Alagaan ang Atay (Liver). Tips Para Hindi Masira ang Atay. By Doc Liza Ramoso-Ong Panoorin ang Video: https://youtu.be/TY_V4AQrVco

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Topic natin ngayon, mga tips para alagaan ng inyong atay

Paano magkaroon ng healthy liver, ito ang gagawin nyo

Tsaka yung mga superfoods para sa inyong atay

Isasabi natin kasi ang daming nababasahan ngayon

Ang may fatty liver disease

So pag atay, siyempre namamayat, nagsusu ka

Kasi nasa tiyan yan eh

Tapos naninilaw o kaya bakit parang mas nagdudugo yung katawa natin

Pero higit sa lahat, tignan nyo lagi yung inyong ihi

Baka naman nagkukulay iced tea na yan

Tapos tignan nyo yung mata ninyo sa salamin

Tsaka yung inyong balat, baka naninilaw kayo

Yan po yung kadalasan na senyales ng pagkakaroon ng sakit sa atay

Bukod pa dun sa masakit yung tiyan, nagtatae o kaya naman eh

Constipated

So number one, huwag nyo hung susobrahan yung inyong paracetamol

O yung acetaminophen

Kung kayo ho ay nasa abroad

Kasi ito pong paracetamol na rin, nakasama po sa mga 600 kinds ng gamot

Lalo na yung mga gamot sa trangkaso o yung gamot sa sipon

Ang pwede lang ho, actually ang kailangan lang naman natin mga 4 tablets a day

So huwag ho kayong susobra ng 8

Kasi every 4 hours naman dapat yun

Kasi po sensitive ang ating atay pagdating sa paracetamol

Lagi ko nga number 2

Safe sex para iwas dun sa hepatitis C

So isang klase din po ito ng hepatitis

Safe sex, tignan nyo po bago kayo magpatatoo

Safe ba dun, malinis ba yung mga needles

Tapos sariling pang ahit lang ang gagamitin nyo sa katawan nyo

Huwag yung nagamit na ng ibang tao

Tsaka syempre, kung mayroong may dugo dyan

Huwag nyong mahawakan, kailangan mag-gloves tayo

At huwag makikishare o huwag gagamit ng needle

At huwag makikishare o huwag gagamit ng needle

At huwag makikishare o huwag gagamit ng needle

Tapos number 3

Meron din naman, baka naman nasasobrahan kayo

O baka may side effect kayo dun sa bagong ininom yung gamot

So bago tayo uminom ng gamot, tignan natin o basahin natin

Diba may kasama siyang kahon o kaya papel

Basahin yung magbuti, kasi baka magka side effect kayo

Halimbawa, nakita nyo, nanilaw yung inyong balat o inyong mata

Nag-darken o nagkulay ng gamot

iced tea ang inyong

ihi. Tapos, parang

hindi nyo alam yung nangyayari.

Tapos, pagod na pagod kayo, o kaya

inaantok. Parang nasuso ka,

masakit ang tiyan,

baka may bago kayong ininom na

gamot, supplements,

o kung ano man yung sinubok ninyo,

balik ho kayo dun sa doctor

ninyo, at isabi yung

mga ganyan. Kasi, maaaring

side effect ng ininom yung gamot.

Kasi, dun ho na may metabolize

yan sa inyong

liver. Number four,

iwas talaga sa alak.

Kasi, more than three drinks

a day, eh, parang maiwasan

natin yung fatty liver. May tinatawag na

alcohol-related fatty liver.

Ibig sabihin, sobrang pag-inom

ng alak na

nagiging hepatitis, nagiging

cirrhosis, at maaaring mauwi

sa liver cancer. So,

iwas ho tayo dyan.

Pagkain. Yan ang

laging tanong. Nabasahan ang fatty

liver kasi ang dami ho

epidemiko ang fatty liver.

So, iisa-isahin natin to.

In general, may mga pagkain

bagay sa liver, para

hindi mamaga yung ating liver.

At iwas din naman, dun sa mga

mamantika at matatamis na pwedeng

mag-cause ng pamamaga

ng inyong liver. So, mamaya, isa-isahin

ho natin, ha?

Next,

ito, number six na tayo,

hugas kamay palagi

para iwas sa hepatitis A.

Hugas ng kamay,

bago magluto, bago kumain,

at pagkatapos, gumamit

ng banyo. Lalo na,

kung kayo po ay nasa fast food

or ang trabaho ninyo,

e mag-serve ng pagkain.

So, hindi lang ho,

para sa atin, pati dun sa

ibang tao, kung kanino tayo

nagsuserve. Sabi nyo, e bakit

kailangan na exercise? Liver naman yan,

nasa tiyan naman yan. Yes,

kailangan ho nating

mag-ehersisyo para tama yung

timbang natin. Magamit natin,

mabuti yung ating

insulin, mapawaba yung

triglycerides. So, protection

ho natin, ang pag-exercise

sa non-alcoholic

fatty liver disease.

Ito po yung mga fatty liver

na ayaw nating

mabasahan tayo. Exercise.

Tapos,

iwas din tayo

sa mga toxins o yung mga

chemical na ginagamit natin.

Pwedeng nagagamit natin sa bahay

o kaya dun sa ating trabaho

produkto, pampatay ng insekto,

pang-spray sa halaman. Kasi nga,

ang trabaho ng liver

ay tanggalin yung mga toxin.

So, gumamit ho tayo ng

gloves, ng mask, ng

goggles, para hindi

pumasok sa loob ng katawan natin

at pumunta sa liver itong

mga toxins o mga chemicals

na ito.

Number nine, lagi ho tayong magpapacheck

up. Trabaho ho natin

yan. At least

once a year, meron tayo

yung check-up sa doktor

at yung mga nagkasakit sa liver

maaring, or nanilaw,

mahinga ng biopsy, CT scan,

MRI. Ang pinakamadali

hong test, isa sa pinakamadali

at palaging hinihingi ng doktor,

abdominal ultrasound. Wala

hong sakit yun.

Hihiga lamang kayo.

Makikita na yung mga laman

ng inyong tiyan. Kasama ho dun yung

liver. So, lahat ho

ng problema sa liver, sa gallbladder,

makikita sa isang

TV. So, wag ho kayong matakot

dyan. Yan yung walang tusok.

At syempre, once a year,

kailangan meron tayong blood test. Ano po

yung mga blood test para sa ating atay?

Yun yung mga albumin,

bilirubin, SGPT,

SGOT, o yung titag na

ALT, AST,

alkaline phosphatase. Yan po yung mga

example. So, pag tumaas

yan, maalarma

na kayo. At syempre, titignan

nyo rin. Lagi sabi ko nga, anong kulay

ba ang ihi ninyo? Anong kulay ang

tatan nyo ng inyong skin?

Nakikita na ho dun, o kung

laging sumasakit yung tiyan nyo.

At syempre, isa pa rin protection natin,

bakuna. Laban

sa hepatitis B.

Punta lang ho kayo sa inyong mga doktor.

Kaya nga, di ba, babies

pa lang ngayon, bata pa lang, pinapabakunahan

na sa hepatitis B.

Ito naman ang mga

bagay na pagkain para sa ating

atay. Number one,

oatmeal. Ah, marami

ho yung fiber. So, mayroon,

ito, papayat kayo, mawawala yung

bilbil ninyo. Ah,

makakaiwas din kayo sa sakit

sa atay. Number two,

gulay. Ito pong pamilya

nitong broccoli,

repolyo, at syaka

ng cauliflower. Maganda ho

yung protection.

Laban sa non-alcoholic

fatty liver disease. So,

gulay, prutas, maganda ho lagi.

Pagdating sa inumin, sabi ko nga,

iwas sa matatamis. Green

tea na lang ang inumin ninyo.

Kasi may antioxidant

yan, nakatikin. Protection

nyo po yun sa liver cancer.

Nagpapababa po ng mga

liver enzymes na sinabi ko,

SGPT, SGOT.

So, maganda sya talaga.

Ah, huwag nyo na lang kung lagyan ng

sugar para less sugar.

But at least, may lasa yung iniinom nyo.

Ito pa,

number four,

bagay yung mga coffee lovers,

maganda po ang kape sa inyong

liver. Kasi meron

syang taglay na antioxidant.

Nagluta tayon. So,

bagay ang para hindi ma-damage yung

liver cells. At, nagpapapababa

din ang risk ng liver

cancer at sya ka ng risk

ng liver cirrhosis.

So, may positive

na trabaho ang ating

kape. And syempre, ang favorite

natin, yung number five, tubig.

Tubig, maa-attain mo

yung tamang timbang. Huwag ko kayong

magpapadehydrate. Number

six, kailangan mo natin ng mga nuts.

Katulad ng mani,

kasoy, yan ho yung marami

sa atin. Butong pakwan,

buto ng kalabasa

kasi meron syang mga

vitamin E. So, tsaka nakita nila

itong mga nuts laban sa

fatty liver disease.

Ito pong mga green leafy

vegetables, ang

number one na lagi natin

kakainin, spinach.

Ito po yung mga kangkong, alukbatis,

saluyot, kulitis, may

antioxidant. Dito kasi ito.

Nag-gluta tayon para sa inyong

liver. Ano naman

ang gagamitin yung pampalasa

ng inyong niluluto? Herbs and

spices na lang kasi may healthy

polyphenols. At the same

time, mababawasan yung asin

dun sa inyong niluluto. Pero, mas masarap

yung lasa ng inyong niluluto.

Number nine, ito po

yung mga grapefruit or kaya

mga citrus fruit, katulad

ng suha,

kalamansi,

dalandan, daya,

maganda po lahat yan. Kasi

meron siyang antioxidants na

naringenin, tsaka naringin.

So, nagpapababa yun

ng pamamaga o inflammation

ng mga cells. Tsaka, at the same time,

protection nyo din sa inyong

cellular.

Berries, maganda in general.

Ang meron lang po tayo dito

sa Pilipinas, blueberries.

Pero, pwede na rin yung...

Ah, strawberries. Pero, may nabibili na rin

yung blueberries, tsaka cranberries.

Antioxidants po

yung taglay nila, yung mga anthocyanins.

Kaya, okay din. Ano ang inyong

uulamin? Sana more

isda. Kasi yung isda, mayaman

sa omega-3 fatty acid.

Pababa ng triglyceride,

anti-inflammatory. Ano naman

ang gagawin na, ang gagamitin natin

healthy oils? Olive oil

o kaya avocado oil. Pwede din.

Kasi yung olive oil, mas nakita

nila, mas konti yung natitirang

taba dun sa liver. Tsaka,

mas gumaganda din yung liver

enzyme. Kaya nga nauso,

mas gusto yung Mediterranean diet.

Kasi gumagamit po yun ang olive oil.

Meron naman humurang klase ng olive

oil. Yung pomace, yun na lang yung

gamitin nyo. Ako yun po yung ginagamit

ko. Ah, yung

bawang naman, ito.

Mga pampalasa, pampabango, aromatics.

Bawang ang

favorite natin. Kasi may sulfur yan.

Para, i-activate

yung liver enzymes natin.

So, mas ilalabas yung toxins.

Tsaka, ang bawang, may selenium.

Ah, pinatataas yung

mga antioxidants dun sa

ating atay.

At, pagdating sa ulam,

syempre gusto natin lean protein.

So, sabi ko nga, isda,

manok, tanggalin ho yung

mga taba dun sa baka at

sa baboy. Ano naman yung mga

iiwasan? O mas

konti yung kakainin natin?

Um, fried food.

Syempre, yung mabilis bilin, usually

yung mabilis bilin, usually

prito yan eh. Ang problem

lang, saturated fats.

Ah, with

saturated fats, mahirap kasi

para sa atay natin. So, mas

mamamaga, mas mai-inflame yung

atay, magkakaroon ng scarring

o pagpepeklat.

So, liver cirrhosis po ang

tawag dun. So, iwas dun.

Iwas din sa matatamis na

desserts at inumin. Dapat

treats lang yun. Kasi,

ang trabaho ng liver, i-convert yung

sugar sa taba.

Sa fat. So, pag dumami yung

fat dun sa inyong liver,

fatty liver disease.

So, iwas na po

sa mga desserts at matatamis

na inumin. Pagdating

naman po dun sa mga halaan, shellfish,

tahong,

talaba, kailangan lang po

niluluto mabuti. Kasi,

nakita nila,

meron din mga bakterya.

Kapag hindi niluto mabuti at

affected yung ating liver. So, dapat

yung ating mga shellfish eh,

lutong-luto. At syempre,

bawas sa alkohol. Yan

talaga ang number one kalaban

ating atay. Huwag na po

kayong iinom. So, maraming

salamat po dito sa ating mga tips.

Tips para iwas

sa sakit sa atay para magkaroon din tayo

ng healthy liver gawin ito.