00:57.9
Sa ganitong simpati.
00:59.3
Ito ang sitwasyon umiikot ang mundo ni Gilbert noon, palengke at school.
01:05.5
Makalipas ang mahabag panahon ng pagsisikap,
01:08.7
ang batang kargador noon nakapagtapos na ng pag-aaral at nagtatrabaho na sa ibang bansa ngayon.
01:15.6
Kung may pangarap sa buhay, hindi hadlang ang kahirapan para maabot mo ito.
01:20.9
Ito ang napatunayan ni Gilbert Kawaling ng makatuaklan.
01:24.3
Sa lugar na ito, sa palengke na ito, naging kargador si Gilbert.
01:29.3
Igit ilang taon, hanggang siya ay makapagtapos na kanyang pag-aaral.
01:35.6
Dating kargador, imaw nga kargador, pero makaroon ay...
01:41.6
Karoon ay, bisan na kargador, imaw ay nagtinuha at imaw.
01:45.1
Bisan na kargador, imaw ay may haabot at imaw.
01:48.9
Nagtinuha, ganda imaw.
01:50.7
Ano yung malami, imaw rin yung kinabukasan.
01:53.3
Kat panahon, imaw nga nagkargador, isa ikaw sa nagapakarga man?
01:59.3
Talagang magkasikap yan dahil gustong-gusto niya rin talaga na makapagtapos talaga ng pag-aaral.
02:12.4
Kahit nag-aaral yan, nagkakargador yan dito sa public market ng Makatu.
02:18.1
Tapos nagtatrabaho pa yan doon sa kafeteria sa Aklan State University.
02:25.2
Magsilbing inspirasyon itong ating bisita ngayon.
02:28.1
Mga kapobre, siya ay isang kargador sa palengke dito sa Makatu Aklan nung bata pa siya hanggang sa siya ay makapagtapos ng kanyang pag-aaral.
02:41.8
Kasama natin walang iba kundi si Kapobring Gilbert Kawali.
02:46.1
Magandang araw sa iyo, Kapob Gilbert.
02:50.5
Magandang araw din po, sir.
02:52.9
Ah, gusto kitang makausap at i-share yung iyong buhay sa mga taga-panood dahil isa kami sa nakasaksin kung paano ka nagsumikap.
03:09.1
Ipisaan siguro natin yung kwento about sa sino si Gilbert.
03:16.8
Bali, ako po dati, sir, ay isang nagkakargador sa tindahan.
03:22.2
Bali, nag-start po ako nung 16 years old po ako.
03:26.2
Tapos, bali doon nagkakargador ako.
03:32.3
Bali, yung ginagawa ko po doon, nagbubuhat ako ng mga baboy, isda, gulay, tsaka iba pa.
03:39.7
Tapos din po ay, habang nag-aaral ako, doon ko po na-realize na parang magaan sa akin na makakita ako.
03:52.2
Tapos, yung ginagamit ko sa pag-aaral ko, kasi po, sir, yung pamilya ko po, nag-separate na po.
04:02.8
Bali, nasa lola na lang po kami at lolo.
04:06.0
Bali, lumaki ka sa lola at lolo mo.
04:08.7
Bali, broken family kayo.
04:12.3
Tapos po, habang ako po ay nag-aaral, kada linggo at sabado po ay nagsaside din po ako doon.
04:21.3
Tapos naman po, martes, bali, nagigisig po ako ng alas 3 na maaga po.
04:27.1
Tapos, hanggang alas 7 na po ng umaga.
04:31.4
Bali, yung paso ko po kasi 7.30, sir, nung ako ay nag-aaral.
04:37.6
Pagka dating ng 11 naman po, yung uwihan na po galing school, bali, nililigpit ko po pabalik po sa taas.
04:46.6
Kasi nag-uwihan na po yung mga soke ko po noon sa kargador.
04:50.1
So, pagkagaling mo ng, paggising mo, alas 3 ng madaling araw, magtrabaho ka muna sa palengke.
04:58.7
Tapos, hanggang alas 7.
05:00.2
So, pag alas 7, saka ka magbibihis, maligaw, magbihis, diretso ka sa eskwilahan.
05:06.6
Then, pagbalik mo ng alas 11, sa halip na magpahinga ka galing sa school or magkakain, may gagawin ka pa ulit doon.
05:15.5
Bali, anong ginagawa mo?
05:17.2
Bali, nililigpit ko po pabalik sa taas po.
05:20.7
Yung mga panindan ng mga soke ko po.
05:24.4
Tapos po, mga 20 minutes lang po din naman yung gagawin ko po.
05:29.7
Tapos yun na po ulit, kain ako. Tapos, pagka 1 o'clock ng hapon, papasok ako ulit sa paralan ko.
05:39.6
Sumula, 16 years old yan, anong grade mo noon?
05:42.9
Fourth year high school po.
05:44.4
Fourth year high school ka?
05:46.0
Hanggang matapos ka ng high school, talagang...
05:50.1
Doon ka sa pagkakargador sa Makato Public Market?
05:55.9
Okay. Sino ang nag-isip na ikaw ay mag-umpisa na magkargador?
06:05.5
Kailangan ko mabuhay, kailangan ko magsikap, kailangan ko na magkargador para makasurvive.
06:14.7
Bali po, that time po kasi, sir, yung nag-forso po kasi sa akin, yung...
06:22.1
Tapos sabi niya po noon sa akin, habang nag-aaral ako, gamitin ko daw yung karito niya.
06:27.7
Kasi that time, sir, mahina na po siya, sir.
06:29.9
Kaya parang, para sa akin po, parang gusto ko na rin po tulungan siya habang nag-aaral ako po.
06:35.8
Tapos, ayun, sir, bali, nung una ko pong naranasang mag-ing kargador, bali,
06:43.0
bali, naging ano po ako, parang naganahan po, naganahan pa, kasi ano, may kinikita akong pera,
06:50.1
tapos, ayun po, sa alagang 500 to 600 po.
06:56.8
Tapos, yung kita ko naman po, inaati po namin ang lolo ko.
07:01.4
Tapos, yung iba sa paralan naman po.
07:03.9
Si lolo mo ang mismong unang kargador sa public market?
07:09.4
Opo, sir. Sila ng kapatid niya.
07:10.9
Nung isa po kasi niyong kapatid na matay na po, si lolo Robin.
07:17.0
So, habang nakikita mo na may edad-edad,
07:20.1
na yung lolo mo, ito yung nag-alaga na lolo mo sa isa iyong...
07:23.7
Opo, sir. Sa aming mga kakapatid po, na atin.
07:25.8
So, nung nakita mo na medyo nahihirapan na siya,
07:28.8
sa murag edad mo, nag-decide ka na rin na tulungan siya?
07:35.1
Ano yung biggest struggle mo sa pag-aaral mo?
07:39.7
Kasi yung time na yan na ikaw ay nag-aaral, tapos nagkatrabaho ka, sobrang hirap yan eh.
07:47.7
Ano yung pinakamahirap mo?
07:48.9
Ano yung pinakamahirap mo?
07:49.8
Ano yung pinakamahirap na pinagdaanan mo?
07:52.3
Bali, yung napagdaanan ko po, sir,
07:55.2
is yung mahirap po i-balance yung time ko po habang nagkakarga doon ako, tapos nag-aaral po.
08:02.2
Bali, nung time na yun,
08:06.8
pinagalitan po ako ng teacher ko, bakit daw palagi akong late, ganyan.
08:11.7
Pero sinabi ko sa kanya, sir, yung kami lang dalawa,
08:16.4
na kung, ma'am, pwede, ma'am, kung...
08:18.9
Payagan niyo po ako na mag-sideline po, kasi po, yun niya po, kailangan ko po talaga.
08:24.6
Pinayagan niya naman po ako, sir.
08:26.6
Ano yung reaction ng, yung teacher mo na yung hindi niya alam na nagtatrabaho ka?
08:31.6
Nung nalaman niya na nag-u-work ka pala, nagkakarga doon ka, anong reaction mo?
08:36.6
Pinayagan niya po ako, sir, tapos naawa sa akin, sir.
08:40.6
Bali, yun lang, sir, yun yung pinakamahirap ko, sir, sa ano po, na i-balance yung pag-aaral ko, tapos...
08:48.9
Tapos nag-sideline ako sa tindahan, sir.
08:51.9
Yung matapos mo yung high school mo, ano nang sunod na nangyari?
08:59.9
Kasi ito yan, magka-college ka na...
09:03.9
Bali, may nabutan kasi kami, sir, ng senior high, 11 to 12.
09:09.9
Nung pagkatapos na, nung pag-college ko, bigla ako naginto ng pagkarga doon, sir, kasi malayo na, sir.
09:16.9
Nung doon ako nag-aaral sa...
09:22.9
Bali, pinapasok po ako ng isang dating taga-amin din na teacher doon sa ASIO, sir.
09:32.9
Bali, pinotion na rin po ako na magpasok bilang student assistant sa campus din namin, sir, sa cafeteria.
09:38.9
Ayun, pinag-isipan ko, sir, mga one month.
09:41.9
Ayun, pinag-isipan ko, pinasok ko talaga, sir, kasi para sa akin, sir, habang nag-aaral din po ako, gusto ko rin na...
09:47.9
Marami yung kaalaman ko, sir. Yung experience ko ba, sir?
09:51.9
So, nung college ka, nagtrabaho ka naman sa cafeteria pa lang?
09:58.9
Opo, sir. Bali, student assistant lang po. Yung pang, kumbaga, pang ano lang po sa...
10:03.9
Yung sakto lang po sa pag...
10:05.9
Pamasahe, pamasahe, ganyan?
10:07.9
Hindi na ako nagpamasahe nun, sir. Bali, nag-board na lang ako, sir.
10:10.9
Ah, nag-board ka sa Kalibo?
10:12.9
Opo. Bali, yung...
10:14.9
Kunti lang, sir. Sakto lang ba. Yung pang sa papers-papers lang. Tapos, libre yung pagkain.
10:20.9
Bali doon, sir. Bali... Pumasok po ako kasi doon para ma-maintain ko yung ano ko ba. Yung gastos ko ba, sir.
10:31.9
Hindi ka nahihirapan nung sa college ka?
10:34.9
Nahihirapan naman, sir.
10:35.9
Ano yung grabing struggle mo sa pagkukuluhi yun?
10:40.9
Parang ano din, sir. Mahirap din i-balance, sir.
10:42.9
Parang ano din, sir. Mahirap din i-balance, sir. Parang ano din, sir. Mahirap din i-balance, sir.
10:43.9
Parang ano din, sir. Mahirap din i-balance, sir.
10:44.9
Tapos, pagod. Pagod ako, sir. Tapos, yung mga... Pasok ako sa para lang, sir. Yung may mga dumi yung kamay ko. Katulad ng bulingba.
10:57.9
Tapos, yung time ko pa, sir.
11:01.9
Yung pagod na pagod ka na pero hindi ka pwedeng magpahinga?
11:08.9
Kailangan talaga magtyaga, sir. Para matapos yung...
11:11.9
Parang ganyan. Kailangan talaga magtyaga, sir. Para matapos yung...
11:12.9
Ano yung matinding pinagugutan mo ng lakas?
11:20.9
Yung pamilya ko po, sir. Tsaka yung Panginoon, sir. Kasi, sir. Para sa akin po. Kailangan natin magtyaga po, sir. Magtiis. Para maabot yung mga pangarap, sir.
11:33.9
Tapos, kasi iniisip ko rin minsan, sir. Kasi walang wala rin po kami that time.
11:40.9
Na ako lang po. Kasi po yung ano ko, yung magulang ko po na maagang nagkasawa po.
11:48.9
Kaya, bali naisip ko pa, sir, na...
11:50.9
Yung mga... yung sinasabing mga magulang?
11:56.9
Ah, yung ate ni ate mo. Opo.
11:58.9
Mga kapatid mo na mga nakakatanda sa iyo.
12:02.9
Bali, nasaisip ko nun, sir, na parang ako na lang po yung babawi sa kanila po.
12:08.9
Kasi na-disappoint po sila.
12:09.9
Disappoint po sila nung nalaman na yung maagang nagkasawa yung ate ko po.
12:14.9
Kaya doon ako, sir, na ano talaga ako.
12:19.9
Na gusto sumiika po.
12:21.9
Parang sinabi mo na gusto mong bumawi...
12:26.9
...sa mga lolo mo.
12:31.9
Kung baga, pinag-aral nila yung...
12:34.9
Yung lolo mo rin nagpa-aral sa mga...
12:36.9
Bali, may isa pa pong nagpa-aral.
12:38.9
Yung nagpa-aral, sir, yung kapatid ni Papa yung sa abroad.
12:45.9
Tapos hindi na...
12:51.9
Yun ang malaking disappointment sa part ng mga ibang...
12:56.9
Parang kung baga po para sa akin, Bali, ako na lang po yung babawi para di nila maisip na ano po.
13:01.9
Parang ganun ako.
13:04.9
Nung sa college ka na, nakikita pa rin kita dyan sa Makato na...
13:06.9
Nakikita pa rin kita dyan sa Makato na nagkakargador ka pa rin eh.
13:10.9
That time yung pandemic yun, sir.
13:14.9
Nagkita tayo nun.
13:15.9
Oo. Ikaw pa yung humakot ng aming bigas na pinamigay. Naalala mo yun?
13:21.9
Oo, sir. Yung sa...
13:22.9
Nirepacking namin.
13:24.9
Para sa pandemic ng time na yun.
13:27.9
Siya po yun, mga kapobre.
13:31.9
So, bakit anong nangyari din noong time na yun?
13:34.9
Bali, nag-online class po kasi noon kasi nag-pandemic. Tapos bumalik po ako ulit sa pagiging kargador po.
13:42.9
Dahil wala ka ng trabaho ulit dito sa kapiteriya?
13:45.9
Opo. Bali, magkakwarantin po. Lockdown.
13:48.9
Tapos yun, pinag-isipan ko po, sir, na pumasok ako ulit doon.
13:52.9
Tapos madami kasi yun, sir, na suki na papasok. Kaya ako yung napili nila ulit na kargador ba. Ako yung mag-ano sa kanila.
14:03.9
Ayun, that time, nakaano naman ako, sir, nakaipon-ipon.
14:10.9
Sa dasal awa ng Panginoon, sir, nakabili ako ng ano, sir, yung second hand na motor.
14:15.9
Ah, yun na yung unang binili mo?
14:17.9
Opo, yun yung gamit ko na yan.
14:19.9
Yun, nag-ipunan ko talaga, sir.
14:21.9
Para hindi ka namamasaip papunta sa school mo.
14:28.9
Para uwian ka na.
14:30.9
Yung nakatapos ka ng pag-aaral, ano?
14:33.9
Ano ang naramdaman mo?
14:36.9
Naramdaman ko po, sir, na sobrang thankful po ako, sir, dahil sa pagsusumikap at pagtyaga ko po, sir, na abot ko po yung pangarap po, sir.
14:48.9
Tapos nagpapasalamat din po ako sa Panginoon, sir, dahil di niya po ako pinabayaan po.
14:54.9
Kung may gusto kang pasalamatan, mga sino yun?
15:03.9
Naging thankful ka na maraming tumulong sa iyo sa pagiging working student mo.
15:12.9
Pagiging, yun sa akin po, yung naging thankful din po ako sa mismong, dun sa pinasokan ko na pagiging working student sa campus din po.
15:23.9
Kasi, kasi po siya po yung nag-advise sakin na ganito yung gawin mo.
15:31.9
Sumikap ka, gano'n.
15:34.9
Tapos yung sa mga suki ko rin po na, ayun, sabihin din po ako na tama yan, ganyan lang yung gagawin mo.
15:45.9
Dahil po dyan, naisipan ko po na mas maging masipag pa po ako.
15:51.9
Sa mga panahon lang ikaw ay nagkakargador, nakaranas ka ba ng mga bullying din?
16:03.9
Very supportive ang mga tao doon.
16:06.9
Bale, yung narinig ko lang, sir, na walang, hindi yan nahihiya sa mga suki ko, sir.
16:12.9
Hindi yan nahihiya yung bata niyan.
16:14.9
Doon yung narinig. Pero wala naman po ang bullying, sir.
16:17.9
Pero dahil pa nga doon, sir, nag, ano pa po, mas, mas...
16:22.9
Nag-hugod pa, sir.
16:23.9
Nag-hugod ka pa. Mas na-motivate ka.
16:26.9
Oo po, sir. Mas na-motivate ako, sir.
16:28.9
Dahil marami ang humahanga sa iyo.
16:29.9
Oo po, sir. Oo po.
16:30.9
Sa loob ng tindahan ng Makato.
16:33.9
Ngayon, ngayong kakababa mo lang, kasi ito mga kapob, siya ay nagtatrabaho na sa Cruise Ship International.
16:42.9
So yung pagbaba mo at nalaman ng mga tao dyan sa public market na ito na si, mas kilala siya sa pangalan na Buring, no?
16:52.9
Ah, Pugoy dyan sa ano?
16:54.9
Ah, sa tindahan. Si Pugoy.
16:56.9
Oo, ito na si Pugoy, oh. Ano na ngayon yung mga reaction ng mga tao?
16:59.9
Sa'yo pag nakikita ka nila?
17:01.9
Natutuwa po, sir. At saka proud ko sa'kin, sir.
17:05.9
Nung nagkargador pa ako, parang, ayan na, ayan na. Ayan na nga po sa isip nila na, ayan na, natupad mo na yung pangarap mo. Parang ganun, sir.
17:14.9
Kaya ipagbutihan mo daw at tapos pagpatuloy mo lang yan.
17:18.9
Yan po yung sinasabi na sa'kin, sir.
17:21.9
So parang naging example ka doon, good example ka sa ano, sa mga bata ngayon sa lugar ng Makato.
17:29.9
So tuwing na sinasabi nila yan sa'yo, anong nararamdaman mo?
17:35.9
Bali, ano po, sir. Masaya po, sir.
17:41.9
Kasi po, sir, tumulong din sila sa'kin, sir.
17:45.9
Nung katulad na ngayon, sir, yung pagiging motivate sa'kin. Hindi din dahil sa kanya sa mga good words na sinabi nila sa'kin, parang wala na. Parang, mabaga, wala nang gana ba?
17:58.9
Dumating dyan sa walang gana. Okay, dyan tayo. Ibig sabihin dumating rin sa punto na parang nanghihina rin ang loob mo.
18:08.9
Oo po, sir. Nanghihina rin to. Pagod, sir. Ang mabaga.
18:14.9
Tapos, ayun, parang nanaisip ko po na sinasabihan nila ako tapos ayun nga, sir, para matupad yung pangarap ko, sir.
18:25.9
Na masagutihin ko pa talaga.
18:30.9
Pag kumikita ka na kasi ng pera at sapat na yun sa isang araw mo, parang dumarating din ang time na, ay, nagiging kontento pa na lang?
18:40.9
O, sir, dumating din po sa isipan ko, sir. Sabi ko pa naman nung ako'y nagkaka-return pa, sir, sabi ko na, parang isip ako na, parang ito na lang yung gusto ko.
18:52.9
Tapos nag-open po ko sa lola ko po.
18:56.9
Sabi ko po sa kanya, nay, ano, what if yan na pagpatuloy ko na lang kasi kumikita naman ako.
19:03.9
Nabubuhay mo naman sila.
19:06.9
Nang sakto lang po. Tapos, sinabihan niya po ako ng ikaw bahala pero yung ano mo, yung pag-aaral mo dapat pagbutihin mo.
19:18.9
Talagang hindi sila pumayag na…
19:21.9
Parang gano'n na po.
19:23.9
Pero sinasabi lang nila na ako yung bahala.
19:25.9
Pero sa palagay ko po, parang hindi ako payag na…
19:28.9
Deep inside, ayaw nila.
19:31.9
Gano'n na nga ang nangyayari.
19:32.9
Tapos, bali, naging to rin po ako nun, sir, nung 2020 to.
19:41.9
Bali, nagpumasok rin po ako sa Greenwich po.
19:46.9
Opo, dyan sa Gaisano po.
19:49.9
Ilang ano ka dyan? Parang nakakain pa yata kami dyan eh nung doon ka, no? Hindi?
19:52.9
Oo, 2020 to, sir. July.
19:59.9
Three months lang po.
20:00.9
Tapos, ayun po, yung…
20:02.9
Bali, nakakita po kasi ako nung ano po, yung…
20:08.9
Job fair dyan sa Capitol po.
20:10.9
Na, sa cross ship, yung pinasokan ko nga.
20:12.9
Yung, sa cross ship na yan.
20:14.9
Ayun doon po nag-umpisa, sir.
20:15.9
Nag-try po ako na mag-apply doon.
20:18.9
Ayun po, sa awa po ng Panginoon, sir,
20:21.9
nagdasal po ako ng ano talaga.
20:23.9
Dodo-dodo talaga ang dasal mo?
20:25.9
Nakuha po ako, sir.
20:26.9
Hindi ko nga po, sir, na-expect na makapasa ako
20:28.9
kasi fresh graduate pa lang po ako.
20:29.9
Tapos, yung experience ko po sa school lang po.
20:34.9
Yung student assistant.
20:38.9
Tapos, nagulat po ako, sir,
20:39.9
nabiglang napasa po po yung interview.
20:42.9
Ayun po, doon na po nagsimula.
20:45.9
Tapos, Bali, nag-ano na po ako.
20:48.9
Naghanap na po ako ng ibang…
20:50.9
Hindi po kasi ako makapag…
20:52.9
makapagpasok sa trabaho ng regular po
20:56.9
kailangan ko rin…
20:57.9
kailangan ko rin ilakarin yung mga requirements ko.
21:00.9
Mga requirements.
21:03.9
Hanggang sa natapos mo.
21:05.9
Yung ginawa ko na lang po yung
21:06.9
nagpasok ako sa mga sidelines, sir,
21:07.9
katulad ng dito sa, ano, sa Calibar.
21:10.9
Nag-waiter po ako.
21:12.9
Tapos, bumalik ako ulit nun sa, ano,
21:13.9
sa pagbibinta ng pabango, sir.
21:19.9
nag-on-call din po ako sa Malay.
21:25.9
Kung kailangan nila doon ng assistance din,
21:27.9
ikaw din yung nag-assist doon.
21:30.9
Tapos, dito sa may,
21:31.9
sa may, ano, sir,
21:33.9
sa may Addis Kitiring.
21:35.9
Ang dami mo palang naging trabaho
21:40.9
Talagang isa kang napaka-sipag na tao.
21:44.9
Ang mga taong kasama sa palengke ni Gilbert
21:47.9
ay labis ang tua.
21:49.9
Dahil sila ang mga buhay na saksi
21:51.9
sa pagsisikap ng bata
21:54.9
hanggang sa makapagtapos ito
21:56.9
ng pag-aaral sa kulihiyo.
21:59.9
I-share ang bidyong ito
22:01.9
ng kwento ng buhay ni Gilbert
22:03.9
sa inyong mga kapamilya o kaibigan.
22:06.9
Baka magsilbi itong inspirasyon sa kanila.
22:10.9
Maraming salamat.
22:12.9
Magandang araw sa inyong lahat.
