible yung spending mo kada buwan.
08:21.3
Number 9, Bawas Order Online.
08:24.0
Dahil sa technology natin ngayon,
08:25.2
napakabilis na at napakadaling umorder ng pagkain or na mga bagay online which is maganda naman ito kasi mas convenient.
08:33.4
Kaso kapag hindi ka naging mindful sa paggamit nito, mas nagiging excessive yung gastos mo at mas prone ka sa impulse purchases.
08:41.6
So isang adjustment na pwede mong gawin if food is life ka is mag-aral kang magluto or magplano ng kakainin.
08:48.3
Mas makakatipid ka kung ikaw mismo yung gagawa ng pagkain mo and at the same time mas mapaplano mo yung diet mo.
08:54.6
And mas mababudget yung gastos kasi maglilista ka ng bibilhin.
08:58.5
Mayuwasan mo pa yung mga additional fees at charges dahil sa online delivery.
09:03.4
Kung online shopping naman ang problem, make sure na mag-uninstall ka muna ng apps unless kailangan bumili.
09:10.3
Bagong number 10, quick recap tayo ng easy money tips para mag-improve ang finances mo.
09:14.7
Number 1, alamin kung saan napupunta yung pera mo.
09:16.6
Number 2, magbayad gamit ng cash on hand.
09:18.6
Number 3, bigyan ng purpose ng savings.
09:20.6
Number 4, gumasos ng mas mababa sa kinikita.
09:22.8
Number 5, maging wise spender.
09:24.9
Number 6, mag-upgrade para lumaki ang income.
09:27.2
Number 7, iwas muna sa mga sablay sa pera.
09:29.6
Number 8, bawas ng subscription.
09:31.7
Number 9, bawas order online.
09:33.8
At number 10, wag isipin na bubo ka sa pera.
09:36.8
Maraming taong hindi nagbabago pagdating sa paghahawak ng pera kasi ganito na yung tumatak na mindset sa kanila.
09:43.4
Na kesyo, gastador daw talaga sila pinanganak, yung nanay daw kasi nila palautang, kaya palautang na rin siya and so on.
09:49.9
Pero dapat hindi ka maging ganito kasi lahat naman kayang magbago at matuto.
09:54.9
Lahat ng tips na binanggit natin dito, hindi mo naman kailangan maging scientist o maging mathematician para magawa mo.
10:02.6
Ang importante, ready ka magbago, gumagawa ka ng steps para mag-improve ang finances mo at meron kang disiplina.
10:24.6
Thank you for watching!
